De Stem uit JDclatc Abonnement: 2sb. yoer 3 maanden. Subscrîption : 2»h. for 3 month». Voor de Vereeniffde Statcn : 50 cts. Voor H 'iland : 1 fl. Voor Frankrijk. 2-50 fr. Voor de soldaten ; lbh. of 1.50 fr. 24. RUS8SLL SOUAitK, LONDON. W.G. VOOR GOD EN VADERLAND. Talephono: Muséum 267. 4<îC Jaargang, Nr. 29. (Blz. 1895-1906.) Opltë/gie : 11,400. VRIJDAG, AP.RIL 5, 1918. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 12 blz. I^d. NOTA VAN DEN UITGEVER.—De prijs van I het papier is deze week ~~\veer schrikkelijk I opgeslagen. En sinds 1 April, bij overeenkomst tusschen I Driîkkers-patroons en Trade Unions, zijn de I loonen met 20 per cent, verhoogd. Om het te kunney volhouden moeien wc tôt I het volsende besîuiten : Van af 1 Mei wordt de I abonnements-prijs 2s. 6d. (voor het leger : 2 I trs.) ; en de prijs per nummer 2d. Men haaste zich dus in te schrijven of aan te I betaien. I Het Oud-Iersche Kerkeiijk Weiboek. Het katholiaisme van Ierland, zoowe' I oui zijne innigheid als 0111 zijne marte' I lieltroon, heeft altijd de bewondierinf I en liefde tôt zich getrokken, van allé dt I met Rome vereenigde geloovigen. Om de bskeering caizer Frankischc I \oorvaderen hebben de Nederlanden er I Frankrijk, voornamelijk Noord-Frank I rijk en Bretagne, meer dan andere îan I den, belang te stallen in dat vroegf I Iersche katholicisme dat tôt een hoogei I b' sohaving rees wanneer ten onzemt d< I volkerenverhiuizing nog niet ten eindt I was. Uit Engeland en Iérland kwamer ■ de g-roote apostelen van ons land, kwa II men onze vclksheiiigen wier relikwie I scbrijnen we t'hans nog bewaren. Ken uitzonderlijk gewichtig dokumerr 1 voor dat vroege Iersche geloofsleven ii ■ de, bij ons haast niet gekende lerschi I \erzameling van kerkelijke canonies o: ■ regelen. Ze moet opgesteld geweest zijr I rond 716. En ze is van veel inivloet ■ geweest op het Wes'tersche katholicismt I der gde eeuw, terwijl ze bijzonder ir I Ierland gevoeiig moelt hebben ingewerk ■ op den \o"ksgeest. Ongetwijfeld zijr ■ zeifs die onde teksten niet zonder ver I antwoordelijkheid voor een of andei ■ godsdienstig denken of voelen van on- ■ eigen voïk. * * * Vooraf eenige woorden over het doku ■ ment, en zijne bibliographie : Het kwair I voor den eersten keer in druk (naai ■ voornamelijk twee handschriften) in ■ 1874: "Die Irische Kanonensammlung,'' ■ herausgegeben von DR. H. WASSER- ■ SCRLEBEN (Giesen,, 1874). Bijna de ■ geheele otplage hiiervan vciging in een ■ brand. WasSerschleben • zorgde vooi ■ een tweede uitgave (Leipzig, 1885). lier I beter werk, ondernomen op meer hand-I -chriften, werd verwacht van Henr\ I liradshaw die ■echter stierf vooraleei H zijne opzoekingcn te hebben voleind. ■ Men zie : IIENRY BRADSHAW, "The I early collection of canons known as the ■ Hibernensis," two unfinishcd papers, B Cafiibrddge, University Press, 1893. I Enkele volledige of onvolledige hand-B schriften werden links en rechts in tijd-H schriften bestudeerd, en PAUL FOUR-I NIER wijdde een studie aan "L'Influen-H ce de la collection irlandaise sur la ■ formation des collections canoniques ' B (Nouvelle revue historique de droit fran-Bçais, 1899, blz. 27-78). En dat is nage-Bnoeg ailes dat omtoemt dit onderwenp is B geleverd geword'en. * * * | Wat beeft dit "Kerkeiijk Wetboek' H te beteekenen? I Een kerkeiijk wetboek in den voîlei: ■ :in des woords, "codex juris canonici,' ■ b' zrtten we slechts sinds verleden jaai ■ 1917, maar van de eerste tijden dt: B Christendoms af stelde men verzame-Blmgen op van de regielen die het chris- ■ ielijke leven beheerschen moeten, vai: ■ de godvruchtige geploigendheden en ge Bwoontens; en die schriften..—waarir B /oowel aan gelootsleer werd gedaan ait ■ aan kerkelijke organisiatie en regeltucht I -zijn in zekeren zin de voorgangers var B't'ze hedendaagsche kathechismiussen B liet oudst-gekende dez.er schriften is df ■ "i'idache" der twaalf Apostelen. I Wait er in die verzamelingen verhan Hdeid wordt? I Zoowel.de organi?atie der ICerk me Hmnschrijving van het gezag van Pau , Bfcschop, Pastoor, Concilie, enz., a!1 B tie bepaling en draagwijdte van de indi Bvidiueele verplichtingen en gebrulkei Bvan het christelijke leven. H Zoo heeft de Iersche regelen-verzame ■ l'ng miet min dan 67 hoofdstukken waar ■ van ik enlceî'e titek- overschrijf : vai B den bisschop, van den priester, van dei B diaken, van de kleine orde's, van d< ■ zendaars, van d'en vasten, van de al ■ ffloes, van het gebed, van de zorg voo: l'l® dooden, van de ïetuigeni« (fed), vai de offeranden, van het gerecht, van de oudierlingen, van de regeering, van het lot (de sorte), van misdiaad en wraak, van toevluchtsoorden, van diefstal, van scbi^lden, van de monnikken, van den kerkelijken ban, van het huwelijk, van de boete, van de relikwiën, van het vleescheten, van de ketters, van toove- narijen, van voorapellingen, enz., enz. * * * Welke zijn de bronnen voor die sa-menstelling? Van waar komen die rege-len?Uit de geloofsleer aleerst, uit het Nieuwe Testament en uit het Oude. Zoo b.v. het gezag van Petrus, of de onver-breekbaarheid1 van het huwelijk, of het gebruik van twee getuigen om ieits te acteeren (Uit S. Tan, viii, 17 : Et in lege vens regelen van strict kerkeiijk recht acteert. Zulks geeft dan 00k een bijzonder karakter aan onze verzameling en maakt ze des te belangrijker vcoa" de Icennis van de oudlere godsdienstige geplogendheden. * * * De " tlibernensiis " of Iersche verzameling had daanbij hiare sterke lands-eigenaardigheid. Talrijke nationale.tak-sten noteerde ze vani S. Patrick, van Gildias, van Iersche synoden.. (De copisten later, die namen ni'et meer her-kennend, zullen Gilldlas in Gelasius en Patricius in Paterrrus veranderen.) Voor het eerst verschijnen hier de regelen van het Oud-Testament—^het is hier ovei de 300 malen geciteerd—en van de kerk-vadiei's, in eene verzameling die aïs een ^ DE AANBIDDINC DER KONINGEN. Verïuciiting uit een Vlaarnsch Cebedenboek van ronj 1500 dat in het British Muséum be- waard wordt. Het boek bevat de gewone aebeden, de diensten ï'oor overîedenen, enz., in 't Latiin, het 5 Vlaamsch en het Fiansch. Het werd geschreven en verlucht te" Brugge voor eene non der abdij van Meessen bij Ieper. vestra scriptum est quia duorum homi-nurn testimonium verum est). De Iersche verzameilîng heeft daarbij overwegend veel,,—tegenover andere verzamelingen—uit het Ouçle Testament geput, zooals de rechten aan de geeste-lijken te betaien., .als de tienden, zooails de vasten. van de almoes vergezeîd, zooals de gatuigenis op dten doode, zooals de begrafenis. in de aarde, zooalis de eer-bied voor den ouder'ing, en de eerbie-diging des Konings, enz. Nievens dieze gewijde bronnen putten deze verzamelingen in 't algemeen, uit het Romeinsche recht. en natuurlijk ge-: heel in 't bijzonder uit de besluitselen en de gewoonte.n van de Roomsche synoden en de Roomsche Kerk, uit de kerkelijke synoden, gehouden in Grie-kenland, in Afrika, of in Gallië, uit de schriften der kerkvaders Origenes, Hie-> ronymus, Augusitin.us, Isidorus, Grego-rius Romanus en Gregorius Nazianze-1 nus, en verder uit een aantal eerbied-waardige en atetoen gezaghebbende schriften als kerkelijke gesebiedendssen, (Paul Orose), levensverhalen (Vitoe pa-1 trum), enz. 1 Op te merken is echter dat onze Ier-: sche verzameling de eerste is die zôô van verre en bij haie teksten bijeen : gadert en zoovele godsvruchtige be-ïchouwingen uit allerhande bron, ne' wetboek is opgevat. Vandaar dat enkele instellingen of geplogendheden van Joodisohe afkomst door opnam-e in deze collectie, breedere verspreiding en na-komen verkrijgen, zoo b.v. het-jubeljaar en. het onderscheid tuissch-en zuiver en onzuiver vleesch (1). Andere punten due van bijzonderen Hnvloed moeten geweest zijn, zijn daa.r: dat de vorst de bisschcppen niet oordee-len mag, dat de leeken geene clerici te vonnissen hebben, dat de kerken zàch in- provinciën organiseeren zoudten, d!at de geestelijken eenierzijds doo.r d'e ge-meeiischap onderhouden*, anderzijds hunne diensten voor^niet moeten doen en gee®. erfgoed mogen hebben, ("Lex " dxit: nom dabis eis hereditatem in Israël, ego enim hereditas eorum). Ook de kerkelijke regelingen omtrent het huwelijk zijn, hier reed:s verre en met bij- (1) Mogelijk heeft het zijne eigenaar-digheid hier over te schrijven : Liber LIV, cap. 13. De Esu equorum illdciïo. —"Lex" prohibet. "Hieronimus" an-tem dicit in conflictu ad Arnubium : Equus et canis animalia immundia sunt seroper."Theodorus " episcopus : Equum non prohibent, tamsn consuetudo non est comedi. "Sinodiis Cartaginensis " : Ec^ium non prohibet 9cc1«ia, sed tsmer illrc-itum est <-omedi. zondere duidelijkheid doorgevoerd, aleerst omtrent de onverbreekbaarheid * # * Vêle stof is er in dat zoogezegde " wetboek " TOorhanden voor wie Iersche godsdienstige gebruiken en sonimige fol'kloristisohe eigenaardigheden in bunnen oorsprong zou willea naspeuren. Niet echter voor Ierland. alleen heeft het boek eene belangrijkheid van dien aard. Zooals we hooger deden opmer-ken hebbeni de Franikische volkeren een groot paart hunner bekeering te danken aan de Kelten uit de Britsche eilanden-groep, en de verspreiding der afschriften van ons "Wetboek " laat vermoedeni dlat het ook bij ons en in Frankrijk van grooten mvloed geweest is, als de spiegel van de godsdienstige praktijken ; totdiat net p-aats maken moest voor de verzame. hng der "Vaiische Decretalia" (gde eeuw). We wezen daarom op deze ten onzenit zoo weinig gekende bron. Eens-daags gebruikt ze wel iemand d'er onzen voor nadere vruchtemrijke studie. —o Hoe Vlaamscher Vlaanderen, iioe schooner België. Eeit Vvaal', Ch. Ant. Candel, schneef rond 1830 volgende besohouwingen die smdsdien elken dag meer bewaarheid werden : "La civilisation se propage par les mêmes moyens qui servent de véhicule à la pensée, c'est-à-dire, entre-autres par la parole et par la lecture; or, comme on le conçoit aisément, ces deux foyers de lumière restent sans cffet, ou a peu près, toutes les fois que la langue écrite, !a langue du gouvernement, des affaires et des hautes classes de la société n'est pas celle du peuple. Ce dernier reste dans ce cas station-naire dans son développement ; il ne dépasse jamais le point où l'a laissé l'instruction bornée dont il a joui pendant sa jeunesse ; il y a entre lui et les progrès journaliers de la civilisation une bai ri ère insurmontable, une langue toute entière qu'il n'apprendra jamais; la conversation et la lecture sont pour lui des sources stériles, et au lieu de se livrer dans des moments de loisir à des occupations propres à former le cœur et l'esprit, à agrandir le cercle de ces connaissances, il1 est tristement refoulé sur liui-mêinie et condamné à cultiver éternellement le fonds une fois acquis de ses vices et de ses vertus. # * * Telle est, eiï peu de mots, la situation morale d'une nation à laquelle on a imposé l'usage d'une langue étrangère. Ce tableau, quelque sombre qu'il soit, déjà, est encore bien au-dessous de la vérité. L Individu qui a dû renoncer à son idiiôme maternel est non, seulement frappé dte mort quant à son existence inttel-ledtuelle, mais il est frustré de tous les avantages, tant matériels que spirituels, auxquels une connaissance parfaite de la langue en usage dtonne seule accès; il ne peut occuper tous les emplois auxquels ses talents le rendent propre; il doit renoncer à toutes sortes d'entreprises qui poujraient améliorer son sort; il est tous les jours exposé à être la dupe de son ignorance, parce qu'il doit confier ses intérêts à des personnes étrangères, bien qu'il aurait pu les défendre beaucoup mieux lui-même et sans que cela lui eut coûté la moindre chose; enfin, si d'un côté il profite peu des lumières du siècle pour perfectionner son esprit et multiplier ses connaissances, on peut ajouter que de l'autre, il ne contribue presqu'en rienf à répandre les lumières ; ■mais malgré toutes les connaissances qu'il pourrait avoir, iil! rencontrera partout des difficultés qui le décourageront et ne parviendra jamais à se rendre aussi utile à la société, soit par ses écrits, soit par ses œuvres, qu'il aurait pu le faire sans cet obstacle de la langue. * * * Ce n'est pas tout, l'obstacle dont il s'agit ne se borne pas à faire sentir ses effets pernicieux aux classes inférieures et moyennes du peuple ohez lequel il exerce son influanoe, il va plus loin ; il engendre un nouveau mal, en imprimant à la nation tout entière, mais surtout aux classes élevées, le caractère d'une servilité imitative à l'égard du pays dont elle «mprunte la langue. En effet, cette inclination coupable e>

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.