Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

1249 0
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1914, 27 June. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Seen on 29 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/1z41r6nz15/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

27 Juni 1914 Nr 26 37e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IIV8CHRIJVimG8PRIJ8 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— M en teehent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten védr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nuinmers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65, alsook Turnhoutscliebaan 43, te Borgerhout. AANKOniDIGIlVGEIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbencht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de i%.gencie HA.VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 6S, Borgerliout-Aatwerpen niimiiiiiiin i imi i iii wih—— Inschrijvingsprijs uan 't Vlaamsch Iïeelal, van heden tôt 31 December. ir. S.SO. BIJ OPBOD Tusschen al de stribbelingen die de laatste kiezingen hebben verwekt, is er vooral gewezen op de overdrevenheid in 't toekennen van allerhande voor-deelen aan de werkende klas. Deze laatste jaren is dit een strijd geweest bij opbod, zoodanig dat velen hunne beloften niet hebben kunnen houden. * * # Inderdaad, de verschillende partijen beloofden immer meer en meer. Het pensioen van 65 fr. gevens gegeven, was niet voldoende. Het moest 120 fr. zijn, daarna 180 fr. en 360 fr., ailes « kosteloos » ten laste van 't land. Al die « kosteloosheid » kost echter miljoenen aan 't land en de belasting- oetaiers zijn van meening, aat ait hoegenaamd niet « kosteloos » is. * * * Hetzelfde is gebeurd met het loon. Al de dagloonen zijn verhoogd zonder rekening te houden van de behoeften en de verdiensten der arbeiders. De minst bekwame trekt zooveel als de uitstekende werkman; de minst ieverige zooveel als deze met toewijding en handigheid. En de eene verhooging is nog maar pas toegestaan, ol eene nieuwe verhooging wordt geëischt of beloofd door de tegenpartij, niet uit achting en menschlievendheid, maar enkel om stemmen te winnen of te « koopen » op kosten der algemeene kas. ★ Die omkoopers zijn gewoonlijk de grootste schreeuwers tegen kiesbedrog. De Socialisten en de Liberalen doen nogtans niets anders dan kiesbedrog en oneerlijkheid plegen door gedurig beloften te doen van meer loon en meer pensioen op kosten der algemeene kas, een bedrog dat des te grooter is, omdat de voordeelen die zij beloven niet altijd gegrond en redelijk zijn, en ten slotte door andere wroeters, en bijzonder door de kleine burgerij, moeten uitgeboet worden. * * In de bedienden-wereld is die strijd bij opbod ook overdreven geweest, ten minste bij de bedienden van openbare besturen. Lieden die het zout op hun brood niet waard zijn, gelijk een Libe-raal blad van Antwerpen schreef, trek-ken loonen buiten aile verhouding met hunne bekwaamheid en met het werk dat zij moeten leveren ; lieden die elders geene twaalf honderd frank zouden kunnen verdienen, trekken er nu vier duizend en meer, en genieten daarbij nog allerhande voordeelen en verloven, zoodat zij eindelijk aan twee of drij frank het uur betaald zijn. * * * Handelen Liberale besturen zoo, andere besturen en ministeries zelven meenen ook aldus te moeten doen en 't gaat dan meer en meer bij opbod. Wie het meeste geeft, schiet — tijdelijk — den vogel af. En tusschen dien hamer en dit aambeeld wordt de kleine burgerij verpletterd, want 't is ten slotte zij die ailes moet betalen door belastingen en huishuren. * * * Zoo is het ook met de legerwet. 't Is de kleine burgerij die hier eveneens het ergste getroffen wordt. Onder voor-wendsel voldoening te geven aan de werkende klas, worden aile lasten en ; verzwaringen daardoor noodzakelijk gemaakt, voor het grootste deel op de kleine burgerij gelegd, want zij moet hare zonen niet alleen afstaan voor 't leger, maar ook voor de burgerwacht. * * * Die dolle vaart ten voordeele der eenen en ten nadeele der anderen kan niet blijven duren. De tijd schijnt reeds aangebroken dat al dit onrecht zal moeten uitgeboet worden. De kwijning in handel en nijverheid doet zich ook in de openbare besturen gevoelen ; de inkomsten verminderen naarmate de uitgaven klimmen. Het verzwaren der lasten moet immers eenmaal eindigen, zoodat de openbare besturen daardoor in de grootste moeielijkheden zullen geraken. * * * Vooruitziende, kaline en eerlijke lieden worden nog zelden aanhoord, bijzonder niet door belanghebbenden. Zij heeten droogstoppels, kniezers en onhandelbare personen, met enge gedachten en kleinsteedsche opvattin-gen. Breede gedachten bestaan nu in geldverkwisting en onzinnige daden ; sparen heet gierigheid, vooruitzien en voorzichtig zijn, heet vijand zijn van vooruitgang en goed leven. Wie niet bij opbod handelt in zake van geldverkwisting, vaart tegen den vloed op, tôt dat eene algemeene overstrooming kiezers en bestuurders totbetere gedachten zal brengen. J. L. DE TOESTAND H!E« EN ELDERS ALBANIË — Die kleine nieuwe staat heeft het thans zeer druk. Prins von Wied zal eindelijk de pijp aan Marten moeten geven. Niet verzekerd zijnde van den toestand, doet bij vele onzinnigheden. Door de Hollandsche officiers niet te erkennen in zijne onderhande-lingen met de opstandelingeD, hebben deze officiers hun ontslag gegeven en vragen door liun land terug geroepen te worden. Dat moest er nog bijkomen na de dood van kolonel Thomson. —o— VRANKRIJK. — Het Ministerie Viviani heeft het programma van het Ministerie-RiBOT overgenomen en de Kamer nam dit aan ! De val van 't Ministerie-RiBOT is dus enkel gebeurd om persoonlijke redenen, ondanks de uitstekende hoedanigheden van de verschillende Ministers. Een langen duur zal dit Ministerie echter niet hebben, want Cailloux, Clemenceau, Jaurès, en anderen willen den val van Poincaré bewerken door hem, vroeg of laat, in de onmogelijkheid te stellen nog een Ministerie te kunnen vormen. —o— ITALIË. — Bij de herstemmingen voor de gemeentekiezingen, hebben de Katholieken en Gematigden nog vele zetels gewonnen. Er blljkt dus eene omkeering te ontstaan in den politieken toestand van Italie en dit bij de eerste toepassing van het algemeen stemrecht. ENGELAND. — Het gedacht van den Engelschen admiraal Stephenson, dat de monsteroorlogschepen Dreadnoughts niet aan hun doel beantwoorden, wordt weersproken door de Duitsche oorlogsmannen, die in ailes plomp en zwaar, natuurlijk hun behagen en hunne gading vinden in groote oorlogschepen. Wij waren nu echter op goeden weg om vermindering in de krijgsuitgaven te bekomen : Vrankrijk dat tegen den dryjarigen dienst en Engeland tegen de groote oorlogschepen is, — dit ailes zou andere landen insgelijks kunnen aanzetten tôt staking en spaarzaamheid. 't Is nu weer de Pruis die deze schoone hoop te niet doet, tôt schande der beschaving en der broederiykheid tusschen de volkeren. —o— SERVIË. — Koning Peter heeft, ziek zijnde, zijnen zoon als regent of beheerder van 't land aangesteld. Intusschen zijn Turkije en Grieken-land weer vrienden geworden. Servie heeft met den Paus een concordaat gesloten, tôt bescherming der Katholieken. —o— RUSLAND. — 't Was reeds lang geleden dat de Czar zich nog op reis had durven begeven, S uit vrees voor de Nihilisten. Hij had wel gelijk, want voor eenmaal dat hij zich thans op reis had gewaagd, is er een aanslag tegen zijnen trein gepleegd. Gelukkiglijk is de bom te laat ontploft, zoodat de keizerlijke trein reeds voorbij was, wanneer het moordend tuig zijn werk verrichtte. Rijk zijn is niet altijd geluk-kig zijn, maar Koning of Keizer zijn, is dit evenmin. want in plaats van vrijheid hebben zij niets dan slavernij en onrust te doorleven. Pax Uit de Gazettenwereld De Volksgazet, tolk der tôt « nicodancie » gekomen diamantbonders en der Socialisten, wil niet vlotten. K. Huysmans, de Brusselsche Socialist, klaagt er over dat de Socialisten siuds lang een eigen blad verlangden, maar nu zij er een hebben, er niets willen voor doen. Hetzelfde lot staat aile nieuwe dagbladen te wachten. Zij die er het meest naar vroegen, doen er gewoonlijk niets voor. En alleen met woorden, al zijn het zelfs goede en schoone woorden, kan een blad niet vooruit. * * * Het gebeurt zelden dat de rechtbanken hier te lande zware strafFen uitspreken tegen dagbladen, maar nu is er een die kan tellen. Le Moniteur maritime had destijds geschreven, dat een der Congobooten in zulk een slechten toestand verkeerde, dat hij gevaar opleverde en eene ramp te duchten was. De Compagnie belge maritime du Congo en de kapitein spanden een geding in en 't blad is door de rechtbank van Antwerpen nu veroordeeld tôt 3,000fr. schadevergoeding aan de maatschappij, 1,000 fr. aan den kapitein, 3,000 fr. voor inlasschingen van 't vonnis en de kosten. * * * Brandon Thomas, de Engelsche dagblad-schrijver die het gekende kluchtspel De Tante van Charley schreef, is overleden. Dit stuk, eerst niet gewild, wierd later duizenden keeren in aile landen opgevoerd en verschafte hem eene groote fortuin die hij door slechte geld-beleggingen verloor. Er waren weken dat hij 75,000 fr. trok voor schrij versrecht alleen. Het stuk wierd in achttien talen overgezet en beleefde tôt heden niet minder dan 250,000 opvoeringen. * * * Morgen, Zondag, wordt te Gent een borst-beeld onthuld van graaf Verspeyen, in leven opsteller van Le Bien Public. Hij was even vlug met het woord als met de pen. Tezelfder tijd wordt te zijner nagedachtenis, een nieuw lokaal voor eene Katholieke school ingehuldigd te Meulestede. 't Gebeurt niet gauw dat dag-bladschrijvers zoo dankbaar en erkentelijk gehuldigd worden. Hildebrand LEVENSBEELPEN XXVII Het toppunt van den roem wordt niet bereikt In de voorgaande levensbeelden hebben wij hier en daar de gebeurtenissen voorgeloopen, doch thans moet er gewezen worden op eene groote teleurstelling die Wim te beurt viel in zijne letterkundige loopbaan. Wel was hij hoofdopsteller, dichter, romanschrijver, wat weet ik nog, maar toch geraakte hij niet aan datgene, wat voor hem het toppunt van den roem was. Ge moet weten, in de familie Pauwels kenden de huisgenooten vijf evangelisten : buiten de H.H. Marcus, Mattheus, Lucas en Johannes, hadden zij er ook nog... het Vlaamsch Heelal. En voor de jongere generatie Pauwels was dit laatste de vocrnaamste der evangelisten. Vader Pauwels was er bij geweest toen het Heelal gesticht werd, en de brave man stierf in ver gevorderden ouderdom, zonder ooit één nummer overgeslagen te hebben ; hij las het van aan den titel tôt aan de laatste aankondiging, behalve wanneer, jaren en jaren later, Wim er iets in geschreven had. Dât las hij dan natuurlijk niet ; dat was geen evangelie. En dat ging zoorer, dat vader Pauwels ten grave gedaald is zonder dat Wim nu nog durft verzekeren, dat vader ooit iets van hem gelezen heeft. Toen Wim's eerste ernstige stukken begonnen opgang te maken, gebeurde het wel eens dat 't VoSken, den Dolf, of 't Zwaantje vader Pauwels aanspraken : » Zeg eens, Jef, hedde da stuk van Wim gelezen ? » Maar telkens was 't antwoord : « Ba neen, eh ! da ziet-de van hier !„» Laat ons nu die parenthesis sluiten, zou 't Zwaantje zeggen. Den Zaturdag avond was 't er altijd op in de familie Pauwels. De oudste zuster Rika was om zoo te zeggen de coadjutor van Moeder h i Pauwels zaliger, die ziekefijk was, en als J dusdanig ging Moeders gezag in hare handen \ over. Nooitmaakte zij er misbruik van, dan... ; ja, 't mag gezegd zijn, dan Zaturdag avond, j toen de post het Vlaamsch Heelal bracht. Willem ziet dat thans nog al vôôr zijne oogen gebeuren, niettegenstaande er lange, lange jaren over heenvloden. Al de jongens — de meisjes erbij — waren als bezeten om het mengelwerk te lezen — politiek kenden ze in dien gelukkigen tijd nog niet, en daarbij, dat was vaders werk —, des te meer daar de toenmalige feuilletonist van 't Heelal, die Wardus teekende, er den slag van weg had de lezers te boeien. Waar zijn de lezers van 't Heelal die zich De Zoon van den Baan-strooper, Het gouden Hart, Wannes de Dronkaard, nog herinneren, en vooral het vierde verhaal van den boeienden schrij ver, waarvan Willem zich den naam niet meer herinnert {De Jood Abraham?), maar dat in den Geuzentijd speelde ? Dit laatste vooral prikkelde de nieuwsgierigheid der jongere Pauwelsen, en tegen de postbode ging aan-komen, wist de tweede zuster altijd in den gang te staan om het Heelal eerst ter hand te hebben. Maar 't was al te vergeefs : 't moest eerst bij « ons Rika » zijn, en daar 't meisken er nogal lang meê bezig was, moesten de anderen gewoonlijk gaan slapen zonder het mengelwerk gelezen te hebben ! Dat was dan een « geween en geknars der tanden » in die stille woning ! Wanneer het Heelal of zijn hoofdopsteller iets gezegd hadden, dan viel er niets meer op af te wijzeo, en « 't staat in 't Heelal » of « Johan zee 't ook » sloot aile discussie. Ge ziet van hier wat dat maar was, 't Heelal ! Ook keek Wimpje, en later Wim, heel bedeesd op naar dat Evangelie, en daarin eens zijn naam te zien verschijnen, dat was voor hem het toppunt van den roem. « In het Heelal schrij ven en sterven ! » scheen de leuze van Wim te zijn, want er was niets dat in zijne oogen kon vergeleken worden met het Vlaamsch Heelal. Het Heelal was zijn God, en buiten het Heelal was er op heel den aard-bodem niets te vinden dat zoo hoog stond. Die opvatting was ten andere alleszins natuurlijk : tusschen de al te menigvuldige bladen van ons Vlaamsche land bekleedt het Heelal eene wel-yerdiende eereplaats, omdat het geen afkooksel is van andere bladen, omdat het zich weinig met moorden en branden ophoudt, omdat het zijn eigen gedacht heeft, en vooral omdat het durft schrij ven, wat een ander maar half durft denken. Daarbij is 't heel kieskeurig voor zijne medewerkers, en daar zou Wim wel van kunnen medespreken. Zijne eerste HeelaUireugde genoot hij op tienjarigen ouderdom. 't Heelal had een raad-sel opgegeven en Wim had het opgelost. De volgende week stond zijn naam : « Willem Pauwels, te Remcheb », tusschen de « goede oplossers ». Wat was dat een geluk ! Zijn naam stond in 't Heelal ! En Wims gedachten gingen op den zwier : « Wanneer de hoofdopsteller dien naam las onder Wims brief, heeft hij voorzeker gezegd : Zoo, dat is de kleine van Jef ! Dat moet al ne felle klepper zijn om meê te doen in de raadselprijskampen van het Heelal! Daar groeit voorzeker 'n ferme mede-werker uit ! » En nu was Wims ideaal : in 't Heelal schrij ven ! Maar dat ging zoo gemakkelijk niet ! Poëet worden, ja, dat ging ! Een boek schrij ven ook al ! Een tijdschrift « hoofdopstellen », heel wel ! Een roman schrij ven, gemakkelijk ! Een « epos » voor den dag brengen, waarom niet?... Maar in 't Heelal geraken, dat was andere peper : daarvoor- moest de geest in 't bureel van Carnokensplaats bezweerd worden, en, Wim wist het, dat ging hoegenaamd niet licht van de hand, in zooverre dat, zooals de lezer weet, toen Wim « zijn boek » schreef, hij er niet eens een afdruksel ter bespreking dorst van zenden aan 't Heelal. Wim was « reeds » zestien jaar eer hij het dorst wagen iets aan 't Heelal te sturen. Met kloppend hart wachtte hij het volgend nummer af... niets ! Zijn stuk had den weg der papier-mand gevonden ! Zonder moed te verliezen, deed hij voort en stuurde van tijd tôt tijd wat op, dat altijd even regelmatig in de papier-mand en vandaar op de vuilniskar van het Borgerhoutsch gemeentebestuur terecht kwam! Eindelijk besloot hij een grooten slag te slaan : een verhaal, van liefde en liefdesverdriet natuurlijk, met veel uitroepingsteekens, veel hart en veel smart..., een meesterwerk, enfin! En zijn streven, zijn aanhoudend werk om het toppunt van den roem te bereiken, werd eenigszins bereikt : den volgenden Zaturdag stond er in de Brievenbus te lezen : — W... P... — Serieus zijn, zulle, jongen ! Dat was een donderslag op zijn miskend genie, en van dat oogenblik gunde hij de papiermand vau 't Heelal en de vuilniskar van Borgerhout's gemeentebestuur geene mede-werking meer. Hij begreep opperbest dat hy k

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad belonging to the category Katholieke pers, published in Borgerhout from 1878 to 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods