Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

1306 0
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1914, 13 June. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Seen on 28 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/9g5gb1zg4h/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

13 Juni 1914 Nr 24 37e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekbSad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 inaanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . >• 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. IlOOFDOPSTKLJjKK : J UlliViN ljùJlilViAl'S O Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vôàr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aanhondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers y an dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65, alsook Turnhoutschebaan 43, te Borgerhout. AANKOIVDI G, INGEN Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HAVA8, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele CarnotplnaM (Laar) 6S, Itorgerhuùt-Antwerpen Bij dit Dummer behoort een bijvoegsel, ! ■va* bevattende : acht kolommen van het j Hi mengelwerk Angelina, en versclieidene | aankondigingen. j..a.js a.\ Geweten en Warboel Tijdens den kiesstrijd wordt er nog al veel gehandeld over geweten en over grondbeginselen, tegenover welke aile beknibbeling, aile misnoegdheid dienen te verdwijnen. In de beoordeeling der kiezing echter, verdwijnen het geweten en de grondbeginselen als bij toover-slag.* * * In 1910 deden de viianden der over-dreven soldaterij het geweten en de grondbeginselen gelden tegen de toen-maals reeds beraamde soldatenlasten. Maar zij kregen toen ten antwoord, van wege lieden die het voorbeeld moesten geven van eerbied voor geweten en grondbeginselen, dat de stoffelijke belangen bij hen ailes waren en zij deze boven geweten en grondbeginselen stelden. * * * In de beoordeeling van den uitslag der laatste kiezing, komen insgelijks onverkwikkelijke bemerkingen voor, die doen zien dat bijzonder bij de grooten en welhebbenden, het geweten en de grondbeginselen niet meer in aanmerking komen, of althans een warboel vormen, waaruit de echte waarheid moeielijk te ontwarren is. ♦ * * Het Fondsenblacl van Gent namelijk, sprekende over het nadeel der nieuwe schoolwet, zegt het volgende, betrek-kelijk het verlies dat eenige buiten-lieden daardoor kunnen lijden : Indien de lastenbetalers door hoogere lasten getroffen worden, dan zijn die menschen mistevreden. En nogtans de verzwaring beloopt soms maar twee, drie, vijf, tien frank, enz. Welnu, de verplichting hunne kinderen naar scnool te zenden, treft aile geringe buitenlieden, werklieden, kleine latidbouwers en kleine ambachtslieden en burgers, en het verlies bepaalt zicli niet bij vijf of tien frank. Neen, maar het moet geschat worden op ruim 100 tôt zelfs 150 fr. per jaar en per kind boven de 11jaren. En er zijn lieden, zelfs onder onze politieke vrienden, die meenen dat die geringe lieden die het geheele jaar door moeten werken en scharten om door de wereld te komen, daaraan ongevoelig zouden blijven ! Dat is bepaald onmogelijk, niet waar? Het verlies voor sommige huisgezinnen kan 300 tôt 400 fr. per jaar bedragen, indien de schoolplicht moest toegepast worden. Wij kennen vele, zeer welstellende burgers, die politiek hunnen kazak zouden keeren, moest van hen zulke opoffering geeischt worden. * * * Die laatste bedenking, dat welstellende burgers gauw hunnen kazak keeren voor eenig stoffelijk voor- of nadeel, pleit dus niet ten voordeele van hun geweten. En het is bovendien onzinnig, want door te stemmen voor eene tegenpartij, zijn zij gewoonlijk niets vooruit. Gedane zaken hebben doorgaans geenen keer, en ailes blijft gelijk het was. * * * Niettemin blijft het ook eene stellige waarheid, dat velen, zoowel grooten als kleinen, veel meer belang hechten aan stoffelijke belangen dan aan geweten en grondbeginselen. En dit soort lieden bestaat in aile partijen en 't zijn zij die het moeten ontgelden, wanneer de kiezing niet beantwoordt aan de verwachtingen van leiders en over-heden.* * ♦ De Liberalen noemden dit soort lieden na de kiezing van 19)2, « verdord hout». Het waren verdroogde takken die van den Liberalen boom waren gevallen, maar omgezet in stemmen, heeft dit verdord hout nog al veel waarde. Het is zoo ook langs den kant der Katholieken : afgevallenen zijn doorgaans de minst waardige personen, maar hunne stemmen tellen toch voor even veel als deze van de meest overtuigden. * * * Hoe komt het nu dat er nog zoo weinig geweten en tucht bestaat ? Heel eenvoudig omdat leiders en overheden te veel misbruik hebben gemaakt van het beroep op tucht en geweten om de kiezers als nietswaardigen te behan-delen. Vooral in Limburg, de Katho-liekste provincie van 't land, heeft dit beroep nu geen den minsten invloed uitgeoefend, wel integendeel. ■é" * * Buiten dit misbruik, dat in eene dwingelandij verandert, zijn er een aantal andere omstandigheden die het geweten schipbreuk doen lijden. De politiek en de wettenmakerij vormen thans een warboel, die zoowel grooten als kleinen op den dool brengt. Eene eenvoudige en kalme politiek zou veel beter zijn voor 't beheer van 't land en voor de handhaving van geweten en grondbeginselen. J. L. Inschrijvingspriji aan 't Vlaamsch Heelal, van lieden tôt 31 December, fr. S.SO. DE TOËSTAIsD H 1ER EN ELDERS ALBANIE. — Prins von Wied heeft moed hernomen en gaat nu vechten tegen de zooge-zegde opstandelingen. 't Is een aardig begin voor eenen vorst, dat hij een groot deel van zijn eigen volk moet bevechten oui zijnen waggelenden troon recht te houden. De moeielijkheden met Italie, verwekt door het ruw optreden van Nederlandsche offlcieren, aldaar door de Mogendlieden aangestel l om de orde en veiligheid te handhaven, zijn thans geregeld, DUITSCHLAND. — Het optreden van Duitschland met twee oorlogschepen in Mexiko, om schepen te bevrijden door de Vereenigde Staten in beslag genomen, heeft geene aanlei-ding gegeven tôt weerwraak, gelijk de Pran-schen het zoo gaarne wenschten. Het zou ook een gewaagd spel voor Duitschland geweest zijn, oorlog te moeten voeren tegen de Vereenigde Staten, terwijl het in Europa zou kunnen aangevallen worden door Pranschen en Engslschen. —o— ENGELAND. — Terwijl aile groote landen hun heil hebben willen zoeken in overgroote oorlogschepen, « Dreadnoughts » genaamd, die elk wel vijftig miljoen kosten, komt Engeland tôt de ervaring, dat zulke schepen in eenen oorlog van weinig nut zouden kunnen zijn, omdat zij te log zijn en geene vlugge bewegin-gen kunnen doen. Er zullen dan ook geen schepen van dien aard meer bijgebouwd worden. De zelfde ervaring zou Engeland opdoen, zoo het den gedwongen soldatendienst moest invoeren. Met de vrijheid op aile gebied is Engeland machtig geworden en 't zal ook machtig blijven door zijn vrijwilligersleger. —o— VRANKRIJK. — Het samenstellen van een nieuw Ministerie is thans een lastig iets geweest. Viviani, de sterrenuitblazer, is gauw uitgeblazen geweest en gaf de pijp aan Marten. Een aantal andere groote Republikeinen weigerden na hem, zoodat de voorzitter eindelijk een beroep deed op M. Ribot, leider der gematigden en der spaarzamen. Opmerkelijk mag 't heeten, dat de Fransche Kamer geene vaste meerderheid bezit. Een Ministerie moet zich kunnen steunen op ver-schillende groepen en bij de minste oneenigheid trekt eene groep achteruit en doet het Ministerie vallen. Alhoewel Vrankrijk een bij uitstek soldaten- ■ land is, zijn de huidige politieke moeielijkheden k * juist ontstaan door den driejangen dienst, die in ! de Kamer nog moeielijk eene meerderheid kan vinden. Het is dus niet te verwonderen dat in België, een bij uitstek vijandig land tegen aile ' soldaterij, de laatste legerwet een doodsteek is geweest voor de Katholieke partij. Aldus wordt bewaarheid het gezegde van Paul Segers, thans Minister, wanneer hij destijus handelde over het sabotteeren der vrijwilligerswet : « Maar men vergete niet dat, wanneer wij » ons laten vangen in den strik van den » persoonlijken dienstplicht, het gedaan is met » onze regeering, gedaan met de meerderheid » in de Kamer en den Senaat. » Misschien ben ik wel wat te rechtzinnig, » dit ailes zoo maar te komen zeggen, maar » men vergete niet dat de rechtzinnigheid ons » beste wapen is. » Het is nu nog veel erger dan de persooulijke dienstplicht ; 't is nu het alleman soldaat en zij die de nieuwe legerwet bekampten. rechtzinnig en oprecht, wierden als vaderlandloozen cf bijna als partijverraders gebrandmerkt. O lempora ! O mores ! Pax —o— LUXEMBURG. — De iievige politieke strijd in Luxemburg blijkt thans in 't voordeel der Katholieken af te loopen. Bij de kiezing voor de Kamer hebben zij reeds drie zetels gewonnen en komen met 13 in herstemming. Uit de Gazettenwereld Priester Ponteyne had een geding ingespan-nen tegen La Patrie van Brugge, omdat dit blad gezegd had dat hij een herbergpilaar was en gaarne pintjes pakte. De rechtbank heeft beslist : dat daarin geene reden bestaat om het blad te veroordeelen en heeft Fonteyne terug naar zijne pintjes gezonden * * Op het laatste congres der drukpers wierd er gehandeld over het werk-contrakt der gazet-schrijvers. Zij moeten ook beschermd worden tegen willekeurige daden, bijzonder zij die in dienst zijn van bladen, uitgegeven door naam-looze maatschappijen. ■À- » * * In de Fransche Kamer zetelen nu 50 dagblad-schrijvers. Er zijn 600 leden, zoodat de gazetschrijvers een twaalfde der plaatsen bekleeden, gelijk staande met de twaalf apostelen. Zij beweren dat hun beroep een apostelschap is, maar daar zijn nog al vele vieze apostels tusschen. * * * Duitsche bladen beginnen nu te azen op schandalen gelijk de Fransche, of nemen artikels op die de Fransche bladen niet durven geven. Over de hooge Fransche wereld weten zij allerhande schandalen te vertellen, en proper is het daar niet, getuige Caillaux met zijne echtscheidingen. Poincaré zelf wordt nu op den rooster gelegd, hetgeen bewijst dat die lieden elkander niets te verwijten hebben, maar elkander moeten duchten uit vrees voor aanklachten of openbaarmaking, die hen zouden doen tuimelen. De Fransche wereld hangt aaneen met onzedelijkheid en vuilheid, het evenbeeld van Zola's uitbrakingen. Hildebrand LEVENSBEELDEN XXV Willem Pauwels, aspirant-theoloog- Ja, Wim Pauwels was zeker een aardige kerel ! En hij begrijpt het zelf thans heel wel hoe het mogelijk was dat niemand zich aan den jongen verstond ! Reeds zagen we hem als Flamingant, als « wetenschappelijk » schrijver, als hoofdopstel-ler, als romanschrijver, als redenaar-met-de-pen, als dichter... Laat ons hem thans beschou-wen onder een nieuw gezichtspunt : als aspirant-theoloog. We weten reeds dat, ter Normaalschool, Wim's godsdienstige gevoelens ver onder vriespunt stonden ; hij vervulde, wel is waar, nog altoos zijne plichten van kristen mensch, maar 't was « uit noodzakelijkheid des gebods » in andere woorden : om geen rammeling te krijgen... want vader Pauwels' hand was gauw gereed om kennis te maken met Wim's kaken... Maar er zat in heel zijn groot lichaam geen halve ons godsdienstig gevoel meer in. En nochtans, er was eene les die hij boven Ialle verkoos : juist die van godsdienst, waarin bij evenwel eens verzocht werd « buiten te ( gaan », de lezer weet in welke omstandigheden. j De leeraar van godsdienst, thans pastoor-deken ' in eene kleine stad, was een zeer geleerd man in zija vak, en gaf soms heele lessen van A theologie, die onzen Wim ten zeerste bevielen. Dât was nu toch wat nieuws, en dât stond hem bijzonder aan, in zooverre dat, toen zijne vrienden de seminaristen den Donderdag namid-dag gingen wandelen, zij telkens bijna Wim ontmoetten om met hem over theologie en theologische vraagstukken te redetwisten. Of die lessen iedereen zoowel aanstonden als onzen Wim, ware moeielijk om zeggen. Maar zeker was het dat Wim zorgvuldig ailes opteekende wat hij onder opzicht van gods-dienstwetenschap kon vernemen, en zelfs de Hebreeuwsche letterteekens namaakte en inboekte, die de leeraar soms op het bord bracht. Hoe dieper Wim die zaken inging, hoe minder hij zich godsdienstig gevoelde. Zijne godsdienstwetenschap zat hem in het hoofd, en drong niet tôt in zijn hart ; geen invloed ten goede ging er van uit : het was toetenschap, geen geloof. Ook was het niet te verwonderen dat Jong Vlaanderen in een zijner eerste nummers een stuk mededeelde over een juist bestudeerde vraagstuk. Daar het, wonder genoeg, nog immer actueel is, mag het misschien hier nog wel eens voor den dag gehaald worden. De Hedendnagsche Xooverlj De Draaiende Tafei.s De tooverij, zooals zij in de oude tijden bestond, is reeds lang uit het gebruik geraakt, doch zij leeft niettemin nog voort in menige andere vermaken der hooge wereld, waaronder wij als eerste punt, de draaiende tafels aantreffen. Deze theorie der draaiende tafels ontstond het eerst in Amerika, in 1852, en weldra was zij op gansch den aardbodem verspreid. Ziehier waarin zij bestaat : In een gezelschap van een aantal personen is eena ronde tafel. De leden van het gezelschap leggen er de handen op, zoodanig dat de uiteinden der vingers elkander raken, en dan begint de tafel te draaien. Men ging verder : de tafel, die men had doen draaien, verhief één poot in de lucht en sloeg er mede op den grond. Men rekende het getal slagen na en verbond er mede de bediedenis van het ABC, zoodanig dat men wist hoeveel slagen eene A, eene B, enz., vormden. Daar eindigde het nog niet mede : weldra maakte men een potlood aan den poot vast, en de tafel schreef alsdan de antwoorden op de vragen die men haar voorstelde. Onnoodig is het zekerlijk te zeggen dat eene tafel, een lomp, onb zield stuk hout, niet kan antwoorden op de vragen die men stelt, Men kan dus twee veronderstellingen maken : ofwel is het eene poets, ofwel is er de geestenwereld in het spel. Is het eene poets, dan is het eene fijne, vernuftige en wel berekende aftruggelarij, doch deze veronder-stelling is moeielijk vol te houden. Wij zullen ons dus bepalen bij de tweede. De geestenwereld zou er dus bij in het spel zijn. Maar welke geesten zijn het, de goede ofdekwadel Hier is geen twijfel mogelijk, want zeker is het, dat God niet zou toelaten dat zijne uitverkorenen, zijne engelen en heiligen, die een onverstoorbaar geluk bezitten, moesten dienen om aan de menschen eenig vermaak te verschaffen of om hunne ydele nieuwsgierigheid te voldoen. Zulks veronderstellen zou eene godslasterLig zijn. Onbetwistbaar is het dus, dat het de kwade geesten, de duivelen zijn. die in het fenomeen der draaiende tafels medewerken, maar dan is het voor ons, Katholieken, verboden dergelijke vertooningen bij te wonen, want de H. Petrus Chrysologus zegt : « Die zich vermaakt met den duivel, zal zich niet verheugen met Kristus ! » Ten andere, deze vertooningen der draaiende tafels hebben meestal droeve gevolgen, waaronder men bijzonderlijk : twisten in de familie, afval van j het geloof en krankzinnigheid kan tellen. En f inderdaad, de tafels brengen soms verholene zaken " uit die in de familie plaats gegrepen hebben, en zoodoende verbitteren de familieleden zich op elkander ; door het bijwonen zulker vertooningen maakt de twijfel zich van ons meester, het geloof vermin-dert en sterft eindelijk geheel uit, en ten laatste kan die twijfel ons veistand zoodanig in werking i houden, dat men met krankzinnigheid geslagen wordt. Het mag hier wel even vermeld worden, dat onze Wim tamelijk veel bij val vond met dit stuk, indien hij mag voortgaan op de aan-vragen, door andere « hoofdopstellers» gedaan, om het ook in « hun » blad te mogen over-s nemen. : 't Was rond dien tijd dat Wim het hoofd vol | had van « zwarte kunst » en « tooverij », en — daaraan alleeo is 't reeds te zien dat zijne | theologische kennis niet den minsten invloed op ! hem uitoefende — hij wilde er meer van kenDen, en, zoo het mogelijk was, ze beoefenen. Want dat er « zwarte kunst .» bestond, leed geen twijfel voor den hoofdopsteller van Jong Vlaanderen. Hij had moeder te dikwijls hooren vertellen van Kobe, de oude knecht van R.emcheb, die « kon » tooveren, en die al getooverd had. En hij wist ook dat op zekeren keer, toen Kobe zijnen Paschen wilde houden, de pastoor hem « het schuifken » gegeven had, met het berichî dat hij, om absolutie te krijgen voor dat tooveren, naar den bisschop moest gaan : die aileen kon hem ontbinden. 't Moet dus wel erg geweest zijn... Toen Kobe met die boodschap thuis kwam, had vader gezegd dat hij meê zou gaan naar den bisschop... Dat woelde in Wim's hersenkast, en gaarne | had hij die « zwarte kunst » afgeleerd, maar Kobe wilde ze niet voortleeren. Dan maar andere middelen gezocht. Daar vernam hij op zekeren keer dat de « hedendaagsche tooverij » nog al verschillend is : magnetisme, hypnotisme, spiritisme.,, En denzelfden dag trok er i

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad belonging to the category Katholieke pers, published in Borgerhout from 1878 to 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods