I ^OHKBMBKTSFUUZBK ! Voor *4» m»ad Voor 3 »MS^' ®" "" Voor 6 maawi I0.~ Voor «0 îsïT 18 «edaktie, #feee' eB Aajitf.adigluge'.i H ROODESTRAAT, « ANTVVERPEN j Oifesâag 22 Jasiuferi 191& qût jaarg JM 21 I —— -T- | , | -„| m |..||||.||,M,|...| Frijs 0 Centiem ^roor België Het Vlaamsche Nieuws VerseMjnt 7 maa! per week De opstelraad : IRai VERHULST, Dr. Aœg. 8CRMS, Boogleeraar Alb. VAN DEN BRANDE ■"fiif • irrr 11 ~im • 1 fin —mmwu mi—-a-ffr-PTr" AANHONOïGINQEK ! ïweede blad, den rcgeî 2.66 Derde id. id. ' — Vierdo id. id 6.6Ù Doodsbericht * — Blke medewerker it pcrsoonhjk verantwoordeliik voot yJin schrLjveît, en binât niet heel de Redaktk. VLAANDEREN BREEKT ZIJN BOEIEN! |p VOLKSVRËIJQDE OM VLAANDERENS f pOUTlEKE ZËLFSTAlNDIGHblD [ Ais een loopeud vuurtje, verspreiddc z.eh taterUàgavoau, over geucei c t V luanibcue laa u< tilydé ii»are uai ue oluoieele uniûe-jmg van v laauuereus ueitstaiiuigiiçia jU(Us grijpeii op ,6oiiaag zu jauuari, in dp ruiuie Ainaiiibi'a-zaai te jbrus>i>ei. Uveràl v>eid ueze ujdiïig, door het nog ylaauiseii-ûewaste gedeetie 4au ous volk, oy àe uitbnumgSie gecsiOnit outvang^ii. lu aile sieueii tu gemeeuten, m aue dorpeu ju gdwcûteu van V iaauaereu giep=n, iiog ieiutildetx avouu, bijeeiitouisteu piaats, waar U aiiuejijae tiei\>ps,iauuuig vau Viaauûereu geu-ru werd. L/uuenitti eu duizenden Vlamingen hebben [t-JUiCilt... isergens kan men komen of men hoort de jeàprcKKea gaan over de pracuuge daaci, vaarioe de « i<.aad vau \ iaaudereu » îs over-[cgaau.iiet Vlaamsche volk cnlwaakt eindelijk ait leii Jieigiscn-c'haùvinistischen oorlogsroes. tiij auen, die vau het bcgiu m den strijd tondeu, ^-trkalt de geestdrui uit de cogen, tu «c eerste wat ze el^aar zeggeu, îs : « li ie tiad iut toch kunnen denlcen juor ecu jaarl » \Vij hebben thaus een praclnige overwin-ius oeuaaid, — doch zjj vvas \eidiend; wat .1 uispanning, wat ai laaie eu ^uverpoosde ïerK- tu wilsKracht zij geicost heeit, kau me-paad bese£îen, die niet uagelijks onzeu heet-:erwoeaeu strijd tegeu iaster eu \erdathtiua-Ling... tegeu ûroodrupi eu vervolgiug... tegen satriotaruische kuiperij en franbkiljoub^ue fcinejLeur... tegen onderdumiscn gebtooK. en ^■nuieedoogende reehts\erKraohtmg van onze I^pjaudeii, iiieegestrtden beett. * Voch wanneér wij tbaus den weg zien welke le aliegdeii, en de schaar van Utndmzenden overscaouwen welke nu vodraan in onze 'gekdereu staan, voelt eenieder oiider ons zich IversieipE door een gevoe,, uat ous geheei ver-|uU H\et iels dat met te verklarsn, — tuaar locli machtig en heiiig is. | Keeos vau v66r een paar dagen voelde Ons volk dat er îeis gaanue was, — dat er iets footscii ging geueureu in de geschiedenis vau ■aanderen. I Al ûe openbare volksvergaderingen, tôt op He kleiuste buitenplaatsen geboudcu, werden |ijgewooud door honderdeu personen. iltelti in geuieenten, vselice wij verloren laaiiùen voor V laanderen, was er een gisting jyltu vouideeie onzer bewegiug outstaan. h|Zoo uerd Vrijdag 1.1. te: Anderiecht, een lenrausclite voorbtad van Urussel, een Open-fetc V aàiusche Volksvergadermg door 700 tôt [Du p-joo^eu bijgewooud, die de redevoerin-—e'. - ^i-rokeii door de h.h. Steven Prenaa ■/*' ■ AMergeru, telkens onderbraken V ' »i«ié toejuichingen. • t erd aangedrongen op tegen-V' "S werd uit de zaal geroe- ; sc'iieaig t' akkoord was met L ■> •- -•'-eilmgen. Op het einde B6*"0 uaa }k gebruikelijke dagorde, bij Iiuecubeid vau ^temmen, aaugenomen -— 1er een enkeje onthoadxng. r komt gisting, er komt beroering onder volk... net njk der frauskiijons is uitl laanueren is rijp voor de Zelfstandigheid... m ware het met mogelijk dat te Gent ataan «en betooging, waaraau duizenden soaen deelnemen, gevpmd wcrdt : dat te ssel, op «nkele uren tijds, 3000 persouen den verzame.ld worden, oui de blijde ge-rtems te vieren. 'andaag stemt reeds cen groot gedeelté van volk. m met het zich-vrijmaken van Vlaan-en ait de kneliende kluisters van een cen-iseerend Belgisch Staats\ erband, — mor-[ \en' wanneer de vruchlen zullen geplukt wor-I l?fa nan ietgeeu wij thans doen, zal heel de Beiolking van Vlaauderen het Vlaamsche fpatioDalieme toejuicheii. 'E iNDRUKWEKKEHDE V0LK.S3ET00UÎNG TE BRUSSEL Reeds pister konden wij eenige beknopte Kdedeelingen doen over de plechtige uitroe-'iiig van Vlaanderens' Zelfstandigheid in de lltiatnbra-Schouvvburg te Brussel. Ue zaal oood een 'p'iachtigen aa-nbHk, t vau nder tôt boven geruld tnet een uitgelezen pbhek. Op het verhoog en onder de aanwczigen be-«rktsn wij meerdere vooraanstaande Vla-iingcn. Men verontschuldige ons wanneer 1] hen hier niet allen kunnen vermelden, ®at wij slechts enkele namen konden optee-taen, we'ke hierachter volgen : Mter Josson, Lode Severeyns, Steven Pre-f advokaat Jozef Van den Broecks Prof. Dr. V. lack, Dr. Vernieuwe, Libbrecht, advokaat «rydaghs, Prof. Obussier, ICarel Angermille, Ifc- Dr. Claus, Von Ziegesar, ®°rr,c:RTai'> Waternaox, Peerenboom, Hals-den Eynde, Lambrecht, Bo-Oktaaf Steghers, enz., enz. ^■»t-/ïnter ^r' ®orms °P het verhoog korat, Wr,n j cetl geestdriftige ovatie gebracht. ■Rond 101/2 arenopent H de heer Àchiel Brijg ■« plechtige zitting. ■'n. *en torte inleidende rede verklaart hij t v ■ gewichtigste oogenblik is aan-K ® ln de geschiedenis van Vlaanderen. ■ iMMcfen behoort terug aan de Vlamingen. Ri'i * Van ^r^aantieren » heeft beseft dat Bl D p ^ondeu achterwege blijven, wanneer l,1""» zelfstandigheid als nationa-■«it euchen. P'ec^'&e zitting is belegd door de ver-■k,,.1?®6 Vlaamsche kiesvereenigiugen van ML7.u omI'ggende : « Jong Vlaanderen», K-m '^d1? Vlaanderen »; — « Vrij'Vlaan-ML r" ~ ' Nieuw Vlaanderen i>, — . Vlaatn- wndsbond ». ■ wordt de plechtige verklaring van H ]t. " Raad van Vlaanderen » voorgelezen, ■as a ^oa^trencle toejuichingen v%erd ont- verleent de voorzitter data het ■<wd «an .. Dr. August Borms B. 'in re<l« iii^et met het volgende vers van wn i.'î' î'S' een gedicht ter gelegenheid Bhcml verv'-3«-»isching der Gentsche Hooge-»11 ïesçhrefen : H.. n 1 Tlianderen, gij wordt weer een land, I en ftôo tajt! mat e&n uaam en een f ®»i «s t . [standaard ! rt»n 6p uw hMfd en een «capter in uw hand. l' ^ ^aandoren, jij wordt vur oen land t ■L^d. toej.) meer beteekenxs tiog hebbeti tiuiis . ?en- Nn werkelijk wordt Vlaanderen ■fe'a5 (Ovatie.) ^Keeds ri weer ^et doodenhxilsel af. Ba tôt â(ln Decetnber haddcn wij beslo-FPoch wii waartoe wij vandaag overgaan. «i2t kriio éérst de blijde boodscbap aan Kllen broeders in Duitschland ■"stmi? 4 ret,gea- Daarom zijn wij met I P'uicht A^btn Ke?3an (toej.). Zij hebben BtesMrift "ooren en zien vergingen. De ' waj er onbeschrijfbaar, en 't wa» Kg want het was de geestdrift ■iond. t^die 'a tlet vunr Sesta!n hebben 1 ■'®* tm» eok verruiicd gevo^len mdieu we nu tevens lot bij onze broeders ach-tér de vuurliuie konden gaan,oui heu in te lich->eu o. or hetgeen wij thaus doeu. Doch oudanks ailes, onclauk.»,den muur vau staai, ueave lus-sorieix lien eu ous ligt, — toch zal liel aeugelijk meuves vau VlaaxiQexens Aelxstauaigiieia ook tôt bij hen doorurxugen. ^\a huu oùixoemajk Jxjden, na huu bloeaeu voor îets clai met be-stond, zullen ze hier, bij huu ttru^keer, dan toch hun volk vrij en groot Viiiden, — zij zullen kunnen gemeten vau de vveeiae uat een herboren land biedt. (Ova.ie.j Alochten wij ook tôt bij Priester Van der Meultn gaan, — mochten wij toi op de barre rots gera^en, v<aarop hij thaus vexuaiiueu is, iioe zouden v;ij hem toeroepen : « Gij wordt gewrokeu, — uwe vervolgers zullen nooit meer een voet als regeerder», als heerschers in Vlaanderen zetten. » (Dond. toej.) Onze geinterneerde joiigeus iu Nederland dienden ook ingelicht... Kunnen uij echter onze soldaten aan het front... kunnen wij Priester Van der Meulen... .unnen wij onze geïuterucerden niet recht-streeks bereikeu, — hier in Vlaanderen zijn wij de baas en wij zullen reizexx van stad tôt stad, van gemeeute tôt gemeente, van dorp t^i dorp, vau gehucht tôt gehucht, — wij zullen de wankelmoedigen terug tôt niannen van de daad maken. £Jn onze tegenstrevers zullen vve dicts mâk.*u uut net nu xs : buis en of bar-sten!K-eeds tweemaal heeft ons volk het uur om tôt volledige zeifstanaigheid te geraken laten voorbijgaau... oe eerste maaî ten tijde van Jakob van Arte-velde, die den Staat Vlaanderen wilde tôt stand brengen... De n\eeue maal in 1576, met de Pacifikatie van Geut. j iians is ten derde maie het uur voor Vlaan-doreu ges agen ! Nu zullen wij het uur niet meer laiea .oorbij gaan. Wat zullen ons niet laten verdeelen... Want nooit, — noôit zal het uur voor Vlaanderen nog terugkomen. Als wij ons volk thans niet kunnen redden, — dan is het ten doode opgeschreven. Dàarom roepen wij thans den Staat Vlaanderen uit. ( i ierop worden de kandidaten voor den « Raad van Vlaanderen » en den Gouwraad der provmcie Braband voorgesteld, — welke onder donderende toejuichingen, bij algemeenheid van stemmen worden verkozen.) Dr. Borms zet zijn rede alsdan voîïïender-wijze voort : ite Pelgische Regeeung wil ons om hetgeen wij doen kwetsen, ■— z:j wil ons in het gelaat j:iabben, ir-aar zij bleef met haar nageis ha-peren in eenige lintjes... (Qelaeh). Het mSjne ook heeft ze afgeiiomen... Xk heb het gekregen voox* bewezen diensteH in Paru, — thaais neernt men het mij af voor diensten welke ik bewijs aan het Viaamsche volk. (Toej.) Tôt hiértoe heb ik het evenwel nog altoos blij-vsn dragen.'.Nu echter, vraag ik U de toelating ont het niet meer te dxagen (Ja ! Ja !) Ik zal het s?henken aan het Vlaamsche Oudheidkundig Muséum van Anti-Vlaamsche stukken. (Toej.) Dsai-in ook moeten de stand'oeelden van Char, ies Hogier, van Gendebien, enz., — tevens de éénta'.ig-Fransche sci'àatnaamplaten van Eîsene... de tweetahge straatnaamlaten van Brussel; d« sïi'ceksjhraften van onze tegenstrevers aan den Rijkskanselier. In dit Muséum zullen wij ook een fonograaf • plaatsan, om een staaltje op te ne men van het Beulemajis dat thans in Brussel wordt gespro-ken... i^ant over £0 iaar zal dat uitgeroeid zijn en dît moet toch bewaard blijven voor onze na-kome!ingschap. (Ovatie.) In de laatste drie jaar heb ik reede honde* den dreigbrieven gekregen, — wemu, thans mag mon mij gerust vermoorden, — de Heer mag mij tôt zich nemen, —,want ik heb, al is het dan ook raaar een paar dagen m-ijn Vlaanderen VTij gezien. (Dond. toej.) Nu is het oogm&rk van heel ons atre-ven ver wezanlijkt, : Oiiverduitscht, onverïranscht Voor Vlaanderen Die leeuwe daist (Toej.) De leden van den Raad van Vlaanderen zijn dooT een zee van laster gegaan. Zij zetten nu den strijd nog hardnekkiger voort, in de eene hand de zweep houdende, om de vijand van het v.'crk ta houden dat wij hebben verricht, — met de andere hand het gebouw voor Vlaanderens' Zelfstandigheid oprichtende. In den Staat Vlaànderen, zal het evenwel uit zijn met de uitzonderingswetten tegen de arbei-dei-B en daarom heeft de Raad be^ten dat in Vlaanderen, het hatelijk art. 310 uit het straî-wetboek zal verdwijnen. (Donderende, zich steeds herhalende toejuidxingen.) Spreker ihaalt een voorbeeld aan uit de Grieksdhe geschiedenis, waarin een brandenda fakkei steeds werd ov&rgegeven aan een ar.deren dragei, die er dan met voortiiep. Zoo ontstaR .T. F. Willems de Vlaamsche fakkei, hij liep er mee voort en gaf ze over aan Conscience, deze aan Vuylsteke, da-n kwam Rodenbatii en nu tij-dens den oorlog nam Lod. De R'aedt ze, uit wians handen wij haar namen toen hij zialtogend neerviel. (Tœj.) Nu is Viaanderen vrij, —> ook Wallonie. Bei-de volkeren zullen er geiukkig bij varen. Enkel de iranskiijons zullen er onder te lijden hebben, — deze moeten zich dan maar ergens vestigen •en hun land «. Franskiljonië » noemen ! Ons volk gaat een schooen toekomst te gemoet ! Vlaanderen wordt weer vrij en groot. (Al de aanwezigen staan recht en brengen spx-e-ker een minuteniang-durende ovatie.) N. B. — Morgen geven wij de rede von Prof. Lambric-hts. DEMOS. Uit de ^ Krijgsgevangenkampen rstsiukaspu Den avond van 2de Kerstdag hadden de Vlaamsche krijgsgevangenen van Heiligen-stadt en omgeving, de eer en dat geluk de professer Dr. Borms, onzen Vlaamschen Apostat, eenige uren in hun midden te hebben. Jan Van Ballaert, na eene korte welkomstrede, verleent het woord aan onzen voorman, onzen verlosser Dr. Borms. Deze ontwikkelde bij ne twee uren in eene meesterlijke rede den toestand van het Vlaamsche Volk ; hij bewees met statistieken hoe Vlaanderen financieel en staatkundig tegen-over Wallonie benadeeld wordt. Hij wist ons door zijne geestdriftige woorden te begeeste-ren, en een sterken algemeenen bijval onder-brak zijn rede, wanneer hij ons mededeelde, dat de Raad van Vlaanderen in den nacht van 22 op 23 December de Poiitieke Scheiding had uu„ 'oepen. Not enige woorden van bedanking door den i Voorz ter en de vergadering gaat uiteen on-dei uitmuntende stemming. In naam van al de rnakkers sturen wij onzen oprechten Vlaamschen dank aan Dr. Borm* voor zijn kortstondig bezoek etx zijne œeester- ! lijke rede in Heiligenstadt. Den 27n December 1917. Namens de Vlaamsche Krijgsgevangenen : D« Voerjâtter, De Schrijvar, Jaai- OFFICIEELE BERICHTEN ' — VAN OUITSCHE ZIJDE DUITSCH AVONDBERÏCHT Berlijn, Zoadag 20 Januari. — Offi-cieel : Van de gevechtsterreiîien niets nieuw». DUITSCH LEGERBERICHT Berlijn, Maandag- 21 Januari. — Offi-cieel : Westeiijk gevechtsterreîn Front gen.-veldm. Kroonpr. Ruppr. van Beieren : Ten Noordoosten en ten Oosten van Ieperen, evenals aan het front van Lena tôt Epehy, verhoogde artilleriebedrijvig-heid. Bezuiden Vend huile bleven, bij af• weer van een Engelschen aa'nval gevan-ge~nen in onze handen. Front Duitschen Kroonprins : In afzonderlijke sektoren van de Champagne en aan "weerszijd^n van de î/aas, gevechtsbedrijvigheià dtr ostt'l-Icrieën. Ten Noordvjesten van Reims en : in de Argonnen hadden kleinere onder-nemingen onzer verkenningsafdeelingen sukses. In de laatste tzvee dagen werden 11 vij-andeMjke vliegtuigen en 1 kabelbalicrn neergeschoten. Russisch en RoemeeŒsch gevechtsterreîn Niets nieuws. i — — ^— Balkanfrotat Tusschen Wardar en Doiran-meer leej-le het art'llerievuur bij tussch.enpoozen ?p. In de Stroema-vlakte kwam het meermaials tôt vvorveldgevechten, die voor de Bulgaren suksesvol verliepen. Itaîiaansch gevechfcterrein Geen bijzondere gebeurtenissfn. VAN FRANSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Parijs, Zondag 20 Januari. — Offi-:iœl : l'en Noordwesten van Reims en op den. rechteroever van de Mâàs, tamelijk be-irijvige geschutstrijd. Een yijandelijke Dverrompeling op de kleine Fransehe posten in de streek van Loivre is mis-iukt. Ten Noorden van Sint-Mihiel heb-3en de Fransehe patroeljen gevangenen nedegevoerd. VAN ENGELSCHE ZIJDE IVESTELIJK GEVECIiTSTERREIN Londen, Zondag1 20 Januari. — Offi-;ieel : De nacht ging kalm voorbij. Niets van )ijzonder belang te melden. Stad en Land EEN BELANGRIJK BEZOEK T] BRUSSEL. — Brussel, 17 Januari 1918 (Centraal Vlaamsch Persbureau.) — Te gelegenheid van de aanwezigheid t, Brussel vau den Duitschen Staatssekre taris van binnenlandsche zaken, Excel lentie Wallraf,. is een afvaardiging vai den Raad van Vlaanderen de» 15 deze door den heer Staatssekretaris ontvan gen. Prof. Dr. Tack hield eene aanspraal waarin hij den Staatssekretaris in Vlaan derea welkom heette en namefls dei Raad de hoop uitdrukte, dat het uu spoedig moge slaan1 dat het Vlaamsch volk de volmaking zijner zelfstandigheii en de Raad zelf de versterking zijne eigen. positie brengen zal. Met vast ver trouwen wachten de Vlamingen op d-besl'-ssingen die hun zekerheid mogei geven over hun lot en welke voor vrien< en vijaud geenen twijfel daarover la.tei bestaan dat Duitschland Vlaanderen', zelfbestemmingsrecht erkenneu en be schermeti zal. De Staatssekretaris wer. verzocht zijn invloedrijke voorspraak h dezen zin te doen gelden. In zijn antwoord dankte Excellenti. Wallraf de heeren voor hunue vertrou wensvoîle verklaringen. Hij hetinnerd' a an de sympathieke begroeting welke d' Duitsche rijkskanselier, cen jaar gelede'ii het door Vkamdeieti zelf gekozen do-e der autonomie gewijd heeft, en verzeker de ten slotte den afgevaardigden zijn beste wenschen voor de verdere verwe zenlijking htmner Vlaamsche doelem den. LIEDERAVONDEN VOOR HE1 VOLK (A. N. V.). Leider : Nand Rey naars ; lokaal : Autwerpsch Koffiehuië Van Straelenstraat. — Woensdag, 23 de zer, te 9 uur 's avonds (T. U.), weke 1-jksche zangles. Verder aanleerem vai het lied « Op het ÏJs ». De zatigeressen en zangers mogen koa te! oos over d& noodige liederboekjes be schikken. Nièuwe leden worden aangetiomen. Toegang vrij. EEN TEGENHANGER. — Ma schrijft ons uit Temsche: lu eene briefwisseling uit Gôttingen verschenen in «Het Vlaamsche Nieuws van 17 Januari, lezen wij « Hoe de Fran sche notuien handelen in Holland me Vlaamsche kindere® », en de briefwisse laai spreekt dienaangaande, met reden zij ne vcrontwaardiging uit. Hier vin den we, in 't hartje vai Vlaanderen, een treffende tege.nhange van dit tafercel, namelijk in het Onder wijsgestieht der Zusterkeus van Sint Vincent à Paulo, in onze gemeente, me dit verschil, dat de onderwijzeresseï meestal Vlam1-ngen zijn, die voorzeke met Vlaamsche centen betaald wordei om onze jonge luidjes door en door o] « een Fransehe leest te schoeien ». In die school ontvangen, jaar in jaa uil, gemidde!d 1000 onzer meisjes hui onderricht. Men leert ze in 't Fransch natuurlijk, het « Vaderona » bidden, ail* soortea van fabeltjes opzeggen en Fran sche spraakkundige ontledingen maken waarvan ze weinig of niets kunnen be gr'jpen. Vau Rekenkunde zullen ze nie s^el afweten, want dit zou ze te vee >ntwikkeleii.Het gesticht bevat ook een< ifdeelmg die men « externaat » noemt roor kindere n. van welstetlende burgers =ian deze leerlingen ig het Vlaarnsc! spreken verboden j En zoo drilt men hier sedert jaten pn,^ toekomstige huisvrouwen ; met een kiat Fransch vernis gaan onze meisjes de we nWm, «!àâr waar de mosdertaàï, de Irarn 3 de grondslag vau het onderv^js, zoo . noodzakelijk is. 1s het dan nog te ver-r wonderen dat over 't algemeen onze be-: volkmg zoo verachterd, onwetend en bij- - geloovig blijft j* Onze jeugd wordt ver- - basterd m de onderwijsgestichten die i men « aaugenomen » scholen noemt en r welke hcogstwaarschijnlijk voor hun - verbastèrend auti-Vlaamsch werk nog c met staacstoeiagen geidelijk gesteund - worden ! i Zou het niet meer dan tijd zijn dat het r Vlaamsch Ministerie van Ônderwijs ein-e delijk e«n kijkje werpe in soortgelijke 1 Vlaamsche ( i) scho'en, om aan die wan-r vormige toestanden een einde te s'ellen? - ALG. NÉDERL. VERBOND (A.T.) ? — Hooger Oîîâerwijs voor het Volk. — 1 De vierde en laatste vooirdracht van ^ Dr. J. Denucé, over « Plant;jn en zijn 1 tijd » heett plaats op Dinsdag 22 Januari, J te 9 1/2 uur (T. U.), in het Koninklijk " Atheneuni. 1 VERTEL- EN LEESUUR, Liberaal T Volkshuis, Volkstraat, 40. — Op Don-derdag1 e.k., 2 4januari, om halivier To- - reuuur, heeft een verteluur voor dç. jon-gens plaats. 1 Als sprëker treedt de hr Luc. De Rid-" der op, die zal handelen over : a) « Het • betooverd Kasteel » ; b) « Episod© uit Jan zonder Vrees ». DE « XXme SIECLE » EN DE HEI-3 LIGE EENDRACHT. — In zekere Bel-gische midden s verbeeldt men» zich gaar-ne den, tijd na den oorlog, als een soort gouden tijd per k, waar de eendracht heer-' schen zal onder de le'dende kringen, en - waar de regeering zzil worden uitgeoe-> fend door een keur van personaliieiten be- - hoorende tôt aile eindelijk verzoende par. - tijen. 1 heer Neuiray, bestuurder van de « XXme Siècle », het orgaan van den - heer de Broqueville, verstaat het niet al-dus. Ziehier wat hij daaromtrent zegt : a Het is een feit dat de parlementaire oppermacht en het demokratische regiem, bij de miiuiisters en hunne ambtenaren, j niet den zin en den smaak der verant-woordelijkheden ontwikkelen. Wel inte-gendeel... De ministerieele verantwoor-j delijkheid is overal een ijdel woord. Onze poiitieke mannen kunnen ailes verkeerd t bestureni, in putjlieke zaken, de staats-financién in de war brengen, kanalen en spoorwegen laten bouwen, waar zij niet noodig waren, er niet laten bouwen daar j waar het nationale belang het vereischte, r het léger verzwakken en dus het land ope-. nen voor den vreemden inval : het ergst •wat hun gebeuren kan is hun plaats van j. minister en hun zetel van volksvertegen-1 woordiger verliezeu. r De moderne staat, de demokratische ! staat, heeft de heerschappij aer regen-3 schermen georganiseerd. Alleman, in de besturen, vanaf den klerk tôt den r'epar-r tementschef, is gedekt door alleman. , Gevolgtrekking : de staat mext her-vormd worden, radiikaal, van onder tôt boven, de aanwerving der mini s ter s en . ambtenaren verbeterd, hun verantwoorde. lijkhetien ingericht worden. Naïeven of . wijsneuzen horhalen telkens — zij geloo-t ven het misschien — dat het voldoende [ zal zijn de vereenigde poiitieke partijen 3 tôt de macht te verheffen, om de ruïnen , te doen oprijzen, den, Staat herop te bou-■ wen, de natie te bevredigen. Dwaling: de i regeeringsmachine doen werken in den dienst van drie partijen? Het middel zou ; erger zijn dan de kwaal. Er is iets anders i te beproeven. Wat? Hoe? Men zou ons onze denkbeelden niet laten, blootleggen , «p het feuîdige oogenblik... » Iets voor icderen dag. DE GROOTE, DE DRIN&ENDE TAAK: HET EENTALIG VLAANDEREN De Kommissie van gevolmach-tigden, onder voorzitterschap van Prof. Dr. Pieter Tack, is samenge-steld uit mannen van hooge waarde, diepe overtuiging, beproefde on-derlegdheid-Zij heeten : Prof. Mr. Jonckx ; Prof. Mr. Heyndrickx ; Prof. Vernieuwe ; Prof. Dr. De Decker ; Mr. Flor Heuvelmans ; Léo Meert ; Dr. Ver Hees ; Dr. Aug. Borms ; Prof. Brûlez, met tôt algemeenen sekre-taris A. Brijs. Het is een groote eer voor hen en hun namen zullen in de geschiedenis van den nieuwen Staat Vlaanderen vermeld blijven en gegrift werden op de zuil die eens aan de heuglijke gebeurtenis zal herinne-ren.Het is een groote eer, maar het is ook een zware verantwoordelijk-heid, die zij op hun schouders hebben getorst. Boven aan, op het onbeschreven bîad van de geschiedenis van den Staat Vlaanderen, prijken die namen, maar nu moeten de daden volgen die het Vlaamsche vader-îand gaaf en rein, sterk en duur-zaam, op onvergankelijke hechte gronden vestigen. Een verheven, ook een ontzagîijk moeilijke taak staat hen te wachten. Een reuzenwerk moeten zij aan-vatten en met bekwarnen spoed voltooien, want de tijd is hun misschien slechts met dagen, met uren toegemeten, en wat zij van Vlaan-deren's beeld niet uit den ruwen klomp houwen, kan voor eeuwig vormeloos blijven. De vrede kan plot» intreden en verstard blijft allés, de stellingen, die eenieder bekleedt, ongewijzigd vastleggend. Ons nieuw bewind heeft een dubbele taak : lossnoeren eener-zijds. anderzijds binden- Wij moeten losgesnoerd worden van het verleden. Aile bestuurlijke en staatkundiere kabels die Vlaanderen aan Wallonie vastkluister-den, zoodat wij. bewegen noch ver-roeren konden, moeten doorgehakt worden. Vlaanderen lag in windselen en zxvachtsels verstikt en was een mumrnie in het huis België, waar alleen de Waal, en de franskiljon, die zijn leven afkocht door zijn taal te verlooehenen, de handeîende en tierige meesters van den huize waren.Vlaanderen ligt verstramd en verstijfd, half verstikt en bezwijmd: he-t moet leeren vrij ademen, leeren gaan, îeeren denken en handelen voor zichzelf. Aan de Kommissie van Gevol-machtigden is dit eerste en aller-moeilijkste toevertrouwd. Gij die Vîaanderen's lot in handen hebt, gij zijt mannen die wij liefheïsben, vereeren en in wie we een on voorwaar delijk betrouwen stellen. Gij zijt steeds de wijsheid en de kracht, het beleid en de moed van den Raad Van Vlaanderen ge-weest en heel de Raad, die er nog zooveien telt uwer waardig, is be-reid u met liefde te volgen, met onbegrensde toewijding te steunen. Doch ook. zult gij strenge reken-schap moeten geven, want Vlaanderen hebt gij in uw hand. Wat zult ge krachtig en doordrij-vend moeten zijn ! Wat zult gij ook rotsen in zee moeten wezen, want woedende golven van haat zullen u bestoken en bebeuken. Ziet wat er omgaat in Rusîand. De nieuwgeboren staten breken er allen tegenstand met geweld. Het bewind van Kerensky, dit van Le-nin, dit van de Oekreensche Rada komen met gepantserde auto's en machien-geweren in de straten. Nog dagelijks stroomt er bloed om verzet en weerstand te breken. Dat mag hier niet. Hier mag en zal geen bloed vlieten. En toch zal de weerstand hier nog hardnekkiger, ook nog trouw-loozer en nijdiger wezen. En dat geweld zult gij moeten fnuiken door de sterkte van uw beleidvol optreden. De Heiland kwam in het îand der Gergeseenen ; hij joeg de slech-te geesten uit het volk ; hij kwam het volk gezond maken... « En ziet, de geheele stad ging uit, Jezus te gemoet, en als zij hem zagen, baden zij dat hij uit hun landpalen wilde vertrekken » Dat zal bij een deel van het volk, dat gij redden komt en dat niet ge~ red wil worden, omdat het nog met beseffen kan, ook uw lot wezen, en ook tôt u zullen zij roepen : ((Wat hebben wij met u te doen? Zijt gij hier gekomen om ons te pijnigen voor den tijd? » En toch hadden zij geroepen op den Messias. Gij, Vlaamsche Mannen, zult niet heen gaan, gij zult blijven en wat gij binden zult zal voor eeuwig gebonden, wat gij ontbinden voor eeuwig ontbonden blijven ! Vlaanderen heeft 85 jaar om recht, om gelijkheid, om goedheid gebeden en gebedeld. *t Ontving nauwelijks de krui-mels die van de tafeï vielen en dik-wijîs was het nog gift in stede van voedsel. Nochtans gaf Vlaanderen zijn bloed in ruime mate, met dwaze mildheid ; 85 t- h., fatidiek cijfer in aandenken van de 85 jaar onder-drukking, van het vecfitend Belgisch leger der loopgraven, zijn Vlamingen. Wij dachten, nu zal er recht komen. Passieven vroegen het dee-moedig en schroomvallig ; Aktie-ven eischten het gelijk mannen een recht vorderen dat hun toekomt van rechtswege, en dat ze toch nog kochten met hun bloed ! h Of wat mensek is s r onder u, zoo zijn zoon hem zou bidden om brood, die hem een stuen zal geven ? » Die mensch, van wien het Evan-gelie niet gelooven kon dat één zoo slecht kon wezen, was Havere. Havere sloeg : het broodroofde ; het verbande den priester-aalmoe-zenier op Cezember-eiland ; het be-dreigde met twintig jaar dwangar-beid die zijn recht zou vinden langs den weg en het oprapen durfde ! Uit die waanzinnige vijandschap, uit dien dwazen haat hebben wij onze sterkte geput. t Is de vloek en de ondergang van het onrecht van blind te zijn, en die blindheid is de zege van de vrijheid. Dwingelandij geeft nooit toe ; zij blijft halsstarrig tôt het einde, uiter-aard van haar wezen, en 't is de worm van haar vernietiging. Als zij toegeeft is het altijd te laat ; 't is geen toegeven meer, 't is dan liegen om zich nog te redden. Uit den weerstand is Vlaanderen, is de Staat Vlaanderen gebo-ren.Voor eenige maanden smeekten we nog als onderdanige lieden van Havere om het brood van het recht. Nu staan we, meester op ons wettig erf, als zoons in de oud-vaderlijke woning en zitten neer aan den vrijen haard. Mannen van Vlaanderen, die de opdracht uit onze handen ontvingl, dien haard moet gij inrichten. De taal is ons aller religio, wat ons te zamen snoert. De taal is ons gelaat, is het gelaat van Vlaanderen, en dit gelaat moet kîaar wezen, van vreemde smetten en sproeten gereinigd. Dat weze dus uw eerste werk, Gevolmachtigden ! Laat al het an-dere rusten en wachten, om dat hoogst noodzakelijke te verwezen-lijken.Een klein, afzonderlijk, nietig ge-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.