Het Vlaamsche nieuws

595 0
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1918, 15 June. Het Vlaamsche nieuws. Seen on 29 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/rj48p5x17t/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Zateidag 15 Juni 1918 - 4** Jimrg* R* 161 Prijs 6 Centiem voor België abonnehentsp«ijzen 1 Voes khi io*»nd 1.75 ; Voor ^ maAnd .............. 5.— ymT 6 m&aud 10.— Voor één j*ar 18.— Aile klachten uopens onregelmatig heden in de besteliing der postabonne-menten zijn UITSLUITEND te rich t^n aan het BESTELLEND POS1 BUEEEL en niet aan het bebeer van het blad. Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maaï per week DE OPSTELRAAD : Hoofdopsteller Raî VERHULST, I)r. Aug. BORMS, Hoogleeraar Alb. VAN DEN BRANDË | AANKONDI(iIN(iENi Twoed» bl»d, d«u rex«l ..... 2.50 Darde id id. I.— Vierde id. id 0.50 Doodabericnt 5.— Elks modewerkOT 1» persooTiiijk veraaitwoardelijk yoor zijn achrijven, en bindt niet heel de redaktie. Redaktie, Heheer en Aaiikoudigiiigen : 73, ST-JACOBSMARKT, 73 ANTWEBPEV -rte* — iàH ÛUITSCHE ZIJnr- Dl.'ITSCH AVONDBERICHT Berlijn, Danderdag 13 Juni. — Offi cieel : Plaatselijke geveehten bezuiden Iepe ren, tan Zuidwesten vaini Noyon en be zuiden de Aisne, DUITSCH LÏÏGERBERICHT Westelijk gevechtsterrein Berlijn Vrijdag 14 Juni. — Offi cieel : Legergroep gen.-veldm. Kroonprini Rupprecht van Beieren : Bezuidwesten Ieperen voerden d« l Franschen heftige aanvallen uit teger I oïze linies tusschen Voormezele er I fkrstraat. Ze werden bloedig afge-| ifezen. Verscheidene officieren er ' meer dan 150 man bleven hierbij als gevangenen in onze handen. Suksesvolle verkenningsgevechter aan den Kemmelberg. Op t overige front leefde de ge-yechtsbedrijvigheid slechts voorbij-gaand op. Legergroep Duitschen Kroonprins Op het gevechtsveld Zuidwestelijk Noyon blijft de artilleriebedrijvigheicl levendig. Bij Courcelles en Mêry, evenals in het dal der Matz, vlak bewesten de Oise, herhaalde de vijand zijne ver-geefsche tegenaanvallen. Onder zware verliezen werd hij teruggesîagen. Aan weerszijden van den straatweg Soissons— V illers-Cotterets drongen wij in het bosçh van Villers-Cotterets door. Het leger van general-oberst von Bôhm heeft sinds 27 Mei meer dan 830 kanonnen buit gemaakt. Hiermee stijgt het gelai der door de legergroep Duitschen Kroonprins sinds 27 Mei binnen geleverde kanonnen op 1050. Gisteren werden 28 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Haùptmann Berthold behaalde zijn 54e. leutnant Udet*zijn 29e, oberleut-nant Nôrner zijn 25e luchtoverwin-ning.In de maand Mei bedraagt het ver-lies van vijandelijke luchtstrijdkrach-ten aan de Duitsche fronten 23 kabel-ballons en 413 vliegtuigen, waarvan 223 ac'hter onze linies, de overigen aan gene zijde vain de stellingen des tegenstanders waarneembaar neerge-stort zijn. Wij hebben in luchtgevecht 180 vliegtuigen en 28 kabelballons fil FRANSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Parijs, Danderdag 13 Junii. — Offi-cieel :■ In den loop van den dag hebben de Duitschers een machtigen aanval gedaan van Courcelles af tôt benoorden Méry. Door het vuur der Eranschm g-egre- .—% - pen, hebben de aanvallers onzie linies nie kunnen bereiken. Ze moesten naar de limies terug, van waar zo waren opgebroken, na zeer zwa - re verliezen te hebben geleden. Bij het materiaal, bij, de Franscheaan ■ vallen \ermeesterd, zijn tien kanonnen - waaronder viier zware en een zeer groo aantal machinegeweren. Tusschen Oise en Aisne verlilep de daj bedaard. Bezuiden de Aisne zijn de Dutischer; . vanochtend tusschen de Aisne en he bosch van Villers=Cotterets blijven op dringen. Ze slaagden çrin voet te krijgen in he dorp La Versine. Al hun pogingen om uit Coeuvreis ver 1 der op te rukken en om vooruit te kornei 1 ten Westen van de V ert e-= F eu! ll£<=hoe v< zijn volslagen mislukt. | Ze hebben vanmiddag hun aanvaJlei ' niet hervat. Ten Noorden van Corcy zijn de Duit-' schers, die een oogenblik in de Fransch< linies gedrongen waren, daar weer uitge-worpen.De Franschen hebben hun stellinger ten voJle hersteld. Tamelijk levendige geschutstrijd Ln d< streek van de Ourcq in de riçhting var Champlat en Ln Pompelle. Verder verlier» Hp- rlu cr knilm m EIGELSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Donderdag 30 Juni. — Offi-cieel : Gisteren hebben wij overdag een ge-slaagden overval gedaan ten Zuidoosten van Atrecbt. Wij brachten den vijand zware verliezen toe en hebben een vijandelijk schans-mortier in onze stellingen mee terugge-nomen.Twe» andere schansmortieren werden verniield. Des nachts hebben wij geslaag-de plaatselijke oneraties uitgevoerd ten Zuidwesten van Merry en ten Oosten van h''t meei van Dickebosch. Op het eerstgenoemde vak hebben wij onze linie een weinig vooruitgebra.cht. Wij hadden weinig verliezen en wij maakten eenige gevangenen. Bij Dickebosch verbeterden de Franschen hun stel-liiigen en zij maakten 30 gevangenen ¥«N ITAUM«SCHE ZIJDE m ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Rome, Donderdag 13 Juni. — Offs-cieel : De artilleriestrijd is met tusschenpoo-zen in het Tonale-gebied, in het vak van de Posina en de Astico en tusschen Bren. ta en Piave vinniger geweest. Slecht weer beperkte de bedrijvigheid der verkenn'ujgsafdeelingen en van den vliegdienst. Telegrammen DE GEBEURTENISSEN IN RUSLAND Rusland en Oektajloa Kief, 12 Jirni. — De bla-den doen mededeelin-gw over het resuitaa-t van de Ojkrajiensch-Rus-«iche onderhandeliiige<n. De wapenstilstand is op allô frooten g'esloten. Er weid beslot^n het vaststellen <Jer demarka-ttelinie aan den troepenaanvoerders op het front tver te laten. De onderhandeiingeti over Oekra-jina zuilen onmiddeLlijk eeo. aanvang nem'en. P»rom is de kwestie van cexi algo.mee»ie demar-iâtie'iinie van de agenda gi^schrapt. Er werd 'oorloopig aïog goen overeenstemining verkrô-Jtn over do hervatting van liet goederenver-'le«r> de post- «r telegraafveirbindingeTi, alsmede ovkt de openbaarheid der plenumzittingen. De Oekrajienache delegatie is, volg'ens een ministe-bftjluit tegen de t'jelatiug van pert en pu-biiek. afgevaardigde Manoelski verklaarde, "a «jn telofoongesprek met Moskou, dat er van Russach-Ookrajiensch goederen-ruilverkeer slechts sprake kan zijn, wanneer er graan en sui-k«r tegen Russischie weefstoffen werden gele- v«rd. Het Roemeensch schrikbewind ln Bessarabie Het Joodsche kor. bureau meldt een en andor over het schrikbewmd, dat de regeering der bo-jar,;n in Bessarabië heeft ing'eeteld. T/j Bendiri, ™lta en. Kisjinet zijn bloedige pogroms geweest. De bladen a Robotnitsja Gaze ta » «n « Kiefs-Kaja œggen, dat hât voldoende zou_zijn om 6®n kleine troepenmacht naax Bessarabie te zen-uen om de rust te hersteilen. De ccirust wxjrdt verklaard uit afkleer van dp inlijvine bii Roemenië. De burgeroorlog opnieuw ln gang Een uit Rusland in Duitschland aangekomaai Duitselisr vertelt, naar uit Keulen wordt ge-semd, in de 1 Kolnische Zeitung » een en an der °ver <Jen toestand in RusiUnd. Volgerie dezen «Ssisman trachten de gealheerden voortdurend Hualan<i er toe te brengen om den strijd aan hun al«e te hervatten. Met Etigelsch geld is er een poote samenzwering tegen de bolsj'ewiki op gezet, die echter werd ontdekt. len gevolge van li'et optreden der Tsjecho-,, aksche divisiea, ter sterkte van 150.000 inan, s zich van Wladiwostock uit naar het Weste-uJs front in Frankrijk wildeo. begeven, woedt er sedert 14 dagen in Rusland eeai felfe strijd. indien het den bolsjewiki niet gelukt om deze be-weging te ond'erd™kk&n, zijn ea' te allen tijde verrassingen mogelijk. Rasland gaat ttiang opnieuw beslissende uren tegemoet. HOE INDIE VERDRUKT WORDT Een draadiloos Duitseh telegram meldt den kor-ten inhoud van «an brief, door den Britsch-Indischen prieshar Goebramaniga aan président Wilson geschreven. Daarin klaagt hij over de vreemde ambteriaren, die zich zeli ongehoorde bazoldigingen en reusachtige pensioenen t-oeken-n&n, den Indiërs <Je moderne opleiding onthou-den, het Jand van zijn rijkdom oint-doen, den bewoners drukkende belastingen opleggen «n duizenden lieden, die aan hun vaderiandslieven-d^ giîvoeiens hebben^ lucht ' gegeven, in gevange-nissen werpen, die zoo afgrijselijk zijn, dat vele opgeslotenen aan on.tzettein4e ziekten b»zwij-ken.Leden van hët Britsche Lagerhuis hebben di:naangaande om uitsluitsel gevraagd en Mon-tague, de staatssekretaris voor Indië, k'enschetsto den brief als een der schandeJijkste dokumentei» van den oorLog. Preisdent Wilson had den britef aan de Engel-sche regeering laten doorzenden. DE DUIKBOOTAANVAL OP VIRGINIA LondeP', 13 Jumi. — De «Daily Chronicle» Verneemt uit New-York, dat daar een tei'egram is ontvangen uit Norfolk (Virginie) behelzende, dat de overlavenden van het Amerikaansche vraohtschip « Pinar d&i' Rio », daar Dinsdag uit Noord-Cairolina waren aamgekom'sn. De a Pinar del Rio » was op 110 zeemijlen ten Noordoosten van Kaap Henry, getorpedeerd door een duik-boot, welkte begeleid was door een groot schip. De eerste machinist van de « Pinar del Rio » he-schireef het schip als een van ongeveer 6000 ton bruto, met een* schoorsteen midscheeps. Het schip was grijs geschilderd. Terwijl de duikboot de 1 Pinar dei Rio » in den grond boorde bleef het schip op een mijl of twes afstands. Dater gainde de duikboot in internationale code : « Voig-mij » en de beide vaa-rtuigen voeren weg. Men zegt dat de duikboot 250 vt, lang is en er uit-zag of zij nog al van weeT en zlee had gel xïen. 1 Pinar del Rio», bruto 2504, netto 1607 reg-ton, eigendom van de American & Cwban s.s. Bine te New-York. Dit schip werd in 1995 tg Shieldes gtebouwd. Het ééoe, nieuwe Vlaanderei De politiek van den Raad van Vlaandfere en die van de vroegere, — evenals van d huiaige, — Belgische Regeeringen, staa t lijnrecht tegenover elkaar, niet alleen ondt opzicht van de wegen die beide lichamen uil _ willen, raaar 00k naar het innerlijk gehalt - van al hun prestaties. ^ De Belgische Regeering werd wellich - meer gevolgd, uit oogendienerij, al blijkt he , uit uitlatingen van Belgische zijde dat d t huidige, groot-Belgische richting, waarvai de Broqueville als 't ware de vleeschgewor j den ziel was, verre van de goedkeuring de meerderheid meedroeg. Maar ze veriegen i uioordigde noch Vlamingen, noch Walen t het innere wezen van geen van beide volkei - was in haar gevaren ; ze was niet op dei troon gesteld door een beweging, in voll< t bewustzijn hunner daden en in voile onaf hankelijkheid door de bewuste zonen ervai - in 't leven geroepen ; — België was een pro l dukt van diplomaten-gekuip, waaraan elk< ï nationale bekommernis vreernd was, en zcx moest zijn politiek leven zich dan 00k ver I leggen op een heel ander gebied dan het na tionale. Kon het dan anders of 't werd ir - onze Kamers, in onze ministeries een som: : met walgelijke middelén geleverde strijd on ■ de macht tusschen personen of sekten ? Zoc de heeren van Brussel, de potsierlijke uitge II wekenen van Havere iemand vertegenwoor digden buiten zichzelf, dan waren 't de enkek s «Belgen», de niets-zijnde, kultureel ongeloof-: lijk laag staande Beulemansen uit Brussel er de provincie, dan is 't die eene stand die, als een paddestoel na den regen, ten koste van d< volkswelvaart hier gedijde, en die, met hel Belgisch regiem terug in 't niet verdwijnen zal. De Raad van Vlaanderen is geboren uil het verweer van enkele bewusten, in wie d< bedreigde Vlaamsche volksziel leefde, en dk dan 00k onmiddellijk, alleen door 't leven-wekkend woord van het Vlaamsch nationalisme tienduizenden achter zich schaarden. De geweldige, de heele wereld doordaverendç gebeurtenissen die hem in 't leven riepen hadden als 't ware de horizonten verruimd, de luchten gezuiverd : daar was geen plaats, geen tijd voor kleine belangen en bekommer-nissen. En daarom, omdat hij de lijn volgde, door 't belang van 't-volk aangegeven, ver-tegenwoordigt de Raad van Vlaanderen ge-hee' dat volk, al volgt het hem dan 00k nog niet onverdeeld. Dat ailes moet in den beginne wel bijna instinktmatig zijn gegaan. De durvers waren bezield door een hoogere gedachte en handel-den, lijk 't hun die gedachte influisterde, im-pulsief. Zoo werden de eerste daden, heer-îijke, stoute daden volbracht, 't groote, beslissende onder al wat voor Vlaanderen's her-wording zou worden in 't werk gesteld. 't Is nu echter de tijd ons ten voile bewust te ma-ken van 't wezen zelf der gebeurtenissen, opdat wij de ééne,klare lijn van het Vlaamsch nationalisme zouden kunnen voorttrekken. Want, gaat het naar den zin van velen al wat langzaam, Vlaanderen's zelfstandigheid bloeit thans zeker op, de stevig-gebleven wor-tels van onzen stam grijpen om zich, snoeren zich vast in de goede veiïge Vlaamsche aarde erv wringen vuil en steenen, dat dien groei zou willen belemmeren, eenvoudig op zij. Wij zien de macht onzer tegenstanders afbrokke-len met den dag : de ministeries hebben ze verloren, de scholen zuilen ze verliezen, de omvverping der verbasterde gemeentebestu-ren is aan gang. Hoe dichter wij de vredes-konferentie naderen, waarop over ons lot zal worden beslist, hoe vaster in ons 't vertrou-wen in de toekomst zich vestigt, omdit.we zien een Vlaamsch staats- en stadswezen te kunnen verdedigen. En al zal de strijd dan nog hard zijn, — wat bewijst dat hij, zonder het aktivisme eenvoudig onmogelijk ware, — toch zet zich de onweersstemming van de eerste dagen van het aktivisme ons in een van kalme bedrijvigheid en afwachting. Daarom moeten we juist nu, nu niet meer zoozeer 't gevjoel van 't onmiddellijk dreigen-de gevaar 't Vlaamsche staal niet meer ha-anerend smeedt en loutert, nauwlettend op te passen dat de Booze niet in onze rangen sluipe. Wij moeten de vertegenwoordigers van geheel ons volk blijven, de verdedigers van aile recht van bestaan hebbende belangen in Vlaanderen. Wij moeten voor oogen hou-den dat, na den oorlog, over geheel de wereld een weergalooze bedrijvigheid aan gang zal schieten om herop te bouwen wat werd vernietigd, dat de nood algemeen zal zijn, dat heel de Menschheid als 't ware een nieuw huis zal op te trekken hebben, en dat die-gene die rneenen zou, als vroeger, de zoo broodnoodige arbeidskrachten te kunnen op-eischen of bedektelijk gebruiken om ergens, bezijden de groote baan te timmeren aan den ivoren toren van zijn eng reaktionarisme, aan de burcht van zijn stand of zijn klasse, als een slechte herder zal worden uitgeworpen. Zelfbeschikkingsrecht der volkeren is een woord waarmede diplomaten wel graag goo-chelen, om het aan te wenden voor doeleinden waar de openbare meening niet zou kunnen mee instemmen en die daarom verborgen moesten blijven... maar het tooverwoord" heeft krachten aan 't werk gezet tegen wie het huichelend uitspraken, en zooveel is reeds zeker dat geen bewind tenslotte nog bestaan-baar is tenzij het, niet naar den schijn, maar in werkelijkheid, het vû'.k, het bewuste, zichzelf voelende en begrijpende volk vertegen-woordigt. Deze zoo harde tijd maakt aile mooie, maar holle frases tôt Ieugens, die de greep der werkelijkheid zelf aan 't daglicht stelt. Demagogie, immer met volksverdruk- king gepaard gaand, zal 't moeten aflegge | tegenover de ware volkslievende nationaa demokratische richting. De recldende gedachte, reddend als ze i n daden wordt omgezet, is de sociale staat: e gedachte, de gedachte der toekomst. n Langzaam aan is de Vlaamsche Bewegin r in die richting _geevolueer<i, en ze kon ni< - anders dan hier aanlanden zoodra ze zich ee e ander doel ging stellen dan in we^k Park ment 00k eenvoudig een partij te zijn, strij t dend om haar belang, zoodra haar leiders in t zagen dat hun streven het heele land, he 3 heele volk omvatten moest, — trouwens, di 1 was de eenige algeheele doorvoering van he - Vlaamsch programma vanaf 1&40, — dat he r Vlaanderen moest regeeren. Immers, zoo - lang Vlaanderen offerde op 't altaar van he > Belgisch parlementarisme, zoolang langs diei 1 weg het heil van zijn volk werd gezocht, gol< ' het enkel zich een min of meer aanzienlijk î machtspositie te verschaffen, d.i. een zeke ■ aantal kiezers op zijn kant te krijgen, d.i 1 een intense propaganda te voeren voor he - nationalistisch programma. Nu willen w< ■ echter niet meer een druk uitoefenen op eei > ons toch vijandig-gezinde regeering, wi ■ willen zelf, wij, bewuste Vlamingen, de re • goeri-ifi rijr V\'ij hebben dan 00k niet lange: 1 de voorwaarden te stellen waaronder we di< ! of die bewindvoerders zuilen steunen, wi 1 moeten zelf een Vlaamsche eenheid, eei 1 Vlaamsche meerderheid scheppen die d<« basi: ■ van heel onze aktie weze. De meerderhei< • kunnen we niet gaan zoeken bij de nationa i listen, 'k neem 't woord in de engere beteeke • nis ; 00k niet bij 'n andere groepeering, welk< : 00k. De wording van de Vlaamsche meerder ! heid, — noem het, als ge wilt : een komple? 1 van Vlaamsche meerderheidspartijen, — lig ^ o.i. besloten in het samenbrengen van twe< gioote stroomingen die op dit oogenblik dooi ons land gaan, en die elkaar op reeds menij : punt de hand hebben gereikt : de nationale : en de sociale, en dat ligt, reeds etymologisch, in dat woord : sociale staatsgedachte, besloten. Zij is het die aan de macht van hel Vlaamsche volk over zichzelf, de noodigt hechtheid zal geven. Haar dient de Raad van Vlaanderen nu, bewust, te volgen. Haar volgt hij 00k. D< stemining van de wet op het onderwijs, als raadgevend lichaam altijd, waardoor de ver-vlaamsching zoowel op de vrije als op de offi-cieele gestichten werd uitgebreid, de stem-ming van de wet op de sociale verzekerin-gen, om maar twee treffende voorbeelden aan te halen, bewijzen ten overvloede dat het Vlamendom van thans zich niet meer scheidt, waar 't om ons nationalisme gaat, volgens geloof of stand of andere be'.angen van min-der allooi, en dat het tevens een open 00g en eene daadkrachtige hand heeft voor de stof-felijke nooden van ons volk. Met de sociale staatsgedachte beteekent nationaliseering verbetering op geestelijk en stoffelijk gebied, voor allen en breidt het aktivisme zijn heropbeurende aktie uit over die volkslagen die voor geen bloot idealisme zod-den te vinden zijn. Met de sociale staatsgedachte verheffen wij ons boven het lage peil waarop wij de vroegere Belgische politiek gedaald zagen. Ze is de logische gevolgtrek-king van dit aktivistisch grondbeginsel : dat ons volk niet door mooie, idealistische leuzen gediend is, dat er onmiddellijk ingegrepen worden moet, dat dus zijn stoffelijke toestand eerst en vooral moet verbeterd, maar altijd als middel, om hoogere gaven te ontwikke-len.Waar de Vlamingen vergen : nationaliseering van den volksgeest, nationaliseering van ons ekonomisch leven is zij de Vlaamsche gedachte van dezen tijd. Voor wanneer dan de Vlaamsch-nationale partij over heel Vlaanderen, een, machtig, onverdeeld, buiten en boven aile gekibbel om prioriteitskwesties of wat 00k ? ROLLO. STAD en LAND DE RAAD VAN VLAANDEREN EN HET DURE LEVEN. — De Raad van Vlaanderen deelt mede : In het « Wet- en Verordeningsblad voor Vlaanderen », in. 55, is eene Veror-dening afgekondigd' waarbij als over-gangsmaa'tregel aan de beambten die reeds duurtebijslagen genoten, het dub-bele van' het toegekende bedrag verleend wordt voor de maanden Mei en Juni. . Binnen kort verschijnt een nieuwe ver-ordening die bfpaald de duurtehijslagen regelt. Deze zal in toepassing gebracht worden van af 1 Juli eerstkomende. Aan aile beambten, zonder onderscheid van grand, wordt een maandelijkschen bijslag toegekend op de volgende basis : 35 fr. voor de ongehuwden,, 50 fr. vtx>r de gehuwden en 12 fr. vergoeding per kind. Voor de Gemeentebeambten en de On-derwijzers zijn de onderhandelingen met de betrokken Bestufen nog aan den gang. Zoo spoedig mogel jk zal hieromtrent een verdere bekendmaking volgen. Gezien de moeilijke verhouding waarin de beambten der verschillende Ministeries te Brussel moeten werken, wordt al-daar een groot beambtensp:jshuis inge-richt alwaar aile mini&terieele beaimbten en bedienden, die im Groot-Brussel ver-blijven of wonen, aan zeer lage prijzen een lekker middag'-en avondmaal zuilen kunnen nutten. Deze beambten zuilen in de gelegenheid gesteld worden aldaar voor hun heele gezin dag-elijks de spijzen af te halen in^gelijks aan zeer lage prijzen. — C.V. P. c lets voor iederen dag n * De macht van een ideaal en de strijd g tegen de oorlogsleugen ! ^ De Brief van Senator LEO VAN PEBORGH Wij hebben drie politieke mannei ^ te Antwerpen, drie mandatarissen vai t het volk die voor hun ideaal durver ^ vooruit komen : het zijn de voiksver £ tegenwoordigers Adeltons Henderickj en Léo Augusteyns en die andere di( "t durft — quia nominor leo — senatoi i Leo van Peborgh. Wie een n achtej j zijn voornaam zet verminkt dien naair a en doet den man onrecht aan. De twee ^ eersten durven Aktivist zijn, de derde pacifist. De twee eersten zondigen al-' ieen tegen Havere, de derde tegen hel ; grootst dogma der gansche Entente, î Leo van Peborgh heeft zoo pas op-. nieuw een schoone daad van déjai-tisme gepleegd. Wij kunnen er onzer . hooggeachten senator slechts hulde , om brengen, hem tevens gelukwen-: schend dat hij, van uit het bezette ge-, bied, vrij en vrank zijn stem kan doen ( doen hooren en dat hij zich niet ondei ! de klauwen bevindt van Lloyd George of vooral niet van den tiiger in men-schenvleesch, Clemenceau. Hoe ailes toch paradoksaal is in de tijden die we beleven ! Duitschland, naarmate de oorlog langer duurt, treedt sterker en onover-winbaarder te voorschijn uit den strijd; zijn krachten nemen algaande toe — vires acquirrit eundo — en nochtans, dit land, beschuldisrd van onmatig en dwingelandsch militarism, toonde zich altoos bereid lot den vre-de. Een hinderlaag! zegt Frankrijk. Een hu'chelarij ! f ni woord t het op-rec.hte Engeland. Fen onbeschaamd-heid ! meent prof. Wilson. die profes-soraal zijn voorwaarden dikteert. De Entente, die al de volkeren, wil-lens of niet en door aile dwangmaat-regelen in den oorlog sleurt : die 'hen verdrukt in naam van de vrijheid; die sinds een ha!ve-eeuw méér aan militarism of marinism deed en versoilde dan Duitschland, wil oorlog blijven voeren onder de drogreden dat zij tegen den oorlog i«. Een man gelijk Leo van Peborgh zou nog méér moeten durven om ziin volk in le iichten en eens de volgende vragen stellen, ze zoo volledig mogelijk béantwoordend : Hoeveel besteedde Frankrijk jaa;-lijks om den oorlog voor te bereiden ? Hoeveel Engeland ? Hoeveel Duitschland ? Hoeveel oorlogen voerden Engeland en Frankrijk sinds een halve eeuw ? Hoeveel Duitschland ? ■ Welke volkeren werden door Engeland geweldadig onderjukt sinds vijf-tig. sinds honderd jaar ? Welke koloniën kaapte Frankrijk door het brutaal geweld van de wa-pens ? Welke Volkeren werden door Duitschland geknecht ? Wie had schuid aan den wereld-oorîog ? En wie had er baat bij ? Welke landen toonden de grootste minachting voor vrijheid, voor men-schelijk recht, voor menschelijkheid ? Was het Duitschland of waren het Rusland, Engeland, Frankrijk ? Waarom kwamen Portugal, Italië, Roemenië, Griekenland- in den oorlog ? En zet dan boven die antwoorden de uitroep van Lloyd George : Wee de pestilentiel t Is waar, Duitschland viel het eerst in België binnen, en bij de massa die niet verder wil noch kan denken, wordt dan aile verder onderzoek over-bodig ! Doch stond onze regeering onpartij-dig genoeg en had zij zelve onze onaf hankelijkheid voldoende gehand-haafd, of was de Fransche geest hier zoo, dat België toch een werktuig zou geweest zijn in de handen van Frankrijk en Engeland en had Duitschland het recht, of ten minste gewichtige re-denen daarvoor te vreezen ? Dit moge dan het zwakste punt wezen van het betoog, omdat het ons niet schijnt aan te gaan, dat de Entente uit de vijf werelddeelen, het menschelijk vee van aile huid en kleur, tôt wilden en negers toe. wegrukt en naar de Eu-ropeesche slagvelden voert, toch is het een onlooehenbare waarheid dat in Belpië het Germaansch gedeelte werd verdrukt, langzaam verbasterd of in de onmondigheid teruggedrongen ; dat wij vechtvliegtuigen aan Frankrijk aanboden en dat een Fransch minister te Cent, in het hart van Vlaanderen, als meester van 't land kwam spreken en den burcht van verfransching, de Fransche hoogeschool.als een Fransch recht kwam opeischen. Wie onschendbaarheid eischt. moet beginnen met zijn onafhankelijkheid niet te schenden, en wie voor 't recht opkomt tegen geweld. mag zelf geen onrecht plegen en zelf geen volk ver-weldigen en verheeren. 1 Moest senator Leo van Peborg d l onbevooroordeeld bespreken, hij zo i ons voik, m zijn groote eilende de • moed geven om voortaan naar wai : onafhankelijkheid, naar ware ze.fstar ) digheid te streven. Dan zouden wij hem voor 't laatst • deze vraag willen zien steiien en or 1 derzoeken : : 1s het geen feit dat zonder den 001 : log het Vlaamsche volk hier stelselma • tig verbeigischt, dat is verrranscht e: ontaard werd, en dat Vlaanderen te: doode was opgeschreven t De achtbare heer senator is teven gemeenteraadslid, en als dusdani heeft hij het recht, 00k door het groc gezag dat van zijn karakter uitgaai een onderzoek in te stellen in de Ânt werpsche scholen. Hij ga dan een zien in de meisjesscholen d?" Lang Gasthuis- en Lange Leemstraat en h: zal gesticht — wij hopen geërgerd we zen l Maar totnogtoe voelt de hr senato van Peborgh zich slechts door een an der groot, breed menschelijk ideaa gedreven : zijn walg voor menschen slachting, zijn vurige liefde tôt dei vrede, zijn gevoel dat in verzet kom waar de mensch menschen of dierei mcedwillig doet lijden. _Zijn hoog ideaal is: zooveel lijdei uit dit tranendal weren als in de men schelijke macht is 'De moed en de volharding die dezi man daarvoor aan den dag legt, is be wonderenswaardig. Geen oorlogsjaar laat hij voorbi gaan zonder ziin stem te verheffen Schrift op schrift geeft hij uit. De Pacijisten door de Eettwen heei verschiint reeds in t bes^in van 19 î I en werd wellicht nog in 1914 geschre ven. Dan deze drieluik : Vrede door Opvoedins! 1915 ; Vrede door Vr<ihandel! 1916; Vrede door Recht! 1917. Merkwaardige trilogie, zakelijk ei degelijic ; wat zwaar geschreven, docl klaar gedacht. Nu, voor 1918, komt zijn groote daad : hij wendt zich ambtehj to ICamer en®Senaat van Beigie, tùe 11 bijzondere Konrerentie te Panjs moes ten vereenigen. Hij hangi een treffend tafereel of van al het oorlogsiijden : « het nutte loos bloedbad )> aan het front ; de on dergang van Europa; de uitputhm van onze bevoikmg ; de rouw in d< huisgezinnen ; de onbezonnen vernie tiging van . eigendommen ; het bekla genswaardig lot van'vluchtelingen.var knjgsgevangenen en weggevoerd< burgers. Hij herinnert aan den tijd toen he, menscheLijii teven als heiLig gescha, werd en hij spreekt van den eerbiec voor de zeijsiandigheid der natiën. Hoopvol begroeten wij 00k dit laat ste woord. Leo van Peborgh kan de zelfstandigheid van Vlaanderen mei uitsluiten. • Deze daad van onzen geachten senator toont wat een man durit dit door een hoog ideaal, een vaste over-luiging wordt voorgelicht en die dooi dik en dun gaat, met den blik op de hchtzuil die hem leidt op den konink-lijken weg. die zich atzonderen kan van de slafelijke menigte, zich losr-uki uit den maaistroom cler biind voort-drommende en voortgestuwde alge-meenheid.t Is des te bewonderenswaardigei vanwege Leo van Peborgh, omdat het indruischt tegen zijn gewonen levens-wandel, tegen den aandrang van zijn gelijkmoedigen aard.Hij is anders een meerderheidsman ; iemand die de ge-lederen niet breekt doch ge.ijken tred houdt met zijn omgeving. Hij kent en ziet om zich het ras der oorlogbaat-vinders. der o-w s, der woekeraars, der spelers op een Enfente-toekomst. _ Hij bekleedde een afzonderlijke po-sitie in de politiek : hii was de eenig-ste die op verkiezingslijsten mocht komen zonder gelasterd, bespot, be-dreigd, gescholden te worden. .Niemand ontsnapte daaraan, op geen enkele lijst, dan juist hij alleen. Hij begoochelde zich nochtans niet. Hij zag hoe de Paus in katholieke middens voor den Antikrist werd gescholden, alleen om van vrede te hebben durven gewagen. Hij zag ander-zijds hop Kardinaal Mercier, door hardnekkige oorlogsgezindheid een goedkoope en ongezonde populariteit verwierf. Toch aarzelde van Peborgh niet; versaagde niet. Dat is de macht van een ideaal. D?n wordt de mensch grooter dan zichzelf.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title Het Vlaamsche nieuws belonging to the category Gecensureerde pers, published in Antwerpen from 1915 to 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods