Jaargang 1, [, N°. 24 17 April 191' De Vlaamsclie Gedachte onder leiding van L. Picard. ABONNEMENT: voor Holland per kwartaal . . f 1.— buiten Holland ,, ,, . . - 1.50 Adrès voor Redactie en Administratif DE VLAAMSGHE GEDACHTE Postbus 252 — 's-Gravenhage. ADVERTENTIES : van 1—6 regels f 1.2C iedere regel meer - 0.2( 's-Gravenhage, ij April icjij. De oorsprong en de grondslag van aile ernstig activisme — van aile activisme nm. dat iets anders is dan onweerstaanbare 'lust naar het oude gezellige jlamingantenleventje — de oorsprong en de grondslag er van is een afwijkend inzicht omtrent België's buitenland-sche politiek en het gevoelen dat die politiek, mocht zij slagen de Belgische natie-gedachte voor goed zou doen triumpheeren en ons heele land dus aan de „verBrusseling" zouworden prijs gegeven. Door de passieven werd een verband tus-schen België's buitenlandsche politiek en Vlaaiuschgezindheid genegeerd tôt voor een paar weken J. Hoste Jr. ons overviel met de bekentenis dat dé heropbloei van Vlaanderen grootendeels van België's positie in Europa en van de wijze waarop die gehandhaajd wordt afhankelijk is. Dit was voor ons een aangename verrassing en wij spraken toen met diep gevoel van J. Hoste's echte en edele Vlaamsche woorden. Een onaangename verrassing echter is het dat de Jong- V laamsche activisten nu langs den anderen kant passief gaan worden : zij willen, naar de theorie van éen hunner meest aanhoorde leiders, zich metgeen buitenlandsche politiek meer ophouden zij willen Vlaanderen op zich zelj een Vlaamsch bestuur bezorgen ; zorgen voorloopig slechts voor het onderge-schikte en blijven voor de rest passief. Het zijn nog slechts toevallige omstandig-heden die dergelijke activisten van Van Cau-welaert en den onbekeerden Hoste gescheiden houden. Vicisti, van Cauwelaert! (Brief yan een Vriend.) II. De thans in den strijd tusschen actieven en passieven tôt openbaring gekomen tegen-stelling bestond dus — zeide ik — reeds voor den oorlog. Telkens echter was het nog mogelijk ge-bleken de scheur tusschen Vlaamsch volks-belang en Belgisch staats- (resp. staatspartij-) belang weer bij te lappen. Ge zaagt wel eens kunstrijders in een cirçus, die met één voet op een bijdehandsch-en met de andere op een vandehandsch paard staande, in evenwicht blijven ? Wel tracht telkens een der dieren er van door te gaan, maar de kundige dierentemmer weet ze,. desnoods met de zweep, telkens weer tôt broederlijk samendraven te dwingen, en het geheele huis juicht den kunstenmaker toe. Zulk een populariteit genoot, voor den oorlog, het gezelschap politieke acrobaten, dat onder de firma „de 3 Zwitsers" de staat-kundige kermissen van het flamingantisme afreisde. Zoodra de oorlog uitbrak ging het echter mis. Door den schrik van het kanongedonder kwam bij de dieren het natuurlijk instinct door de dressuur heen ; het Vlaamsche paard sneed er rechts, het Belgische links van door ; en de politieke acrobaten moesten, wilden ze geen breuk oploopen, met beide voeten op één der paarden overgaan. Om de redenen, die ik boven heb geschetst, liet men het Vlaamsche paard schieten, en vertrouwde zich aan hc,. Belgi^he paard toe. Met andere woorden : van den aanvang af werd alleen het Belgische belang gediend, en het Vlaamsche recht vergeten. Laat me wederom een klein, typeerend staaltje in herinnering brengen. Dr. Jacob — toen nog aan het ,,Office Belge" verbonden,— schreef in ,,De Beweging" een klein, merkwaardig stukje over het Vlaamsche standpunt. Tegenover den plicht van het Vlaamsche volk tôt verdediging van het geschonden recht van den Belgischen Staat stelde hij den plicht van den Belgischen staat tôt herstel van het geschonden rechs van het Vlaamsche volk. Dit was uit Staatsrechtelijk en uit Vlaamschgezind oog-punt volstrekt zuiver gedacht. Zuiver gedacht uit Staatsrechtelijk oogpunt. De loyauteit werd hier opgevat als bilatérale verhouding : recht en plicht respectievelijk van overheid en volk als elkaars noodwendig complément ;• rechtsverkrachting der overheid als den burger van plichtsbetrachting ont-slaande.Dit is de oude echt Nederlandsche opvatting van de loyauteitsverhouding, zooals die bijv. in sommige Vlaamsche keuren een klas-sieke uitdrukking gevonden heeft. Zuiver gedacht ook uit Vlaamschgezind oogpunt. De Belgische Staat, aldus werd stilzwijgend het uitgangspunt der Vlaamsche Beweging verondersteld, is jegens Vlaanderen in verzuim. Indien de Vlamingen, nochthans, niet in verzuim blijven jegens België, is 't alleen in de onderstelling, dat België — de in zijn recht gekrenkte kleine Staat — zijn verzuim aan Vlaanderen —" het in zijn recht gekrenkte kleine volk — zal goedmaken. Eene conditioneele loyauteit dus ; niet quia maar quo ; niet omdat maar opdat de Belgische Staat de staatkundige expressie van Vlaanderen is (zij). Welnu, wat deed Van Cauwelaert? Hij deed — naar eigen erkentenis — in de XXe Siècle, met welk blad hij toen nog relaties onderhield, een résumé van Dr. Jacob's artikel opnemen, waaruit echter de passage omtrent Vlaanderen's recht was geschrapt. Hij vervalschte aldus de uitdrukking van staatsrechtelijke, bilatérale loyauteit, tôt eene gelofte van kerkelijke, unilaterale gehoor-zaamheid.De Belgischgezindheid werd op den voor-grond gesteld, de Vlaamschgezindheid weg-gemojfeld.Volgens dit schéma trachtte Van Cauwelaert nu bij de Belgische regeering, niet erkenning van het Vlaamsche recht, maar vertrouwen in de Vlaamschgezinden te verkrijgen .... door tijdelijke verloochening of verzwijging der Vlaamschgezindheid ter wille der Belgische staatsraison. Deze staatsraison eischte der wereld een onverdeeld België te toonen ; derhalve werd aan die staatsraison het Vlaamsche beginsel geofferd. Hoog werd tegenover het buitenland van België's eenheid, van Vlaanderen's Belgischgezindheid opgegeven : de Vlaamsch-Belgische tegenstelling werd dood gezwegen, of, waar dit niet kon, als een peulschilletje voorge<-steld.Hiermede vestte van Cauwelaert ook het tweede fundament zijner positie op het drijfzand eener onwaarheid. Warit deze be-weerde Belgischgezindheid der flaminganten bestond niet en heeft nooit bestaan. Altoos is anti-belgisch gezindheid een kenmerk der Vlaamschgezindheid geweest; altoos hebben de Flaminganten over de Noordgrens, maar ook over de Oostgrens naar hulp, en niet altijd slechts naar cultureele, in hun strijd tegen het Belgisch regiem uitgezien. Lees Snellaert. LeesVanderkindere. LeesVermeylen. Hoe vaak heb ik Van Cauwelaert zelf op Vlaamsche meetings met zijn meest theatrale stem hooren uitroepen : „Hier wordt een volk vermoord!" Door wie? Door de Belgische regeering, uitdrukking van den Belgischen Staat. Onmogelijk nu is het dat een volk zijn moordenaar zou liefhebben. Mogelijk blijft het, —• en 't is meer gezien, — dat onderdrukker en onderdrukte ^e-meene zaak maken tegen een nieuwen aan.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.