De Stem uit Belgie. Abonnement: 2/6. Yoor 3 maanden. Subscrlptlon : 2/8. for 3 months. Voor de Yereenlgd* Staten : BOCts. Yoor Holland : 1.29 H. Voor Frankrljk. 3 fr. Yoor de soldaten: 1/8. of 2 fr. Bureel: 81, RUSSELL SÔUARE, LONDON, W.C. VOOR GOD EN VADERLAND. Téléphoné: Muséum 267. 4de. Jaargang, Nr. 34. (BIz. 1939-1946.) Oplage: 10,600. VRIJDAG, MEI 10,1918. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 8 blz. 2d. NOTA YAN D£N UITOEYER.—Met YOlgend nurnmer herbeginnen we een prachtige reeks artikelen van Pater CaJlewaert. Onvoorziene onistandigheden beletten ons dit nummer te illustrccren. Men aanzie dit echter als slechis een uitzonderlijke maatregel. Wij dringen nog aan bij onze vrienden om ons geregeld het nieuws te bezorgen dat voor onze lezers kan belangrijk zijn, zoo uit het Vaderland als Yan de Refugees. Erkenning van het Taal-gebied.O ; gedràrftv» an,/ àe Commtssie. " Naarmate de invloed der massa's toeneemt, zal ook de Vlaamsche Be-weging sterk en onweerstaanbaar wor-dcn. De tijden van het cujus regio, ejus religio zijn verloopen ook op taal-gebied. De Vlaamsche Beweging, voor z»overre zij geen utopistische doeleinden najaagt, is volkomen ge-zond en daarenboven verbonden aan sociale lagen, die een klimmenden weg opgaan." Ziedaar het oordeel van Fernand Passeleçq in zijn eerlijk en leerzaam boek : La Question, Fla-mande et VAllemagne (blz. 295). Dat de Vlaamsche Beweging zienderoÔgen aan de winnende hand'is en ondanks aile tegenkanting zal zegevieren, daar-aan kan alleen hij twijfelen, die in zijne zelfgenoegzaamheid moedwillig de ooren blijft sluiten voor de steeds luider klinkende stemme zijner recht-vorderende medeburgers. Maar om dien triomf des te spoediger te maken, behooren vve voortdurend vooroordee-len uit den weg te ruîmen, en juist onder deze behartigenswaardige woor-den van den heer Passeleçq staat nog een kleine tusschenzin, die tôt misver-stand aanleiding zou kunnen geven en hinderend werken op den vooruitgang der Vlaamsche Beweging. Zonder ei nadruk op te legger., schijnt hij de Protestantsche leuze "cujus regio, ejus et religio" op een lijn te stell^n met dit andere voorschrift : "cujus regio, ejus et lingua"; dit laatste zou even-zeer als het eerste tôt het verleden behooren ; en dit is werkelijk zoo, wan-neer men daardoor verstaat, dat he-den, niet meer zooals vroeger in gods-dienstzaken, een landheer of een aristocratie hare taal mag opleggen aan de volksmenigte ; maar zij is bene-vens de waarheid, wanneer men daardoor wilde beweren, dat de taalrege ling in een land zich niet behoort tf schikken naar het taalgebied. * Dooi meer dan eene plaats uit het boek var den geachten schrijver kan dit aan . getoond worden. Doch laten wij di onderwerp wat'grondiger beschouwen * * * Tegenover zijn eigen leer, dat "d< H. Geest de eenige leeraar en bestuur der der individuën is," heeft het Pro test»ntisme den "geloofsdwang" inge voerd. Vandaar het befaamde "cuiu regio, illius et religio " waardoor aai elken landsheer, hoe onbeteekeneni en hoe weinig godsdienstig ook, di macht werd gegeven om al zijn onder danen tôt het omhelzen van zijn ge loof te dwingen en de onwilligen ui te bannen : "Wiens land gij bewoont diens godsdienst zult gij volgen." D wetelijke en openbare uitoefening vai den eeredienst ontving daardoor to regel en officieele maat de godsdiens zelf van den Staat ! en sommige bewc ners \;an Duitsche landgraafschappe: werden in korte jaren vijf, zesmaa gedwongen van godsdienst te verande ren, naargelang zij onder het geza kwamen van verschillende landvoi sten ! Dit verderfelijk beginsel h'eei heden nagenoeg uitgediend, zelfs i Protestantsche landen. Het is da ook geheel qnredelijk, buitensporig e dwaas ; het strijdt vooreerst tegen h< christen recht, dewijl in de maa schappelijke orde van het christer dom, geen ander recht bestaat da het goddelijke recht der waarheid, he welk het uitsluitend voorrecht is dt onsterfelijke Kerk van Christus. D: leuze is zelfs tegen het moderne rech voortgesproten uit de Re-volutie, waa bij geen andere regel bestaat dan c oppermacht van elk individueel gew> ten, dat overigens aan den algeme nen wil de macht overdraagt om c uiterlijke voorwaarden te bepale: waarin zijn vrijheid wettig zal uitg oefend worden. Daaruit volgt dat, al-hoewel om tegenovergestelde beweeg-redenen, beide, het christen recht en het moderne recht, de bastaardopvatting van het Westfaalsche verdrag verwer-pen : het monopolium van den open-baren eeredienst ten gunste van des landheers religie omdat zij de religie •is van den landheer. * * * Met den heer Passeleçq verheugen wij ons dan ook dat de tijden van het "cujus regio ejus et religio" ver-vlogen zijn ; noch koning, noch bur-gerlijke wét mag ons voorschrijven, hoe wij God zullen dienen, en wij wènschen ook dat de tijden verdwij-nen, waarop eene aristocratie zou be-" païen, van welke taal wij ons te bedie-nen hebben. Maar is het even onge-rijmd, dat koning en wet ons bepa-lingen geven over het wetelijk gebruik der taal en eischen, dat wij ons daarin zouden schikken naar "het taalgebied" dat wij bewonen ? Wij nemen niet aan, dat het "cujus regio, ejus et lingua" in dien zin verwerpelijk is. Fei-telijk geldt het nagenoeg over gansch de wereld, en het is zoo natuurlijk, dat men het niet altijd noodig acht dit beginsel door wett^elijke bepalingen vast te leggen. In Engeland, Frank-rijk Spanje, Italie, Holland—om van andere gewesten te zwijgen—is er eigenlijk geene "taalvrijheid" in het officieele leven : in al dia landen geldt wel degelijk de leuze, dat de landstaal wettelijk wordt voorgeschreven en de minderheden hunne "persoonlijke rech-ten" moeten inboeten voor het recht der meerderheid. Waarom dit verschil tusschen taal en godsdienst ? Waarom kan taalre-geling billijk zijn, waar godsdienst-dwang onrechtvaardig is ? Omdat de godsdienst een eigenlijke gewetens--zaak is, en in zijnen aard onafhanke-lijk van landsgebied en staatsinstel-ling. Aile menschen in aile gewesten zijn -onderworpen aan de waarheid en door plichten verbonden met den eeni-gen God, hunnen Schepper. Een nationale godsdienst is tegen het wezen van het Christendom. Jezus is eene wet komen prediken voor aile volken en aile rassen ; zij kent geene gren-zen ; zij is katholiek, dit is algemeen ; zij is niet eigenlijk intejnationaal, maar zij staat boven aile nationalitei-ten en vraagt van aile tongen en talen eenzelfde hulde, eenzelfden dienst en eenzelfde liefde. Anders is het gelegen met de talen : niet enkel feitelijk zijn , deze verschillend, maar uit den aàrd - van 's menschen aanleg voor ontwik-keling, uit de nauwere betrekkingen die hij heeft met zijne ras- en stamge-nooten,- uit de verscheidenheid der : staajLsinstellingen, waaronder hij leeft, - en uit de ongelijkaardigheid van den - historischcn bodem, waaruit hij zijn - geestesvoe'dsel put—spruit voort, dat ; er eene verscheidenheid van. talen 1 moet zijn, dat deze een wezenlijk deel 1 uitmaken van de liefde die men het ; vaderland toedraagt en in innig ver- - band staan met het grondgebied, waar- - op men leeft : cujus regio, ejus et lin-t gua. Wij verwerpen een nationalen , ' godsdienst, maar huldigen een natio- 2 nale taal, omdat, gelijk Faguet (La i Patrie) en Brunetière (L'idée de Pa-t trie) terecht doen opmerken "de taal t een der samenstell'ende bestanddeelen - van het vaderland is." De "gemeen-i schiippelijkheid der taal," zegt deze 1 laatste "legt een meer nauwen en meer - innigen band tusschen de burgers van y hetzelfde vaderland." En omdat nu - het vadeiland, zooâls het woord zelf t getuigt, in samenstemming staat met n het grondgebied waarop men leeft, n daarom is ook de taal, dit bestanddeel n van het vaderland, verbonden met hel :t stoffelijk gebied waarop zij gesprokei :- wordt. De tijden van het "cujus re-i- gio, ejus et lingua" zijn nog niet ver-n vlogen. En gelijk het vaderland zijnt t- stoffelijke grenzen heeft, zoo- ook d( :r taal ; eenzelfde liefde moet beide om e vatten. (Wordt voortgezet.) t, o 1 Vlaamsch Nieuws. le î- DE VLAAMSCHE COMMISSIE. s- Sommige Belgische bladen schijne: le niet juist de draagwijdte te vatten va i, hetgeen gebeurd is. Ook aan sômmi e- gen onzer vrienden, wantrouwig gt worden, aal het niet misstaan te zeg-gen dat de mededeeling die de pers gewerd, van het ministerie de Broque-ville zelf afkomstig is en officiëel werd goedgekeurd. Zij heeft dus officieele waarde. FRANS VAN CAUWELAERT. Dr. Cl. Philippe heeft in L'Opinion Wallonne, van 25 April 1918, tegen den geest der redactie van dit blad in, een aanval gedaan op onzen gevierden hoofdman "le jeune Van Cauwelaert," die niet in "première ligne" is gelijk een paar andere volksvertegenwoordi-gers -die schrijver noemt. Wij ontvangen daarop protesten bij de vleet van onze Vlaamsche jongens op het front met verzoek van opname. Wij gelooven dat dat sop die kool niet weerd is, en dat onze Frans veel te hoog staat bij allen die hem kennen om door den driftigen en onwetenden heer Dr. Philippe,—wiens intiemste drijfveren wij niet verdenken willen, —maar even te hunnen beleedigd worden.—Op Mei laatst begon Frans Van Cauwelaert die reeds door Zijne Ma-jesteit den Koning is ontvangen ge-rvorden zijn bezoek aan onze jongens . op het front. Daarna vertrekt hij met ' Hendrik Hevman naar Zwitserland opi i éï nader de taalregeling te studeeren jjen tegen half Juni verwachten we hem Ue Londen. Onze gebeden vergezellen hem. Het front vertegenwoordigd. ? ... Met Ons Vaderland dringen wij er op aan dat de vuurlinie haar meezeg-genschap hebbe in de Vlaamsche com-missie."De Vlaamsahe strijders aan 't front, aldus On? Vaderland, zijn het vooral, die met hun ijzeren wil, hun kranig woord, hun snedige pen, en "last not least" met hun rood bloed de erkenning van ons gansche Recht van re-geeringswege hebben bekomen. Aan hen hebben we de stichting van de Vlaamsche Kommissie hoofdzakelijk te danken en derhalve hebben ze recht-matige aanspraak op vertegenwoordi-ging."Wij voegen er aan toe dat het van-wege de Regeering eene plicht van erkentelijkheid is. Zoovelen ja onzer persoonlijke vrienden, voorzitters van Vlaamsche genootschappen zijn als vrijwilligers opgetrokken voor de toe-komst van Vlaanderen in België. Zij, zij hebben hun ideaal, hun gevoelen, hun geestelijken raadgever onder-vraagd en zijn gegaan, en zijn de dappersten geweest. Zij hebben het eerst en het innigst geantwoord op Koning Albert's oproep en de konink-lijke eeremerken die zij oogstten op hun doodsbed hangen wij eens aan Vlaanderen's standaard ! Zie na dien bloedigen eersten lijst van honderd namen in Ons Leven-Hoogstudent van 3917, en men zal weten wie we bedoe-len. O, en eerst en meest bedenken we u, onzen nooit-ten-eind-betreurden Firmin Deprez 1 Hun bloed is 't dat roept1 En wij twijfelen ook niet of de Regeering hoort het Uit Ons Vaderland van 30 April : "De Vlamingen mogen zich dus in het bestaan van een Vlaamsche Kommissie. tôt het bestudeeren van het Vlaamsche vraagstuk verheugen. (Zie Ons Vaderlandj 29 April.) Eere aan wien eer toekomt ! We weten M. de Broqueville dank, omdat hij spijts hevige tegenkanting den moed had om het stichten van bedoel-de Kommissie over te gaan. Hij ten minste naar we nu proef-ondervindelijk kunnen vaststellen, heeft beseft dat het uur van Vlaanderen geslagen had en dat, mçt het oog op 's lands eenheid en welvaart, de : daad die hij heeft gesteld zich opdrong : als het onuitstelbare. De stem van het lijdende en bloe-dende Vlaanderen werd eindelijk aan-hoord en zijn vastberaden dadeneisch tegemoet gekomen. Niij M. Var Puyvelde, staan we op een keerpunt Wat Minister de Broqueville on: i vroeger toezegde ni. "Gelijkheid ii i rechte en in feite" zal nu werkelijk - heid worden. Niet langer zal door een Fransch belangensfeer ons volk om wille van den broode, er worden toe genoopt zijn recht op eigen leven en waardig-heid voor ontaarding prijs te geven. Voor de eerste maal sedert 1830 worden Vlaanderens Vlaamschheid, en de natuurlijke tweeheid van ons land van regeeringswege erkend, en daarin ligt ontegenzeggelijk de grootste overwin-ning die we in onzen 87-jarigen strijd voor onze kultuur-autonomie, ver-mochten te veroveren. • Het "in Vlaanderen Vlaamscli" is aan 't zegevieren,en de verfranschings-en tweetajigheidspolitiek hebben uitgediend, tôt spijt van wie 't benijdt en »ot heil van Vlaanderen en van België.* * * Over de samenstelling der Kommissie weten we tôt nog toe maar weinig... We vertrouwen dat de meening der Vlaamsche strijders aan de vuurlinie er ter dege vertegenworodigd zal worden, en dat met het oog op de hervor-ming in ons leger vooral hnu op erva-ring gerugsteund wordt in aanmerking zal komen. Ook durven we hopen dat de Vlamingen die er deel van uitmaken op en top Flaminganten zijn, ten voile bewust dat het nu zake is, Vlaanderen's volkomen zelfstandigheid in het Belgisch staatsverband te waarborgen. Hun taak is zwaar, hun verantwoorde-lijkheid groot, maar des te grooter zal de dankbaârheid zijn die het vrij ge-worden Vlaanderen in het vrije België hun betuigen zal. Professor Léo van der Essen werd tôt voorzitter der Kommissie aange-steld. Hij is een Vlaamsch weten-schappelijk man, bezield met die edele liefde voor zijn Vlaanderen, welke onze heerlijke studentenbeweging hun allen meegaf die haar hebben medege-deeld en die haren strijd dapper hebben medegestreden. Hij zal er ten voile van bewust zijn wat zijn Vlaanderen van hem en de Kommissie verwacht. God zegene zijn werking, en in zijn werking zegene Hij het vrome Vlaanderen, opdat de dag van morgen schoon zij en zwanger aan Vlaamsche verwachting. Dan zal wanneer de vredezonne daagt, de Vlaming naar zijn vernielde streek teruggaan, en in weerwil van zijn verpuinde woning zal hij zich in ons Vaderland, spijts ailes, beter thuis voelen dan voorheen : een Vlaamsche thuis zal hem worden ge-gund ! Professor van der Essen, op u vertrouwen we, en omdat gij het op u hebt genomen het voorziterschap der Kommissie te aanvaarden, laat allen onderstellen dat ook de kommissie in haar geheel vertrouwbaar zijn zal,. Een zekere weerhoudendheid echter dringt zich hier op. Zoolang we niet in 't bëzit zijn van de namenlijst der leden, kunnen we ons er zoo maar voetstoots niet op verlaten. De talrijke ontgooehelingen die wij in onzen langen en ondankbaren wroe-terstrijd hebben opgeloopen, nopen ons tôt omzichtigheid. Watt and see is vooral nog de wijze raad." MINISTER HELLEPUTTE EN HET VLAAMSCH VRAAGSTUK. Een gelukkig toeval deed ons den heer Minister Helleputte ontmoeten op weg naar zijn bureelen, in het voor-malig Hôtel des Régates. Wij ver-oorloçfden ons, na een paar minuten, het gesprek te brengen op de vreemd-soortige lofartikels, welke de Nation Belge aan onzen Minister van Land-bouw en Openbare Werken dezer da-gen heeft gewijd, naar aanleiding van zijn toespraak, op 's Konings feestdag, tôt de gedecoreerde verminkten van Ste. Adresse. Het is immers een straatg'eheim dat de staf van de Nation Belge (alias XXe Siècle) hem niet in het hart draagt en er is geen mensch in Ste. Adresse, die bedoelde artikels niet heeft begrepen als «en grove list om minister Helleputte bij zijn Vlaamsche vrienden verdacht te Inaken. Wij wisten dus wel waaraan ons te houden ; maar de be-; roepsnieuwsgierigheid bracht ons als i vanzelf de vraag op de lippen of wij . zoo vrij mochten zijn van den heer Minister te vernemen hoe hij dacht 3 over het geval.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.