I perste daargang No. 238 Dinsdag, 9 November 1915 S Cent. DE VLAAMSCHE STEM ten volk zal niet vergaanï ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Eendracmt maakt mat DIRECTIE EN REDACTIEi f ALEISSTRAAT 31. bo»onhuis, AMSTERDAM. Teiefoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Dr. RENE DE CLERC Q en Dr. A. JACOB. ABON'NEilENT.SP-RIJS (bg vooruitbetaling) : Voor Nederland pei jaor «M fi f. - per Jtwartaal gld. 1.75 — per maand ç]d. 0.75. Voor Belgie, Engéland Frankriil 3U andere landen dezelfde prijzen, met verhooging Tan versendingskosteu C2U eern per nummer), A DVERTENTIES 20 Cent per regel. SÉnriîfliîsbetopj. Ecn golf van vcrontwaartiiging gaat over ï Viaairsche land. De anti* Vlaamsche daad der Regeering, î mgsteurrd door een afvalliga, met den erfvijai . cia Fransciîgezindhsid — tegennatuurll verîwnden lauwe Vlaamsche fractie, heeft 1 net ver'Jlijdsnd gcvcJg goSeid : do hechtere aa e^nsluiting der breede schare yan Vlaamsc Gstrouwcn. Namcnc hst ,.Vlaamsche Nieuws" uit Ar v.erpan verklaren in hun blad de lelders, Dr. BDrms, ce voiksgeliefda strijder vcor de V? vlaamsching der Gentsche Hoogeschool, de zi &r bcweçlns vcor Frar.sch-Vlaanderen, 1 Albert Van den Brande van de Groeninghc jrachîi „Dc Ciercq en Jacob, de loyale Bo!g2nl ma uiio irouw willen b'ijven aan hun Vlaanderei ,,de CJarcq, die om.zijn ocrJogagcdichten h (inist cens waagt naar België terug te keorei ,.cnzQ greoio dichter en zijn begaafde med ,,'Acrkor, sticiiîor van de bokende Vereenigir „vcor Sv2oh2afîî3 UHspraak, worden afgsstel ngoiroodroc'd, dàn war.neer zoovole îransk nOnsolie stnatsambtenaai's maandenlang hi „V2aasnsche voîk etraffsiooa hebben mog< „hoDncn. nWdr.u, trouwo vrionden do Cleroq en Jacoi jjjjlacî-toîfcrs van uv;e lio'de voor Vlaandarei „wij leg£en cnvorbreekbâar de brooderhand nàe uws en scfcarsn ons zonder aarzelen az „';w0 zijde, oc zijde yan het rocht, aan c „;ljdo Van VJaandàran. Wij verkîafen ens he „cn a! niet u." (w.g) Dr. A. BORMS, lesraar aan het Konlnklijk Athsneum te Antwerpen. A VAN DEN BRANDE, Licentiaat in de K a ni e iswe ? c risoiia pp en. WIJ c~zo brseders n het disrbac V.rr.r.^:ris:::! met Vlaamsche licfde! Wij bc£rcctcn den Dageraad der National Vl2amccho Unie! Hot lichtet cvcral l DE REDACTIE. fal- enJuid-Oelpig. Van de hand van Louis Delattre 3e. sclir ijver van ,,Le Pays. Wallon", beva [demooie door Greshoff bij Van Looy uitge •ev^îi voreameling A la gloire de la Btlg\ jut 03el cigcaaardige bijdrage, die tan voll en?© aandacht verdient. Delattre onderzoekt de verliouding tuf MU de bodem van een land en de bevol !!ig die er op woont. Met liet 00g op Bel g:c komfc liij tôt merkwaardige» konkluzies Zoals de teelaarde het boompje yormt l*6gt hij, vormt 00k de bodem de bsvolking | »Vie lang en intens op een bepaalde plaat ; hebben geleefd, ondergaan van die plaat , de invloed ; de sappen der aarde doordrin Jfin er lien ; en die inwerking is een be pialde. Wel werken tevens mede indivi •i'ùëis faktcren ; rnaar bij aile menselik •ggîotneràtie diént met de gesteldlieid vai ^ bodem als faktor naar evenrediglieic Kkening tè worden gehouden. In dit op ccht kan men zeggen, dat bedrijven eu da ^en «nèr bevolking onafscheidbaar gebon ^en ^ijn aan het landschap waarin zij woont Belangrijk bijdragen tôt de kennis var wn bevolking kan dus de studie van de on-derbouw van haar land. Treffend is Delat-tre s onderzoek naar de substruktie van de Eelgiese bodem. aardkundige kaart van België ver-t°°ïit van het Oosten naar het Westen, van •Maastricht uit in de richting van Doomik, wei-Geldenaken, Waver, Hal en Lessen eeu golvende geologiese lijn. Benoorden hier-bestaat de ondergrond uit klei en zand. ttet'terrein behoort. er tôt de derde geolo-e'fiè formatie, een betrekkelik jonge ver-^cnning der aardkorst. Uit een vroegere P^iode <lagtekenen de gronden bezuiden. J^ÔL z^Jn en porphyrgronden : het ge-"d aer vulkaniese rotsen. In het Zuiden het oude Waalse land, in het Noorden et j°nôor« Vlaamse. Het eer9te ligt ten ^•n-8te houderd meter boven de zeespiegel. ziehier nu, schrijft Delattre, hoe ou--oon treffend de uitwerking van deze natuurkundige verschillen is. Op ge-' ^ poil is, op de bewuste grondve6ten, de '^nswijze ^er ^elgen een andere dan meer , llr ^iet Noorden. Zij houden er hier een 0r 1ère manier op na om de grond te be-1 c,i hun voedsel te verzamelen. Zij 1 anders. Zij leggen hun steden an-_ aan. Hun nijverheid vertoont een af-! cnd karakter. Zij draaien de fcong an- <l4ro n j 0 ae acpd îan. „Iis ont une manière particulière de rêver leur destin". Zij he ben elk hun bizondere lotsdroom. Merkwaai'digea-wijs va-llen aardkjunddj 6* grens en taalgrens sainen. Beide vormen c scheidsgrens tussen Noord en Zuid. Ondi deze scheidslijn verschilt ailes van wat < ! boven is. ,,Toutes les choses Wallonnes, d< Jk I oî 1 plus stables jusqu'aux plus mobiles, 01 n. continué de demeurer différentes des menu ie choses nées en Flandre... La terre et le ci< n'ont pas cessé d'être, en Wallonie, diegen it" blables de ce qu'ils sont dans la Belgique d Nord." Aile Waalse dingen, ailes wat i Wallonie staat of gaat, is voortdurend ve" 01 schiliend gebîe.veu van wat in Vlaandere er aan beantwoordt. Lucht en aarde hebbe r- niet opgehouden in Wallonie anders te zij' dan in Vlaanderen. îr Onze bedoeling is 11L j., ons te verdiepen i 1 ' de vr'aag, of de inwesrkinsrsteorie van de hee 3t . Delattre in aile delen opgaat. Wellicht zij g' ! zip \ van de Waalse en Vlaams ,g verschillen niet animer geheel juist. Maa j, deze verschillen zij 11 er. Men kan ze nie I- wagpraten. Nooh wegdeklanieren. ït i Het merkwaardige in dit geschrift voo ;n ons ligt vooral hierin, dat de outleding va het verschil zo schex*p is. 3' Het organisme van de staat nu moet zic ' aanpassen aan deze verschillen. Wat Vlaan n deren en Wallonie partikulier hebben, heef ,e heerlik levensrecht. De staat mag het nie 3I dcod drukken. Gaat. de : i-aat toch in tegen de eigenhei- der delen, zo zal hiervan het gevolg zijn dat de verschillen tôt tegenst-ellingen wor den verscherpt. Verschil le-u verrijken. Maar tegenstellin gen verzwakken. Bij de reorganisatie van de Belgies-1* .... | staat diènt men dit niet uit het 00g te ver Q liezeai. Men diemt in te zien, dat Autdiwmii zo rûcr ]}€<■ Noorden als voor het Zuiden d< adéquate o-avpassinr/ is ' von- de staat bij- d* bestaandc vôlk-ft ujceledigl\èid. Dr. A. JACOB. „.lS, . 3 . Kern. Hij vledde geen greoten der wereld, ' W.at recht was en schoon jceg zijn boezem t in brand . Hij dulde geen vreemden als meesters in j 't land E11 èerde geen kroon dan met glorie beperelc 0 En gaf slechts de vrijheid den staf in de hâ'tid. J. DE GEYTER. Hosikafts Zwijgers. Willem de Zwijger stond op. Cuwaert, de zwijger, viel 'af. Van Cauwelaert—Botha. Wie ons nummer van Donderdag j.l. nauwkeurig heeft doorgezién, heeft ondei de rubriek . Zuid-Afrika" een stukje ont-dekt, waarin tusschen de bovenvermelde, j in het grootere Nederland welbekende na-men, een parallel werd getrokken : tusschen Botha, den Minister, en Van Cau-welaert, den Ministeriabel. Beiden strijden, onder de leuze van het lioogere volksbelang, de een voor het En-gelsche, de andere voor het Belgische im-perialisme, de in Zuid-Afrika zoo droevig j welbekende Engelschgezinde éénstroom-■ politiek, het in België zoo verderfelijk wer-kende door de Franskiljons gehuldigde cen-tralisatie-syst-eem ; zoowel de Minister als de Ministeriabel zijn van het eigen kamp in dat van den tegen parti j der overgegaan. De treffende juistheid van deze parallel wordt door het laatste nummer van ;,Vrij-België", des heeren Van Cauwelaert's blad, op het alleronverwachtst aangetoond ! Het acht toch niet alleen van belang, de woor-den van prof. Van Hamel, die Botha's politiek, zoo niet te verdedigen dan toch te verklaren zoekt, in zijn kolommen af te drukken, maar daarenboven betoogt het. dut geen ;parallel tv^schen de tegenover de Vlamingen m. tegenover de A jrikaanders gtvolgde politiek getrokken kan worden! ,,Bestaat er, zoo vraagt het blad op schamperen toon, een kleurlingenkwestie in... Vlaanderen, of is er spraak van dat ons land een vrede zou onderteekenen, waardoor het een kolonie wordt van deze of gene groote mogendheid?" Zoo weinig besef sohijnt zoo de leidex van het blad als zijn medehelpers ervari te hebben, dat er* naast de vraagstukken van praetische politiek 00k politieke beginselen b est aan, van waaruit de eerxgencemde moeten worden opgelost. Het politieke beginsel nu, van uit het-welk zoo in den Beigischen staat als in de Zuidafrikaansche Unie het Nederlandsch-sprekende deel der bevolking wordt gere-geerd is dat van hot unitarisme, waartegèn-over het door ons voorgestane focderalisme j gesteld wordt; het unitarisme dat bij ons den zeer bijzonderen naam van Franskiljo- 1 ni&mt draast, terwiil het bii et-ambroe- >. dera met den naam van éénstroom-politiek wordt bestempeld. Heb is niet meer dan natuurlijk, dat door 5° „Vrij België" de aandacht van deze begvn-[e se^-kwéstie wordt afgevoerd. Noch Botha ,r toch, noch Van Cauwelaert zijn als zooda-nig voorstanders van dit kwade beginsel. :1 De door lien geleidq, opportunistische poli-js tiek echter — door allerhande nevenzaken L^. seïuïipireerd — neeft hen noodlottigerwijzo in de armen van die vijandiggezinde tegen-partij gevoerd, die dit beginsel in haar stau->1 anard geschreven heeft. L_ Zoo heeft dan het noodlot, tegenover het volk wiartoe zij hebben ' behoord, hen <fe 11 vcrpersoonlij km g doen zijn van hert kwade li beginsel, waardoor dit volk wordt ver- j moord!- Hoe 00k ,,Vrij België" hefc wende of a keere, deze tragische parallel dringt zich n met onweerrstaanbare logica aan den nauw-a lettst.d toeziende op. De leider van het weekblad moge tegen ons artikels publiceeren, waaruit een bonté keur van scheldwoorden valt saam te lezen. I r Wij houden hém enkel den spiegel van ons , beginsel voor, waarin hij zich eenmaal, schiil'kend, herkennen moge: e Botha uitgestooten door de besten yan r zijn volk! t Spiegeigevecht. r Onder dezen titel haalden wij onlangs in onze persrubriek een artikel van den heer 1 F. Neuray aan, hoofdredacteur van de XXe Siècle, waarin de heer Wilmotte wegens { 1 zijne àl te françchgezinde gevoelens wordt , lastig gevallen. Het behoort tôt de taktiek van genoemd ' t regeeringsorgaan, om, ten einde de Vlamin-j. gen te paaieu, een streng vermaneiid woord- ; je te richten tôt de overdreven wallonisan-ten en fransquillons. 1 Dat het officieuse blad in deze echter slechts een handige komedie speelt, zal ' iedereen. opvallen die de kolommen eryan oppervlakkig doorloopt. Zoo verheugt zich de redactie, in het no. . van 29 October, met een moeilijk-te-verb»r-gen le'edvermaak over het cntslag onzer , beide redacteuren.. j 3 , En het no. va-n 23 October haalt met in-. stemming de réde aan, welke prof. F. Cu-mont uit Gent in het ,,Institut de France" uitgesproken heeft over... la Romanisatiou de la- Belgique!! Onbevooroordeeld? De XXe Sipcle, 29 Oct., valt, op van de laatste campagne van ,,De Tele-" graaf" tegen de ,,Nieuwe Rotterdamsche Courant", laatstgenoemd blad aan zonder melding te maken van de verdediging die in j ,,De Rotterdammer" verscheen. Dat is niet goed. Maar het strookt met de ! officieuse perszeden, waar\Tan de Vlaamsche ' l Beweging zoo menig ,,staaltje in haar zak" | heeft. Wie brengt de Eenheid in gevaar? Onder de rubriek ,,De Ocrlog", waar de gobeurtenissen van ,,De Dag" worden be-sproken, st&lt de ,,Nieuwe Courant" vast, dat er thans onder onze bondgenooten in het westen, en zelfs in het veiTe oosten, de grootste eensgezindheid bestaat. ,,Een inbreuk op deze algemeene overeen- | stemming, besluit het blad, maakt alleen België, waar de Vlaamsche beweging de eenheid in gevaar brengt. ,, Wij vreezen dat een- maa 17-e gel als.thans : de ,,Moniteur Belge" aankondir/de tegen-de. redacteuren■ der ,>Vlaam$che Stem" er niet, toe zal bijdragen om de tegenstellin g en te verzoenen." — ; liKlpÉiiii m , Iû Front. ' III (Slot.) c Onzen leider, Dr. René de Clereq, kwam 1 van het Front, van de liand van een f Vlaamsch soldaat, het volgende achrijven■ 1 in het bezit. Het werd hem nam-ens een 1 talrijke groep solda ten toegestuurd. Geachte heer René De CLercq. Wij, soldaten, willen in het leger geëer- 1 biedigd en begunstigd worden als de Wa- c len. Niet langer kunnen wij behandeld wor- g den als een onmondig,, verachterd, lomp a en boersch volk. Wij willen door onze moe- 0 dertaal alleen, tôt hoogere ^raden geraken z (en zoo tôt ontzag en a'anzien) — evenals j de Walen dit kunnen door het- Fransclî d alleen. Hier zal nogmaals het kranig door- e gevoerde zelfbestuur de zedelijke steun zijn d en het zwaard voor de onmachtigen. z Wij dus, Vlamingen allemaal, de meeste s: in bevolking, de meeste in bel asti ng, de g meeste in strijders en slachtoffers, eischen | 11 het zelfbestuur als eenige bestuursvorm j t overeenkomend met ons karakter en onze v belangen, als eenigste middel tôt het be- | v lichamen onzer innigste en heiligste wenT e schen- een Vrij, Groot3 Machtig, Vlaan- v deren ! | k Moclit er zoo — eindelijk toch — een ; d einde gesteld worden aan den hopeloozen j zi toestand van nu. Mocht de regeering ten : e< langen laatste hare zending van philan- d tropie, van hooge naaste- en vaderlands- ' o: liefde begrijpen en die 00k met den ver- îr eischten ijver volbrengen. Nooit hebben zij zi tôt hiertoe zich eens gewaardigd te luiste- w ! ren naar de stem der Vaderen, die jaren v: I lang sprak van een verleden vol roem en ta I glorie door volledige vrijheid en eigen g] kracht Jaren lang wenkte en vermaande oi zij hen vruchteloos. Ontaarde zonen waren vi | zih Geen w.ettige middelw ' tôt hiertoe bewegen medelijden te hebben met hun verdrukte smeekende landen taalbroeders. Door huniie onverschillig-Iieid, door hunne hooghartigheid hebben zij de schande geworpen op hun volk en op zichzelf, die het bestieren. Jaren lang hebben zij de misnoègdheid aangekweekt, de slang der. tweedracht gevoed en aan hun hart gekoesterd, met één woord, een wan-toestand verwekt die, hoe langer hoe meer, dreigt. En nog zijn zij niet geleerd. Nog worden wij getergd en het zwijgen wordt langer lasfc en lafheid. Wij zijn nooh anti-belgisch, noch anti- : franschj noch pro-duitsch. Die drogredenen dekken niet langer hun gedrag. Weg met dat laaghartige, vernederende middelmatis-211e ! Weg met het vastenavondpak, door die heeren, in hun hooge wijsheid, jaar 11a jaar, lap op lap ons, met een spotlach, om de leden geworpen ! Schande over hun werk en over hunne onmaoht. Het heil van het Vlaamsche volk dult niet langer, noch verschoont kwaden wil, vooroordeel, onken-nis of vrees. Uit moet het zijn met die dub-belpolitiek, het brandmerk der half-slachtigheid. Wij dulden niet langer dat zij ons paaien met zoete woor-den en schoone beloften, doch in 't gehedm het tegeuovergestelde betrachten, dat zij' met den mond ons goedkeuren, doch met de daad ons tegen werken ; dat zij met ! de éene hand opbouwen en met de andere afbreken. Geen eeuwig verschuiven meer op de lange baan, om zich de vijandschap der eenen niet op den hais te trekken, en zich tevens de vriendschap der anderen te spa-ren. Want beide partijen zijn toch ouont-beerlijk voor hun politieke groot- of grootschheid. Zonder den steun van beide partijen gaat hun kapitaal verloren. Niet langer dulden wij die bekrompen handel-wijze, die baatzuchtige drijvérij en uitbui-terij. Onverschrokken moet men met zijn denkbeelden durvren vooruitkomen. Recht voor de vuist zijn, zeggen onze Vlaamsche menschen, of uw gekonkelfoes wordt vroeg of laat ontdekt, en de straf des te zwaar-der toegediend. Men moet de ziekte in den grond durven beschouwen en radikale ge-neesmiddelen weten voor te schrijven. Wie dit niet kan worde geen geneesheer. Men kan geen twee meesters terzelfdertijd die-nen: de Flaminganten en de Wallinganten. Het recht kan maar aan éen zij de zijn. En het recht is aan onze zijde! Dit bekennen zij zelf. Waarom dan niet krachtdadig en definitief in dsn toestand ingegrepen ?. Of is de Vlaamsche zaak misschien de belangstelling van die heeren niet Weerd? D e Vlaamsche zaak ,is wel de belang-rijkste na de onafhankelijkheidszaak. Het gaat hier toch 00k om het leven van een volk. Na de vrijheid van het geheel moet de vrijheid der beide deelen yolgen. Dit moet de eerste bezorgdheid, de eerste daad zijn vap het Belgische bestuur. Daar-om .moet die oplossing van nu af reeds be-studeerd en voorbereid worden, met den-zelfden, neen ! met meer ijver als de sociale en financieele toekomst van ons land. Onze regeerders, onze ,,volksvertegenwoordigers" dragen zware verantwoordelijkheid, onze | Vlaamsche regeerdirs vooral, zij die bij het aannemen hunner candidatuur onder eed bevestigden het goede recht der Vlamingen voor te staan en te verdedigen. Welnu liet ,,bloed des volks roept Vlaamsch". Lang genoeg nu hebt gij die stem verwaar-[oosd, ingewiegd met zoete woorden en 00k il inet geweld onderdrukt. Die stemme 4 slinkt nu wee.r, luider dan ooit, boven aile geweld, boven aile onderdrukking uit. ,,Het blced des vclks roept Vlaamsch ! De Vla-ning wil Vlaamsch zijn en Vlaamsch blij-/en boven aile pa-rtijzucht; Vlaamsch in :ijn onderwijs, Vlaamsch in -zijne weten-ichap, in zijne kunst ; Vlaamsch in zijn lagelijkschen omgang met groot en klein, Vlaamsch in zijn bestuur, Vlaamsch in zijne ^ctrekking met het. buitenland; met één voord : Vlaamsch in ganse h zijne ontwik-:eling, Vlaamsch in zijne beschaving ; /laamsch spijts tegenstand van binnen en 'an buiten. " Ja, we zijn aile tergerf moe!. Meer dan >oit zijn wij besloten en beslist ,,onze Beweging op de tanden te nemen", ,,den | ranschen kanker met een gloeienden priem lit onze Vlaamsche Maatschappij weg te •randen". Wij willen na den oorlog ons naanderen vrij hebben, gelijk ons België 'îij zal zijn. Wij willen door Vlamingen eregeerd worden — willen onazelf bestu-en als een mondig, waardig volk. Gij deedt it niet — want, in ons eigen land, gaaft ij scholen aan vreemden, aan Duitschers,' an vijanden, en wildet dit niet doen voor ns, uwe bloedeigen kinderen! Dan alleen allen wij onze Vlaamsche krachten, sedert aren naar den strijd gekeerd, kunnen wij-en aan positieven beschavingsarbeid. Dan erst zullen wij geteld en geëerbiedigd wor-en als vrije Belgen in ons vrij land, en al het bevrijderssprookje van een ver-aafd, verachterd, uit te delgen volk Voor oed dood zijn. Dan zullen wij niet langer j it de hoogte gescholdeir worden als mui-îrs, opstokèrs, oproermakers, maar ge- ' ierd zijn als een volk, dat zijn bestaan ist te veroveren met stroomen van het lelste bloed zijner zonen, met de tranen an zijne vrouwen en de ellenden van zijne j [eine kinderen ; gevierd zijn als een voîk, at niet bedacht op eigen voordsel,- en al jn onrecht vergetende, zoo spontaan, zoo z lelmoedig en zoo dapper den arm steunde, z ie het zoo lang kastijdde, hem het leven s itrukken wilde; gevierd zijn als een volk . et eigen ontwikkelde letterkunde, mu-ek-, schilder- en beeldhouwkunst. België orde dan grooter en roemrijker door een ijer en bloeiender Vlaanderen î Alleen f ît zelfbestuur is een zekere waarborg onzer c ■ootheid. Alleen (loor het zelfbestuur zal v is ideaal verwezenlijkt zijn, 0113 pogen ^ in" 100 jaren beslist bekroond worden. De strijd der yiamingen is lastig, maar. "»vij zullen hem dragen aïs een sterk, als ee groot volk. Wij achten ons moed en bloe genoeg om onze buitenlandsche en tevei onze binnenlandsohe vijanden te onderjul ken. Mocht de regeering, het voorbeel volgend van onzen gevierden vorst, door éé woord, één daad van edelmoed/igheid e zelfbetrouwen, de netelige toestand oplosse en eindelijk aile tweedracht en aile twli voor eeuwig doen stil vallen. In naam van een groep Vlaam sche soldaten aan het Front. P. Ust de Pers Dr. Kuyper over den Vlaamschen striid. ,,De Staindaard' van 5 deszer behelst van de hand van Dr. A Kuyper, gewezen Eerste Minister van Nederland, de volgend. driestar over „De Vlaamsche Strijd" ; Het doet niet gerustsfcellend aan, dat de be weging u\t den \ laemsclien hoek • zoo op aller lei manier doorgaat. Zeer verschillend sfcandpunt wordt daarb: tlians ingenomen, en allerlei blad komt op, on de zeer uifceenlooponde meeningen te beplei ten. En ^ooveel al thans -bespeurt mon wel da or door de Belgische Regeering, hoeveel zo 00! ter togemoetkoming deed, niet de juiste tac 15 aangewend, om deze aetie te verzoenen. AVo hadden daarom gehoop, dat uit Le Hâ rre een zoo hoog noodig yerzoeningswoord zoi vernomen worden. In dezo verwachting zagen wo ons teleur gesteld. Eer omgekeerd volgd© er uit Le Havre be richt van een genomen maatregel juist van te genovergestelde strekking. Ontzetting uit het ambt van twee ijveraars De meest gewenschte schijnt ons deze hou ding niet. De Vlaamsche 2aak en het Algemeen NederianiJsch Verbond. Onder dezoïi titel schrijft de bekend< VLamenvriend mr. W. J. L. van Es, ui Gouda., in den ,, Amsterdam mer" : De heer Bakhuizen van den Brink heeft 11 het nummer van 17 October 1.1. gemotiveerd door een dichterlijken lofzang op Vlaan dorer en België. waarom hij voor do Vlaamsche zaal voelt, doch schijnt niet in allen deele op d» hoogte, wanneèr hij zijn afkeer te kennen çeefl tegen die Vlamingen, welke in dezen tijd voo: de belangen van hun volk blyven opkoruen. Vastgesteld dient te worden : le. l»at de Vlamingen in den aanvang var don oorlog hunne taalgrieven hebben .ater rusten. 2e. Dat do Franskiljons in binnen en buiten land juichend j'iepen, dat voortaan Vlaande ren voor de Latijnsche zaak gewonnea was. Se. Dat met den val van Antwerpen, welkf aan Vlaamsch verraad ge weten ^ erd, ver-dachtmaking op verdachtmaking tegen de Vlamingen volgde. 4e. Dat o.a. een Waalsch burçomyester er ecn aalseh kamerlid niet schro>niden onmid-dellijk na de bezetting door Duitsculand zicl: tôt den Gouverneur te wenden toueinde af-schaffing te krijgen van de verpiionting om vorordeningen 00k in het Vlaamsch af te i;on-digen.5e. Dat de Regeering geen jpenlijke r aat-regelen heeft getroffen tegen het ôrijven dei tegenstanders, doch uitsluitend op de Vlamingen heeft gewerkt. Het is dus niet te verwonderen 'Jat de Vlamingen uit vèrweer thans omzien naar midde-len om hunne belangen te doen Er steekt nie te vreemds in, dat zij dvarbij over wegen of het belang van het Vlaam^'ie voîk wel voldoende l>ehartigd wordt door den *er-franschten Beigischen Staot. Zweeg het \rlaamsche volk, zoo zou lot -\îc-torie-kraaien van den Gallischen iaan nog luider klinken en zouden de Frans vkljous we! zorgen. dat na den oorlog van erkînning der Vlaamsche grieven minder dan ooit sproko is. ïoen moest ieder recht, hoe klein 00k, worden afgedwongen. Ook thans. Ïjii .ij ivilmn nu eens \ooral uitgemaakt zien, of venais vroe-ger de strijd stuk voor stuk moet worden gevoerd of .dat men bereid ift te erkennô-n dat de Vlaamsche taal principieel gelijkger M-JiMgd is met de Fransche. . Er wordt in deze questio steeds geschermd met den sympathieken Koning Albert. Doet dit iets af tôt de naakte vraag of België de Belgische staat, overwoekerd van Fraas■cî'jonis-aie, anders dan door een geduchten «boot ge-mankt kan worden tôt een waarlijk vad^rl ind, berwijl het nu niet anders is dan en machts-ivapcn in lianden van de tegenpartij tôt onder-Irukking van liet Vlaamsche Blijft de regeering zwijgen, dan gaan do Vln-ningen den weg, dieu het belang van hun volk :iun voorschrijft en dit zou zeer zeker Wbl eens ?en andere kunnen zijn, dan die ^*an het Bel-çisch staats-belang. Zij plegen daii geen verraad, maar la-:en een staat te gronde gaan bij welks behoud :ij geen belang hebben, omdat deze staat niet vas hun staat, maar die van ean onderdrukker. Z6ô zou Finland Rusland kunnen laten on-lergaai). Aan de. Vlamingen is het om te doen rat hun goed dunkt. Aan ons om indien mo-çelijk raad te geven, indien "het kan steun, loch nimmer ons oordeel op te dringen, aller-ninst af te keuren een daad waartoe niet dan net bloedend hart besloten wordt. De heer iakhuizen ^van den Brink keurt opstand goed nits na den oorlog. Het is dus een questio ran omstandighedén meer niet. Indien de en-onte zegeviert en Vlaanderen vroeg, gelooft nen dan. dat Frankrijk zou toestemmen in iets [at zij sinds 80 jar-n met macht en geld te-■enwerkt : de, bevrijding van Vlaanderen . ' De opstand, zoo 't ooit zoover kwara, zou ciet geweld van Fransche troepen worden ge-moord. En Nederland /.ou da'arbij toe.^.icn, or-1; het t-' r""wr Afr r • 1 ■ Waar Vlaanderen dus ?ll~en st^-xt, 7^0 kie-e I et zijn eigen dag. Vliegt de blauwvoet torm op zee! Ze zijn gefopt. Onder dezen titel zet Jef Herremans in ,Het Vlaamsche Nieuws" uiteen hoe de ransquïllons vruchteloos gepoogd hebben m de toepassing van de laatste onderwijt-ret in wat zij goeds had voor de Vlamingen, b belemmeren : ef ook van sdl- w» liet al dat werk n en al dat geknoei ten gronde, do overheû d van 't onderwijs verlangt niet gefopt te wor-IS den, en zij isal nu als grondslag voor de voer-. taal nemen de optelling van 1910, vermits h d. |.laar 9rîmoSelijk wordt gemaakt, door de franskiljons deugnieterijen, een uitslag te be-1 komen waarop te betrouwen valt. Q '.'Z°° zullen dan de kinderen van de 80 11 ! duizend Vlaamsche menschen te Brussel ee:i t natuurlijk onderwijs bekomen, en klass, in evenredigheid van hun aantal, in plaats van vier voor heel de hoofdstad ! , V^er klassen met Vlaamsch al-s voertaal ! Wat n dieverij. Kijk eens, als we aannemen dat de cijfers van het taalonderzoek juist warer _ dan hebben we 619 kinderen voor wie Vlaamsch werd geëischt ; en daar er in de Vlaamsch klassen (m naam der gelijkheid, zeker?) r leerlingen zitten tegen 19 in do Fransch moesten er toch reeds minstens 17 Vlaams; klassen bestaan hebben; met 19 leerlingen ;« als in de Fransche klassen, hadden wo .'ech J op minstens 32 klassen! En wo hadden o. vier, jongens, vier!! Heeft men ooit grooter schelmerij gezi^r11 Maar, altijd voortgaando op de valsche cijû van het wetens en willens verknoeide on. - zoek, waren er dus in die vier klassen ]4<) - Vlaamsche leerlingen. Waar bleven dan r' 479 overigen? Weet ge wel, lezers, wat dit j zeggen wil? Deze hadden het „geluk" in <1; 1 klassen voor verachterde kinderen te * orde 1 - geduwd, of werden vermuilezeld in do Fran. b sche klassen waar hun allen ijver werd ont-c nomen omdat ze niet volgen konden wa.v yc niets begrepen. Zoo wordt dan volgens !" | franskiljons zelf bewezen dat hier jaaiïii'': minstens 479 Vlaamsche kinderen gA-»s:-:î -k vermoord werden. Waren het echter m air î b ■■ Maar, helaaej! op vele BrusseLsche scholen zou men als uithangbord het woord van M;; x Rooses mogen hangen: ,,Hier wordt een volk vermoord !" 1 —i i logezonden stukken. De Belgische Ziel. Onzen medewerker, Mr. Dr. Brûlez, ce-werd van de hand van den heer Josef Pau-. wels het volgende stuk, waarbij een schrij-; ven waaruit vooraf het volgende moge aau-gehaald:t ,,Ik wou gaarne nevens uwe. zijde de Vlaamsche strijd medekampen, maar ik kan met de leiding der Vlaamsche Stem niet medegaan. Al mijn krachten etel ik tegen-^ > over den buitenlandschen vijand, en al ' eischt het belang van Vlaanderen dat er nu geijverd wordt voor. Zelfbestuur, ik kan daar niet aan mededoen zoolang een Duit-scher den vadergrond bezet. Ik schrijf u die woorden niet om de klank maar omdat ik zoo innig gevoel wat zc weergeven. Maar iets kan ik u verklaren: Ik gelcof vast in uwe onbaatzuchtige eerîijkheid en in uwe vaderlandsliéfde. Wannéer er dagen van beproeving voor u mogen komen, met hart en geest behoor ik tôt uwe verdedigérs.-'- Geachte Redactie. Mag ik als herinnering onzer vroegere i goede betretokingen, toen ik uwe gastvrijheid j genoot, eens een ander klokje laten luiden en u het groote merkwaardige nieuws mededee-ïen: Ik hdb eene Belgische Ziel. Ze leeft in mijn hersenen en hart. j Wat geeft aan mij, jongen uit het Volk^Jiet 1 zelfijewustzijn ,,iets" te zijn en het Belgische Recht te kunnen verdedigen tegen een sbaïvts-man von Bethmann TIoMweg, ôF een pMemist ! Harden? Geeft mij de gelegenheid hen te woord te staan en hun argumentenkaarten-huis je doe ik instuiken. Mijn Belgische Ziel versterkt mijn Belgische hersenen. Wat is het dat mijn hart doet tril-len bij de tonen der Brabançonne? De Belgische Ziel. Van waar komt de glans. in mijn 00gen bij 't aanschouwen der lîel.gischo Driekleur, der beeltenis van Koning Albrecht en Koningin Elisabeth? Uit mijn Belgische Ziel. Vlaming zijnde, bon ik van het Germaansche ras. Vot)r de oorlog was ik een vurige Dwî&sch-gezinde en ik schaam er mij niet over. Van waar komt nu do ha at die ik gevoel tegen do DuitsChe rasgenooten? Hun brutale inval in België, het lijden der vluchtelingen, de misda-den van Aerschot, Leuven, het weenen om ge-sneuvelde vrienden? Ja! maar vooral omdat Duitschland de Belgische nationaliteit be-dreigt. Met mijn Belgische Ziel bli.jf ik liever arme Vlaming, strijdende om zijn Recht in 't onafhankelijke België, dan wel voldoendo Vla-. mine onder Duitsche of Nederlandsche vlî*;. Ik geloof niet aan het bestaan der Belgische j Ziel omdat haar levenskraeht verkondigd wordt door Kurth en Pirenne, Picard en Carton de Wiart. Ik l>eu geen universitair of Izweef niet in hooger stâatkundige sfeeren en ken de werken dier Belgen weinig of niet. Aan 't kloppen van mijn eigen hart en 't deii-• ken mi.jner hersenen gevoel ik hot bes-taan der BelcriscÂe ziel. Credo! De moeder heeft haar kind lief, geboren in smart. Ik heb mijn Belgische Ziel lief en ver-dedig met heilige overtuiging haar bestaan, omdat ik ze ontdekt heb in d.roevo dagen, ver verwijdérd van het lijden de België. Of heeren Brûlez en Wilmotte zich over hun vijandiçe barrieaden ontmoer^n om d^n eenen te veropenbaren dat de'Belgisoho Ziel „ter belle moet gaan als parasitair on'krujfl", den . anderen Haar bestaan> te loochenen : ïk roen: ..De Belgische Zi^l leeft." en de echo aan de Yser antwoordt: Ja. D-^ar wo^-dt met bloedice o-f^ers het bestaan, der Belgische Ziel ■bewa°*'l,r;;" j " JOSEF PAUWEL». Zcist, 4 Nov. 1915. | Een ander kick je?,.. De geachte inzender, die mijn gcr'ach-te^gang weerleggen wil, b.w;jst ono^wu3fc mijn stellingen> waar ik schreef : ,,G2en. kind in België kan toiaal ontsnap-pen aan den suggestie/en invloed van en prijsuitdeehiigen met dreunende Brai'oan-çonne.'s.Geen jongen kan ontsnappen aan het val-sche pathes van don schoolmeester over do roenirijkè. (?) oniwentcling van 1830 en .-3,an den kieurenden invloed van een tendentieuse geschiedsch r ij verij. Geen man, in het dageîijksehe leven, kau zich onttrekkeji aan autoriteit yan de adm;- ^

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.