De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

2200 0
12 September 1915
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1915, 12 September. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Seen on 28 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/wd3pv6cg6q/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

I rrprste «Jaargtasug Mo. 213 Zondag, 12 Sepîember IQiS S <Seraf. DE VLAANISCHE STEM volk zal niet vergaan! ÂLGEMEEN BELGISCH BÂGBLÂD Eèndracht maakt macht ^ ~ r««rnin(r*iriiw cm RmwnwsCTRflTIFSlUREElLEN a » — . ■ u» ABONNEMENTSPE.IJS (by vooruitbetaling): Vo'or Nederland per jaar gld. 6.50 REDACTSE- EN AOMINJSTRATIfcBUHfcfcLfcll Ondor leiding van — per kwartaal gld. 1.75 -- per maand gld. 0.75. Voor Belgie, Engeland, Fraukryk KALVERSTRAAT 64, bovenhuis, AMSTERDAM. ' ~ ZmZl^ **"*"* mrho°^ van ™rzendillgsko.steu (3J/, sent RENE DE CLERCQ en Dr. A. JACOB. per nummer), Telefoon No. 9922 Nodfd. ADYERTEINTIES: 20 Cent per regel. ZeSfhestuur. m De poliiieke partijen. n, in dit blad onlangs gepubliceerde v;-oriscbe studie, over de Vlaatnsçhe Strijd * politiek gsbied, hecft doen uitkomen 1 echt en vesllolovend reeds de actie van Conscience te Antwerpen en Snellaert te Lt is geweœt-, Uit onze dagen is het srwekligende sukses van het optreden (jn iet Vlaamsche driemanschap Franck, Hiiïcmans en van Cauwelaert nog in aller jeu»cii. Dit zip feiten, die de macht a pcpulariteit eener zuiver Vlaamsche ac-à nsutellén ab politieke factor bij uit- jonendhéid. Hoo jimmer .nu dat, als liet op parti] ieinmiiigèn en kamer-verkiezingen aau-jm, de Vlaamsche blok telkens uiteen-'-■! in clericalen, liberalen en socialisten ! fait waar het hier op aankwani was al-riœn streven naar tijdelijk overwicht der ; aogen oîuer eng begrepene partijpoli-jek.In België bestaat niet zcoals in Neder-kcd een op historisohen grondslag steu-jend, f ij n-gedif f erentiëer d politiek -leven. Wat heeft het onderscheàd van libéra al o clerica-al met het vlaamsche belang to Laken? Hebben die splitsdngen ooit de I îkamsclie zaak gebaat ? En wat is er op-pervlakkiger dan de Be-lgische partij poli-iiîk, en i" 5fc algemeen het politieke leven ien onzent ? Vie in onze vlaamsche provinciesteden meetings lieeft bijgewoond zal dat niet betwisten. Op de Cercle Catholique te Broggo is het eens gebeùrd, dat de burge-| meecter, de Waal graaf Visart de Bocar-aé, volgende toespraak hield in gestotterd Tlaamsch: ,,Gij zult stem voor de katho-! H&k, en nu dâarvoor drink een goed si-par en smioor ©en glas bier.(!) ' En cp liet jierale 0ns Huis te Blankenberghe, bij Ida laatste algemeene verkiezingen, - krà-ai-î «a de politieke haantjes liun fransche Toede uit omdat zij niet alleen h un zetel j verîoren hadden, maar voortaan in de | far mede vertegenwoordigd zouden sorden door een christelijk-democrafcen priester. Dit laatste vooral deed liun mti-clericale woede overstroomen in fran-«cho vloekwoorden. En wanneer een .Fra^ch-onkiindige libei-ale kiezer bedeescl I in 't vlâameoh vroeg wat er dan toch eigen-; îijk gebeurd was, werd ook hij meit de sier-iijkste fransohe sc-heldwocrden overstelpt. | Dit tafereeltje is door oog- en oorgetuigo ' naar waarheid geschetst. Wederkeerig ver-I weten de politieke partijen elkaar, geen jprogram te hebben. Helderziende Belgen voorspoldeû reeds den toekomstigen socialen i'rijd als eon tussche 1 de coalitie der bur-fc" ijke partijen en de socialistische ma-ssa. En inderdaad, een ft>it is het dat in de • '"ôte jaren de liberale partij een volge-: :o der' socialistische wa& goworden, in ' 1 verre de liberale industriëeleoi en lian-- 'aii niet liever nos de conservat-ieve mecrderlieid- handhaafden. De liberale pîrtij. dankte alleen haar werkelijk voort-V;:aan en de nawerking van haar invlood "3 haar vroegere — onmiskenbaar merk-ï^rdige — roi. Een zelfstandige krach t was zij niet meer. Maar ook in den boezem der conserva-'-•e partij was ailes niet eensgcaind in den •^sten tijd, verre t van daar Ik wijs aileen op het zelfstandig optreden Tn ^are volksvertegenwoordigers als do posters Daens en Fonteyne ; in den schoot ccnssTvatieve partij zelve wikkelden min of meer levenskrachtige grœpen als die vaa den ,,Indépendant" Theo-,c'den huidigen dekon der Brusselsche P: -f, àez:r dagen vertannen naar Duitech-;'-3d om zijn burgermoed ; en meer eai ''K'r ■noe-iten de op hun stnk staande con-^^'atieven ails Woeste rekening houdeiV ^ de ..Jeiuie Droitiers" Renkin, Helle- Carton de Wiart en anderen. Het onderscheid tusschen liberaal, clen-c ' en sociaal wag m.i. niet meer dan jnbaar. Er was beweging in de politieke ^a en de mogelijkheid van nienwe groe-WJigen was verre van uitgesloten. Ja, Doodzakelijkheid er van drong zich op. Met dit al begon de Vlaamsche blok", aarbij somtijds een twintig à dertig afge-2ardigden zich aansloten, eon factor van ^-■cekenis te worden, waarmede niet lan-r ^ sP°tten, maar wel te rekenen yj-/ j ^on werkelijk oen roi ,gaan spelen s ■•Jiwaardig aan die der Iersche groop in gelsche Lagorhuis. Maar wat de Ieren on? Trf einde brachten, dat hebben vlaamsche leiders niet gokund. J;vr^ere dagen, bij gclegenheid eener td S? voor ^€n ^emoenteraad te Brus-!toonri 6611 handi€V(>l Vlamingen eons ge-ujj eôn nuchtere reaal-politiek ver-Ijljf.' ®^°tage tusschen clericaal en derliiV -*n vo°rgedaan. Een afzon- rtemifl6 .sc^e £rosP had zevenhonderd iljn °P Z1-ch vereenigd. Nu was die van r1 ^ helangstelling waard WooM ge ^1C0ren die haar ailes y, Ziî maar wenschte, om de r u s'"6mnic'n °p zich te brengen. Koninl?-i t WaS: stichting van den Bru'se] 1 6û ^aamsc^ieri Schouwburg te Iticlafï!*T;e77vo7orî)eeW meende de krachtige îte vpi-i.: .&°ond van Brussel bij de laat-^iîî, ezinS6n ^ moèten na voîgen. Op bleek ï 6611 wac^^v°ord van de Loge, tôt sprake meor van te zijn, Bij °^2t€'n^Tning van vele leden... Wett^n over leger- en school- tflaeri pnwankelbaar veto van Cau-*ïVatievA Z1.ipen zonder twijfel de con-Tl re^eer^ in het naflw ge- ' > val diev .wetten had de yerrei- kendste, en voor de regeering bedenkclijk-ste, gevolgen na zich kunnen slepen ; en het ware eens voor al bewezen gewoest dat de Vlaamsche eischen geen holle rhetoriek, maar wel een vraagstuk van het hoogste Staatsbelang uitmaakten. Maar telkens bezweken de Vlaamsche leiders voor het machtwoord der regeering, die geoi ander dan haar eigeil partij-belang kende en kennen v.'ilde. In de laatste jaren had de Vlaamsch'e beweging inderdaad twee pijnlijke njederlâgen te boo-ken : de. actie voor afzonderlijke Vlaamsche en Waalsche regimenten, liep op niets uit (onze Vlaamsche jongens zouden verder door hun sergeant ondérricht en door hun officieren... bsécholden worden); — en het beginsel vioedertaal — voertaal i.i het ohderwija v/erd nogmaals van de hand gefwezen om meer dan ooit, wat de Vlamingen betrof, op de meest fx^hande-lijke wijz© verkracht te worden. De woedigste Vlaamsche voîksopkom-sten, de heftigste redevoeriu'gen der Vlaamsche leiders bleven zonder nit-slag of naklank. Het is dan ook niet te verwonderen, dat in de vergaderingen der Vlaamsche maatschappijen, tôt in de jaar-lijksche bijeenkomst der leden van 't Alge-meen Nederlandsch Verbond toe, met klem werd aangedrongen op het stichten eener Vlaamsche nationale partij, de oude droom van Conscdonœ en Snellaert. Onlangs nog verklaarde Pol de Mont een overtuigd voor-stander te zijn van die idee. Goede wil en toewijding ontbrak stellig niet, maar wel geld en sociale macht, het eenige wapen der politieke heerschers in 's lands regeering of 'tstedelijke bestuur. Waar do Vlaamsche beweging echter eenigzina vat op dat wapen ha,d, bloak haar macht: te Antwerpen bij voorbeeld. Geen afcevaar-digde voor die stad, — al was hij zeil'fs de Waal Terwagne! — of hij moest de Ver-vlaameching der Gentsche Hoogeschool bc-pleijben.De staat-onkundige poppen weten immers waar het om gaat, wanneer hun eigeu belang op het spei staat. Vlaamsche burgers, wordt uwer macht bewust! Leiders en volgelingen, wordt op-recht en eerlijk in uw streven ! Sticht de Vlaamsche-Nationale Partij ! Levé de Vlaamsche Unie! Mr. Dr. L. BRULEZ. iodegesst, aie psst. In de landen van hierrond en hiérover luidden de klokken': psychologie ; en al de belle-kens bij ons rinkelden een terts lager : psychologie. De zielkunde al3 vaste wetenschap is nog niet geboren en advokaten en scihrijvers wil-len het wicht voor zijn tijd doen komen. Wordt doktei-s, heeren, of het loopt op œn miskraam uit. Omdat de heîd van uw drama.een lafbek is, omdat hij als een gezonde teringlijder, een eerlijke dief, of een onsçhuldige moordenaar tracht door te glijden, omdat hij noch gaat, noch staat, ncch zit als een ander en spreekt in een taal, welke hij, bij God, van zijn moeder niet heeft geleerd, meent go waarlijk dat gij oen ziel hebt ont-leed ? Omdat ge^n uw roman zeven bladzijden vol krabbelt om zoogezegde gewaarwordin-gen te ontwikkelen die de gaande man met? j een paar woorden 'in het klare stelt, omdat i gij beweért ailes uit zichzelf te laten worden, ofschoon ge, als 't nood doet, ook wel het toeval ter hulp zult roepen, en ailes natuurlijk wilt maken door overmaat van onnatuurlijkheid, meent ge dat door uw werk, de horizon der zielkundige gedachte alweer een vadem verwijd is ge worden? Welhoo, gij studeert het gezicht bij den blinde, het gehoor bij den doove, de kracht bij den kranke, en daarom zijn aile zienden blind, .aile hoorenden doof, aile krachtigen krank ! Maak ook de leveu-den doed, o specialisten. Do kenners in zake literatuur halen de schouders op, de kenners in zake psychologie schokken van lachen — wat geeft dat? — de meecten zijn geen kenners. de meesten houden van kwakzalverij, en met de meesten moet men leven. De lui van hier en elders willen naar de mode gckleed gaan en gaapvragen naar iets fijns, en aanstonds boomen de fabrikanten 'van ondnieuwigheden een scheurdunne kc-ten op hun getouw en weven kobbegespin. Als 't er een niet deed en verkoos een eigeu weg te gaan, als razend vielen ze cp hem, en af en tenden. kreeg hij tôt «rcnadeslag den ezelsstamp van zijn taagstcn benijder. Strenvels rijdt met een zware kunst als met een ploeg door het land en elk ziet bleek omdat er naact mollen ook menschen in onzen grond zitten. Doch men ge-went zich aan ailes, zelfs aan menschen, en... — Laast gij de Vlaschaard? — O ck« Streuvels uit den wilden tijd, ruw, langdradig, en daarbij geen psycholo-gische diepte. Met psycliologische diepte slaat ge een boer van zijn peerd ! Ala Streuvels nu ging denken dat hij psycholoog moet worden ! Psycholoog waart ge, Stijn, psycholoog in Lenteleven, psycholoog in de Oogst. Die zielkunde was de ware. de gezonde, de sterke. Gij toondet uzelf in de grooto menschheid om u. Wat raakt n, wat raakt ons een flauw individu, een riethclle geïsolcerde type ? Of zoudt ge u versnipppren aan analyse? — Analyse is kunstolarij, synteeis kunst. Pc moderuen zakken van de hoogte der ouden af. Zij rcemen de Grieken en nie-mand is minder Grieksch dan zij. Degenen onder lien die kunstenaars zijn, verwaarloo-zen liet groote om het kleine, en degenen die het niet zij u, spot te n met de kleine kuost die ze niet lx:grijpen, en streven naar d« groote niet, omdat ze niet groot zijn. En wij, de willenden, die dobberen tusschen progressen eh reacties, wij die lijclen om onze voorgangers, die nederig genoeg zijn om te erkcnnen, dat we nog weinig zijn, en fier genoeg rm te voel=m dat vre, veel kù î-nen worden, wij zijn vies van een verkàn-kerde literatuur die liaar arme ziel opzuigt en uitblaast in een lucht van zdeke sonnet-ten en onmachtige novellen Wij roepen: weg de geeiziichtigen, weg de dempdgen! Wij willen het openluclitige, het frissche, het ronde, het levensvoile, al nfcemt men het ook gewoon en alledaagsch. Zenuwen hebben we genoeg en te veel: wij vragen bloed en spieren. Laten we onszelf zijn, boerech zoo go wilt, maar forsch! En al zit er dan in ons werk geen zoo-geijoemde zielkunde, een ziel zal er in zijn en zinderen, de ziel van hecl een volk dat leeft en lacht en lijdt in zijne schaduw en zij ne Zon. RENÉ DE CLERCQ. j •■■■-■ ■ ■ . ■ Oorlogsgepelnzen. (Slot van nx. 209.) IX. Ik zit in 't Zwolsclie stadspark op de Zonnige Bank en werk aan 't herstel van mijn innerlijk evenwiçht, aan het hersticli-ten van den kalmen vrede in mijn gemoed. God dank dat ik geloof, Avant mijn geloof is nu mijn beste huh). Als een sussend wie-gelied zingen rond mijn gepijnigde, veront-ruste ziel al de troostende, bemoedigende, opbeurende Godswoorden uit het Evangelie: Vader, dat Uw wil geschiede en niet de i mijue... Aanschouwt de vogelen des hemels, zij zaaien niet en maaien niet, en toch voedt lien de hemelsche Vader... Aanschouwt de bloemen des velds, zij spinnen niet en naaien niet, en toch gaan ze prach-tig gekleed... Al de haren van uw hoofd zijn geteld, en géén wordt gekrenkt zonder G-cds weet en wil... Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad. Ik luister naar die woorden als een klein kindje naar de stem van moeder. Ik houd ze vast en laat ze geen oogenblik los. Ze streelen als zachte, gene-gen handen. Zo paaien, ze verkwikken, ze sterken. 't Zijn machtige, zegenrijke, le-venwekkendo woorden. Immers Godswoorden. Ik houd me zelven voor, zeg en herzeg dat al mijn magen en vrienden in Gods handen zijn, dat wat God bewaart is wel be-waard, dat ze niets overkomt dan wat Hij, de vaderlijke, liefderijke God heeft be-schikt. Ik overweeg, dat ik tegenover God geen rechten lieb, alleen plichten, dat ik dankbaar te aanvaarden heb wat niij wordt .toebedeeld, dat ik klagen noch morren mag wanneer mij iets wordt ontnomen. Ailes wat' ik heb, bezit ik slechts in bruikleen. Ik moefc het terugge^en en dervén, wanneer mijn Meester het zoo beslist. Wat behoort mij eigenliik toe? Wat is echt en waarlijk van mij ? Mijn verwanten en vrienden? Neen. Niet alleen zullen ze eenmaal sterven en me toch ontvallen, vroeg of laat, maar zelfs nu, tijdens hun leven, bezit ik ze wel? Per slot van rekening g a ik maar enkele dagen "of uçen 's jaars met hen om, en in die korte stonden, hoe zelden ontstaat er voor een oogwenk aanrakitig der zielen, innige gemeenschap, onderlinge gemoeds-doordringing en bezit. Met hun innigste, wezenlijke leven staan aile menschen als vreemden tegenover elkaar, ze sluiten zich op in schuchter zwijgen en bange eenzaam-heid, zo kunnen hun zwijgen niet breken noch hun eenzaamheid ontkomen. Ze zijn als eilanden verstrooid in den levensoceaan: ze zien elkander en wuiven en wenken, maar ze kunnen elkander niet naderen noch met elkander vergroeieu. 't Is ont-zaggelijk en beklemmend: maar ieder mensch etaat alleen, ik sta alleen, ook in vredestijd, reddeloos alleen. Wat heeft de oorlog ine dus ontnomen? Wat kan hij me ontnemen ? Ik denk met schokschouderen aan mijn boeken, aan mijn tafel en stoelen, aân mijn schrijfdisch met do paar bankbriefjes die hij nog bevat. Ik moet haast lachen als ik aan mijn professorstoga denk, die in de Hallen is verbrand: ik bon blij dat ze weg is, en ik zal nog blijer zijn als de overheid bij deze gelegenheid tôt. nieuwerwetscher in-zichten komt en dat middeloeuwsch narren-gcwaad afschaft. Maar wellicht doekt de hoogeschool heelemaal op, vervangen geen nieuwe lècràarsstoelen de verbrande, worden aile professors broodeloos... Gods wil ge-6chiede, ook dat was geen bezit, en waarom zou de knecht moeten beter af wezen dan de Meester, die geen steen had om Zijn goddelijk hoofd op ter rust te leggen? En ook mijn lichaam is geen eigendom, ik heb het cntvangen en ik heb het gebruikt, maar ik zal het niet houden, 't vervalt en zai vergaan.... Maar mijn ziel, mijn onstoffelijke, onster-felijkc ziel, die is van mij, die vormt mijn onverliesbaar, onaantastbaar bezit, die is mijn Ik zelf. Opnieuw ontstraalt aan de duisternis en verwarring. de allesboheerschen-do, leidende levensvraag : Wat baat het den mensch de gansche werold te winnen, als hij schade lijdt aan zijn ziel? Ik zie weér verblindend klaar den Weg, de Waarheid en het Leven, ik vat verlost en erken-telijk den kern de' levens, ik betreed ver-heugd den vaston bodem van het eeuwige. Hoe convoudig en lioht wordt ailes, wanneer ik opruim al het vergankelijke, af stand doe van al het tijdelijke ; hoe rijk en sterk \Vord ik, wanneer ik, aile bij zake n gooiend over boord, me vastberaden kla.mp aan 't céne noodzakolijke, het ééne wezenlijke. Het#ééne noodzakelijke is dit: God en mijn ziel; het wezenlijke ia dit: mijn ziel, heerlijk evenbeeld Gods, voor eeuwig ge-scliapen door God en door God gercepen tôt een bovenaardsch geluk. Ik ontdek plots het geheim van het geluk, 't is het ei van Çolumbus : hecht u niet, noch met de begeerte ncch metterdaad, aan wat ge niet of niet blijvend bezitten I kunt, hecht u met ab de vezels uwer ziel [ aan het eeuwige en onverlie?bare, aan God en uw geestelijk zelf. Aile kluisters en banden breken in mij. Ik voel me verruimd eu ontspannen. Milde blijdsohap en zœt behagen vulléii almeteens al de diepten van mijn hart. 1k vier waarlijk een triomf ever den dood, een geeate-lijko verrijzenis. Ik heb den vrede lierwcn-nen, sta pal in onscliokbaar e^renwicht.... Èn wondei^ ik kan mi.zqiider smart te-rugdeiiken aa:i al.de verîoren gegane kunst-scliatten, omdat ik bedenk dat zij mij niet méér kunnen geven dan zo mij ai ge-geven hebben, cmdat ze vergeestelij'kt voortleven in mijn zdcJ, blijvende in de berinnering een onyitputtelijke bron van gonot. Temeer, daar zich tevens heerlijk het besef opdringt, dat' ook Vlaandeiens ziel onsterfelijk is, dat steeds, trots bommen en granaten, de vruchtbare ^esst zal leven, die immer nieuwe kunstgewrochte.il schept. Als Vlaande-' rens sclieppende ziel voor elk* kerk die brandt, voor elke hal die ineenstort, voor elk schilderij dat scheurt of verdwijnt, ter vergoeding geen drievoudige nieuwe schoon-heid kan verwekken, dan was Vlaanderen al dood van voor den oorlog, dan was het zijn geërfden rijkdom niet meer waard. Doch ik bon gerust, ik geloof rctsvast in de onver-woestbare geestkracht, in de toekomstige grootheid, in de steeds zich vernieuwende schoonheid van mijn land, want ik kan ze niet tellen, de bawonderenswaardige schoon-heidsbeelders met woord en bedtel, toon en penseel, van het levende heden. Er rijzen vele namen naar mijn lippen, goede, klin-kende, vlaamsche namen, namen die het . Duitenland ons benijdt, maar Gcd mag weten. hoovele er zijn, die ik niet eenmaal ken, of die staan geboren te worden om goudklaar op te klinkeu met het jubelgelui der vredesklokken. Laat maar verj>uineii, laat maar versplinteren, ik zal altijd schoonheid te genieten krijgen onder den hemel van Vlaanderen. Vlaanderens schoonheid is een eeuwig bezit, want ook zij is een werk der eeuwige ziel. God, wat is het leven nog goed en sohoon, spijts menschelijke boosheid en menschelijke dwaashedd. Ai, en ik vergat haast het weergaloos, onômvaambaar, eeuwig-jonge meesterwerk, spiegelbeeld en raadselschrift Gods, de 011-metelijke wereld, met haar wentelende zon-nen en gesternten, met de aarde waarop ik woon, met de beurtende seizoenen, met den dag en don nacht, met het water en het licht en den wind, met de dieren, de boomen en de kruiden, met den mensch zelf, met de eindeloo3 wisselende, levende schoonheid, waarin Gods onuitputtelijke almacht, wijsheid en liefdo zich uitbeeldt van stond tôt stond. en die me omringt en omvanigt waai' ik ga of sta, die ik zien, bewonderen en genieten kan naar hartelust en welbe-hagen.Ik zit op deze bank en aanschouw het gras. Niemand let op het gras, zooals nie-mand let op zijn eigen daagsche kleeren Het gras is het degelijke daagsche kleod der aarde. En dat kleed is niooi. Hoe rustig-liefelijk is het groen van het gras. Hoe • sierlijk zijn de ranke, fijne sprietjes, die op-staan naast elkaar in dichtc, struisclie bos-sen. De zon glanst zachtjes op hun smalle lemmertjes of schamplicht vinnigjes-vluch-tig op randjes en boogjes, wijl de bries heenstoeit over de lenige topjes en ze buigt , in eendere richting en wuiven en knikke-! len doet. Hoe mild en groeizaam is het gras. 1 Het staat rondom den grooten vijver al de breede bermen vol: al frisch en heerlijk groen, een lust voor de oogen. 't Is nederig en bescheiden, het aringt zich niet op, even-min als 's hemels blauw, maar wee, als ik het missen moest- Het is geduldig en taai : de maaiers suijden het af, de koeien ver-trappen en vreten het, maar het schiet weer op achter hun tred. Het verlaat de zode en groeit het wandelpad op, het wordt er be-loopen en befietst, het wordt er uitgeschof-feld en weggeharkt, maar jawel, het kikt noch mikt, het wast alleen maar tegen nood en verdrukking in. O gij, moedig, vlijtig, onverwoestbaai* gras, wat geeft gij wijze les-sen zonder spreken. Ge doet me denken aan de millioenën kleine, eenvoudige menschen van Vlaanderen, aan de bceren, ambachts-lieden, neringdoenden en werklui. Ze worden nu vertrapt en verdrukt, uitgevreten en neergemaaid door den overweldiger, maar geen nood, ze zullen groeien en ver-menigvuldigen de teistering beschamend. O gij sterk eu levenskrachtig Vlaamsche volk, taai èn onverdelgbaar als 't gras uwer beemden ! Ik wil ook een graspijltje zijn, en nederig maar werkzaam leven onder u... o. DE COCK. i—Offit " ^ »-^PtTri ■ 0yd Lied. Mijn hertken heeft altijd verlangen Naar u. die alderliefste mijn! Uw liefde lioudt mij omvangeu Uw vrij-eigen wil ik zijn; Voor al de wereld gemeene, Zoo wie-dat hooret cfte ziet, Hebdi mijn liert alleene Daarom, Lief, en begeef mij niet. (16de Eeuw.) TEN VUAWD IN! DAT Q? ZIJN SGHANSEH DE LEEUWEN DANSEE! KLEIKTE KRONIEK ^crn* anderô volken onderdrukt, rekening moeten Recht is rechfc. Elk dwancbestuur van 't \ i * i • • i - i-i i ééne volk over 't andere moef gebroken "or- m£pn^-S?'8! t k . T """T'. ^ don. Elko onderdrukker is voor den reolltvaar- ™ ™ f at °P het 8e; digen beoordeelaar even laakbaar, of 't 'n ^ n kaar,Vge6peeld vooroudér, 'n landgenoot of 'n vreemdc is. • "l' ,d„en Du fschf" ««"-eldiger, op Do vian,m«niin 10 t i- imr dezen enkelen grond, dat het gevaar van " u Duitsche zijde nog volmaakt onbekend is, ter- wijl het Fransche gevaar de eeuwen door als ^ een nachtmerrie Vlaanderen beklemd heeft. 'vi»«nriAMH ^ Verre van het Dujtsche gevaar te onder- Vlaanderen Belgle Nederland. schàtten bestaat bij ieder de overtuiging, dat Aan een mcrWaardig ingeaonden stuk in de ^ BefSië' ,bOT'™ a»es. vcrkieslijk Nieuwe Courant van 9 deaer, van (le hand van 1 D t ™'f.™1™ «nde»' }m'ftt "1? mi- w T i on a \ i w®»rschïinlijkheid kan worden voorondersteld, w lin wn E?flult1G«ud?> deu dat zij die bij een verplettering van DuitschI L ïV„ll, V Sr fe recv6 ,°p5,t-el f? Iand de lakens zullen uitdeolenf niet van zins I L! 1 L.'111 „Neerlandi» '), zijn een daimbroed te wijken van de oude cntJeenen itij het volgenclo. Vlaamschhatende politiek. Het is dan to ,ri* cr, cu Se,,ezen dat van het vreàzen, dat de Vlaamsche zaak voor langen Uaamsclie Strovon „vooral m het bezette tijd verîoren is. Het Vlaamsche volk lieeft het BeJgie do stroommg veel breeder en dieper recht te weten wat men met lien voor lieeft. is, dan men vermoedt , vervolgt de heer Wordt dit miskend, dan heeft liet het recht : ... om zijn zaak in eigen hand te nemen. Indien ,.&enerzijds heeft de vijand — in dezen zin hot den vasten wil heeft niet met zich te laten de Franschgezmden — niet geschroomd in de sollen, heeft het, hoe ook do oorlog afloopt, wereldpers, bij voordrachten in Engeiand en veel minder te vreezen, dan wanneer het dee- België en ook in de kleine pers den veldtocht moedig afwacht wat straks de Entente voor- tegen do Vlamingen met verdubbelde woede to heeft als zij overwint, of wat de Duitscher be- voeren onmiddelliik in het begin van den veelt in zijn overwinningsroes. Noch van den oorlog, maar ook in het bezette België gebruik een, noch van den onder verwacht het genade. gemaakt van de heerschende anarchie om de Het eischt zijn recht. bestaande taalwetten op zijde te zetten. Tal Het is onzo plicht aïs Xederlanders daarbij van naamlooze pamflétten borduurde'n op het onzen onvoorwaardelijken steun te verleenen. oude stramien : Flaminganfcismo is Panger- Hoever dit gaan kan en hoever dit hoeft zal manisme. Tegenover deze aanvallen is de Bel- de naaste t-oekomst ons leeren gische regeering 'evenals altijd stom gebleven. ^at de heer De Vries hen, die dit ideaal Aasi den anderen kant hebben de groote trachten te verwezenlijken. voor misdadigers woorden aan den kant der Entente gevallen scheldt, deert hen volstrekt niet. Dat hij over het recht der kleine naties, de ,,bevrij- Xederlanders, die met hen sympathiseeren, ding" van Elzas, Polen, Italia irredenta, de yoor staatsgevaarlijk lioudt is verklaarbaor, hartelijke belangstelling voor Servie en de- nu meent ,,verder te zien'' dan zij en on- Servische aspiraties, en do mooie beginsele'n yoorwaardelijk schijnt to gelooven dat de geuit door aile mogendhoden met betrekking vlaamsche beweging tôt slot zal hebben de tôt het vestigen van zelfbestuur der onder- °ndergang van den Nederlandsehen staat. Mij druk'te volkeren, het Vlaamsche volk doen hun- „ ,'J.1?.^ le^- dat wij met staan of vallon met keren naar wat liefde, wat eerlijke belang- ® Sje' maar dat wij staan of vallon met stelling voor hun nood. Maar dâarvoor viol laanderen. Is dit jxiist, dan behooreri wij den sleohts schimp en spotternii. moed te hebben onder de oogen to zien of het En toen zij naief op 11 Juli niet oen oekaso voorT?ns Z01,1 kunnen slaan als eens voor uit Havre hadden verwacht, waarbij aan ^teyn: .,Liever de onafhankelijklieid yan mi.jn Vlaanderen autonomie werd "beîoofd. maar ; nd prijs geTen, dan een gcdanen eed breken . zelfs tevreden zouden zijn -geweest met een I ^at zou ^n de'eed zijn, dien wij in ;t diepst vage belofte, werd hun een zwijgen opgelegd, ! 7 °,ns ha? 'l,Ehooren te he^en ge^woren: temijl alom in het leger het franskiljonis^é do oc<1 van trouw aan °.nZen Stam' toenam. Is het, wonder dat zii zich afvroe^en. x-„„„ „ v T vechten wij Vlamingen aan den Yser om ons • .i' ^ 1.®ns >'|nSe*°nden vnderland te beroveren of alleen om het Bel- ! St-uk de hccr > ?" Es het zlJ°° «hrcef. gische staatewezen te herstellen. het staats | wezen dat ons in 85 jaren eerlijk bepleiten PoJ Dotn. van onze zaak geen ircnoegdoening wist te geven? Dreigt niet bij eeu overwinning der Wij, lozca in ,,Ei;^:n Haai'd" : Entente een opleving van liet impertinente De Belgische schilder, wiens portret en door de Fransche regeering openlijk gesteun- eenige aibeeldingen van zijn v/erken wij de streven V laanderen van zip rechten te fce- heden in ons tiidachrift cen' plaats geven, renven? Ailes wees daaroF. loen « uit Zmd- behoort tot de eer£te artisten jan 2ijlfland. Afrika een roenstem gehoord. Daar waren Tr.. , T . , mannen die opîîdijk de wapens grepe-n omdat H'J v'erf 4; Ju»' 188° geboren te Antwer- . de regeering hun rechten krenkte. Met haast peu en had reeds zesr ]Oiig begeerte naar ademlooze .spanning volgde men het gebeuren. papier en potlood. Grootsch was ailes. Do dood van Fourie was Geen wonder ! het artist-zijn zat hem jn een symbool. Niet zij die met Botha optrokken het bloed. Zijne moeder teekende met tegen Duitsch Zuidwest, dionden de waro be- gratie," en zijn grootvader, Louis Scghers", langen van hun volk; I)e 213 Afrikaners dio was een bekende Antwerpsclie teekenaar. in dien veldtocht vieîen waren redeloos vee Pol Dom — zooals hij zich meestal noemfc .opgeofferd voor het Engekche nnpenalisme, h 12-jarigen leeftijd de Academii voor den Britschen staat. Maar ïourie, De . . 1 . , , la Roy en Bcijera bezegelden met hun dood, | ^ Antwerpen en booetende m de hoogste en De Wet, Van Broekhuyzen en die tallooze : Hâssen het teekenen, schilderen en boald- andere rebellen met hun rustig, gedragen houwen. Het meest voelde hij zich aange- veroordeeling, de heropstanding van liet Afri- trokken tôt den bckendtn beeldhouwer kaander volk. Thomas Vinçotte, die hem het zoeken naar In vroeger tijden waren de Vlamingen ce n den juisten vorm inpfentte: liet zoo ge- goedig en gehoorzaam volk ondanks hun fcrouw mogelijk nabootsen der natuur, ook Guldensporen feesten met het vlaggenge-1 wa^. Skieur betreft. En toch — naar zijn «• zwaai. Zij misten karakter Het voqrb^d j ^ meening — schilderde hij te somber van het Afrikaner volk, dat handievol ^an . ^ . . . . MO,000, waar zoo talloozen niet schroomden en te donker, hetgeen hoofdaakelijk veroor- zich te offeren voor wat zij het ware belang j zaakt werd door het plaatsen der modellen van hun volk achtten lieeft Vlaanderen ;ll-i 111 te donkere omgevmg. binds eenige jaren wekt. Do taIrijke dooden op het slagveld bij ' is hij van methode veranderd en tracht iuik, Haelen en den Yser, grootendeels Via- lichte onderwerpen te schilderen. Hij i6 der- mingen, vallen allen nutteloos indien Vlaan- halve thans geraakt onder den invloed van deren overgeleyerd blijft aan de verfran- moderne' meesters, die getrouw het licht schende politiek van vroeger. En waar uit cjer na^uur -willen nabootsen, al is hij geen ailes valt op te maken dat in p aats^ van na.n aanhauger geworden der kubisteu of futu- bevrediging der \ laamsche verl.angens ge- o s» streefd wordt naar een verscherpte verdruk- ris^e"" king blijft slechts één weg: De tegenstand Pol Dom heeft steeds met voorhefde het tôt het bittere einde. Beziold met dat geloof, figuur geschilderd. kan Vlaanderen niet ondergaan. Kan zelfs de j In het portret-schilderen is hîj een machtige Duitsche greep er geen vat op meester. krijgen. Want beter dan de heer De \ ries ) heeft voor zijn werk op verschiilendô het beseft voelen do Vlamingen, dat de tijd tentoonstellinge^', te Barcelona, Buenos- van verdrukkingen voorby is. A Aires. Antwerpen, Brussel en Rome, me- nret, wie ten slotte winnen za,, bij de viecies- , ... > L onderhandelingen zal het hoofdpunt zijn het dailles verworven. voorzien in de misstanden dio er thans be- Voor beeldliouwwerk verkreeg hij den staan en die dezen oorlog hebben uitgelokt: Van Leriusprijs. De ondérdrukking van kleinore nàtionaliteiten Hij vestigde zich .in Brussel (1907), binnen een grooteren staat. maakte daar eenige portretten en vertrok Wil Vlaanderen genoegdoening krijgen, dan jn ^908 naar Holland — naar ons land ge- moet het zijn eigen weg gaan. Er i^ dan ooy r03p6n door een kunsthandelaar, die hem geen sprake Van, at men aari iec i ing ogn 6C}looll6 toekomst voorsnelde. Duitschland stelt boven het heistel van Jiet , *, Tr n t i oude België. Men wenscht echter te gelegener Hij huwde m 1910 met de Hollandsche tijd gereed to zijn om met klem den eisch to schilderes Betsy van Gelder en keerde terug doen liooren dàt over Vlaanderen niet opnieuw naar Brussel, waar hij verscheidene portret- een juk wordt gelegd. ten rçchilderde, o.a. dat van prof. Denijs, Wat ons Nederlanders aangaat, zoo zijn er hoogleeraar te Leuven, welke schilderij aan twee dingen dio ons gedrag bepalen: dieu geleerde, bekend om zijn strijd tegen lo. Heeft Nederland helang bi] het îers e tuberculose in zijn land — door zijne van den Belgischen s ri.v^pla^cn^fce^doe-i vereerders werd aangeboden. Zelden ieg g g . Waarschijnlijk is d îzc schilderij, welke SC2oe Hebben wij Nederlanders belang bij een liierbij wordt gereprcduceerd, bij den autonoom Vlaanderen'-' Zoo-ja, dan moeten brand te Leuven vernield en is de foto het wij individuen — aan wie liet vrij staat onzo eenige wat er van is overge^leven. gevoelens en onzo meening te uiten — ailes ; Van den bekenden beeldhouwer Jul. La- in het werk stellen oin onze stamgenooten in gac kreeg hij de opdracht om dieii6 geheele hun streven te steunen. . familie levensgroot op doeïr te brengen, (in Vrn \ laanderen is met in striid met net , . , ; •. ° herstel van België. Het wordt het slechts in- het geheel zeven portretten) dien de bedoeling voorzit het herstel van In 1913, dus voor den oorlog, keerde hy België niet gopaard te doen gaan met een j wegens huisehjke omstandighcdeu weer autonoom Vlaanderen. Het is dan. echter de terug naar ons land. vraag of de belangen van den Nederlandsehen Hij maakte zeer goed geslaagde etsen — Staat bij een herstel van België opwegen tegen js een goed karicaturist en maavte pakken- het gevoelig verlies dat ons volk zou lijden, reclamebiljetten, zooals ,,De Land- doordat een sao gewjchtig stamdeel als liet storm>^ de Gooische Markt" e.a. zouab%eeA i^an z^'^erste levensrechtt Tôt Zijn binnenhukschiMeriagen zijn goed dusvér behoeven wij die keuze niet te doen. van kleui, mooi "\an opvatting en uitste- VVij kunnen nog ijveren èn voor het herstel kend van teekening. van België èn voor de autonomie van Vlaan- Zijn steeds meer gewaardeerdc stillevenu deren. Dit doet de Vlaamsche Stem. Maar zijn voornaam opgevat en geven blijk van indien mocht blijken. dat waarlijk aan de zijde het kuiînen van dezen schilder, elle stellig der Entente voorzit een herstel van België een toekomst heeft. zonder meer. dan is het een recht van ieder z;. tste i;efde heeft het portret- mensch om geleerd door het verleden b.., voor- 6c]lilJdere® __ voor welte aparte klfnsfc hij baat er op te wijzen, dat een dusdanig liclgie . . n ... , niet meèr verriizen kàn. «ch geheel en al geeft en b!n;.?baar reeds De tijd van verdrukkingen is voorbij. Hier- met succès m Laren werkzaam s I mede zal elk volk, dat binnen zijn staatsgebied . <£l.. 3Ks Wm

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad belonging to the category Oorlogspers, published in Amsterdam from 1900 to 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods