De werkman

1030 0
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1918, 03 May. De werkman. Seen on 28 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/sb3ws8jn6z/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Baréêl m Redaktie : Lange Zoutstr. 24, AALST ■b'hjwiim». ^ 46e JAARQANG N° 2364 3 , Mei 1918 ' Stichter : PIETER DAENS. Prijs 5 ctm. fcOB—liiipiuniliwinn «>■■■■ i h «iiiimmi r.-x-au x., n ^ ■»—j^j»w:Jg^-»^-;n»ai>gK: Men zezâe | alle Brief-wisselirigvôôr ZONDAG mkldag li IIIWIIIIWI1 n—— «Il ,:•< MK«KSKS* HIT 1IET I.KVKX VAX , Mr Petrus Daens j \ In vorige artikels hebben onze Lezers een kijkje kunnen ne- ! men in het intiem leven van den betreurden afgestorvene, en ; heeft men hem doea kennen als taalbeoefenaar. Het is billijk, j dat hij ook voorgesteld worde als Vlaamsch Aalstenaar van den echten stempel ; het betaamt, dat een zedige hulde worde ge-bracht aan zijn verdiensten van voorbeeldig Christen Burger. Mij ook weze deze taak voorbehouden. Geboren in de Kerkstraat, uit Ouders, burgers van den ouden eed, volgde Petrus Daens van in zijn prilste jeugd, op de Kat, de leergangen gegeven door de Broeders der Christelijke Scho-len, in dien tijd een stede-lijke instelling. Reeds vroeg moest hij deze verlaten om haadenarbeid aan te vatten en het Kind zijner Werken te w( rden ; en zijse liefde voor de letterkunde, zijn lees-en leerdrift, deden hem het beroep van boekbinder verkiezen. Niet echter voor lang, want luttel tijds nadien nam hij het boek-drukkersmateriaal over van Qommar De Vos en Adolf Byl, en stichtte het blad De Werkman, waarvan het eerste nurnmer den 15 Augustus 1872 hst licht zag. De bijval van deze volksgazet, die eerst om de ve?;aen dagen verscheen, was ontzaglijk groot, en weldra was me"1 verplicht het blad aile weken ter pers te leg-gen. « 't Was onz« hoop, onze droom, schreef de jeugdige jour-» nalist, den.20 Maartl874, van in veel werkmansfamiliën we-» kelijks een hartlijk woordje te gaan spreken ; die hoop, wie » zou 't gepeisd hebben, is waarheid, die droom wezenlijkheid j » geworden, ja, boven aile verwachting. Het bekomen van dien » uitslag is voorzeker aan ons niet toe te schrijven, maar wel aan » den zegen des Hemels, aan den goeden vriead (E. H. Hau-» mont), medestichter vas ons blad, die reeds daarboven het » loon van zijn deîtig strijden en lijden geniet. Laat ons het » goede met vreugd ®n dank herdenken en met moed vooruit » trekken... » M. Daens bepaalde zich toen niet bij de uitgave van De Werkman, maar reeds in 1874 drukte hij den almanak De Ver-rezen Aalstenaar, die later Het Aalstenaarken werd. De armen hadden van dan af hun ruim aandeel in de opbrengst der veel-verspreidde druksels, die bij Daens ter pers lagen ; in den voor-spoed van De Werkman deelden de trouwe medewerkers en de nederige verkoopers, wien hij « zijn rechten arm » noemde, en die hij telken jare, in September, te zijnen huize, op een feestje uitnoodigde. Menig verventer van De Werkman werd toentertijde een welstellend man. De bijval van dit rusteloos streven ging nochtans gepaard met hevige vervolging vanwege'de Godsdiensthaters ; in den politie-ken strijd was Daens het mikpunt van den vijand ; de zwaarste slagen waren hem steeds voorbestemd en bonsden ongenadig op zijn hoofd neer ; op stra^t werd hij laffelijk aangevallen en mis-handeld ; in schriften bespot en gesmaad ; de vensters zijner wo-ning moesteii door ijzeren staven beschut tegen de heldendaden van liberale nachtelijke ruitenbrekers. Zoo duurde dit veel jaren. Toch wankelde hij nooit, Veel anderen waren in den strijd be-zweken. Zou iemand, voor al de schatten der wereld, het veel-bewogen leven van lijden en worstelen, van angst en kommcr, van zielelijden en verborgen harteleed, die Daens doorstond, wil-len aanvaarden ?... Wie zal voortreffelijk genoeg beschrijven zijn kloekmoedig op-trederi tijdens de kigstoeîïtwi der Bokkenrijdcrs, onderden School-strijd, in het barnen van kamp voor de schoone ziel van 't kind ? Ncem dan zijn talrtjke geschreven tooneelstukken ; zijn ontelbare kluchtliederôn ; zijn medewerking, in 1182, in den Katholieken Schoolpennisg en het inrichten van den eersten Vlaamschen Kermis ; de verschijning zijner werkjes De Jacobij-nen te Aalst (1872), In den Geuzentijd (1873) en De Geuzen in ons Land (1878). Hij was de generaal rond denwelken zich dui-zenden strijders, aangemoedigd door zijn vurigen blik en overtui-gend woord, schaardea, wanneer hij de katholieken op het stad-huis van Aalst en de katholieken in de Kamer bracht. Hij was de vaandeldrager op het hoogst \ erheven bolwerk der Aalster-sche katholieke vesting ! Zulks werd ten allen tijde in zijn eige.n stad vergëten. Reeds van in 't jaar 1865 voerde Daens een onverbiddelijken oorlog tegen de verfransching zijner geboortestad. Na het Da-vidsfonds en den Burgerskring te hebben gesticht, kwam hij kort daarna in gloedvollen geestdrift op tegen de îransche uit-hangborden, die Aalst ontsierden, tegen de burgers die fransche naamkaartjes en omzendbrieven deden drukken ; en door zijn toedoen verscheen, in 1872, in 't Da vidsfonds, een geruchtma-kend manifest, waarin hij zijn stadsgenoten toeriep : « Aalste-» naars ! hebt gij u reeds gebeterd ten opzichte van uw Moeder-» taal ? Zoo neen, haast u, of eeuwige schande zij uw aandeel ! » HetVlaamsche Volk gaat zijn recht krijgen ! En gij ook, op-» gepast, bestuurders van vrije scholen ! gij ook moet meê, wilt » gij in de gunst van 't Volk blijven en de gouvernementeele » scholen niet roekeloos deft voorrang schenken ! » Dank aan zijn manhaftig optreden verscheen, in October 1872, het eerste Vlaanische stratenschrift de Albert-Liénartstraat ; 7 katholieke gemeer>teraadsleden legden in 't Vlaamsch den grond wettelijken eed al ; een groot Vlaamsch Concert had plaats in Het Brouwersliuis ; den 26 December 1873 geschiedde hetzelfde in den Burgerskring, waar het Land van Riem optrad ; dank aan den Opsteller van den Werkman en Het Land van Aalst hield Burgemeester Van Wambeke de openingsrede van den eersten katholieken Gemeenteraad in de Vlaamsche Taal. Rechtzinnige Volksliefdè was reeds vroeg tij den jongen po-litieker een hoofdn-ek zijns karakters. In December 1871 was hij eenen der ontwcri ers van de Fancy-Fair, door zijne medeleden van Sint ^inceulius à Paulo ingericht Zijn strijd tegerî de Kinderen op de l'abrieken en ten gunsie der Zondagrust jakrtee-kent van 1874. r : wçrd jaren lang, onçjanks het misnoegen van machtige vrie- , hardnekkig doorgedreven. Later, in aile tij den van werh ri$!s of volksrampen, was het huis Daens een Armburee' en eîde men aldaar zonder tellen uit wat de voor-spoed en de vrucht van bovenmenschelijken arbeid had opge-bracht. Van toen af ook brakM. Daens menige lans voor de af. schaffing van de loting en de invoering van een Vrijwilligersleger Dit ailes zijn feiten. Petrus Daens was het toonbeeld van den echten Christen j Katholieken Aalstenaar, zonder praal, maar zonder menschelijk j opzicbt. Aile geestelijke instellingen telden hem onder hare ieve-rigste en werkzaamste leden. Met de Eerw. Paters Weyn, Servais en Lemoine, die vaders en weldoeners der Aalstersche werk-lieden, hield hij, gedurende eene lange reeks van jaren, het Ge-nootschap van Sint Franciscus Xaverius in hoogen bloei. « 't Is » een eer, hoorde men hem dikwijls zeggen, bij die Christelijke « Gilde te zyn, en al wie erin komt is verblijdt en dankt God van » erin getreden te zijn. » En wanneer men hem des Zondags er-gens uitnoodigde, antwoordde hij meermaals per brief : « Des » Zondaags kan ik de stad niet verlaten : ik heb dringend werk » in't Genootschap... » Slechts ééns zou Daens des Zondaags uit de stad gaan, en dit was met zijne geliefde Franciscanen, den Tw#eden Sinxendag 1875, om te Oostakker, .door het gespuis, bespywd, mishandeld en geslagen te worden... Zoo lief afs 't Genootschap, lag hem aan het hart de Congrega-tie der Jongelingen, voordewelke hij de eenvoudige zoete liede- . ren dichtte, die heden nog in de Kapel en in Processiën en Bede-vaarten gezongen worden, en waarvan hij, samen met de gebroe-ders Frans en Xaveer Pieters, Frans Callebaut.Eugeen DeZutter, de meestergast Frans De Cuyper en Philemon Schellaert, de moerpilaar was. Ook de Zondagschool vond in hem een harer trouwste verdedigers, en daar steunde hij met woord en daad de Eerw. Heeren Onderpastoors Veyt, De Turck, Haems en Simoens en de heeren Eugeen Van Itterbeek, Louis Van de Waeter, Jozef D'Haese, Judocus Mertens.en zooveel andere vrome Aalstenaars, aan wier nagedachtenis Wij hier lof en dank zeggen. Hoeven wij hier bij te voegen dat zijn voorbeeld aanstekelijk werkte op de jeugd, op dewerkende bevolking? Hoevelen bracht hij niet op het rechte pad terug ! En men stond later verwon-derd, dat de familie Daens zooveel vrienden telde ! Maar het huis-gezin zelf telde twee Priesters ; de Vader wroette zich moe en pij voor de opvoeding zijner kinderen; de Moeder was eene hei-lige ; het huisgezin leefde slechts voor God ! De Jubelfeesten van Z. H. Paus Pius IX, in Mei 1877 ; de Mis-siën in de Hoofdkerk ; het werk der Maandelijksche Communie in beide Parochiekerken ; de instelling van het Sint Antonius-brood; de eerediensten voor 0. L. Vrouw van 't Kapelleken van de Werf; de Bede^aarten naar Hal en Scherpenheuvel ; kortom, aile kerkelijke plechtigheden en instellingen blijven onafscheid baar verbonden met den naam van den betreurden Stichter van ons b!ad Innig bevriend met den grooten Volksbisschop, Mgr Lambrecht, ondernamhij metdezen, in 1888, dereis fiaar Rome, en ïieermaals zag men hem in het verre ^Lourdes, voor de Rots van Massabiiie, den zegen des Heeren voor zijne geliefde Moe-derstad afsmeeken. In Bisdom en Dekenijen was de onversaagde verdediger van Kerk en Paus graag ontvangen : in al de Pasto-rijen van Vlaanderen was hij de welgekomen gast. Nu rust hij, die nooit geen rust gekend heeft, in de gewijde aardevanden Hoezekouter, waar wij hem zoo ingetogen ten grave droegen. Die rust weze hem zacht ! Amore et Spe. ♦ — — ! Een schrijven van Pieter liaens Den 23 Maart, dus drie dagen slechts vôôr zijn afsterven, schreef den onvergetelijken stichter van onze Werkman, aan een zijner vrienden, een Advokaat onzer stad, om hem de belangen aan te bevelen van eenen ongelukkigen workman, slachtofïer van een werkongeval en diens tengevolge schier broodeloos geworden. «Die man lijdt waariijk honger, schrijft » M. Daens. Madame X... zegde : Hij zal niets krîjgen omdat » hij bîj den koppigsten Advokaat in Aalst is gegaan, koppig » zijn tegen onreebt is een goddeiyke deugd 1 »' ■ Deze laatste woorden kenschetsen geheel en gansch den man die zijn gansche leven heeft geofferd om, met eene be-wonderenswaardige koppigheid, te bestrijden wat hijfmeende • onrecht te zijn . I Om het recht te verdedigen tegen het onrecht heeft hij for • tuin en rust ten offer gebracht, zich biootsgesteld aan de ergste vervolgingen, aan de afgrijslijkste zielsfolteringen, dit ' ailes met eene koppigheid die 't ken'merk is van waren hel-denmoed en reine burgerdeugd. f Koppig zijn tegen onrecht is eene goddelijke deugd ! Die spreuk wijst ook nog op den diepen godsdienstzin van hem die is heengegaan om, wij vertrouwen het, in den schoot der Godheid de rust te geniete'n welke hij hier op aarde ver- ' smaad heet't om het onrech! met des te meer kracht te kun-nen bevechten. God is het Opperste Recht ; aile onrecht is een smaad de Godheid toegebracht. Diepgeloovig als hij was, beeft P. Daens nooit kunnen lijden dat God beledigd of gesmaad werd ; en hy achtte het d'âârvoor eene goddelijke deugd koppig te zijn tegen het onrecht. Op elk gebied, politiek, sociaal en taâl-kundig, streefde Pieter Daens niets anders na dan het Recht cmdat hij, in zijne ingeborene vrijheid, besefte dat op het Recht, en op het Recht alleen blijvende veroveringen kun- I nen worden gesleund. Hij was een' baanbreker, geen révolu- ! tionrair en, in de laatste maanden van zijn aardsch bestaan liet hi] niet na er bij aile gelegenheden op te wijzen dat men, om tels bestendigs goeds te stichten, niet afdwalen mag van den weg der gerechtigheid en der wettelijkheid. ' | Dat zij, die er opuit zijn zyne waardige'opvolgers te blijven, ' die laatste woorden van den gevierden Hoofdman steeds op , het oog houiien : \ Koppig zijn tegen Onrecht is een goddelijke deugd ! J. R. i ♦ * GENT. — Van 22 April tôt 4 Mei is er in Gent weéral een s Leder voor schoenreparatie te verkrijgen. Wanneer komt dat ook in Aalst ? ♦ Nog wat onde kopij van wijlen Pieter Daens : Te Roomen zijn de 31eerste Pauzen als Martelàars gestor-ven. Petrus was de eerste en regeerde 25 jaar vau 42 tôt 67. Lirius de tweede van 67 tôt 79, enz. de 31 eerste allen niarte-1 i laars. In onze Reis naar Roomen staat beschreven dat Sint ^ranciscus-Xaverius in d'Indiënmeer Heidenen doopte dan -/uther er deed afvallen. * * :f: SPREEKWIJZEN EN SPREEKWOORDEN : « 'n Zittende Kraai vangt niets ! » Dat ondervond laatst nog een jongen die uit vryen geweest ivas en 's avonds laat langs de Gestjes huiswaarts keerde en laar ne zak meel vond... * * * Voor het vet en voor het smeer Likt de kat den kandeleer..,. 3n wordt de Socialistische leider de handlanger van den iristoc-ratischen Kasteelheer... * * * 't Qeld dat stom is, maakt rêcht wat krom is ! Orner ons van te overtuigen overlezen wij den brief van M. P. Michiels, advokaat, verschenen in een der voorlaatste tiummers van Le Werkma?i. * * * 'n Vet verken gevoelt niet dat een mager honger h^eft ! Dat ondervindt men aile dagen en Jeest men op de dikke buiken van sommige heeren, buiken die niet smeit1 n hoe dicht ook hunne eigenaars zich bij de Zon verheffen ! * * # Voor dezen gingen de menschen raar Sint Job om er eene provisie patientie op te doen. Waar bij komt het nu dat de menschen maar tôt aan 't kas-teel van Sint Jobs te wandelen hebben om er hun saatste beetje patiencie te verliezen ? * * * Wat hebben de wagens der Stedelijke Voeding zoo al te /ervoeren naar de Venne, op Etemboaegem ? ? Aan wie het aangait^^ Het Nationaal Comiteif van Brussel heeft aen loonj^fl ^astgesteld voor hare bedienden van geheel het lan^| leeft m'en in de maand November laatst zelfs 6 m» .erstellen betaald. Hoe komt het dat Aalst weeral tfl ren blijft en de Bedienden hier nog altijd naar bunneH m achterstellen wachten ? Nainlichtingen genomen* jeste bron, mag er voor Aalst nogthans geene uitz<* ?emaakt worden.Zijn de noodwenùighedeîi hier in Jfl ^chien minder dan elders of is er soms tegenwf^BB vaadwilligheid in 't spel ? Wij zullen eens onze in v.ielPB ^azak aantrekken en doen licht schijnen in de duist - nis. 'T IS LBMME ZEGGEN.'^^ Aan «îe Waschluip SISKA. — Sara, kindj, ge dt-beneerten msditeert.... schiltj er iet ? Zeg het rechtuit... SARA. — Och, Siska, 't kan over mijn hert niet, 'k en kan dat uit mijn zinnen niet steîîeh. Siska. — Ga wiltj zeggen ?... Sara. — Och ja, Sis ca... ge ge wetj gij dat wel.... onzen goeien, braven, beminden vriend, Menheer Peteris.. arm onerelukkier WfifiZttnkinrlA- sisna. — ucu, oara, en ou» arui uiiyeiunK.ig vv eezexiKinae-ken, onzen « Werkman ». Sara. — 't Hertebloed van Menheer Peteris, 't zyn toch wreede dingen geweest voor Oilst.. Siska. — 't Klein Volk zal weten wien ze kwijt ziin, Sara. Ba wie zelle men na loopen als ze men in de fniserie zitten. Sara. — Waarom blijven er toch zooveel schoebbejakken loopen en sterven de goede menschen zoo vroeg ? Siska. — Ja, Sara, we kunnen niets doen tegen den wil van Ons Heer... Maar spijtig is 't, spijtig van menheer Peteris. Sara. — En elk meinde dat hij toch den oorlogt zoo uitgë-daan hemmen.. Na was dezoemer daar, hij kost in zijnen hof gaan zitten, hij kost nikier bij zijn kennissen gaan, hij kost nikier naar 't Vredepark gaan wandelen, of langs den Ûenjer, of langs de Spinogiebolvaar, of naar 't Kerkhof... Siska. — Ja, ja, Sara, daar zijn wandelingen genoeg.. Sara. — Och Heere, me dunkt da 'k hem daar nog altijd zien loopen, met zijn stoksken in zijn hand en hem van tijd tôt tijd nikier omkeeren en rondzien.. Siska — En altijd met zijn potlood gereed om te schrijven, op honderd verschillige parpieîkens. Sara. — Ja, of met zijn hand in zijn giletzaksken om censen te zoeken voor den eenen of anderen ermen dompeleer die zijn hand uitstak... ' Siska. — Ja, en ik zie hem dsarnog altijd de Kerk binnen-loopen, tien, twintig kieren per week een Vaderonsken lezen. Sara. — 't Was nen heiligen man, Siska. Hij was door en door Christelijk... hij was braaf en goed voor 't Volk., En dat z'hem toch zooveel te kort gedaanhemmen in zijn leven.... 0, Siska, Siska, als ik op geheel dienen grooten gewelligen strijd peis Siska. — Zwijgt doraf kind, zwijgt doraf ! Menheev Peteris es in den hemel... Hij zal drijdobbel beloondj zijn verr al het-geen dat z'hem aangedaan nemmen,.. Sara. — 't Es waar... Wij zel'en er van zwijgen. rt or 't en za toch nog ze ga nie vergeten zijn Siska. •—Nen bezoncieren artikel es dat ons Wt km tsne-ken blijft verschenen, die zal ons toch nog altijd n Menheer Peteris herinneren... (Zie 't vervolg 2e bl. 2e kol.) I'

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title De werkman belonging to the category Christendemocratische pers, published in Aalst from 1872 to 1931.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods