I Eerste Jaargang iVQ. 20 Scaieraâg 20 reoruan ï9I5 s centi DE VLAAMSCHE STEM ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Een volk zal niet vergaan! Eendracht maakt macht REDACTIEBUREELs PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. - TEIEFOON No. 9922 Noord. De Vlaamsche Stem verschljnt te Amsterdam elken dag des morgens op vier bladzijden, Abonnement6prys bij vooruitbetaUng : Voor Holland en Belgio per jaar f 12.50 — per kwartaal / 3.50 — per maand / 1.25. Voor Engeland en Frankrijk Frs. 27.50 per jaar — Frs. 7.50 per kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Hoofdopsteller s Mr. ALBERIK DESWARTE Opstelraad s CYRIEL BUYSSE - RENE DE CLERCQ - Mr. LOOEWIJK DOSFEL Mr. JAN EGGEN. - ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENTEN wendo men zich tôt de Administratie van het bladc PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. Voor AAÎIKOKDIGINGEN vende men zich toi de Fim& J. H DE BUSSY, ROKIH 60, AMSTERDAM. A DVERTENTIES : 25 Cents per regel Korte Inhoud. lé B 1 a d z ij d e. Aan do Duitsche kameraden. — J ean Grave. Ken historisch stuk. De Koning. — G. H. Priem, Ivleine Kroniek. Eene Worstengeschiedenis. — Angellus. 2e B 1 a d z ij d e. Uit hot Vaderland. Een dag schter hefc fro-nt. Brieven uit Gent. Overzicht van tijdschriften. lie né de Clercq (2). — Gabriel Opd-cbeeh. 3 o B1 c d z ij d e. Pe Europeeeche Oorlc-g. De Duitscne bluf-blokkade. Brierei» vit Londen Telegrammen en berichten. Ingezonden fctukken. Kunst. 4 e B 1 a d z ij d e. Het çcede recht van Belgi® (2). — Klcvr waert. Een man van goede wil (1). — fflauwvoct. lîeçhtzakèn. Voor de Uitgewekenen. m deBuitsche bmeraden. ,,.v oot van défi upsteiraad." Ufschoon wij het, ait hans wat semmige soci-alistische be-schouwuigen betreft, niet in alleu, deele eens zijn met het geestdriftig pleidooi vcin dm bèkenden Fransehen vrijen soeialist Jean Grave, vinden wij aanleiding genoeg m dit opstel, waarvn in elk geval een mn van grooten ernst en diepe overt'uigmg mbewimpeld zijn meen'ng uit, in ons blad ip te nevien, dai het zich tôt een plieht en ten c.er. rekent, ah vrije tribune te. dienen voor al aegerien, die iets belangrijks of be-langwekkehds' te zeggen h f bben- en het ver-m^gen. te doch onder het aanvoercn van deugdèlijke argumenten A tout seigneur tout honneur. Het is omdat hij voorziet met de yyVlaamsche Stem" de,,Duitsche kameraden" te bereiken, die in Holland zelf of mest de Sederlandschc grenzen vertoeven, dat d/c grootc piobhcist ons dit■ opstel deed jtvjcrddn. Terwijl millioenen mer.schen eîkander dooden, verminken, rcrsehrikking, puin-hoopen en verwoesting zaaiend overal waar zij met eikander hancigeœeen ra.ken, zij het ons gooorioofd, met ge^end verstand te ïx.zix-osren ? \Vr-arom vermoorden millioenen mens-clien eikander? De oorzaken daarvan zijn inge-wikkeld. Laten wij de naaste bescnouwen. lien, heei't u doen gelooven, dat Europa u wilde onderdi-ukken, u wilde aanvallen, uv/ ontwikkeling wilde verbinderen, en op dis verklaring iieeft men u gedreven naar het arme, kleine België, dat, wegens liet verdedigen vati zijn integriteit, verwoest, geruïneerd is door hen, wien men de vader-landsliefde als een godsdienstige leerstelling heeft ingepompt. bedert maanden aieltoogt het onder den hak des veroveraars, elken dag wordt zijn ellende, zijn rampspoed grooter ; eiken dag val len zijn beste kin-deren onder de kogels dergenen, die ge-zworen hadden, zijn neutraliteit te verde-digen.\Va-arom die moorden? Waarom die ver-nielwoede ? Omdat het een handvol bandieten be-liaagd heeft, hun overheersching over Europa uit te strekken. Omdat schurftige diplomaten nooit het Europeesche even-wicht hebben kunnen vinden dan in de ondergrondsche verwikkelingen van verbon-den en tegen-verbonden, die, het conflict uitstellend, niet anders deden dan het onvermijdelijk te maken, want ze bewaarden steeds .een agressief karakter. De uitvinders van de Fransch-Russische alliantie hebben een duchtig geweten, indien hun nachten niet worden verontrust door de wspookgestalten dergenen, die in dezen strijd vallen, slachtoffers van hun ingewik-kelden. geest en hun kortzicht-igheid. Omdat de moordnijverheid een macht in den staat is geworden, dien ze beheerscht, en het, teneinde liaar te voldoen, noodig vas u de millioenen te doen uitzweeten, knagend aan uw •welzijn, aan dat van uw vrouwen en uw kinderen. om de koffers te vullen van uwe Krupp's en hun aandeel-! houders. Op het oogenblik zijn millioenen | mannen weggemaaid onder de mitraille der nioordwerktuigen, die zij gek genoeg zijn geweest om mee te lielpen vervaardigen. Maar het Krupp-genootechap, dat zijn monsterachtige winsten niet durft te beken-nen, hesft zijn kapitaal ongeveer vervier-voudigd, en stijgt van 87 tôt 312 millioen, de winsten van het jaar voegond bij het bedrijfskapitaal. Omdat gij uwe Holienzollerns hebt, uw lieerschers met de verachterlijkte middel-esuwsche grondvesten, met hun begeerige droomen van roem en veroveringen, hun journalisten, omgekocht door uw meesteru om u te beliegen en te bedriegen, betaald door hen, die er belang bij hebben, in de pera de campagnes y an peseimistische be richten te voeren, die ten doel hebben vrees aan te jagen, het wantrouwen tusschen de. volkeren te zaaien en de hewapening te be-werksteiligen.Uw fout' is geweest hen te hebben ver-dragen, geloof in hen te hebben geslagen, hun te hebben gehoorzaamd. Doch e venais gij hebben wij ons verant-woordelijkheidsdeel in den strijd, die eïken dag bijdraagt tôt de puinhoopen en de ver-woesting,- waarbii elke minuut de onzen en de uwen als slachtoffers van hun dwaling vallen. Evenals gij hebben wij onze politici, die, om de roi van Talleyrand te spelen, hun land hebben gemeend te verhoogen onder het vernederen van het uwe ; evenals gij hebben wij onze aartsdoinme vaderlan-ders, voor wie de vaderlandsliefde bestaat in den haat van ailes wat en van allen die aan gene zijde der grenzen zijn. Evenals gij hebben wij de verpletterende lasten dier onredelijke bewapeningen verdragen, welke, tezelfder tijd dat ze het fortuin maakten van onze ,,Maintien de la Loire", ,,Creu-sot" en andere vampiers der meta<il]>ewer-king, voor ons bij elken geldgroei den oor-log des te onvermijdelijker deden zijn. Evenals gij hebben wij geduld, dat onze weinig gewetensvoUe diplomaten hun gif tige keuken besmoezelden. Allen hebben wij ons verantwoordelijk-heiisdeel in de onzmnige moorden, die op het oogenblik worden begaan en die wij niet meer in staat zijn té doen ophouden. Wat ons, revolutionnairen, betreft, zoo-veel wij hebben gekund, hebben ' wij ge-streden tegen de dwaasheid der bewapeningen, tegen de vermeerdering der militaire lasten, tegen de karrerneering der volkeren. Wij hel)ben gestreden met gevaar voor onze vrijheid, besloten om tôt het uiterste te gaan, ons verzettende tegen de doodmakerij, als de hitsing van onze meesters w'as uitge-gaan.Van de uwen is zij gekomen, van de uwen, die ons niets anden^ overlieten dan weêrstand te bieden aan de vijandigheid. Elke andere houding zoû ons tôt hun mede-plichtigen hebben gemaakt. Wij waren niet sterk genoeg om de revolutie te bewerkstel-ligen, die ons zoû vergund hebben, ons van hen en van onze eigen meesters te bevrij-, den. Dat vrijheidsgebaar, dat wij niet meer de vrijheid hadden te maken, :lat gij evenmin hebt vennogen te maken, toen men u heeft gedreven tegen hen, die niet den minsten aanval hadden beproefd, geen enkele bedreiging tegen u hadden geuit — het is nog tijd, dat vrijheidsgebaar te be-proeven.Als het failliet van al hun plaimen de verwarring onder uw machthebbers zal ver-oorzaken; als de waarheid eindelijk tôt u zal zijn doorgedrongen, u de schellen van de oogen zal doen vallen, het getimmerte van leugens zal doen incenstorten, van mis-vatting, die u doet gelooven de kampioenen van het recht, de vrijheid en de rechtvaar-digheid te zijn, t-envij 1 gij niets anders zijt dan de uitdrukking van het geweldige, over-heerschende en veroverende woestheid — als gij eindelijk de grootte der misdaden zult hebben begrepen, waarvan men u de werktuigen heeft gemaakt, doet. dan wat wij in 1870 hebben weten te doen: bevrijdt u van de kliek, die u exploiteert en over u heerscht. Wat zal, voor u en de menschheid, ook al waart gij overwinnaars, de uitkomst van dit onzinnige conflict zijn? Honderdduizenden menschelijke wezens gedood of neergeveld door de vermoeienis-sen, de ontbermgen, den angst-, en de zieken, die elke ooriog in den nasleep heeft; andere honderdduizenden verminkten, ge-brekkig voor hun verder leven, komend ten laste dergenen, die gaaf en gezond zijn ge-bleven. De arbeid van verscheidene ge-slachten verbrokkeld, vernield : het onher-stelbaar verlies van anonumenten en kunst-werken en nijverheidswerken, verwoest ge-durende den strijd ; een schuldenlast voor de komende geslachten, die zullen moeten werken en ontberingen lijden om het kwaad, veroorzaakt door onzen waanzin, te lier-stellen.Indien men daarna lion verwachten, dat de volkeren, redelijk en wijs geworden, er van af zullen zien om zich te ruïneeren in domine bewapeningen ; dat, zich schamend over de begane moordpartijen en de onher-stelbare puinhoopen, zij afsfcand z.ullen doen van den onzinnigen haat tusschen lan-den, van de monsterachtige pretentie om hun gelijke te onderwerpen en ^verheer-schen, van de dwaasheid om dezen hun denkbeelden, hun gedragingen op te drin-gen — indien, verdraagzamer geworden door hun eigen verval, zij eindelijk begrepen, dat het beter is zich te verzoenen en te werken, elk te zijnent, in goede harmonie, het uitgerichte kwaad te herstellen, de herinnering aan begane dwalingen uit tç wisschen : dat. zoû een weldaad zijn, waarvan men verstancliger deed zich rekenschap te geven, voordat men vecht. Beter laat dan noo.it ! Het is om een einde te maken aan dien redeloozen haat, het is opdat het mensch-dom zich kunne bevrijden van dit overblijf-sel van voorbijgegaue tijden, opdat het voortaan kunne yerworden in de richting van het welzijn en de vrijheid, dat wij u komen vragen om, met ons, koelzinnig te onderzoeken, of het, voor allen, niet beter is om van het krachtgeweld en de getal-sterkte afstand te doen, die, wanneer ze. gebezigd worden om te overheerschen, op te dringen en te onderdrukken, nooit iets duurzaams en va-sts hebben gesticlit ; de be-zieling der menschheid voor de vrijheid heeft op den duur altijd de overheersching dôen wijken, die slechts steunde op de militaire dwingelandij. Dat is wat de geschiede-nis ons leert. Clifton. ' JEAN" GRAVE. (Wordt vcrvolgd.) Een Historisch stuk. De Oproep van De<n) Vlaamsche(n) Volksraad «>p 6n Augustus 1914. i (Ook ons programma.) Den 16e/i Mei 1897 zond de ,, Vlaamsche Ynlk&raaànamens het Vlaamsche volk ter bestrijding van aile, pangermanisme, een brie.f rond, waar m de volgende uitdrukke-hjke verkiarivg voorkomt: ,,Wij verklaren dat de Vlamingen kosi wat kost de voile zelfstandigheift en onaf-hankelijkheid van België willen vrijwaren| dat zij wel Germanen, maar geen Duitschei*g zijn ; dat zij de Duitschers wel voor stam-verwanten, doch geenszins voor landgenoo-ten liouden : dat hunne taal het Neder-landseh, niet het Hoogduitsch is, en zij het Duitsche rijk als een bevriende, maar toch vreemde mogendheid moeten en zullen blij-ven bfôchouwen. ' ' Heden wordt door het Duitsche Rijk, zi j ne plechtige verbintenissen vertrappend, onze onzijdigheid miskend, ons grondgebied geschondeu, onze zelfstandigheid en onze onafhankelijkheid bedreigd, het kostbaar-ste wat wij bezitten en waarvoor aile Bel-" gen goed en bloed veil hebben. Thans is het Duitsche Rijk voor allen Vlamingen en Walen, de vijand, dien wij' allen uit al hun krachten zullen bovechten. Elkeen vervulle zijn plieht, geheel. zijn plicht ter verdediging van het brutaal aan-gevaîlen vaderland. De geschiedenis van Vlaandereu getujgt van den heldenmoed en van de ontembare vrijheidsliefde onzer voorouders. Van ons, hunne a.fstammelin-gen zal zij moeten verklaren: de Belgen owrwinnen kon soms mogelijk zijn, hen het hoofd doen buigen voor vreemde dwingelan-dij: nooit. De Koning. Voor René de Clercq. Hoe tarnpt de beiaard langs het straud îsTu droeve, Als wisfc liij 't lieve Vlaamsche iand Is van den een naar d'and'ren tant Een groeve. 7'ijn arme bronzen stem, ze schreit Vol beven. Wat kweeîde zij iu ouden tijd Al blijde wijzen van jolijt En leven ! De toren lieft zijn grijzen kop Van wijze Rondspiedend naar den hemel op, Of. 't licht na maa-ndenlaug getob, \Veer rijze. En turend, mijm'rend in 't verschiet, Heel effen ïïoort liij daar Breidels leeuwenlied ? Ziet liij daar Ivonincks knodsen niet Zich heffen? Van d'Yseroevers klinkt het slaan Der zwaarden Van wie'rond Vlaandrens oude vaan Voor België's vrijheid en bestaan Zich sçhaarden. Ja. 't is De Konlnck, die daar strijdt^ Xa eeuwen Terugkwam en zijn helden îeidt. Zijn helden? 't Is te min gezeid ; Zijn leeuwenl G. H. PRIEM. Aan onze Lezers. Zendt, na lozing van „De Vlaamsche Stem" uwe oude nummers naar de vluchtelingenkam-pen, interneeringsdepots, wcrkloozencomitei-ten enz. Bandjes kosteloos te verkrijgon N. Z. Voorburgwal 21, Amsterdam. Kleine Kroniek. Vlaamsche Oorlogsgeest. Enkele anekdootjes deden reeds in de Ne-derlandsche pers do ronde. Bijv. het verhaaltje van den straatjongen die, door een Duitsch officier naai1 het pohtieburéel opgebracht, omdat liij den spot met hem had gedreven, tôt zijn zusterken toeriep: ,,Zeg aan moeder, dar. ze niet moet ongerust zijn en dat ik krijgs'ge-vangene van do Duitschers ben... Of dat andere : van den. werkman die op den tram staande met eene versch aangestokene sigaar en door een Duitsch officier verzocht zijndp hem vuur te gevon. de sigaar door den Pruis aangeraakt, wegwierp en er onmiddellijk eene nieuwe opstak, zonder een woord, zonder eeu glimlach... Hier volgen nog een paar „moppen" : Een Duitsch officier en een handelsreiziger zaten in één wagon van den trein Antwerpen-Brussel. Met veel belangstelling ondervroeg de reiziger den luitenant over de redenen die de Duitschers toch konden hebben om al de flesschen op te koopen... Hij vertelde dat .in de fabriek van een zijner bekenden al de flesschen gerequii'eerd waren en dat nog aile da-gen voorstellen van inkoop bij al de glasnij-verheden van het land werden ingediend... De officier wist niet wat antwoorden... Dan eindelijk de Sinjoor : ,,Maar zou het dan toch waar zijn, Mijnlieer de Iiuitenant, dat uwe generalen den Yser op flesschen • willen trek-kenEen grijze. goedige Landwehrman kwam in een koffiehuis, naast een brave 11 Antwerp-schen burger zitten, die er zijn potje gersten dronk : de 'Duitsèhër was een beetje ,/aan-geschonken"' en hield niet af aan te dringen opdat de biu-ger met hem een glas zou drin-ken. ,.Nu dat de Antwerpenaren toch Duitschers zijn, kunt ge wel met me klinken... we zijn immers allema-al broeders, nu..." Do Ant- j werpenaar kon niet anders dan zijn glas stoo- ! tên tegen de oint van den Landwehrsoldaat. Maar enkele etonden later, stootte hij beter; gemoede'ijk \iit : ..Maar zeg een9, onder. ons verteld, we krijgen toch nog al klop. eli r7' Oe Duitschor verwonderd : ..Wij? Ge wilt zeggen : ; de vérl)pndenen?" En de brave Antwerpenaar : ,'Wel ne-en' wij, dat zijn de Duitschers, ver-mits ge me gezegd hebt dat we broers zijn, en tusschen broers mag de waarheid wel verteld worden....*' Nog een andere Duitsche kaîersprong 7 Een spéciale correspondent, i.clirijft ,,L'Est Républicain", heeft de vluchtelingen uit het Noorden, die in Frankrijk zijn aangekomen, , te Annemasse ondervraagd : ! ,,Weinig vrouwen van het uit Zwitserland aangekomen detachement, dezen moi%en : een' twintigtal vrouwelijke vluchtelingen uit Col- | mar, die van Beieren den indruk meêbreuo-en, 1 dat het Duitsche léger, wegens het gewicfU van zijn-mohilisatie, zeker besloten is om een uiterste poging binneu enkele weken te wagen. De vrouw van een opperman der bekende fabrie-ken van Graffestade heeft mij onder meer deze verklaring gedaan : — Meer dau een miliioen menschen zijn er Rijnwaarts gevoerd. Ontzaglijko loopgraven zijn or gereed. Aile doi-pen zijn in staat van verdediging gebracht. Men verjaagt aile bewo-ners, die Fransche relaties of gevoelens hebben, opdat niemand kunne zego-en, wat er in EJzas gebeûrt... Maar iedereeh ziet wel. dat de Boches een grooten slag voorbereiden." Wij kunnen dus binnenkort een dreigement in het genre van de Duitsche blokkade ver- | wachten. Maar de menschen zullen, vermoeden 1 wij, het schrikken voor Germaanschc bedrei- I gingen al voorgoed afgeleerd hebben. De | sprookjes van Moeder de Gans behooren niet tôt het uitsluitend domein der intcllectuee- j len aan gene zijde van den Rijn. < De strijd der cooperatieve vereenigingen tegen het kapitalisme. Uit de lezing van mej. Meyboom ,,De Coope- | ratievo als Vredesticlister", waarover wij in ons nummer van gisteren verslag gaven, dee- ! len w ij nog het volgende mede : Eenige wevers te Rochdale in Engeland, welke tevergeefs eene werkstaking uitgeroe-pen hadden om een verhooging van hun kaiig loon te*verkrijgen, ricîitten de »?erste saeie.n-woi;kende vereeniging op voor aankoop en ver-koop van levensmiddelen, ten einde zich langs de2»3 wijze een veidra-agbaar bestaan. te verz-i-keren. Na een zekeren tijd voegden deze eerste coôperatoren aan hunne instelling een sa ru en-werlasïide vereeniging voor het vervaardigen van producten, zoodat zij hunne winsten in groote mate zagen verhoogen en een ouderdoms-pensioen konden nitbetalen. Deze vereeniging, welke over geheel Engeland uitgebreid is en millioenen leden telt, is eene reusachtige onder-neming geworden; zij bezit c^en 3,theepaleis", een groot warenhuis wa^r dagelijks 4000 pond thee bewerkt worden, eene zeepfabriek die per dag 3000 kisten zee^i aan de gebruikers ver-zendt; eene laarzenfabriek die loOO werklieden telt, eene fabriek van verduurzame vruchten die jaarlijks 60,000 zàkken suiker gebruikt; verder eene kleermakerij, eene meubelt'abriek, eene breifabriek, eene tabaksfabriek, eone azijnmakerij, eene drukkerij, een» bescliuit-fabriek, enz. ; zij heeft vier eigen thee- ; plantages in Ceylon en eigen scliepen voor het vervoer der thee. In hare steeds groo- ; tere uitbreiding ondervond echter do coo- ; peratieve vereeniging tegenkantingen van jiet groot-kapitaal waarvan zij afhankelijk , was om het noodige geld te verkrijgen ten einde nieuwe fabrieken te kunnen oprichten; zij besloot alsdan zelve eene bank in te richten, welke haar nu in de mogeli.ikheid stelt zonder belemmcring hare ontwikkehog door te zétten. De Duitsche gruweldaden. In ,,Le Journal" rioht de bekende Parijsche journalist Gustave Téry een open brief aan de Duitsche professoren Ehrlich en Behring, wier laboratoria hij indertijd bezocht en wier collèges liij vroeger gevolgd heeft. De beide hooggeleer-den behoorden tôt de ond'ert-eekenaren van den befaamden ,,Oproep aan de beschaafde naties". „Rest u", zoo luidt een der alinea's in Téry's artikel, „de toevlucht om na den ooriog te bewijzen, dat uw ,,goed vertrouwen" verrast uerd, dat gij al wat men u heeft verteld over de Duitsche gruweldaden, als laster hebt be-schouwd, on dat uw Kaiser u steeds de wari-en misdaden van zijn lafaards.verborgen hield? Neen, zelfs deze verontschuldiging zal n onmo-gelijk moeten blijken ; van heden af zult gij uws ondanks de onafwijsbare waarheid moeten be- ; kennen. Want, hoe oprecht en overstelpend ze ook zijn, het zijn niet meer de getuigenissen der onzen, die wij zullen weêrgeven ; net zijn niet meer de verslagen van Belgisclie of Fransche enquête-commissies, die wij gaan inroepen. Het zal altijd' naar uw behagen zijn, vol te iiouden, dat het dezon of genen verslagen aan onpartijdigheid ontbreekt, en dat het bescliuldigingen zijn, maar geen bewijzen. Doch zie hier feiten, die gij niet kunt betwis-ten, aangezien gij se zelcen hebt vastgestcld, officicel. Wilt- gij beginnen met de affiche, die gij zult vinden op de verkalkte muren van Dinant? Zij verbiedt, ôp poene van doodstraf, aan wien of wie ook de namen mede te deelen der door uw soldaten gefusileerde of geworgde inwo-ners. Meer dan 800 lijken zijn .sinds Augustus °Pgegraven en geïdentifieerd onder het toezicht der Duitsche overlieid ; een lijst is er van opge-maakt, en hoe onvolledig dio ook zij, gij weet zeer goed, dat de openbaring daarvan de gansche wereld,. met inbegrip der wilden (indien or buiten Duitschland nog bestaan)y met a f grijzen zou vervullen. A'andaar het verbod tôt spreken. op poene van doodstraf. Is die affiche geen bekentenis? Ongelukkigerwijze heb ~~ric ea- mij den tekst niet van kunnen vërschaffeu. Ontkent gij zijn bestaan ? Gij zult ten minste de volgende ourler van uw ,.gouverneur-generaal'' van België niet ontkennen. Zijn de bedreigingen er "be-scheidener van, ze hebben toch precies dezolf-de beteekenis : ,.Dc Uèhàmen van niet-JJuitscliç weder-uit-komenden kunnen 'niet worden opr/egraven nach nadr 'andere begraàfplaàtsen worden ver-vocïxI dan met mijn bizonderé machtigirig. De 11er son en, die zich tegen deze order ge-dragèk, worden gestra/t met straff.en, vermeld in artikel S15 van de BcUjixchc strafwet. De Gouvcr ncur-Gcneraul van J3clgi'e, Baron VON BISSING, Kolonel-g e neraal. Brussel, 0 Janiuïïi 1915." ' De ,,weder-uitkomenden" ! Heeft deze baron Von Bissing, met een fcware en sombere grappiglieid, die uw natio-nalen geest eigen is, willen spelen met de dub-bele beteekenis '.-an Jiet woord ,,weder-uitko-men" ? Het zijn in werkelijkheid dooden, die weder.uit hun graven komen om u te beschul-digen en in verwarring t© brengen... Hoeveel zijn er? Het elfde verslag vaja de Belgisclie commissie, dat nog oiiet het licht heeft geaien, zal van 700 lijken gewagen. Onze partikuliere inlichtingen zouden ons toelaten to verzekeren, dat er meer zijn. Doch voor het oogenblik is het niet de hoeveelheid dooden, waarom het gaat, het is de kwaliteit. Kijkt, heeren, naar uw slachtoffers. Laten wij de mannen terzijde ; laten wij aannemen, dat de ,,harde noodzakeîijkheid van een recht-matige verdediging" uw soldaten heeft ge-noopt, dezen in leveuden l'ijve doormidden te zagen _ onder de oogen van hun wahhopige vrouw ; laten wij aannemen, dat zij uitnemende redenen hadden om dien lamme in zijn fauteuil te fusileeron, van waar uit hij ongetwijfeld .,verraderlijk" op uw troepen vuurde — en om dien grijsaard van 82 jaar, Emile Hubin, te vermoorden, die tevergeefs krachteloosheid veinsde om te trachten u te verteederen. Zie-liier echter vrouwen, die gij uit heur Jiuizen met stokslagen hebt gejaagd, vrouwen met de kinderen in do armen —■ om hen daarna op een plein te verzamelen, en neêr te vellen met mi-trailleuse-schoten, daar de geweersclioten niet vlug genoeg meer dooden. Laten wij de eerste bladzijde van deze martelarij publiceeren". Hierop neemt Gustave Téry de namen en léeftijden van vrouwen, meisjes, jongens en zelfs zuigelingen! En bij. eindigt .zijn artikel met de volgende woorden: ./l'eekent aan, mijne heeren, dat ik er onwil-lekeurig — en het is zoo natuurlijk, dat ik het onwiltekeurig hel» ge<laan — toe gekomen bon; gij te zeggen. Gij zijt het, inderdaad, die men in staat van beschuldiging moct stellen. De meest, de- ware schukligen zijn niet uw soldaten, die op bevel hebben gedood en die, bij zons-onder^ang, bloeddronken, geweigerd hebben het bloedbad te voltooien; do ware schuldigen zijn de hoofdeii, die het bevelen, zijn de ge-leerden, die, als gij, zich beijveren om het te rechtvaardigen. J)och met welke nieuwe drogredenen ? Met welko schijn-leerstelling ? iVh! ditmaal tarten wij ii, te antwoorden-" Infanticide. Nog een puitsche stem tegen den ooriog... een vrouwenstera.... — Protest! Protest! Die Stimmen hoch und laut! Ihr Fraiien auf, soweit dies Flend graut! I>ie Menschheit blutet! Es ist Euer Blut! Man schlagt da's Leben tôt. Und es i' "-or Gut! Ihr habt's gcg'bcn und Ihr liabt's hewaclit. Protest! Protest! Bei Euer Liebe Liebe Macht.' Dresden, Nov, 1914. 31 a r i jg» E n g e i.m a n n. Een wirstenpsshiedsiis. De ^Figaro" vertelt een leuke geschiedenis, waarin de worst, het geliefkoosd, nationaal voedsel onzer Sch we inen- etende geburen, den hoofdrol speelt. Het gebeurde te Toulouse. Zooals men weet, kan men van uit Duitschland naar krijgsgevangenen in Frankrijk een en ajider zen den, waarvan dan ook gretig gebruik wordt gemaakt. De Fransche maag, gewoon aan een fijne, uitgelezen voeding, verdraagt moeilijk de zware kostjes van het kultur-land, en zoo moeten de Duitschers in bal-lingschap zich dat genoegen althans voor-eerst ontzeggen. Waar de Fransehen hun sierlijke, lie h te gebouwen oprichten, daar verrijzèn in Germanie de zware, logge, lompe steenen ge-vaarten; waar onze zuidelijke bondgenooten hun vroolijke zonnigheid blij doen opsclial-len in hun zingend geluid, daar vloeken in Pruisen de korporaals en weten de officie-ren van geen ander leven dan A-an tucht en plettenden druk; waar de elegante Parisienne bevallig snoept van taartjes op fijn kristallen bordjes, daar drinkt de degelijko Duitsche ,,Gattin" haar zwaron, onsmake-lijk drassigen koffie uit steenen kommen, met groote ooren en inhoudend de voile maat van een j^aar halve liters. Het is dus wel te begrijpen, dat de Duitsche vrouwen erg begaan zijn met hefc lot hunner zonen en eclitgenooten, die d6or de Fransehen werden gevangen genomen. Daar-om ook worden er dagelijks groote hoeveel-heden zuurkool en worsten afgezonden, opdat die lieve dikkertjes in 't land van Poinearé toch maar vooral niet van honger zouden omkomen. Doch alvorens diè èetwarèn aan de ge-vangenen worden overhandigd, moeten ze een strenge contrôle ondergaan. De Fransehen, zeer terecht, vreezen de listât der Duitsche schoonen. De Liefde is slim, maar in die zaken is de Franschman toch 110g slimmer. Zorgvuldig worden daarom aile pakjea i opengemaakt en de worsten aan een nauw-| keurig onderzoek onderworpen. Op een goejen dag bemerkte eeis der l^edienden, met dit smakelijk werkje be-last, dat een der worsten middendoor was gesneden en <îat .naderhand de twee stuk-ken weer aaneen waren geplakt. Dat leek verdacht! Plechtig werd dan ook de worst opengebroken : en ja, Waar-achtig daar kwam de aap uit de niouw of beter gezegd: de brief uit het kipkap der Duitsche beenhouwers. Een Teutoonsclie vrouw meldde daarin . aan haar lieveling, dat het er maar gek begon uit te zien in 't land der Waarheids-vrienden. Zij kloeg over den slappen gang der zaken, over 't etijgend gebrek aan brood, over den nood, die stilaan zoo wat overal begint te lieerschen. Zij schreef over Berlijn en over de overspannen stemmiug, die er' sinds weken reeds iedereen zenuw-achtig opjaagt. Het is wel eigenaardig, dat de officieelo 1>erichten allen eensgezind blijven spreken over de welvaart en de goede gezindheid en het vertrouweii van het Duitsche volk. Maar aile brieven van partieulieren over den toestand zingen een toontje lager, waar-uit wij durven opmaken, dat al dat vertooji van het naar schouwburgen en andere open-bare vermakelijkheden gaande Duitsche pu-bliek slechts schijn is, en verguldsel. Wanneer men maatregelon neemt voor het ver bru ik van brood en men de menschen een riem om de maag snoert, dan zio ik niet in, waarom er nog immer geroepen wordt over de onuitputtelijke voorraden van het Duitsche Rijk. Enfin, geen kwaad dat niet z'n goed heeft. Het zal die onestlietische, zwaarlijvige, biersaufende kulturdragers wat doen vermagerèn, zeer ten voordeele van den universeelen schoonheidsnorm. Maar om op dien worsten brief nog even terug te komen.: De Fransche overheid zag er niets geen gevaar in, die blijde bood-schap aan den soldaat mede te deelen. Zoo werd de worst weer dichtgemaakt en den bestemmeling overhandigd. Den volgen den dag zag deze laatste wel erg bleek, maar was het omdat hij teveel van zijn lievelingskostje genoten had, of misscliien lag die brief wel wat al te zwaar op z'n maag. Mystère! Het Duitsche spijs-verteringsstelsel kan veel verdragen, maar aan ailes zijn grenzen, zelfs aan worst- en zuurkoolgenot ! ANGELLTTS'. Zie onze ielegrammen en laatste legerberichfen on de derde bladzijde, i %

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.