Het Kortrijksche volk: katholiek volksgezind weekblad

2418 0
08 February 1914
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1914, 08 February. Het Kortrijksche volk: katholiek volksgezind weekblad. Seen on 28 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/gt5fb4xg95/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Hel Kortriiksche Volk Katholiek Volksgezind Weekblad M. V Tiende jaarg-ansr. — IV 0 Zondag 8D Februari 1914 •' o ^ I\SCKUIJVI\G 1 in stad, 2.50 fr. ' | in stad, 1.50 fr. VOOR » JAAR ] boifeii Ited_ 3 fr VOOR „ H.LP JAAR ) ^ ^ „ fr Prys per numiner: î» cent. Gesticht BOEK- & STEENDRUKKERIJ j S|™i|s Gewone en Praehtuitgaven jjppj J.VERMAUT, drukker-uitgever ■ in i»52 Langesteenstraat, 28, Kortrijk. — Tel. 204 I Gewone aankondigingen : 30 cent, de reke. Rechterlijke aankondigingen : 1 fr. de reke. . Groote en langdarende aankondigingen volgens overeenkomst. j Voor de aankondigingen buiten de twee Vlaanders, zich wenden tôt Agence Hatas, 1 Martelaarsplaats, 8, Brussel — Baursplaats, 8, Parijs — Cheapside, 113, Londen DE VLAAIHSCHE WIJZIGINGEN A A AT ni; «rwanT AAN DE S De wijzigingen door onze erkende Vlaamsch voormannen voorgesteld werden dus verworper Na een reeks afstemmingen, bleef alleen dez tekst aangenomen (wijziging Nobels, met bij voeg van den minister) : « In al de gemeentelijke, aangenomen of aan neembare scholen is de moedertaal de voertae voor de onderscheiden graden vah net lager on derwijs. (tekst Nobels) Gedeeltelijke afwijkingen kunnen toegestaa: worden namelijk te Brussel en in de voorstede van Brussel, alsmede in de tweetalige gemeen ten » (voorstel Poullet). y if, De groote fouten van dezen tekst zijn : 1° Dat er geen spelleke wordt gesteken voo het drijven der Franschgezinde bureelratten va Brussel en der Franschgezinde ouders en sichool besturen, die maar gedurig, van vroeger en vroe ger, hoe langer en meer, het Fransch op de lage re school doen indringen — uit Franschdolheic kortzichtigheid of ijdeltuiterij — en aldus, stel selmatig een volk verbasteren en door verbaste ring zedelijk en stoffelijk verlagen. 2° Dat hij de deur wagewijd openzet voor ail misbruiken. De bijvoeging van minister Poullel is meer dan ongelukkig. Inderdaad : « wanneer zal de minister afwij kingen mogen toelaten? In welken vorm en me welke waarborgen tegen de misbruiken? Wa beteekent «afwijkingen'»? Als men al de vak ken buiten één in een vreemde taal onderwijst zal dat niet overeenkomstig met de wet zijn: En dan : wat beduiden de woorden « tweetalig' gemeenten »? Volgens de Franskiljons is « elk Vlaamsche gemeente, waarvan eenige inwoner Fransch verstaan, tweetalig » (Adelfons Hende rickx op de prtestmeeting te Antwerpen). Aangaande den zin van het woord moeder taal zelf, is men het niet eens. Volgens voorzitte Schollaert staat moedertaal gelijk met streektaa! Anderen, in de Kamersi, aanzien als moedertaa de taal van den huiskring. Men ziet dus van hier, wat al misbruiken met te gemoet gaat!... ¥ ¥ ¥ Terecht dan, mocht volksvertegenwoordige; Dr Van de Perre, op de protestmeeting te Antwerpen, bitter verontwaardigd uitroepen : « Eer volk bezit drie vestingen. De eerste is de hooge-school. Die bestaat niet voor het Vlaamsche volk. De tweede is het middelbaar onderwijs ook dat bestaat voor ons volk niet. De derd« vesting is het lager onderwijs, dat sedert 80 vooi ons volk bestaat, maar waarin men nu op t puni is eene machtige bres te schieten. » Voor iemand, die't gewicht van een Vlaamsch onderwijs verstaat, jagen deze laatste woorden een koude rilling door het lijf. Ons volk is dus nog niet genoeg verbasterd, nog niet genoeg verlaagd?... 90 % der verachterde kinderen te Brussel zijn kinderen van Vlamingen!... We ken-nen allen onze verachterde, ruwbontige, en toch zoo hartgoede, staalaterke, levenskrachtige uit-wijkelingen, sjouwers in buiten- of in binnen-land. «Ik zou», zoo sprak Frans VanCauwelaert, te Antwerpen op de protestmeeting, « ik zou hen die in hunne eenzame paleizen leven afge-zonderd van hun volk, willen brengen op de perrons van de staties, wanneer de Vlaamsche sla-ven terugkeeren uit het Walenland; naar de hut-ten der werklieden waar de vrouwen angstig snakken naar den terugkeer der mannen.die naar Frankrijk moesten om er het grof werk te ver-richten. Ik zou ze brengen naar onze haven, daar beneden aan den grond, want daar vindt men het Vlaamsche volk, niet hooger op ». De oorzaak van die stoffelijke en zedelijke verlaging, is het gémis aan een sterke opleiding, door lager- en vakonderwijs, bij middel der moedertaal. * v * En nu, wil men het volk nog meer neerdu-wen?... En Vlaamsche volksvertegenwoordigers worden gevonden om aan dat werkje mee te helpen? Ze springen niet allen lijk één man op, om, ter gelegenheid van een nieuwe schoolwet, wat meer recht voor hun volk te eischen?... * * * Wat zegt nu het volk zelf van die verlaging? GHOOLWET. s Het volk, gelukkig(?), verstaat het ongelij niet hem aangedaan. Het slentert voort in oi e verschilligheid ; zwoegt gelaten omdat het va niets beters weet; jont, wentelt zich genoei zaam soms, in zijn laagheid. Ja zelfs, denkt h veelal dat het Fransch — waarvoor hem feit .1 lijk de weg naar ontwikkeling versperd worc — de weg is naar grootheid en welstand. Edoch — komt het eens de waarheid te ve a nemen — dan zal het razend opstaan — c n dan — wee hen, die het zoo om den tuin gelei hebben!... Die tijd van opstand en verzet is ni ver meer af. Het heele land door, zijn de Vlaamschg-zinde werkers, die t volk door eigen taal groi r willen,over de vernederende stemming in de 10 ^ mers verontwaardigd.Te Antwerpen liepen, vo gens Fransch-gezinde bladen als « XXeSiècle : niet minder dan 4000 mannen samen, om, t monde van volksvertegenwoordigers Van c Perre, Henderickx en Van Cauwelaert die ve ontwaardiging lucht te geven. Tusschen de g< studeerden op aile punten des lands, deelen du zenden diezelfde gevoelens. e Maar, niet alleen meer tusschen de geatudee den. Ook tusschen al de Sociale werkers, en i de werklieden door studiebonden, vakvereen gingen en werkliedenbonden ontwikkeld.Imme: t géén een uit deze honderden, ja duizenden is e t die niet vast overtuigd is, dat de Vlaamsch werkliedenstand, alleeen door opleiding bij mic del van zijn taal tôt ontwikkeling en tôt welstan t kan komen; die niet vast overtuigd is, dat d verstooting der Vlaamsche taal onvermijdelij de verstooting van ontwikkeling en welstan 5 moet voor gevolg hebben. Reeds deze Vlaamschgezinde en sociale we; kers zouden in staat zijn, menigeen der volki vertegenwoordigers die te flauw het recht va , 't Vlaamsche. volk verdedigen of dit recht vei raden, bij een volgende kiezing de pere te doe [ keeren. Vilain XIIII is nog niet vergeten. Maar laat die miskenning van het Vlaamsch , taalrecht nog verder gaan, dan zal ook de n nog onbewuste menigte uit haren slenter los schieten; en dan zal het storme zijn in Vlaar derenland. Wee hen, diè den storm zouden onl steken hebben!... * ¥ * i De « XXe Siècle », (en misschien nog ande . Franskiljonsbladen) meénen nog in deze era stige omstandigheden met de Vlamingen e: . vooral met hunne voormannen te moeten spot ten. t Is nu "t oogenblik niet meer. 't Is nu he oogenblik toe te zien, hoe men de rijzende volks woede, door redelijke toegevingen, tôt bedarei zal brengen. Heden is het nog tijd. Morgen i het te laat. Te groote voorzichtigheid, flauwhar tigheid en hoedje-naar-den-wind-hangerij, i steeds nog het onbehendigste, het gevaarlijkst "r Leest op de vijfde bladzijde : KLARE WIJN ! bijdrage van eenen Brusselschen medewerker Dit artikel moet ge lezen! Buitenlandsch overzichl GEWAPENDE VREDE. Na regen zonneschijn! Na de beroerde er angstige dagen der Balkan-oorlogen ligt het Eu-ropeesch buitenlandsch staatsgedoe te bakerer in de zon. t Is nu vrede! Van geheel de Balkan-kwestie blijven er maar eenige bepalingen meer te be-spreken, waaronder het inrichten van het nieuw Koninkrijk Albanië de grootste brok is. Een der groote gevolgen van den Balkan-schen oorlog was de algemeene versterking van legermacht. Legers wilde men hebben, groote sterke, vree-selijke legers, gewapend van kop tôt teen met de beste wapens, om aan elkendeen den lust te ontnemen op malkanders teenen te terden. Maar legers kosten stukken van menschen. Soldaat spelen is eene kostelijke liefhebbe-rij en al de Europeesche landen, die met geest-driftige vaderlandsliefde hun leger versterkten, voelen nu hun geldbeurze grollen gelijk eene ijdele ton. Het leger heeft stukken van menschen gekost aan Duitschland, Engeland en Frankrijk en men vraagt met angst : wat zal er nog op de rekening komen? Waar zal het eindigen? Het voorbeeld van Duitschland is teekenend. Daar heeft men een beroep gedaan op al de wel-stellende Duitschers en eene buitengewone be-lasting gestemd voor het leger. De keizer heeft zijne voorrechten laten varen en zijn deel ge-stort, van drie tôt vier millioen. Zulke middels om geld te slaan voor het leger, zijn geen gewone middels, maar wel gansch buitengewone middels. Verder kan men niet gaan zonder gevaar van bankroet. Frankrijk met hare legeruitgaven staat aan een cijfer dat reeds vreeselijk groot is. Nog verder gaan ware het gevaar der bankroet in de muil loopen. Wat dan? Zal men binnen twee, drie jaren geen nieuwe legeruitgave noodzakelijk vinden? Waar zal die noodzakelijkheid eindigen? * * # Al die vraagteekens staan daar, maar zij zijn niet opgelost. De staatslieden durven bijna die cijfers niet meer bekijken. 't Zijn immers de uiterste païen die bereikt zijn en verder gaan begint te gelijken aan een spronk in het onbekende met gevaar armen en beenen te breken. Dit zien de staatslieden wel, maar zij durven het niet uitspreken. Maar naast de staatslieden van beroep, zijn er ook ataatsgeleerden, die de werkelijkheid durven bekijken en met wetenschappelijke ze-kerheid ontstukken en ontleden. De staatsgeleerden komen tôt het volgende besluit : de Gewapende Vrede zooals zij nu in Ç.uropa door de Grootmachten toegepast wordt, heeft maar twee uitwegen meer mogelijk of de geldelijke bankroet of de omwenteling. De vermeerdering der legermacht hebben een uiterste paal bereikt. Verder gaan wordt een stelsel van tuimelperten. ;n VAN » AARDIGE MENSCHEN. 1U II. DIESTJE VAN GROOVADERS. Diestje siimpele — een ventje van rond de ; rl" ventig — woonde bij nonkels en bij tante op 1 oud hof, waar grootvader en grootmoeder za ger en allen gewoond hebben. 't Was er nu vi tig jaar in dienst geweest, en meêgegroeid rr sr het gezin, lijk de tak met den boom, 't was als kind van den huize geworden, en wij, i ;n noemden het « Diestje van groôvaders ». Het was een klein, vernukkeld en pieterachl ventje; t was op het hof toegekomen als poest( s" en 't is er — met Gods genade — in dezelfi ;n hoedanigheid en weerdigheid gestorven. Diest 1S zag ons dood-geerne, oh, we waren z66 zij; r" keppen, en wij zagen Diestje ook zoo geern, z< 19 geern, en « als de « kleinen » — zoo noemde h ;e ons — afkomen, sprak het tôt tante, dan zull ze welvaren » ; en toen wij er gingen — aile j — ren met de kermis — haalde het van uit het die isjte van zijnen beddebak voor elk eene eendel ke poote okkernoten, en we waren er zoo berr hertig welgezind om, en Diestje had er zijn< deun in, en we mochten dan medegaan met her stukkewaarts in, langs kanten en hagen om v m gels te zoeken en te rooven. it Zegge, Diestje was koeier op het hof, en zi. bijzonderste werk — natuurlijk — was de koeic begaan, en zorgen dat ailes in en om de stallir n in den haak was; maar daarbij kwam er vo< hem nog een werkje, het hennenrooven — zij n lievelingswerk — en elken avond, met het wiss« mandje aan den arm, kroop het op dilten € e tasschen, en het wist al de verdokene plekjes va - het hof, waar de hennen, die ei ophadden, ho< v kerden en rondwarreerden om hunnen preufsla uit te meten. 't Manneke akkordeerde bijzondc goed met de hennen wanneer zij peuterden e a beestjes zochten in hoeken en kanten, op de messing, langs den wal, overal, en keuriëden, e eiers legden, vele eiers; maar kwam er een ri t gendag, en stonden de hennen stakestijf gelij t de standbeelden, op éénen poot, onder de ka ren in het wagenhuis, sterling te staren op d druppels, die van de euzies vielen en in de pla jes openspetterden, dan nam Diestje de djakki de welsteren djakke, waarmede het de koeie , naar den meersch dreef, en 't schoot hem, i î eene wroede gramschap, naar het wagenkot, en 't kapte met de zwepe naar de beestjes : « Ah, t gij duivelsche donders, ge staat gilder hier in 't i drooge; naar buiten, hé!; k moet ik er wel deu-; re! » sakkerde het, en de hennen spoeterden wijds en zijds, met opene vlerken, uit hunnen schuilhoek, maar kwamen weder totdat het koei-erke, eene halve uur nadien, ze nogmaals kwam wegruifelen. t De katten liepen hem altijd in den weg, en 't joeg ze driftig naar buiten wanneer ze lagen te leegvellen bij het vuur in den hoek van den heerd. i Diestje had van zijn levensdagen nooit ter t school geweest, en bijgevolg kon het geenen let-ter lezen ter grootte van eenen torre, en toch l kocht het aile Zondage, als het naar de misse trok, vôor de kerkdeur, aan den gazetventer ; « De Scad Brugge », om de priesterlijke benoe-mingen te weten, en Petrus, de boever, zette dan l den Zondag namiddag zijnen grooten bril op en las luidop de benoemingen, en Diestje ont-hield ze. 't Had een geheugen wijd en breed als de zee; en vroegt ge hem « Diestje, wie is daar l nu pastoor, wie ginds? », dan wiste het u te ant-woorden, zonder aarzelen, « Daar staat pastoor t X..., giiids pastoor Y... » i En zoo sleet het zijne dagen, gelukkig en za-L lig... en preutelend, totdat het, uitgeleefd, zijn hoofd nederlegde, om zijne onschuldige ziel aan den Heer weder te geven. En als het op zijn sterfbedde lag, kwam er op zekeren morgen een i grooten brief toe voor « Monsieur Désiré De-simpele » en de brief meldde dat « Monsieur Désiré Desimpele » het Burgerkruis van 2e klas ontvangen had, om zijne vijftig jaren getrouwen dienst in hetzelfde huis. En Diestje stierf; en veertien dagen daarop kwam het Burgerlijk eereteeken bij nonkels en tante toe, en heden ten dage nog prijkt Diestjes decoratie in een ouderwetsch lijstje aan den groengeverfden wand van den grooten boeren-keuken. K. VAN OMMELEDE. ! ^ BONDSNIEUWS. DE OUDE PROOST — EN DE NIEUWE^ Al onze lezers van Kortrijk, en vele onzer le-zers van buiten Kortrijk, weten alreeds dat E. H. Denys, proost der Gilde van Ambachten te Kortrijk, om gezondheidsredenen zijn ontslag heeft moeten vragen. Vele, vele en zware bezig-heden waren hem op de schouders geladen. Nauwgezet, gewetensvol poogde hij elkeen zijner plichten te vervullen. Zijne, nogthans sterke ge-zondheid, heeft, getijdelijk, onder den overlast begeven. Na een tijd rustens, zal hij, we zijn er zeker van, weder hersteld zijn. Doch intusischen kon de Gilde niet zonder kloek-werkzamen proost blijven. Daarom vroeg E. H. Denys zijn ontslag. Hoe hoog zijne verdiensten staan aangeschre-ven, blijkt uit navolgenden eervollen brief, die E. P. Rutten zelf, den E. H. Denys heeft toe-gestuurd. We drukken hem hier in zijn geheele over, en brengen zoo, op een welsprekender wijze, dan wij het met eigene krachten alleen zouden kunnen AAN E. H. J. DENYS HULDE! Gent, den 28 Januari 1914. Eerwaarde Heer en duurbare Vriend, Het is wel met een innig gevoel van spijt, dat ik kennisi heb gekregen van Uw ontslag aïs be-stuurder der sociale werken van Kortrijk. 't Is waar, dat ontslag is het gevolg Uwer ziekte, en deze laatste vond haren oorsprong in den te zwaren arbeid die gij op enkele jaren te Kortrijk hebt verricht. Blijft niettemin dat ik Uw gedwongen aftreden innig betreur, en met mij ongetwijfeld de talrijke vrienden van Kortrijk, die U nog van dichterbij zoo geestdriftig en edel-moedig aan 't werk hebben gezien. Op de enkele jaren die de Heer U te Kortrijk gunde aan 't bestuur der Sociale Werken, hebt ge waarlijk een ongeëvenaard werk geleverd, waarvan de verdiensten nu eerst voor goed zul-len erkend worden. Moet ik het hier herinneren, wat de Sociale W erken van Kortrijk, en speciaal de christene vakvereenigingen aan U te danken hebben? Nie-mand heeft vergeten welke onschatbare diensten uwe voorganger E. H. Leroeye te Kortrijk aan onze vakbeweging heeft bewezen. Bij Uwe komst te Kortrijk stonden de christene

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title Het Kortrijksche volk: katholiek volksgezind weekblad belonging to the category Katholieke pers, published in Kortrijk from 1905 to 1936.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods