Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

786 0
22 January 1916
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1916, 22 January. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Seen on 28 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/n29p26r62n/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

22 Januari 1916 Nr 4 39e Jaargani HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Viaamsche en Algemeene Belangen îniBCHHlJVllltiiHfHlJB Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in i tn Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aanhondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nummer. AANKONDIGI1VGE1W Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Ageacie HAVAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondiiringen ten bureele Carnotplnats (Laar) «îîï. Arbeid en Landbouw —— o — ~ vele misrekeningen geweest, zoowel langs den kant der oorlogvoerenden als langs de zijde der toeschouwers. Het misrekenen schijnt het menschdom eigen te zijn, want ook in andere groote volksbewegingen of buitenge-wone vooruitzichten, kwam meermaals eene algemeene misrekening het oor-deel en vooroordeel der menschen beschamen. * * * "Wanneer voor 't eerst de stoom-kracht als vervoermiddel wierd aange-wend bij de inrichting der ijzeren-wegen, meenden velen dat dit eene algemeene stoornis zou te weeg bren-gen niet alleen in de gewone bedrijvig-heid, maar zelfs in de natuur. Men vreesde dat het voortbrengen van stoom overtollige regens en onweders zou verwekken, gelijk Conscience het vertelt in zijne Geschiedenis mijner Jeugd. * * * Bij opvolgende uitvindingen van machienen of werktuigen ontstond de vrees, dat daardoor veel handarbeid te niet ging en vele lieden hua brood niet meer zouden verdienen. Het gevolg was dat er meer nijverheden ontstonden, dat vele werklieden min zwaren arbeid moesten verrichten en er eindelijk te kort aan werklieden kwam in plaats van werkloosheid. * * * Dit wordt nu bijzonder waargeno-men in den landbouw. Niet alleen wierden daar minder werkkrachten vereischt door 't invoeren van aller-hande machienen of werktuigen, maar ook uitwijking naar de steden, bracht een zwaren slag toe aan de landbouw-nijverheden. In plaats van werkloozen, heeft men nu in den buiten vele werklieden te-kort, niet enkel door den oorlog, maar door den gewonen gang der zaken die reeds vôôr den oorlog in aile landen bestond. * * * In Frankrijk bijzonder is dit gebrek oneindig groot. De landbouwbevolking die daar in 1846 bestond uit 75 % van de geheele bevolking, was in 1906 reeds gedaald op 58 %• Ook moesten de Franschen een beroep doen op vreemden, om de ontbrekende werkkrachten aan te vullen, zoodat er jaarlijks ruim 100,000 vreemde land-bouwwerklieden aan den arbeid kwamen en er een goed loon verdienden. * * * Op dezen oogenblik heeft Frankrijk nog meer gebrek aan werkkrachten, omdat vele Belgen, Duitschers, Zwit-sers en zelfs Polen niet meer naar dit land kunnen gaan zoolang de oorlog duurt. Om uit dien nood te geraken, doet Frankrijk een beroep op vreemde werklieden van Spanje en Afrika, maar denkt er slecbts 40,000 te zullen bekomen. Er zal dus een groot te-kort aan werkkrachten zijn, terwijl de gebezigde hoedanigheid tevens veel zal te wenschen laten. Immers, cie vorige landbouwwerklieden waren menschen die er iets van kenden, beroepsarbei-ders, terwijl de nieuw aangeworvenen onder dit opzicht veel zullen te wenschen laten. * * * Uit dien toestand blijkt dus nog-maals — den oorlog ter zijde gelaten — dat de uitvinding van landbouw-machienen den handarbeid niet kan l ; afschaffen en het getal werklieden immer te klein zal zijn om in aile behoeften van het landbouwbedrijf te voorzien. * * * Dit misrekenen komt veelal voort uit het ffcit, dat men enkel rekening houdt van bijzondere toestanden en niet van de algemeene behoelten. Ondanks het afschaffen van handarbeid door een aantal nieawe machienen, komen er immer nieawe nijverheden bij die behoefte hebben aan persoonlijke werkkrachten, zoodat die nieuwe uitvindingen, in plaats van den arbeid te stremmen, dezen eerder uit- breiden en vermenigvuldigen. * * * Voor den landbouw valt het stellig te betreuren dat hij niet genoeg steu-nen kan op de noodige arbeidskrachten, want hij is de eerste aller nijverheden en bovendien onmisbaar. Zonder landbouw kunnen de volkeren niet bestaan, terwijl zij integendeel wel eenige andere nijverheden zouden kunnen missen. Maar dit tijdelijk gebrek aan werkkrachten zal vernuftige geesten wellicht aanzetten weer nieuwe uitvindingen te doen, die den landbouw kunnen helpen zonder andere bedrijven te schaden. J. L. Ut- lUtaïAHU HltH tli t.LUC.no NEDERLAND. — De storm en 't hoog water, twee rampen die gewoonhjk samen woeden, hebben Nederland weer duchtig geieisterd. Vele dijken zijn doorgespoeld, zoodat de bevolking tôt levensbehoud met het vee moest vluchten. Het eiland Marken wierd geheel onder water gezet, zoodat meu hier en daar nog enkel een deel der dijken kon bespeureu. Nog nooit is tiet waterpeil zoo hoog geweest als thans, zells niet in 1889. Het leger moest overal optreden om de reddingswerken te doen of te besturen. Gelden worden reeds ingezameld om de moest beproelde slichtoffers te helpen. Beroofd van huis, have en goed, moet de toestand dier menschen in dit jaargetijde verschrikkelijk zijn. DUITSCHLAND. — In een der laatste zittingen van den Rijksdag is er gehandeld over het voorstel, den ouderdom voor het pensioen van 70 op 65 jaren te brengen. De Minister deed gelden dat zoo iets in dezen oogenblik niet kon toegestaan worden, gezien de zware lasteu die nu op 't land drukken ; dat bovendien het pensioen op de onbekwaamheid tôt werken bestaat, zoodat degenen die minder dan zeventig jaren zijn, in geval van nood toch een pensioen ontvangen. Het voorstel is derhalve tôt betere tijden verscboven. —o— NOORWEGEN. — De stad Bergen in Noor-wegen, hebbende eene bevolking van 75,000 inwoners, is door eene brandramp zwaar geteisterd. Meer dan een derde der stad is vernield en de schade bedraagt meer dan 50 miljoen kronen. (Eene kroon geldt fr. 1.39). Tijdens den brand woei een hevige storm, zoodat er niet gemakkelijk kon gebluscht noch de brand beperkt worden. —o— ENGELAND. — De wet op den gedwongen soldatendienst is in tweede lezing nog met eene grootere meerderheid aangenomen. Het getal tegenstemmers viel van 105 op 39. Het zijn vooral de Ieren die hun verzet bij de tweede lezing lieten varen en andere leden de wet mede deden goedkeuren. Niettemin blijft de arbeiderspartij in hare tegenstribbeling vol-harden, of althans lieden die beweren heel de arbeiderspartij te vertegenwoordigen. —o— ROME. — Z. E. Kardinaal Mercier is te Rome aangekomen en door Z. H. den Paus in bijzonder gehoor ontvangen. Pax Uit de Gazettenwereld j In 1913, een jaar vôôr den oorlog, waren de uitgevers der Belgische dagbladen ontstemd omdat de papierfabrieken den prijs verhoogden van 23 tôt 25 en 26 fr. de 100 kilos. Op aandringen der uitgevers, legde de Minister van Geldwezen een wetsontwerp op 't bureel der Kamer neder, welk net invoerrecht op vreemd dagbladpapier verminderde van 4 op 2 fr. Het wetsontwerp wierd dadelijk aangenomen en als wet gestemd Wat moeten die uitgevers nu wel denken, nu het papier 60% meer kost. Gelukkiglijk voor hen zijn zij meest allen verdwenen vôôr die prijsverhooging. Waren zij blijven bestaan, zij zouden toch bezweken zijn onder die onre-delijke verhooging. * * * Men hoort thans weinig over oorlogsbrief-schrijvers van groote dagbladen spreken. De eerste die dit baauije betrad, was de Engelsch-man Sir H. W. Russell, die van zijn 30 tôt 60 jaren, oorlogsbriefsclirijver was voor The Times. Hij maakte de oorlogen meê van de hertogdomuien in Duitscbland, van den veld-tocht in de Krim, van den opstand der Cipayen in Indië, van den oorlog tusschen Zuid- en Noord Amerika. van den veldtocbt in Bohemen en den slag van Sadowa in 1866, van de EngHsche veldtochten in Egypte en Zuid-Afrika. Maar 't is bijzonder in den oorlog van 1870 71 dat zijne lotgevallen aanbelangend waren. Zijne brieven waren hoogst belangrijk, maar zij kwamen later dan de telegrammen van den Daily News, hetgeeu den uitgever van The Times niet beviel. De briefsciirijver van den Daily News was Archibald Porbes, die allerhan le knepen bezigde, om Russell vôôr te zijn. Sir Russell volgde de krijgsbewegingen achter den Duit-schen siaf, terwijl Forbes ailes waarnam langs den kant der Franschen. Hildebband DOOR HET LEVEN Losse Opstellen over Opvoeding en Onderwijs in den breedsten zin m Met Spatfet) de*» IÇijndetferf In het zoo goed geschreven als wel gedocu-menteerde Zeitschrift fur Jugenderziehung und Jugendfursorge van Ziincti (Zwiiserland) heeft de heor a. Reichen, Predikant te Winterthur, een welbedacrn opsiel gescareven tegen de Schoolspaarkassen. Ziehier tôt welk besluit hij komt : » Het valt niet te ontkennen dat vele school-kinderen over geld beschikken. In dit geval bieden niet alleen de huiselijke, de familie-spaarpot, maar ook talrijke andere stichtingen gelegenheid genoeg om den spaarzin te beoe-fenen en het spaargetd zeker en winst^evend te plaatsen... Wordt het geli door de kinderen op eene verkwistende wijze uitgegeven, wat zeker heel dikwijls voorvalt, dan is het de taak der opvoeding zulks te verbeteren. Maar dat moet op zulke wijze geschieden, dat men den duivel niet verjiagt om Bielzebub in te laten, dat men in plaats der verkwisting niet de gewinzucht en de gierigheid stelt en in de kinderen niet reeds de kapitalistische neigingen, maar veeleer de broederhjke gevoelens ontwik-kelt. Wanneer er geld in het bezit van kinderen komt, zoo mag het niet als bijzonder eigendom geheiligd, maar in eene gemeenzame kas bewaard en tôt gemeenzame doeleinden gebruikt worden. Den spaarzin der kinderen in deze richting wekken en bevorderen, de menschen broederlijker maken in hun denken en hun voelen, als zij nu zijn, de bijzondere kapitalistische instellingen in de komende geslachten verminderen, dàt moet de hootd-zaak zijn der school. Kan de schoolspaarkas mede helpen om deze taak te vervullen — wat wij betwijfelen — dan weze zij welkom ; zoo niet, moet de vraag : Is de schoolspaarkas van opvoedkundig standpunt te verwerpen ? met een krachtig : Ja ! beantwoord worden. » Indien ik dit opstel « welbedacht « noem, beteekent zulks echter niet dat ik geheel en al instem met âl wat de heer Reichen neder-schrijft — en dus ook niet met al wat ik hier in zijn besluit mededeel. Om tôt een juist begrip te komen, moet men noodzakelijk stapsgewijze vooruitgaan in de beredeneering, en dât is wat ik hier zal trachten te doen. Wellicht komen we dan tôt andere besluiten dan de Zwitsersche schrijver. Spaarzaamheid beoefenen, spaarzaam zijn, is zich wetens en willens onthouden van ; eenigen overvloed, teu einde in voorkomend geval het alzoo overgehoudene te kunnen gebruiken om zich het noodzakelijke aan te ' schafïen. Eene spaarzaamheid die zich zou j t» » uitstrekken tôt het onthouden van het noodzakelijke, ware zuivere gierigheid. In hare juiste opvatting is de spaarzaamheid dus eene deugd. Maar heeft het kind wel eenigen overvloed als bijzonder eigendom? Natuurlijk de « centen » die hij 's Zondags en tusschendoor al eens ontvangt, en die juist dienen om hem « overvloed » — gewoonlijk onder den vorm van suikergoed — ta ver-schaffen. Het eerste werk moet dus zijn den kinderen te leeren een deel van dien overvloed over te houden. En nu komt er eene opvoedkundige fout. Zeer dikwijls leert men àl de snoepcenten sparen, ofwel men schrijft voor, welk Ueel mag verbruikt worden en welk niet. Ik noem dat eene opvoedkundige fout, omdat de hoofdzaak niet is min of meer in den spaarpot te hebben maar wel : te leeren zich te onthouden. En dât moet het kind zelf doen, zonder voor-schrift. Daartoe kan de schoolspaarkas van groot nut zijn. In een zijner Schetsen uit het leven van een onderwijzer toont Paul Kiroul hoe thans de schoolspaarkas — in België tocti — werkt. De kleine kinderen brengen er wekelijks geheele franken mede, die natuurlijk met van hen maar van de ouders zijn. Dat er veel verloren wordt — ook in den snoepwinkel — is zeker, en dat de kinderen zôô hoegenaamd niet leeren sparen, is het nog meer. Groot geld in de handen van kleine kinderen is iets heel gevaarlijks — en, ten andere, de schoolspaarkas is niet ingesteld om het geld der ouders te aanvaarden. Het is dus met aile recht en reden dat Paul Kiroul de ouders toevoegt : « Wie houdt gij hier voor den gek ? » Wekelijks — in sommige scholen dagelijks — mogen de kinderen tiunne spaarcenien bij den onderwijzer brengen, die de beloopen opsctirijtt en dan later op de postspaarbank doet aantee-kenen. Dat is dus eene gedurige opwekking voor de kleinen, indien de ou Jers de voorzorg hebben genomen op den naam van hun kind eene voorafgaande siorting te doen — minstens één frank in België — die hen een spaarboekja bezorgt. Telkens het kind dan een paar centen bij zijnen onderwijzer brengt, Leett het eene overwinning op zich zelven bebaald, over-winning die in den beginne wél moeielijk, maar naderhand veel gemakkelijker wordi, en die het niet alleen tôt spaarzaamheid maar ook tôt zelfbeheersching opleidt. In tegenstelling met reichen'komen wij dus tôt het besluit, dat de schoolspaarkassen wel degelijk opvoedkundig nut kunnen alwerpen, en dat zullen doen indien tnen geen misbruik maakt van deze instelling Met de « altruïsiiscue » stelling van den Zwitserschen schrijver ben ik ook niet geheel en al tevreden, voor zoover het een alge-meen voorschrift aangaat. Een opgedrongen « altruisme " is er geen, en legt daarentegen den grondslag tôt egoïsme, tôt ikzucht. Het is zeer wel mogelijk dat in sommige huisgezinnen een « gemeenzame spaarpot » mogelijk is, maar in vêruit het grootste getal zou dit moeielijk ta bereiken zijn. Dit berooft ten andere het kind van de voldoening de vruchten zijner pogingen te sien. Wat, mijn iuziens, in die « altruïstische >» richting wel kan verricht worden, is dit : elk kind voor zich zelven laten sparen, en wanneer er eens een aankoop gelaan moet worden voor het gansche geziii, de kinderen todaten — ik zeg met opzet toelaten, en niet bevelen — hunne spaarcenien daartoe bij te brengen. Hoe luttel het ook is, dat is enkel bijzaak : de hoofdzaak is de broederlijke strekking. Laat ons daarmede van dit spaarkas-vraagstuk afscheid nemen, me nog enkel dezen raad veroorlovend : Men hoede zich wel van zijne kinderen « financiers-in herbis » te willen maken ! Want wie zich hier niet zeer weet te beper-ken, moet daar onvermijdelijk op uitkomen ! Vervolgt Yours Plaatselijke Geschiedenis LXIV MENGELIKGE^ In ons vorig nummer hebben wij eene kleine schets gegeven over het ontstaan en inrichten van den Reuzen-stoet. Gelijk onze lezers hebben gezien, was deze stoet heel wat anders dan in de laatste tijden. Hij bestond uit ver-scheidene wagens en groepen, terwijl de huidige Reuzenwagen geheel alleen en zonder eenig praalvertoon door de straten moest trekken.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad belonging to the category Katholieke pers, published in Borgerhout from 1878 to 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods