' Katholiek Volksgezind Weekblad 1 VI Tiflnd^ iîiîipoîinxr. — l\f !! w*. Zondag 18° Januari IÎH4 ~ •) T O' ~ ~ IIVSCItltlJVIIVG l in stad, 2.50 fr. * \ in stad, 1.50 fr. VOOR ÉEN JAAR . , „ , ! VOOR EEN HALF JAAR ; . , ) buiten stad, 3 fr. / buiten stad, 1.75 fr. Prijs |ier nu m met*: 5 c<»nr. qesticht BOEK- & STEEN DRUKKER1J ïlffeglg Gewone en Praohtuit,gaven t^|§| J. VERMAUT, drukker-uitgever i in i»52 Langesteenstraat, 28, Kortrijk. — Tel. 204 Gewone aankondigingen : 30 cent, de reke. Rechterlijke aankondigingen : 1 fr. de reke. Groote en langdarende aankondigingen volgens overeenkomst. Voor de aankondigingen buiten de twee Vlaanders, zich wenden tôt Agence Havas. Martelaarsplaats, 8, Brussel — Beursplaats, 8, Parijs — Ctuapside, 113, Londen ONZE UURTABEL geldig tôt 30 April 1914. Ten einde voldoening te geven aan onze tal-rijke nieuwe abonnementen, geven wij deze week op de 4° en 5e bladzijde, de volledige uurtabel der TREÎNS EN TRAMS uit de arrondissementen Kortrijk, Rousselaere, Thielt, en Iseghem. Het middenblad is nie* aangeplakt ten einde de uurtabel te kunnen uithangen. Eenige aankondigingen moeten, uit reden van plaatsgebrek, wegvallen. * * * Veel lezers hebben ons gelukwenschen ge-stuurd over onzen Almanak voor 1914. Wij be-danken deze vrienden en hopen dat zij van langs ont meer mede zullen werken toi imnaer grootere en grootere verspreiding van ons blad. De st:^MLci onzer politieke partijen. Vele menschen zijn zoodanig beslommerd in hunne zaken of hun plezier, dat ze geen tijd of geen lust hebben, om eens de oogen naar Brus-sel te wenden, en toe te zien hoe het onze poli-tieke partijen daar stellen. 't Is jammer. Immers, zulke rare toeren worden daar uit-gemeten; zulke aardige gevoelens treden daar soms aan den dag, dat het klaar en duidelijk wordt, hoe zekere partijen hunnen duivel zouden ontbinden moesten ze eens meester geraken. Derhalve hebben we voor plicht, die politieke groepeeringen goed in 't oog te houden, willen we niet hebben, dat zij, eensdaags dank zij. onze onverschilligheid en flauwheid, de macht be-iïieesteren en vreeselijk parten spelen. Neen! niets gevaarlijker dan domme kiezers; en dan kiezers die zich de belangen van t land niet meer aan-trekken.We mogen dus onze oogen eens Brusselwaarts keeren, en zien hoe de verschillende politieke partijen in Kamer en Senaat het daar stellen. 1 De liberalen en socialisten. Van dag tôt dag wordt het klaarder, dat de socialisten al zoo erg godsdiensthatend zijn, ja nog erger godsdiensthatend worden dan de liberalen.In de schoolkwestie —r waar er toch in hoofd-zaak maar spraak was t onderwijs te verbeteren en het vrij, doorgaans christen, onderwijs wat meer recht te laten wedervaren hebben vooral de socialisten hunne duivels ontbonden. De liberalen hebben 't ook wel bont gemaakt. Maar de socialisten nog bonter. Allen samen zijn er op losgegaan, om uitsluitend staatsonderwijs en wel, onzijdig, godloos, godsdienstloos staatsonderwijs te eischen. « Aan vrij christen onderwijs, geen toelagen! » was de kreet. De socialisten stemden hem nog het luidst en het nijdigst aan. * w * Dit vinden we waarlijk schandalig. Rijke burgers kunnen, ook als de Staat geene toelagen geeft, voor hunne kinders onderwijs hebben, zooals zij het verkiezen. Maar arme christene ouders kunnen dit niet. De socialisten willen overal alleen bezoldigd godloos staatsonderwijs. Dus willen ze geen christen onderwijs, alleszins niet voor de armen. Dus verdrukken ze de armen, in hun heiligste belangen : de godsdienstige opvoeding van hun kroost. De armen dus, de christene armen het eerst, maar dan ook, uit solidariteits- en rechtsgevoel, al de armen, mogen van de socialisten niet meer houden. Ze moeten houden van mannen die het recht willen, en aan hunne volgelingen goed doen. Dit doen de socialisten in 't geheele niet. * * * Ook op stoffelijk gebied, doen ze maar flauw. In verschillende nijverheden heerscht er nu groote krisis. Te G,ent b. v. wordt er in de fabrie-ken min dagen gewerkt, dus ook min verdiend. Terwijl de werklieden armoe lijden, geven de socialistische leiders twee, tôt drie millioenen uit voor een pïachtgebouw, dat toch maar hoofd-zakelijk dienen zal, om de menschen door cinéma nog verder uit te buiten. In t Walenland, is er, in de mijnen grooten aftrok van loon geschied. De socialisten hebben er niets tegen gedaan, noch kunnen doen. Hunne kassen zijn plat door de politieke algemeene werkstaking. De vakbelangen moeten het nu maar verduren. Dit xs meeét op economisch gebied. Keeren wij echter naar het zuiver politiek gebied terug : in de Kamers, en in de andere openbare bestu-ren, komen min en min socialistische werklieden, maar meer en meer socialistische doktoors, en vooral advokaten. Zullen deze rijke, gezetene burgers, zonder conscientie, zonder godsdienst, zonder toewijding tenzij uit bate, de belangen der arbeiders verdedigen? ... De socialistische partij wordt meer en meer een logepartij, die onder de werklieden het werk. doet van godde-loos-msking, en in de Kamers hetzelfde tracht te doen door de politieke macht die zij, dank zij de werklieden, gewonnen heeft. Christene arbeiders, waakt op ! Speelt niet het spel der loge! Behartigt uwe belangen; maar door u zelf, in economische en politieke bonden, door u zelf verzameld en bestuurd, en met chris-tenen geest bezield! * * * Over de liberalen moeten we niet veel zeggen. Dat zijn mannen die gedaan hebben met zaaien : ze zijn noch mossel noch visch. Nu, in de naaste kiezing, zullen ze t in vele plaatsen eens weer alleen probeeren, zoo 't schijnt. Maar voor korte jaren, brachten zij de socialisten groot; en nu, met er zich van af te scheiden, bekennen ze dat ze toen gemist hebben. Wat is er van zulke wind-hanen te verwachten ?... De werklieden, zullen er voorzeker met ver-achting den rug van af keeren. Zijn ze immers goddeloos, dan hebben ze hunne eigene partij : het socialisme. Zijn ze christen, ze zullen afschuw hebben van den fanatieken godsdiensthaat der liberalen. De christene burgers zullen hetzelfde doen. En de niet christene, of princiepenlooze, zullen moeten zeggen : gaan de liberalen in de kiezing alleen, toch zullen ze na de kiezing met de socialisten moeten samengaan. Dus, ook in de kiezing, zouden die burgers, in den grond, voor de socialisten stemmen, wat velen niet zullen willen. « M K Ten slotte nog één woord : wat de sociale wet-ten en werking aangaat, 't zij voor de kleine burgerij, 't zij voor de werklieden, t zij voor de boeren, één feit staat vast : namelijk, dat liberalen en socialisten door hun dwaze tegenkanting van het schoolontwerp, de sociale werkzaamheid der Kamers maanden verachterd hebben. Dit zal de bevolking, niet vergeten. * * * Wat nu II de katholieken aangaat, we moeten ons 1 0 tevreden verklaren over hun optreden binst de schoolwetbespreking. Ze hebben zich dapper geweerd. En, zonder nogthans hunne tegenstre-vers geweld aan te doen, hebben ze hun doel van meer vrijheid, meer gelijkheid in schoolza-ken wat weten te benaderen. Dit is een bloemke dat de katholieke partij op den hoed mag steken. 2° Wat de sociale wetten aangaat : door de schuld van een onredelijk, toch niet weg te cijfe-ren tegenkanting, is de sociale wetgeving wat vertraagd. Maar : de kwestie der pensioenen en apdere verzekeringen zal opgelost worden, mis-schien nog voôr de kiezing; de pachtkwestie zal, ten bate vooral der boeren, geregeld worden; ten bate der kleine burgerij zullen ook wetten worden gestemd. Benevens de algemeene belangen, worden de bijzondere groepsbelangen door de katholieken dus ook naarstig behartigd. 3° Wat de katholieke werking buiten de Kamers betreft ; de Boerenbond staat nog altijd in zijn gewonen bloei; de middenstandsbeweging maakt rappe vorderingen vooral in West-Vlaan-deren; de werkliedenbeweging wordt door een anntal nimmer moede voormannen, ook immer goed vooruitgeholpen. Vva Wat de maas": î kiezing betreft. We hopen dat het katholieke leger, in de provincien waar het ve doen is, weldra in siagèrde zal staan. En dat er-voor zal gezorgd worden dat ook de werklieden nog wat meer erkend zijn, en zich die er-kenning waardig maken. Vooruit dan, met onze katholieke partij! Solvay ! We hebben in een voorgaande nummer wat met Solvay gegekt : die hier in België de arbeiders door opvoeding wil verheffen, maar ze in Frankrijk (en ook in België) door onderdruk-king hunner syndikale macht, wil klein houden; die wil breed van gedachten zijn, doch zijn volk van aile christene gedachte en vereeniging wil verwijderen. We hebben gegekt met de socialisten : die geheele dagen op de kapitalisten scheiden, en toch een kapitalist de zolen lekken; die geen reukje vinden aan geld, door zoogezeide uitbuiting van t volk verdiend. De eene en de andere gekkernij was redelijk. Solvay is belachelijk: en de socialisten zijn het nog meer. * * * Maar-nu we dit gezegd hebben — moeten we er toch nog iets bij voegen. We zeggen namelijk dit erbij : — we meenen dat de socialisten uit hunne opvoedingscentrale, die ze met Solvay's geld nu kunnen oprichten, veel profijt zullen trek- ken. De verstandige werklieden zullen, 't is waar, wel voort wantrouwig blijven van de roode dom-pers. Maar toch vele gaaien zullen ze door hunne / thans nog machtiger wordende propaganda, kunnen dresseeren. Ze zullen 't doen ook. * * # » ^ Derhalve. voegen wij ook nog het volgende-bij : « wanneer vragen we, krijgen wij onze katholieke arbeiderscentrale? Wie zal de katholieke Solvay zijn, die er 1 millioen voor schenkt? * # # We hebben wel ons sekretariaat van Pater Rutten. 't Is een machtige inrichting voor de vak-beweging. Maar — waarom zou het nog niet kunnen aangevuld en uitgebreid worden, tôt een algemeene, nog prachtiger en krachtiger opvoedingscentrale?... Met gedachtenverspreiders en propagandisten niet alleen voor de vakbeweging maar ook nog voor de geheele arbeidersop- leiding ; huiselijken kring, school, patronage, jongelingsbond, werkliedenbond, economische inrichtingen, enz. ?... Wie maakt dat we, in België, een centraal bureau bezitten lijk de Hollanders te Leiden, de Duitschers te Miinchen-GIadbach? Wie brengt daartoe de fondsen bijeen? Wie schenkt er een 100.000 frank, één half, één ge-heel millioen voor? Lachen met Solvay, kan heel wel zijn, begoede katholieken; hij verdient het nog al. Maar, er bij ook nog geven, ware toch nog beter. Laat ons op hope leven! Op ZONDAG 8n FEBRUARI, om 5 uur, in het « Vlaamsch Huis » te Kortrijk opvoering door « Het Tooneel » uit Gent van PHILOKTE-TES, wellicht het verhevenste iooneelwerk van den meester aller meesïers SOPHOCLES. Het getal plaatsen is beperkt; dus mag het raadzaam heeten zich tijdig van kaarten te voor-zien.Plaatsbespreking Li het « Vlaamsch Huis », te Kortrijk : 3-2-1 frank. Buitenlandsche kroniek. NOG EENE SCHOOLWET Het vraagstuk van den dag in de binnenland-sche politiek van Holland is, evenals in Belgen-land, de Schoolwet. De rechterzijde was tewege eene schoolwet in te voeren die voile vrijheid, maar ook gelde-lijke gelijkheid schonk aan vrije zooalsi aan staat-scholen. Maar de kiezingen van Juli gaven hen eene minderheid. Het zakenministerie dat nu het land bestuurt en samengesteld is uit mannen die tôt de Kamers niet behooren, is nu gedwongen de schoolwet aan te pakken. Eene commissie werd samengesteld, belast een ontwerp op te maken. Het doel der werkzaamheden dezer commissie werd door den voorzitter beschreven als volgt : « Middels beramen om den groei en de vrijheid van openbaar en vrij onderwijs te ver-zekeren. » Wij zullen nu zien of de Hollandsche linker-zijde wijzer en rechtzinniger zal te werke gaan dan de Belgische linkerzijde die, bij faute van ernstige argumenten tegen eene rechtvaardige schoolwet, hun laatste poer laten schieten door eenen Buyl! Die sobere avonturen van 'en baie vlas Verteld door heur zelve. III En Menheere kwam; 't was vijdag voornoen Den « emballeur » kwam af met en mes en 1 rispte rekewijs de koorden door waarmeê w balen, toegehoeld waren. De kommissionnai begoste met de naaste balen en presenteerc Menheere handvullen welke hij uit de knepe tre dat is uit de middel van den toogpak. Die kommissionnaris -zag er mij ne goe ve uit, danig goedzakkig, en gelaten lijk een die g woon is door aile weêren te tjolen. Ook volge: dat de menschen zeiden, hij deed geerne voi elkendeen wel. Menheere was zeker 'nen Engelschman < soort d'er naast; want zijn wezen was glad-ka geschoren en hij was rechte en stijf lijk 'en tel graafstake. Als den toer aan mij kwam, trok de kommi sionaris ook 'en poote uit mijnen toogpak < droeg ze naar menheere die daar voôr het venste was blijven staan om « af te tellen ». (1) j 'k Was danig angstig om geware te worde wat men van mij zeggen zou, maar ik en kon he niet hooren. De kommissieman bracht die hand vulle weêre, lei ze op mij, en ging over naar d e. volgende baie, om weerom hetzelfde t' herdoene 'U Ik en begreep al niet vele van die doeninge U> k en was er nog niet lange genoeg in. 1S Maar Vrijdag na den noene zag ik den boevei le die mij gebracht had, in 't deurgat van het maga •k zijn verschijnen. « Hoevele weere? » riep h naar den emballeur die doende was met de ope nt nen balen weerom toe te snoeren. « Vijf afgetel e- van de twintig » riep den emballeur. is De boever verdween..., maar als t viere wen jr kwam hij weere met zij nen wagen. Wij kreege :>f ( 1 ) Aftellen : die benaming is nog overge al bleven van ten tijde dat men al de booten teld e- bij het uitbalen als 't vlas aanveerd was; me telde de booten omdat men de baie op haar ge s- heelen niet wegen kon gezien de basculén nog i :n gebruike niet waren. ■ i—————— r me vijftien den haak in ons lijf, de boever droe ons buiten en wij werden op den wagen getasl ri k Was leelijk geschonden..., mijnen toogpa :t was geheel verstreuveld en ik lutterde in mijn vel want ik was schaarsch met een koorde toege e stropt, zoodat mij haar uithong door de boven :. spleten der baie. :, Wij vertrokken weêre van Kortrijk weg in de donkeren. Langs de bane zag ik nog zulke wa gens lijk den onzen voorengaan, en ook nog ee achterkomen. Als wij in de vlasstrate kwame j te Wevelghem begon onze wagen weerom t lutsen en stille te vallen aan vele vlaskamers. I J zag in de verte al die koppen van bootenkooper boven de halve deuren uitsteken en naar onze i wagen opkijken. Ze zagen er zoo gelaten schaap r> achtig uit, ze dwongen hun wezen tôt eenen ge maakten lach zonder beteekenis en riepen te malkaar : « z' Hêen weere dat gedaan in Korl e rij k !... » n k En verstonde mij daar nog al t' hoope nie :- aan en binst dat ik daar al op peisde voelde i n mij van den wagen trekken. De boever buischt mij te midden den vloer in Fré Vlasmans 'vlas g kamere; ik voelde al mijne leden uiteenrekken :• maar 't en was nog niet genoeg... De boeve ^ luwde dan nog zes balen boven mij zoodat il "» eronder gesmeerd lag, plat als en vijge! — El - ik zag Fré daar bij staan..., eerst met zijn han den in zijn broekzakken verlegen te wachten tôt dat de voermansbaas, die nu op de zulle in r» deurgat stond, hem toeriep : « Twee afgetelc en drij blijven stane! » n Hij snukte dan de deure toe en ging naar eenei n anderen kalant. e Fré en zijne pakkenmaker Jan, stonden daa i eerst aile twee paf geslegen... » 't Zijn wreê toe s ren zuchtte Fré... Jan Help mij een beetje diei [i boel opklaren ». En ze zetten ons weer in en reke, Jan begoi de toogpakken te vermaken, en... zei hij alzo< t troostende tegen Fré : « 't En is al nog geei dood gaan... tegen dat 't morgen klaar es zulle] z er aile zeven weêre versche uitzien! :t (Wordt voorlgezel.) le e PLAATST HIER UWE AANKONDIGINGEN

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.