ABONKEMENTSPRTJZEN : V* Voor een maand 1.70 Voor 3 maand 5.00 Voor 6 maand 10.00 Voor één jaar 13.00 IAIie irlachten nojieii» onregoimatig-in de bestelliug <ter postaboime men,ten zijn UITSLUITEND te rieh-ten aan het BESTELLEND PQST BUREEJL, en niet aan het heheer van het blad. DJtNSDAG 22 OKTOBER 1916 VRIJS 7 CENTIEM VOOR VLAANftEREN en WA.LLO.NI VlteDE JAAimNG _ Nf 38i Het Vlaamsche Nieuws VA»onklînt 7 WÈPtT week DP OPSÏELRA D: Hooîdon.steiler Rat VEKHULST, Dr. Aug. BORMS, Hoogleeraar AJb. VAN DEN BRAN DE AANKONDIGINGEN : """ Aankondigingen, per regel ... 0.71 Stadnieuws id. ... 1.21 Finantieele berichten I.6i IDoodsbericht 6.01 Elke medewerker is persoonlijl vtrantwoordelijk voor zijn schrij ven, en bindt niet beel de redaktie RtOAKTÎE, BEHEER EN AAN kO .N DililiNGEN : 7A. .VI =J A 141 i U S M A K ' 1 OFFICIEELE BERICHTEN Van Détacha zijtii DU1TSCH LEGERBERICHT Westelijk gevechtsterrein Berlijn, Maand. a g 21 Oktober. -Officieel : Legergroep Kroonprins Rupprecht In VLaanaeren werd voor en aa den Leie-seltfor tusschen Ursel e; Kortrijk gevochten. De vijand, di voorbijgaand in Zomer binnenge drongen was, werd er door tegenstoc weer uitgeworpen. Aan weers«ijde: van Deinze zette de tegenstander zic: op den Westelijken oever der Lei vast. Troepen die bezuiden de sta< over den stroom drongen,werden voo 't grootste deel gevaiigen genomen Een nest van Franschen bleef op de: Oostelijken oever achter. Beooste: Kortrij\ rukte de vijand over Doerlij en Zwogen op. Op de hoogten be we:ten en bezuidwesten Ritzhc brachten wij zijne aanvallen tôt staan Benoorden de Schelde wezen wij dei vijand voor onze linies af. Benoorden Doornih heeft de tegen stander de Schelde bereikt. Bezuidc: Doornih stonden wij met hem in d linie St-Amand-Oosten van Denah en op de hoogten benoorden en be noordoosten Harpres in gevechtsvoe line. Aan weerszijden van Solesme ^n le Cate-au vielen de Engelsches Kisteren hun on 17 en 18 Okt.tussche: le Cateau en de Oise ingezette aanval len vocrtzettend, met sterke krachte: aan. Tusschen Sommaing en Vertain bie ven zijne aanvalîen op de hoogten be westen het Harpies-dal in onze al weer-aktie machteloos. Aan weers zijden van Solesmes brachten wij de: over onze voorste linies voorwaart gedTongen vijand oo de hoogten be oosten en bezuidoasten de stad te staan. Solesmes en Aisonville ginge: verloren, en werden in tegenstoot hei somen. Aan weerszijden van le Cateau het ben wij onze stellingen na harden wisselvalligen strijd over t algemee: gehandhaafd. De Brandenburgsch 44ste reservedivisie, onder leiding va generaal-majoor Haas heeft zich hic bijzonder onderscheiden. De me groote middelen ondernomen vijande l.iike aanval is hiermee op het geheel 20 km. breede front, op plaatselijk beperkte terreinwinst van den teger stander r>a. door de taaiheid van onz door artillerie doelmati/T gesteunde îr fanterie mislukt. _ Legerproep Duit'chen rCroononra Benoorden de Serre werden hei nieuwde aanvallen van den vijand af gewezen. Aan weerszijden van d< straatweg Laori—Maire Zuiverden wi in tegenaanvai gedeelten van onze nog in vijandelijke handen geblevej _ linies en wezen krachtige tegenaan vallen af. Ook bewesten de Aisne na . men Oost-Pruisische bataljons en he &R in de laatste gevechten bijzonder zic] '^n onderscheidende reserve reg. 33 in te j'e genaanvallen hunne- s'eellingeni wee: en sloegen vijandelijke tegenaanval ^ct len af. Beoosten Vouziers trachtte d |en vijand zijn od 19 Oktober behaald plaatselijke voordeelen door voortzet »fe t!'ng zijner aanvallen uit te breiden ~a(j Vcornamelijk zijn zij door tegenaan 3or va' van ^et reS- 1 en door d. n taaie afweer van de 10e komp. vai i*en het Beiersch inf. rep-, 24 mislukt. Legergroep von Ga'lwitz : Beoosten Ronchev[lie werden ge 'y^ deeltelijke aanvallen van de Amerika Çe nen afgewezen.Voor 't overige blee Jn de gevechtsbedrijvigheid ?.an weers 3p' zijden van de Maas binnen beperkti grenzen. Zuidoostelijk gevechtsterre'n V1 Aan de Morava sloegen wij her _.e nieuwde gedeeltelijke aanvallen va? xtn den vijand af. De- tes Van Fransche zifde en en WESTELIJK GEVECHTSTERREIÎ al- Parijs, Zondag 20 Oktober. — Offi :en cieeil : Niett.eg'enstaand.ei het slechîe wee »e" hebbe;n die Franschen hun stellingien tus 3S" schen Oise en de Serre u,i;tg-ebre d ; toi a^" Oosten van'Veraauil zijn zij de Chaatrié ts- beek ov.ergetrokken en hebben ze voe Len gevat in de terreingolvingen ten Westea rts van Grafldloup. 3e" Al hu.n winsten werden ghandhaafd,trot beftige Duitsche tegenaan vallen. Tej !en Oosten. van Vouziers hebben de Fran er">fecbe troepen de zoomen vain het dor] , Perron bereikt etn vooruitg-ekomen in d-l'ichting van Landèvas etm van =Falaise ;n' een twjinitaigrtal kanonnein veirmeesterefid :en Van Enqalsc^e ziide 1er aet WESTELIJK GEVECHTSTERREIÎ Je- Londiem, Zanxiagf 20 Oktober. — Offi ele cieel : jke De Engeilsche vooruitg'ang' b(?Ooster ;n- le Cateau gaat voort. Britsche troepei ize voltooiden de veroveriing van Bazuel, di in- den weg naar Indrçri*fS en Deiiain opent viijf rnijjen van Valeucîeun^s. Ze trokke 13 : over de Sall«r;vier ten Noorden van 1 er. Cateau. / TFLEGRAMMEN De Politieke Toestand in Oostenrijk DE ZELFSTANDIGHEID VAN HONGARIJE Boedapest, 19 Oktober. — Het nieuwe re-geeringsprogramma van minister président Wekerle op grond waarvan zijn herbenoe-ming is geschied, beteekent de volkomen politieke ekonomische en militaire onaihanke-lijkheid van Hongarije, dat in de toekomst slechts door een personeele unie met Oostenrijk verbonden zal-zijn. Aile partijen begroe-ten de zelfstandigheid van Hongarije geest-driftig en onder den indruk van het nieuwe onafhankeiijkheidsprogram van de regeering besloot de arbeidspartij van Tisza tôt een fu-sie over te gaan met de grondwetspartij van Wekerle. Ora deze partijvereeniging door te voeren werden twee kommissies benoemd en het schijnt boven allen twijfel vast te staan, dat het kabinet Wekerle hetwelk thans de zelfstandighéid van Hongarije moet doorvoe-ren, nu in het Huis van Afgevaardigden over een kompakte meerderheid van 300 stemmen zal beschikken. Een afzonderlijke positie zal de groep Apponyi innemen, die zich heden weer tôt partij vereenigde en over ongeveer 30 man beschikt. In naam van dieze partij ver-klaarde graaf Apponyi heden, dat zijn aan-hangers in aile vraagstukken van buiten-landsche politiek en ook bij het doorvoeren, van binnenlandsche hervormingen het pro-gram van Wekerle ziri'.en steunen. AppO'nyi diende een motie in, waarin werd uitgespro-ken, dat Hongarije met de vijanden een rechtvaardigen vrede wenscht te sluiten en den duurzamen vrede der naties wil steunen. Hongarije keurt het voorstel van den minister van buitenlandsche zaken aan Wilson goed, maar houdt slechts een vrede^ voor rechtvaardig, die niet raakt aan de duizend-jarige historische staatkundige eenheid van Hongarije; waardoor aan aile nationaliteiten vrije ontwikkeling wordt gewaarborgd. Allleen de Karoly-partij blijft in de oppo-sitie. De Croatische afgevaardigden zijn zeer «ereserveerd en nemen voorloopig aan de beraadslagingen van het parlement geen deel. De geheele Hongaarsche pers juicht geest-driftig de zelfstandigheid van Hongarije en het samengaan van aile partijen toe. De (( Pester Lloyd » wijst er op, dat Hongarije 9fceeds voor het dualisme en Oostenrijk offers gebracht heeft ~en dat t'hans het conglomeraat van landen, waaruit Oostenrijk bestaat, n den orkaan van den wereldoorlog door het noodlot is achterhaald. Straatgevechten in Sofia Berlijn, 19 Oktober. — In Sofia hadden er, naar de « Berliner Lokalanzeiger » uit Wee-' nen meldt, in de jongste dagenj straatgevechten met de bolsjewiki plaats, tijdens we'.ke 3,000 personen het leven verlcçen. DE GEBEURTENÏSSEN IN RUSLAND Oekrajina en de Krim Kief is de stad der mislukte ondernemin-gen, zegt Max Osborn in een telegram aan , de « Vossische ». Eerst zijn de besprekingen 3 van Oekrajina met de sowjetrepubliek afge- - broken en thans ook die met de Krim. In naam is dat gebeurd omdat de volmachten der afgevaardigden van de Krim bij de Oekra-jiensche regeering te beperkt waren, daar zij de bekrachtiging van de te treffen overeen-komsten afhankelijk stelden van de goed-keuring door het Krimsche parlement, dal nog gevormd moet worden. De eigenlijke oorzaak ligt echter dieper, De Krim wilde lang zoo ver niet gaan bij de vereeniging van de twee landen als Oekrajina. Zij wilde volkomen autonomie in binnenlandsche aangelegenheden en eigen konsuls in het buitenland en vond dat de plannen var Oekrajina op een inlijving van de Krim neer-kwamen.DE DUITSCHE TROEPEN EN DE VERWOESTINGEN Den Haag, 19 Oktober. — De « Nieuw< Rotterdamsche Courant » vWneemt uit.Lon n den: «Daily News» schrij ft : Het is var groote beteekenis, dat er geen sporen var i- verwoestingen door branden, welke tôt noj n toe bij den Duitschen terugtocht kenschetsen< e waren, meer gevonden worden. Dit feit kai n in verband met de door Burian geuite mee ning gebracht worden, dat Duitschland d< - voorwaarden van Wilson zal vervullen, tôt d n aanneming leiden dat de Duitschers, in af e wachting van een wapenstilstand hun troepei e met zoo weinig mogelijk verliezen uit het be s zette gebied terug willen trekken. NU. W'elnu ! VVat kcant ervan? Reedii c'a gen, weken waçhten w>e, nu, dat elk uu ç kostbaar is. Je W-ij vragen een programma, één meen Vlaamschgezincl minimum-prc ^ gramma, niet over veertien diagen, nk >n ov6r œne w'eek, maar nu. O ! wij aile hier ùn de provincie, die den Viaamsche a_ strijd met kloppend hart volgen, wij hur keren er reeds zooiang ,naar, naar he ééne programma, dat aile aktivister e neen, aile Vlaamschgeziinderi moet veree nigen. Vcnelt mein dan niet, dat dàt d '}_ eisch is van het ooganblik?,.^ We kre je gen eenige artikels, eenige uitlatinger je die ons voar 'n oogenbl'k gerust stelder Maar d'at ailles haalde niets uit, er ge a beurde niets en toen, ja! toen kwame bedrpigingen : « wee hun die eern aktivis je zullen aainvallen » en klagende jeremia n clos: vae! vae Flandriae !... Maa.r, i Goda naam, zoo korrien we d'r niet ! N is 't het oogenblik van « aile hens aa s_ del-c ! » Nu moeten we ons samen schare a_ en schouder aan schouder Lri 't gelid ste If len. Nu moeten we onze mannen telle on geen g'apïig mag w zijn in onze rar gen. Geen verstrooiïng van krachte meer gelijk tôt nu toe: elke aktivist zoe wat een eigen programmatje. Geen weei spannigheid of eig,enzinniigheid meer r- Slechts eeme zaak : tucht, stalen tucht vn oî we zijn verloren !... En om dat te bereiken : één eenig pre gramma ! Men zal het misschion vreem gaan vinden, dat w'j zoo'n bepaalde wel ten willen stellen aan hen, die tôt nu to het roer hielden. Maar och! dat is w« .. eenvoudig : dààr wordt te veei bedachl daar is men te kart gebanden aan oud methodes ; terwijl wij gansch vrij zij ei van methodes ; terwijl onze liefde voo s" Vlaanderen nog geen stelsel geworde ,n is; terwijl wij miuder denken, ja, maa e' meer intuïtieî voeleni den nood van he ^ oogenbPk eu ons met één stap in de wei n kelijkheid plaatsen. t Dat programma, waarvan spnaak ,n moet opgemaakt worden in de eerste zi( n_ ting van dten Raad van Vlaanderen. E ro mag niet geredetwist worden : wat it diskussie gpboren wordt blijft aan dis e kussie onderhevig. Elk punt, dat redie tw'ist uiiitlokt, moet vallen. Want bedenk het wel : dat programma moet het pre gramma zijn, niet van de meerderhei-van d,en Raad van Vlaanderen, niet œïf van de aIgemeenheid van. <kin Raad va N Vlaaderen, maar van aile aktivister fi- zelfs van de meest gema.tigden — wa zeg ik? — van al diegenern, die het goe n meenen met de Viaamsche zaak, of z aktiiviiSt heeiten of passivist. Dat pre ie g-ramma moet zijn van het oogenblik. ja 't, maar ook voor de toekomst, of Belef >b ontruimd wordt of niet. Weten we da. le nog niet — o ! gelukkige onschuld ! -wat de rijkskanselier en de goeverneui generaa] ons zegden : dlat 'wij op on ™ ei^fln moeten steunen, op onze kachten Daarom moet ans programma zijn ee minimum-programma, b.v. : het behm den van wat we reeds verkregen : Ger —V splitsing in die ministeries, vervlaan at scb',ng van de besturen — oinderwijswe 11 enz. en dian daarbij nog een en andei et dat : 1. absolu-ut anmisbaar is, en 2. m< vold'oende zekerheid zal verkregen woi den. Elk punt, dat aan deze twee vooi waarden niet voldoet, moet vallen. Dat programma moet zijn ten dertk ;r> onveranderbaar. Het moet den grondsla. ,e- v or men van den heropbouw van Belg: h- ea van aile verdere Viaamsche Bewegiin§ ie Er mag niet meer aan getornd wardei Het moet gegrift staan in het hart en i den geest van allen, die willen : « ee schoon, vrij Vlaanderen in een schoor vrij Belg'ë » en met dat programma ai geloafsbelijdenis moeten diie allen zic dan sa m end ring en : eeni ijzeren rauur va n- wil! En laat dan komen, wat kome an moet : met die wilskrachtige overtuigin en in ons hart, met dien duidelijk afgeb* ;e- kenden weg vo>r omzen geest, dachen w în met aile h;nderpalen. Dan kunnen, we oo en bukken, zooiang het moet. Gelijk we n •a- zijn, zijn we niet schooni en niet sterk gi zij noeg om te Icunnen bukken, zonder g^ ■n- broken of' besmeurd te wordlem... W: >d- sprak daar van nooit te bukken, va lat Vlaanderen te verded'igen. tôt op de barr kaden? O! laat toch eiindelijk die grool ir. woorden eens weg ait onzen strijd1^ oi de het leven; die woorden,, die overdrijvm ji- gen, die ons versmachten! Eene omwei n_ teling! Maar hoe zouden we ze voeren jls Waar zijn de wapens? Waar zijn de aai an voerders? Waar is de sympathie van h-volk, of de buitenlandsche steun? Va één van die twee ten minste, moeten v gansch zeker zijn. Wat zou 1830 gewee: zijn zonder Frankrijk's hulp? En dar en dan ! we willen, geene omwfenteiiing tve Wat! w'j, die den oorîlog scheldbn voc >n- eene menschonteerende brutaliteit, v an zouden zijne gruwelen opnieuw voere an binnen de grenzen van ons landje, pas i °g het stakender vijiandelijkhed'en ? We zo nd den weer puinen gaan zaaiem, jonge 1 an vens gaan ' opofferen, ellende en rou ee- over ons volk brengen, haat en twe de dracht stiebten en voor hoelang? W d® v oorspelt, hoelang de verwildering, doi af- een revolutie leweeggebracht, zou d 1611 ren? En, verondersteld1, dat wij won ni be- hetgeen onmogelijk is ! — wat zoud< wij ïn dè plaats kuinnen steîlen van h omvergeworpene, wat ons volk voor zu ke offers zou schadeloos stellen? Ik vraag het aan hen, die in de gel; genbeid waren, een blik achter de sehe ^ mon te werpon ! Maar, neen, we zullen niet wirunen, < • L~ niet \-erliezen, omdat wij geene omwa teling willen; omdat wij eene gebeurlijl Let omwentebng in de kiem zouden vers'ti] en ken, wi,j, die nochtans. Vlaanderen lie 'n hebben, dat ons ,leven van nu af zi m" eigeaom is ! Slechts één weg is er, dien moeten w ^ volgen, kalm en bedaard, maar sterk < eendrachtig. Raad van Vlaanderen, toc nu, dat uw werk geene persoonlijke do< >n einden nastreeft, dat uwe eenige leu. ' is: voor Vlaanderen! ;n. rel En eens bet ordewoord gegeven, eea 'en de weg klaar afgebakend, dan.Vlaamsc ist gezind«n van België en Holland, de ha. ;a_ den in elkaar als eed van trouw1; di in geene afwijkingen, geene persoonlijl r^chtingen meer : dan slechts het « ixnu ajj necessarium ». en En moeten we zwichten, moeten v el- een tijdlaag _ zwijgen en ons verdoki en houden, we zullen het kunnen. Maa m- dat onze machthebbars dan wel wete en dat geene rust, geene eetndracht mogedi k> is, zooiang aan1 die eenige eischen ni er- voldaan wordt, dat het nooit zal gaan ar ! België, zooiang dat ééne programn it! niet verwezenlijkt is>. Schouder aan schouder dus, één wc ■o- en één wil, opdat g œne enkele gelegec nd he'd ons ontsnappe! et- Nu pas is de schoone tijd geboren! 00 Voor Vlaanderen! Voar Vlaanderen '"f SIGERIUS. ' de 'Nota der Redaktie. — Ln deze gewic -jn tige uiren is het van bolang aile stemm* or tôt uiting te latan komtetn. Het ware ve en heugénd, moesten aile aktivisten er t< ar bijdragen de lijn te heipen trekken d iet de Viaamsche politiek te volgen heeft. t ACETEBLIJKHEID Er in Ik toondje ,in dit blad reeds aan h is- groote verschil dat er bestaat tussch< le- Vlaanderen en Nederland op het gebi< kt van versta!n,delijke ontwikkeling, ve "o- schil, dat men slechts ten vol'e begr jp* sid kan, wanneer men eenige jaren hier hee Ifs doorgebracht, zich oiet opsluàtende an een ivoren toren of alléén aanslùitir kn, zoekende bij eigen landgenooten, ma. at met het Nederlandsche volk dag-in, da; >ed uit omgaaind» en oog en oor den kost g ze vende... en ik besloot dat ortssvolk ac 'o- terlijk is, door het verfranschte onde ja. wiijs, door die verfitenscbte leiding, do, r'ë halfslachtigheid en bastaardij. an Er zijn menschen geweest, diile m zegden: a Ik schaamde mij toen ik u jr" artikel las! » Ik vrœg hun: « Was 't o lDs waar? » En ze moesten bekennen : « H n? laas! neen! » ^ Er zijin er anderen die mij scxbrevei yu" « VVaarom allaen de slechte en oak ni :nt de goede hoedanighoden van ons volk m" 't licht gesteld? » Deze konden, reeds h e^' antwoard iin 't begin vam miijn stukje vi er' den, waar 'ik zegdle : Ik wil vergelijki iet^ gen maken, ook al vallen zij tegen o 3tr" uit, omdat eens en voargoed1 de wondi :"1 ' van ons Vlaamsch vo>lksleven moeten g zuiverd worden en omdat ik van oordf • ben dat, waar een operatie noodiig i a» men met een pleistertje niitets bereikt. île kan hier aan toevoegen, dat het emiij ni gepast voorkomt in een land dat ons < -n- gastvrijheid verleent, onszelf op te h 111 melen. Ik weet het beter dan wie ool "eT1 ons volk is een schoon volk, een heerli m> volk, een volk zooals er geen tweed© a's vinden is, maar het is onontwikkeld, h ich vorkeerdl opgevoed, het is verbaster an Ons volk 'ils een schoon volk, maar d; ,en sprpek ik niet van dezert, die ailes in h werk stellen om het te belasteren, te v< guizén; van die menschen die hun eig taéil verlooehenen om te pronken rr ,0' ' vreemde ve«ren die hen potsierlijk me nu ten maken, van diegenen die wel de ce ^ ten van de Viaamsche mensch,en in hi ^5" kas willen, m^ar hum niet hun recht w 16 len laten wedervaren, riin één woord1 v; a.n al die halfslachtigein, die ontvlaamsc zijn ,en z6ô verre van hun volk staan, d e zij de noodem van dat volk niet begr 3m ' iw- Pen" _,n_ Ons volk is een schoon volk, want Y ^np heeft in zich bewaard die goede eigje 1IV schappen zijner voorvaderen: gezondhc het sterkte, eerlijkheid, rechtschapenhei -an eenvoud, zçdelijkheid, maar... stelsel n we tige onderdrukkiing vrat jaren lang a eS£ al die deugden en indien thans moet w< in, den gesproken van achterlijkheid, dain 1D. i dat alléén te wij ten aan, de valsche ; mosfe.er, waarin men dat volk heeft do we leven. Ge:ef aan ons volk zijn voile rec pçn ,gn' gij, zult den vallen heropbloei zien v na' al zijn schitterende hoedlam%hedleri. o-u- Maar intusschen : ons volk fe in a< le- terlijkheid verzonken en men kan bet n uw genoeg zeggen, opdat di.e vaststellii ee- een zweepslag w,eze tôt het volledige 1 Vie sef vain, het ondermijnende eo gevaariij oor stelsel, waaronder het gebukt gaat. du- Men denke trou'wens niet dat i!k ien eerste ben, die heeft gewezen op de gr< len te voordeelen die een vollediige opleidi het in de moedlertaal met ziibh medebrpnj s ~ t- ' **1$ 1- of die getroffen is gewaest door de groo-tere ontwikkeling \ an die voJkeren, die bet gcluk haddeii in eigen ta.aj te worden r_ g root gebracht. Uit een studie, vôôr don oarlog v,<*.r->f schenen in, d,e « Katholieke VLaamschc i- Student », schrijf ik de volgeaide regjrJen :e over: c~ « De Viaamsche ùmgeniefur kan den Vlaamschen werkman ruiet den w<-g too-ln nen naar vakbekwaming. In Ho'lland bloeit eea rijk.e ambachtslLtoratuur : tim-rij merlieden, ameden, schilders, metselaars, :n werktuig-~fcn elektriciteitskundigen, meu->n belmakers, landbouwers, tuiiniiers, allpn 1- hebben tôt hun beschikking een overvloe-ze d'ge keus van werken ,en werkjes over hun ambacht en al zâijn onderdeeten. On-is derlegde ingénieurs of gestudeerde des-ti_ kundigen paren degelijke en volledige n_ behandeling met beA'attelijkon uitleg. De in weg naar hoogere bekwaming ligt voor ce den Hollandschen arbeider gebaand. En mi niet enkel in boek,en- Geregelde, metbo-dische ambachtskursussen in allerlei niij-/e vejrheidlsschollen, brengen dien Holland-an schen, den Deen,schen, den Duitschen,, r den Waalschen a>*beideir ,alle kennis bij, n' — uitgebreider rekenen, meet- ©n stel-kunde, begrippen van natuuir- en schei-kunde, nijverheidsteekenen, machinen-^ leer, materialenkennis, stoomkracVt.elt'lc-la trlciteit — die zi j n vakbekwaamheid kan valmaken. Hoe ver draagt niet de roem der k Université du travail » te Chargerai, J der Deensche volksboogescholen? Maar onze Viaamsche wroeters, 't zij metselaars, schilders, metaal- of houtbe-( werkers, weten ze al eens wat een vak-1 ' blad is ? Een boek nemien ze ze.lden ter hand, een. boek vooir hun ambacht nooit. Zulk boek bestaat ook nieit in Vl^ande-^ ren ! Welk verfransebt ingénieur kan het, r_ schrijven? Nijverheidsseholen zija rar^-x. teiten iin Vlaiinderen. In heel Oost-Vlaan-je deren zijn er zes,. in Henegouwen twe® en veertig. Dan wordt in Viaamsche nijverheidsseholen nog weinig door inge-œ nieurs en weinig in 't Vlaamsch onder-wezen. Van ontwikkelde stiielmannen vloe.it Vlaanderen niet over. Een Viaamsche miekanicien behoort tôt de merk-r>1 waardigheden, een Viaamsche elektricilein 1J1 is een uitzonidering, een Viaamsche miees-,(j terkn,echt is een geluksvogel. Krijgen we r_ één van deze a rbe:d sa ri s tok rat en te pak-n ken, dan mogen we gerust zijn: 't zal doorgaans wel een Waal, een Duitscher :,n of een Hollander wezen. Staat niet te Meenen, ten behoeve van Duitsche mees-^ tarknechts en techniekers, een Evange-r_ lische kerk? Vindt ge veei anders dan vreemde meesterknechts iin olnze Vlaam-sche brouwerijen, in onze miîcbinenijver-r_ heid, bij onze groote wat,erwerken en an->r dere openbare ondernemingen? Ontdek-ken we niet keer op keer Waalsche mees- .. terknechta in onze inrichtingm voor dek- 'J * • * ' triciteit. w n, Wonder heeft die toestand hoege-e, naamd niets iin. De Viaamsche ingenieur kan niet geven wat bij zelf moet ontbje-x. ren. De verfranschte Viaamsche inge-nieuir kan zijn kennis niet vervoilkschjcn jn in een Vlaamsch vakblad ; en rniet-inge-et nieurs missen de noodâge bevoegdheid ; n_ Viaamsche mondelinge uitleggingen over n_ technische zaken kan de verfranschte in-ls genieur niet verstrekken. Ambachtsles-s,en geven kain bij miinsit van, ailes. Na c_ jaren,lange, zrware Fransche studie, weet iej bij iin heel zijn veelzijdige kennis geen he- _ melsch woord je Vlaamsch zitten! ' [k En zoo gaat bet verder. Mondel'Jnge et uitlegging, openbare voardiracht, vulga-le risatiewarken, volkslessen, al die kanaten e- door welke beschaving, ontwikkeling, c : beschaving, ontwikkeling, bekwamiing jk en dus meerdere welsitand' neei-vloeien te van de hoogpschool tôt het volk, Iggen et afgesneden dbor de onoverbrugbare 1 ! kloof van het taalverschil. » m Volkomen waar, dat ailes! En wil mari et de proef op de somi zetten, men ga eens -r~ iinlichtingen nemen bij de « Kommissie en tôt verzending van Viaamsche boeker naar het Belgisch legpr ». Vakboeken k •e- de Nederlandsche taal wxwdlen er ge-n" vraagd bij tienduizenden! ^ Wat bierbaven is aangebaald voor cln-in genieurs en allerlei vakmenschesn,, dat zoi: ^ men kunnen aanvullen voor aile andere at takken van hoogere studie: want zoo is het ook gesteld met de werking van onze 1] Viaamsche! doktoren, die wel kennis genoeg b.eziitten, maar ze aan, het volk nid 6 kunnen mededeelen ; van onze advokater n"j en rechters, van onze hoogere miiitairen, j, ambtenaren, ministers, enz., enz., zoo ' veei du'«enden, die die voorlicbters zou-a" den moeten zijn van hun minderen even-^ mensch en die het niet kunnen ! is En is het dan te verwonderen, dal it- oinze Viaamsche menschen met tiendui en zenden zich mœten gaan verd'ierlijken ir ■ht de Waalsche koolmijnen, dat zestig dui-an zend mannen van het Viaamsche platte land zes tôt negen maanden lang steen-•j,» bakkpr of korenpikker moeten- gaan spei [,et 'len in Franknik ! ng J,a ! ans wlk is achterlijk, maar 't is >e- zijne schuld niiet! Geen jammerklacht i: ke het, die/ ik hier neerschrijf ; althains nie éérst «en jarnrnerklacbt. Dat is _eçn, vast-de stelling van dè naakte waarheid, opda' k> het vooir velen een spoorslag zoude z jr ng om mede te heipen tôt de verheffing var *t, ons volk-, opdat het voor allen het bese i zou meebrengen dat het nu lang genceg heeft geduurd, opdat thans eindelijk aile lakshc-id, aile an.-srschldÊigfheid zou worden afgescbud, in één woord allen zouden med warken om or.s \olk te maken wat het \ roegjer was, wat bot nog kan zijn, wat het iinn.erlijk is gcbîeven : Een schoon volk ! (t. Vrij België ») EMIEL HULLEBROECK. De Sietswijk - Hoisteitschi iwestie M,en schrijft ans : De Deensche nota aan Duitschland over de Sleesw jksche kwestie brengt ne.t gesphil Qcm.enceau-Georg BrandeS. uit iyi;j in de berinnering. Dne j.aar geleden ricbtte Clemenceau aan Brandes het verwijt, ciat de n&i^trale houding van die Deensche regeering in den wereldoorlog kenschi&tsend was voor de halfheid van dat land en bij noemde ze m indorwaardig. Denemarken had nu, zeide Clemenceau, de kans ami Sleesw.jk terug te nemen, maar had daar den mosd niet toe. Deze aanval . beantwoordde Brandes in « Politiken » in een opmerkelijk artikel, waarin bij de aantijgingcn van Clemenceau v,in de hand wees. Aan nationale geestdrift en belangstelling voor bett in de jaren zesfig verloren gegane land ont-brak het de Denetn niet, maar dat v\erhi,n-derde niet dat men in Denemarken de hoofden koel wenschte te houden. Een aansluiting van Denemajrken bij de zaak dor Entente achtte Brandes .voor 7ijn land verderfelijk. Sleeswijk zou op deze wîjze wellicht veroverd kunnen -worden en terug aan het moederland' komen. Maar het gevaar voor Denemarken zou pas na den oorlog beginnen : als eenmaal Duitschland de handen vrij kreeg. Wat zou het kleine land dan ver mogen tegen het optreden eener Duitsche revanche, losgelaten als het dain well'cht zou wiezen door zijn vrœgere Entente-bondgenooten, en geheel aan<zijn eigen, in vergelijking miet de Dukschg, geringe krocht overge-lat,en, als het dan zou zijn. Voor zulk eion avontuurlijke politiek was men in Dene-markeni niet te vinden. Sleeswijk was m,ein er niet en zou men er ook niet ver-geten, maar men voelde er niets voor den weg op te gaan die Clemenceau aanwees. Sleeswijk moès-t ongetwijfeld terug bij Denemarken komen, maar na vieedzaam overieg met Duitschland moest dat ge-schiedien, en dat kan, als Duitschland moest Lngaan op bet onuitgevoerde artikel 5 van het verdrag van Praag. Tôt dusv«r Brandes. Het is nu, volgens de laatste berichten, zoo ver gekomen, dat Denemarken in een nota aan Duitschland wtier aan dit artikel 5 aanknoopt. Met. belangstelling zien wij uit naar het verloop van die omderhandlellng&n. Dat zij, zouden aanle-iding geven tôt nieuwe internationale verwikkelingeni schijnt ons, van hieruit gez'en, niet in de bedoe-lig van Denemarken te liggen en, naar wij lîoaren, spreekt de nota dit dan ook uitdrukkelijk uk. Een aansluiting van Denemarken bij de Eintente-koialitie zou ap de verhouding van de drie Skandina-visebe landen een invloed hebben. die men .niet berek.enen kan, maar die ongetwijfeld ontz^g'l'jk zou zijn en wellicht de oude Skandi'navische eenheidsgedachte — het groot-Skandinavisch verbond — gehtel uit baar verband zou rukken. On-gttwijfeld zou dit laatste in Denemarken, waar deze Skandinavische 'dee geestelijk tehuis hoort, als een ramp beschouwd worden en in de eerste plaats wel door Georg Brandes, den WordvoerdieT en van d© Sleeswijksche en van de Groot-Skandinavische zaak. rrzrxmyjrrr ; Naar schattfng van den beer Cyrlel Ronsseeu, den vertegenwoordiger van den Raad vais Vtaanderen bij onze ]ongens in Doitschland, îi]a terr minste nog 4,000 bladen noadlg om op al de konujiando's onze Vlaainsclie kiijgsgevan^e-dsgctiffcg wat triorw» M branle» art ban vtaendarmi - STAD en LAND V 9am W GESNEUVELDE VLAMINGEN. — Op het veld van eer is gesneuveld 4e ' 22-jarige Adolf de Bruijne, getroffen door een vijandelijke granaatscherf. Hij was afkomstig uit Wyngbene. — Armand Bollen,, Hendrik Helder-wdrth en. Pieter Fillct, aile drie afkomstig uit Antwerpen, zjn gesneuveld. Ov,er hen, schrijft W. Segroeg in « Ons Vadarland » : « Ze waren vol jeugdgenot, kloeke Viaamsche telgen. Een bot stuk ; ijzer geworpen met dan haat vàn men-; schendooders, heeft hen getroffen. De makkers hunner stad niettegenstaande funne magere saldij, zijn opgesprongen ( en hebben hum eeti pracbtige grafzprk , geschonken, als blijk hunner trouw. » f (« Vrij België »)

Er is geen OCR tekst voor deze krant.