Ie Jaargang — N°. 9 2 December 1916 De Vlaamsche Gedachte onder leiding van L. Picard. ABONNEMENT : voor Holland per kwartaal . . f 1.— buiten Holland ,, ,, . . - 1.50 Adres voor Redactie en Administratie : * DE VLAAMSCHE GEDACHTE Postbus 252 — 's-Gravenhage. ADVERTENTIES : van 1—6 regels f 1.20 iedere regel meer - 0.20 's-Gravenhage, 30 Nov. 1916. In „Der Belfried" heeft Prof . Hampe voor eenige maanden deSchelde zeer terecht geheeten Belgiens Schicksalsstrom. En inderdaad, het lot der Belgische landen is ten nauwste ver-bonden aan het heerschende regiem op de Scheldemonding.en. Mocht er bij de vredes-onderkandelingen na den huidigen oorlogsprake zijn van een versterkt België — het eenige dat logisch denkbaar is wanneer ons land niet opnieuw wordt geneutraliseerd — dan zal dit stellig ook een nieuwe Scheldekwestie mee-brengen.Daarom is het van zoo groot belang en — om reeds dikwijls herhaalde redenen — ook van Vlaamschgezind standpunt zoo verheugend dat zelfs die elementen in Holland, die noch-thans groote sympathie voelen voor de Belgische staatspolitiek, — met name de leden van de Vaderlandsche Club — zich toch zeer beslist uitspreken voor het behoud van het status quo op de Schelde. Zeer belangrijk is het ook dat, naar den heer C. Huysmans steeds blijft beweren (zie „Volk" van 28 Nov.), de Belgische Regeering in Den Haag de verzekermg gegeven heeft geen Hollandsch grondgebied te willen an-nexeeren om het Scheldeprobleem op te lossen. Waaruit voor ailes blijken kan dat de Regeering te Le Havre het regiem der Schelde zou willen veranderen, als zij kan. Dit is echter zeer onrustbarend want niet de wijze waarop, maar het feit dat de Schelde, hoe dan ook, zou „verbelgischt" worden is in deze zaak het belangrijkste. Holland en het bewuste Vlaanderen kunnen op dit punt slechts conservatief zijn : vrijheid van handelsvaart, verbod van oorlogsvaart. Wie daaraan wil veranderen is anti-Neder-landsch. De toekomst der Belgische neutraliteit. Een belangrijke artikelenreeks heeft over dit onderwerp het licht gezien in de ,,Bibliothèque universelle et Revue suisse" van Juni-Juli 1916. Onder gelijkluidenden titel: Considérations sur l'avenir de la neutralité belge", zijn ze thans ook in brochurevorm verschenen bij Payot et Cie, Lausanne. De auteur blijft ongenoemd. Dit is reeds opmerkelijk. Welke Belg toch, die/thans in Zwitserland over zijn land schrijft, kan er op gesteld zijn dat zijn naam verzwegen worde . . . tenzij hij, misschien, een verantwoordelijke positie in het openbare leven bekleecft ? Het boekje mocht tôt nog toe weinig be-langstelling genieten, zoo in de Belgische — Vlaamsche en Fransche — als in de neutrale pers. Grootendeels zal dat wel te wijten zijn aan den vrij omslachtigen, redeneerden betoog-trant en de fijn gesponnen juridische argu-mentatie waarin het zijn stellingen en be-doelingen uiteenzet. Toch zou te betreuren zijn, moest het onopgemerkt voorbijgaan. Want zelden werd het door ons — terwille van onze geestelijke zelfstandigheid en waarlijk niet dâârom alléén — bestreden standpunt van het Belgische nationalisme in zijn politieke consequenties duidelijker uiteengezet. Men heeft tôt nog toe al te veel belang gehecht aan de uitingen van enkele extre-misten, annexionisten of expresselijk Entente-gezinden ; Vlamingen en neutralen echter, en allen die inzien welk belang voor den West-Europeeschen vrede bij de Belgisçhejîwestie begrepen is, zij hebben niet genoeg beseft welk gevaar er schuilt in dat ,,gematigde" Belgische ideaal, dat zich door vijf en tachtig jaar verstandige en ijverige politiek en misschien duidelijker dan ooit door twee voile jaren oorlog baan heeft weten te breken ! Daarom is bovengenoemde brochure méér dan waard dat wij er een oogenblik bij stil blijven staan. *** Thans zullen wij ons niet bezig houden met de interpretatie door den schrijver gegeven van de neutraliteitsverplichting, zooals die bij het verdrag van 1839 werd vastgesteld. Al zit hier, in zekeren zin, de kern van het probleem. — Wij kunnen ook niet ingaan op de vernuftige, ' al te fijn uitgesponnen commentaar van de beroemde ,,Déclaration de St. Adresse" van-14 Februari 1916. Genoeg zij het hier vast te stell^u, dat yolgens de auteur, door de „opzegging" van Duitschland en-»Oostenrijk, voor België de neutraliteitsverplichting — die hij eenigszins als een bilateraal contract tusschen België en de garandeerende mogendheden'beschouwt — in rëchte en in feite opgeheven werd. Er kan ook geen sprake van zijn, volgens hem, om die neutraliteit na den obr-log terug in te stellën. Door vele Vlaamschgezinden wordt het nu vaak voorgesteld alsof de eerste bew«egreden van deze politiek in buitenlandsche sympa-thieën moest gezocht worden. Deze opvatting kan ons echter slechts verblinden omtrent den waren aard van het gevaar dat ons bedreigt. Eén der voornaamste argumenten juist, die in deze brochure tegen het behoud en het herstel der Belgische neutraliteit aangevoerd worden, is, dat een garantiestelsel, waarbij slechts één groep verbonden mogendheden betrokken zou zijn — daar er volgens S. van een nieuwe garantie door de Centralen géén sprake zijn kan, —• allicht België in een âl te nauwe afhankelijkheid van zijn ,,beschermers" 'zou brengen! Uitdrukkelijk hooren wij zelfs : Wij haasten ons te zeggen, dat noch het verval van het verdrag van 1831-39, noch de ophefhng van de neutraliteits-verbintenis, die het bedroeg, als nood-zakelijk gevolg voor de Belgische regeering in de toekomst moeten meebrengen de verï?king aan h*31" ze'fstandigheids-beginsel, dat in het verleden altijd het richtsnoer harer buitenlandsche politiek was. Wel beseft de schrijver dat een ,,ontvoogd" België het vooreerst niet zonder die, economische en politieke, verbonden zou kunnen doen. Maar ..verbonden" zegt hij ergens, ,,zijn niet het doel der politiek: zij zijn enkel de middelen om dit doel te bereiken". En het doel dezer politiek, wij kunnen er ons niet genoeg van doordringen, blijft altijd die „Belgische zelfstandigheid" waarvan hooger sprake is. Haar ziet de schrijver door de eeuwen lang-zaam groeien : Wil men het oor leenen aan de leerin-gen der geschiedenis, dan moet men zich de Belgische natie voorstellen als een nog onvolmaakten Staat, die in voort-durende ontwikkeling begrepen is. Sedert hare onderwerping, onder allerlei vormen, aan een vreemden staat (Spanje, Oosten-rijk, Frankrijk), tôt de huidige crisis der neutralisatie, — door het stelsel der internationale servituten (Barrière, sluiting en dan tolrechten van de Schelde), door de ongelukkige proeve eener vereeniging met Holland, en eindelijk het statuut van beperkte, geneutraliseerde en ge-garandeerde neutraliteit heen, — ver-schijnt ons het leven der Belgische natie als bezield door een voortdurend stijgende beweging naar een staat van politieke oritvoogding. Bewust of instinctief, het voorwerp van het verlangen van het Belgische volk is slechts : de middelen te vinden om vrij zijn persoonlijkheid te ontwikkelen.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.