Tier-en-TwisIfesle Jaar, tm.eaiméUi^iLm^^ii!Sx!7Xi^: ■s. m IsIsÉÈisi — Hslspzla — ESpiÈsm Zoaiag, t! Ûelober (ON Aîla brîefwlsselîagea vracfct-*ï'îî te zeiïfSen aan Arrg. Vsax ïseghem, nîtgevcr tqqp de naamL Oss&ch. « Drufcfcerîj Het Voîfc *, îîîcersteegv a» 16, Geat. Buvcel van Wesfc-Yîaanâeren t Gîïfiton Bossuyb, Gîï<?c fier A m-bachteo, Koridjk. Telefoo-v 523 Bureel van Antwerpen, Bi-a-fc&nt eu Limburg : Viktor Kuyï, MLndcrbroedeisiraat, 24, Leuven HET VOLK l iiii»i i m i i l i Men sahrtjît lu t Op aile postkantoren aan 10 Îî« per jaar. Zes maanùen fr. 5.00. Drie maacden fr. 2.50. Àaukondigingen. Prijs volgens tarief. Voorop fct betalen. Rechterlijke hersteîîing, 2 ta per regel. Ongeteekende brieven wordûB geweigerd. TELEFOON N° 137, Gont. ^ersclii| m t © EaïaaS p>ep weelt. CHR1STEN WERKMANSBLAD 2 CENTIEMEN HET NUMMEB DE MAN OF 'T MACHIEN? Een der talrijke oorlogscorrespondenten van den Times doet volgendc belangriike .vergeiijking tusschen de strijdwaarde van fden mensch en de vernielkracht van het machien : ledere Engelscliman heeft een ingeboren gelooî in het zegwoord, dat iemand be-langrijker is dan een kanon, namelijk de mari die er achter staat. 't Is het zegwoord der moedigen en zijne waarde is welspre-kend bewezen geworden in den loop van dezen langdurigen veldslag. Want onder de talrijke lessen welke het gevecht der 'Aisne ons verschaft heeft, is er geen grootere noch belangrijker dan deze, dat het machien, hoe machtig of hoe inge-Wikkeld het ook weze, slechts eene borst-■weer zonder veiligheid is tegen de twee handen van een mensch. Laat mij die Stelling opluisteren met eene geschiedenis uit het oorlogstooneel. Het gebeurt ergens op 't front, in eene fcleine vallei door een begroeiden heuvel beschermd. Doorheen de vallei loopt een "weg naar de hoogten op. Van op de hoogten ziet men, overheen de rivier, de verschansingen van den vijand. Om van dit deze verschansingen een doeltreffend vuur te kunnen richten op gezegden weg, langs denwelken munitie en voedings-middelen aankomen, moet men over een post 'signalen op de hoogte beschikken. De Duitschers hadden die niet en toch wisten zij nauwkeurig hunne houwitsers op den weg te doen vallen. Hoe dat? Heel eenvoudig omdat zij, waarschijnlijk in vredestijd, zorgzaam het terrein be-studeerd hadden en de plaats bepaald waar hunne kanons moesten opgesteld •worden en onder welken hoek nauwkeurig hun vuur moest worden gericht. Ziedaar dus het wetenschappelijk, juiste, doodiijk machien. Maar wat gebeurde er? Zoodra die taktiek der Duitschers onthuld was, werd een aanval tegcn de batterij bevolen. Deze begon, gclijk het moet, met een artilleriestorm, gevolgd ,van een stormloop met de bajonnet. De vijand kon aan de woestheid van dezen aanval niet weerstaan. Hij brak zijne lijnen en verspreidde zich. De stelling jvan zijne batterij moest veranderd worden. En zijne volgende salvo's verloren hijna gansch hunne doeltreffendheid sinds «r geen vooropgemaakt plan meer be-Stond om het schot der kanons te richten. De bajonnet een zeer gevaarlijk wapen ■zijnde, oordeelen de Duitschers, men mag het gelooven, dat zij zooveel mogelijk dezen strijd met de artillerie moeten voeren. Hunne mannen verbergen zich 'achter hunne machienen ! Maar ten ware aile opgedane aanwijzingen bedrieglijk zouden zijn, kan zulke strijdwijze niet welgelukken. Ten slotte is't altijd de man die telt, — de man die uit de verborgen 'loopgracht komt met het staal in de vuist, om te toonen dat hij man is, — de man sdie genoeg man is om het schild van |'t machien te durven wegwerpen. « ledere veldslag, zegde mij een officier, wordt ten slotte met de bajonnet gewonnen. i Die alledaagsche waarheid begint zicli nu nog maar op te dringen in den geest van hen, die vergeten hebben dat de wcreld altijd toebehoort aan de dapperen en de stoutmoedigen. Onze engelsche soldaten misprijzen als iets schamelijks de « theorie van het machien ». Ik heb schijnbaar onmogelijke storm-loopen hooren verhalen, die de zegepraal behaalden wanneer de nederlaag reeds zeker scheen. Ziehier bij voorbeeld een tooneel, be-schreven door een man die er aan deel-nam. Tijdens een regenachtigen nacht, terwijl de zware kanons van op de na-burige hoogten bulderden en ontzaglijke houwitsers met eentonige regelmatigheid boven de verschansingen ontploften, werd eensklaps het bevel tôt stormloop ge-geven. Onze soldaten komen in gang ; voorzichtig schrijden zij naar de vijande-lijke lijnen toe, tusschen de plooiingen van het terrein beschutting zoekende. Uren lang waren zij in vochtige grachten, aan een onophoudend vuur blootgesteld gebleven. Hunne zenuwen waren over-spannen, de razernij woedde in hun hart. Daar springen zij op den vijand. Einde-lijk mogen zij hunne waarde met het staal in de vuist doen gelden. De over-rompelde vijand moet vluchten of be-zwijken. T'allen lcante worden slagen gegeven. Lijf om lijf wordt er gevochten, man tegen man. Eensklaps rolt een diepe, langgerekte lach tusschen de strijders. Door de ont-roeringen gebrokcn, is een onzer soldaten krankzinnig geworden. Hij verpersoon-lijkt als het woeste beeld der vernieling. Thans is 't niet meer de koele moed, maar eene uitbarsting van woede welke onze lieden opzweept tegen den vijand, welks rangen zij neerslaan gelijk een reusachtige vuurslinger het zou doen. Machienen zijn kraehteloos tegenover dergelijke vurigheid in de drift ; nog nooit is er een toestel uitgevonden dat aan zulke menschelijke aanstuwing kan weerstaan. De vloed van den veldslag deint vooruit, gebroken en ontredderd trekt de vijand zich terug ; zijn aanval is ver-nield. En als eene eindelooze bedreiging blijft de klanlc van dien verschrikkelijken lach voortgalmen in de vreedzame vallei. Het groote oorlogsmachien heeft zijne maat gegeven en de verwachte uitslagen niet verschaft. De menschenhanden zijn er tegen verheven geworden en zijne zoozeer geprezen volmaaktheid heeft zich enlcel getoond in de wiegeling van ontel-bare raderen, waarvan het voldoende was dat er een enkel ontschokte opdat gansch het toestel stil viel. En op de boorden der Aisne toonen Engelschen en Fransclien dageljjks dat de vurigheid van een vrij volk en de liefde voor het vaderland meer waard zijn dan de berekeningen der roofzucht. Geldelijke toestand te Parijs. Levensmiddelen in Duitschland. JJUlUCdUA, «7 VOl-UUCl. JJC gCiU.CJLXJ!V.t; 'moeilijkheden welke voor Parijs konden te duchten zijn door hen die den bijstand en jhet bestaan der hoofdstad te verzekeren 'hebben, zijn uit den weg geruimd. : Sinds de oorlogsverklaring waren de be-îhoeften der stad aanzienlijk gestegen. Er moesten groote nieuwe uitgaven gedaan worden voor het toereiken van onderstand aan de werkloozen en aan de familiën der I soldaten. Nu, op 't oogenblik dat de uitgaven verhoogden, verminderden de inkomsten idoor het niet-betalen der belastingen, de mindere ontvangsten van het octrooi en het inindere aandeel der stad in de uitbating van Métropolitains, trams en autobus. I Kortom de stadsbegrooting der drie jlaatste maanden (Juli, Augustus, September) had een tekort van 52 millioen. De te-kort moet de gemeenteraad zien te dekken. De overeenkomst tôt redding is gesloten op deze basis : 1 ) De stad is gemachtigd gemeentebons uit te geven ; 2) de Staat-kwnt voor een derde tusschen in de hulp aan werkloozen ; 3) de Staat zal aan de istad voorschotten doen tôt vervulling van vroegere verbintenissen. Parijs behoudt aile vrijheid voor de uit-delging zijner obligatiën om het afbetalen zijner loten. EsJzerlljke Prlns oiitzadsliî. Prins Eitel-Frcdrich, tweede zoon van iden duitschen Keizer, is tijdens een gevecht van zijn paard gevallen enheeftzijn knie verstuikt. jaet nermiet t ageuiaii Koiiaigt voigenae officieuze nota af : «Het was van in den aanvang voorzien, dat een europeesche oorlog de levensprijzen zou doen op- en neergaan. De noodwendig-heden der bevoorraâing van het duitsch leger hebben àie beweging in gang gestoken en, gelijk altijd, heeft de stijging der prijzen eene vermeerdering van aanvraag verwekt en tevens eene groote verhouding vanwege de verkoopers. De moeilijkheden van ver-voer, door de mobilisatie veroorzaakt, hebben niet weinig lot de prijsverhoogingbij-gedragen en ten slotte heeft men verplielite prijzen in entrepôt moeten bepalen, welke maatregelen vooreerst terugsloeg op de streken van voortbrengst en vervolgens op aile landen van het Keizerrijk. Het gevaar bestaat niettemin en kan slechts verergeren op het oogenblik dat de landbouw voor allerlei bezwaren staat (labeuren, dorschen, leveringen). » Vermits de huidige omstandigheden noodzaken de voeding van het leger en van het volk te doen voorgaan, wordt het on-misbaar in de moeilijkheden der bevoorra-ding te voorzien. Als éénig middel stellen de Onderen der Cooporatie van Beriijn voor, door de regeering den maximprijs te doen -vaststellen voor do granen, het meel, alsook voor de erwten, de peulvruchten, enz. Zij weten dat dergelijke maatregel ontzagelijke moeilijkheden medebrengt. en bijzondere belangen kan schaden ; maar zoo menbe-sloten is het algemeen belang voor ailes te doen gaan, zal men wel middel tôt overeenkomst vinden. » (Havas.) Oosicnrijk onder Voogdij. Uit Weenen wordt aan de Corriere délia Sera verzekerd, dat het oostenrijksch leger , in Galieie nu teenemaal onder de kontrool van den duitschen Staî is gesteld, ondanks het verzet van keizer Franz-Jozef. Generaal baron Ooenraad von Hotzendorf, overste van den oosteni'ijkschen algemeenen staf, is feitelijk van aile macht beroofd, onder voorwendsel dat hij te zeer geschokt is door de dood van zijn zoon, die op het slagveld gesneuvéld is. Generaal von Auffenburg is van zijn commando ontzet, zoogezegd voor zieke-lijkheid, maar werkelijk omdat zijne beweging bij Lublin wordt ar.nzien als een groote missiag, die de oorzaak van Oostenrijks nederlaag geweest is. (Router.) De Waarde <îcr Oosicnrijkers. Een bricfwisselaar van den Daily Mail schrijft uit Petrogradc : In 't algemeen heeft inen zich voorge-steld na de groote nedcrlageu der Oosten-rijkers in Polen en Galieie, dat de waarde van het oostenrijksch leger, op het slagveld, veel minder y,'as, als het duitsclie leger. Onder dit opzieM is het belang-rijk de gedachten te lcennen van een officier der russische geschutafdeeling. Deze schrijft in een dagblad van Odessa : « 't Is mijn oordeel dat het Oostenrijksch leger in niets moet onderdoen voor het duitsch leger. Ik heb er mij zelf van over-tuigd De oostenrijkers vechten met kracht-dadigheid en wilskracht. » Wij hadden te doen tegen een wel be-slisten vijand die goed de tucht verstaat. De legers zijn wel gewapend, goed uitgerust en goed voorzien van munitie en ofschoon hunne geschutten beneden de onze staan, hebben zij puik werk geleverd, gansch den tijd van den oorlog. » In de laatste gcvechten rond Lemberg hebben de Oostenrijkers gevochten met eenen buitengewonen moed en onzen zege-px'aal heeft zoo gemakkelijk niet gegaan, dan men het algemeen gelooft. Ik heb de overtuiging dat, zoo wij de Oostenrijkers hebben kunnen verslaan, de duitsche legers het niet langer zullen uithouden. » m mil ■ Een gevecht in de Lueht. Tusschen Epcrnay en Reims is een aangrijpend luchtgevecht gelevei'd. Een duitsche aeroplaan was boven Epernay verschenen, maar men is aan zulk ver-schijnsel reeds zoo gewoon, dat men er niet te veel aandachtaan schonk Schielijk week de taube snel af en vlood in de rich-ting van Reims. Dan bcmerkte men dat drie fransclie vliegers hem naijlden. De jacht duurde niet lang. Toen de Duitscher boven den rechter kant van den berg van Reims was, steeg een fransch toestel er boven. Een serjant, die in het fransch vliegtuig zat, opende het vuur op den Duitscher en na enkele revolverscho-ten plofte de taube neer in het bosch van Viezy. De geleider was dood. Als het machien den groncl raakte, schoot het in brand en beide inzittenden werden s amen met het tuig door het vuur vernield. loiorÂmbiiioBcea, De engelsche bladen hadden een oproep gedaan om een grooten aantal motor-ambulancen aan de maatschappij van het Rood-Kruis te bezorgen. Die oproep, den 1 October gedaan, was zaterdag reeds rijkelijlc beantwoord. « We waren overtuigd, schrijft de Times, dat de begoede standen onzer natie maar den no od moesten kennen om er in te voorzien.Op twee dagen tijd waren dertig zulke ambulancen gegeven of toegezegd. Den 6 October was dat getal reeds tôt 93 gestegen en vrijdag klom het tôt 123. Die ambulancen worden dadeliik naar Frankrijk overgebracht, op de achter-hoede der Verbonden legers, waar zij ge-roepen zijn uitstekende diensten te be-wijzen. Nieuw eanadeeseh Expeditiekorps. De canadeesche regeering heeft besloten een tweede Expeditiekorps van de Verbonden legers in Europa te voegen. Dit korps zal 10.000 man sterk zijn. In geval van nood zal een derde, en ook een vierde korps volgen om aile verliezen on-mlddelijk weêr te kunnen aanvullen. De canadeesche regeering wil niet de minste vergoeding van Engeland en zal al de onkosten zelf dragen. Belglë's jongs mannen zouden hst zlcb eeuwig schamen niât gestreden te iîebbsn waar vmmden fist voor oss [Sgdsn. De bewegiogeo vao Generaal von Rluek. De italiaansche genera-al Gatti verhaalt in de Corriere délia Sera zekere belangrijke bewegingen der duitsche legers, in Frankrijk alsook op de oostenrijksch-russische'grens en in Oostelijk Pruisen. « Rond 5 September, schrijft hij, was er eene verplaatsing van duitsche legerkorpsen van het oorlogstooneel in Frankrijk naar het oorlogsveld in Rusland ; die verplaatsing verzwakte de duitsche krachtenin Frankrijk, op merkbare wijze. Heden begrijpt men de redenen van ûen aanval van von Kluck en deze der voorbereiding der versterkings-stellingen, door het duitsch leger thans be-zet.» Het sehijnt zeker dat de duitsche leger-krachten in Frankrijk, sinds lang merkelijk flauwer zijn, dan zij het in den beginne van den oorlog waren. In de eerste dagen van September vroeg de aartshertog Frederik, opperbevelhebber van het Oostenrijksch , léger, op dringende manier aan den duitschen opperstaf, eene zending van nieuwe krachten. Op 3 September hadden de Duitschers de vasfte overtuiging dat de negen iegerkorpsen der generaals Auffenberg en Dankl, gevaar liepen afgesneden te worden van het overige deel der legers en dat het leger van Roussky (vijf korpsen) naar Lemberg en Crodek gezonden en het leger van Broussiloff (drie korpsen) naar Halies-Ka lusz-Drohobejev gezonden, het voornaamste oostenrijksch leger dreigden te omsingelen- » Om de verwijdering dezer zes legerkorpsen te verduiken, deed generaal von Kluck een geweldigen aanval tegen de fransche soldaten, in de streek Provins, 't Is eene uitmuntende taktiek, van de beste legergeleiders, krachtdadig te willen vooruit-ruklcen, op liet oogenblik dat zijne zwakte moet verdoken worden. » De aankomst der duitsche legerkrach-ten in Galieie, deed den russischen vloed min of meer verminderen. Om in Frankrijk de duitsche lijn weder te versterken bracht men op 17 en 18 September troepen uit Oostelijk Pruisen in Frankrijk en deed men hen post vatten in 't center van 't duitsche front, nagenoeg in de streek van Laon. » Op U fflljiea van Mail. Een telegram uit Weenen meldt dat ten gevolge der bezetting van Opatoff en van Klimontoff, de Oostenrijkers woens-dag in gevecht waren op gansch het rus-sis ch front, zich uitstrekkendc van Opatoff en van Tarnoff tôt Neusandee, ten eiiule de twee russische legers in bedwang te houden die, de verledene week, vooruit-rukten van Przmysl naar Karakau, en die reeds Tarnoff (op 45 mijlen van Krakau) en Neusandee bereikten. Het russisch vooruitrukken stuitende, willen de Oostenrijkers Krakau van een beleg redden. im HALF MILLIOEN UMM GEVALLEN Londen. — De Daily Telegraph ont-vangt uit New-York, het volgend telegram « Volgens brieven, hier uit goede bron ontvangen, zouden de duitschers, gedu-rende de zes eerste weken van den oorlog, tôt aan den veldslag der Marne, een half millioen man verloren hebben aan dooden, gckwetsten en verdwenenen en zulks enkel in het oostersch oorlogsveld. OP ZEE. Vaarluigen g&zonkan. Rome, 7 Oct. — Men meldt uit Ancone : Op de kust van Dalmatië zijn vier oostenrijks! h ; torpedobooten en twee torpedojagers slachtoffers geworden van vlottende mijnen, door de Oostenrijkers zelf gelegd. De bemaningen kwamen bijna gansch om. Duitsoîîs torpeiloiiooî la flen nrond geboord. De onderzeeër « E 9 » heeft nabij de monding der Ems een duitsche torpedo-boot in den grond geboord. Duitschers en Japanneezea. In het oorlogsministerie te Tokio gelooft me» te weten dat de duitsche kruiscr Cormoran en twee duitscha kanonrieer-booten in den grond geboord zijn in de baai van Kiao-Cliou. De oinsingeling van Tsingtao is volledig telegrapheert men aan den Dailu Mail. EENE VOORSPILLmS. Een Amerikaansch doktor die den dood van Mac Klnley en de aardbevîng van Rio de Janeiro voorzegd heeft, schrijft in een Amerikaansch blad dat de Duitschers en den Keizer den genadeslag zullen krijgen tusschen 9 en 30 Deceinber. Hopen wij dat deze voorzegging be-waarhcid worde I De Sueeessie van Coburg-Golha. Een komiteit van den landraad van Coburg en Gotha heeft vastgesteld dat de regeering een ontwcip moet aanbieden tôt wijziging der wet van 3 Mei 1852, ten einde ai e buitenlandsche leden der regeerende familie van de successie uit te sluiten. — (Reuter.) N. d. R. — De hertog van Saksen-Coburg-Gotha is een zoon van wijlen den hertog van Albanie, die een oom was van den engelschen Koning Joris. De regeerende hertog heeft twee zoons en de rechtstreeksche successie sehijnt dus verzekerd. De hertog van Connaught en zijne nakomelingscliap hebben aan hunne rechten op successie verzaakt. Maar zoo er geen erfgerechtigden in rechtstreeksche lijn blijven, komt in aanmerking het Koninklijk Huis van België, dat afstamt van Leopold, prins van Saksen-Coburg en Gotha, met recht van aanspraak op de successie. DE OORLOG IN BELGIE. Rond ^trtae^pesi. Meer en meer wordt bevestigd, dat de Engelschen reeds gebruik maken van twee der zeven forten, welke de Duitschers eerst tôt zwijgen hadden gebracht. Door een geloofwaardig persoon die vrijdag van Antwerpen kwam en, door de diensten welke hij daar bewezen had, in staat was op de hoogte van den toestand te zijn, werd ons verzekerd dat de Didtschers op een belangrijk punt tien kilometer achteruitgeslagen waren. De Duitschers schieten nu in 't wilde, zoodat hunne bommen en houwitsers in meerderheid verloren gaan. Bij Duffel kwam eene bom midden een kamp van 't Rood Kruis terecht, een tien-tal personen kwetsend. In eene inrichting, gevestigd in een ge-bouw, waar gekwetsten verzorgd worden, vloog eene bom doorheen de eerste en de tweede zaal tôt in eene derde, waar zij neerviel zonder te ontploffen, na aldus drie muren doorboord te hebben. De omstreken van Duffel worden erg geteisterd. Maar de algemeene toestand is in de laatste drie dagen van uur tôt uur verbeterd. Gei iistsîeîlmg m? Àntweppsche Families. Vele families van rond Antwerpen zullen misschien ongerust geweest zijn over het lot der 750 ongelukkigen, die in het krankzinnigengesticht van Mortsel ver-pleegd werden. Die families mogen gerust zijn. De 750 verpleegden van Mortsel zijn reeds sedert woensdag in veiligheid gebracht in het gesticht van Selzaete. Ânlwerpsche vluchlelingen in Hollande De bijzondere korrespondent van den Times schrijft dat er zich nu meer dan 1000 Antwerpsche vluchtelingen in Hol-land bevinden. Verscheidene honderden zijn te Rotterdam toegekomen. ~AÏwi8 over jsugdlge krac&t bsscliikt. most in het gelid voor Bslgië's eer en vrljhsid. TE BRUSSEL. De postzegelverzamelaars hebben donder-dagmorgen de bureelen van den Post, letter-lijlc bestormd. Men stelde er voor de eerste maal duitsche postzegels te koop. De lief-hebbers waren zoo talrijk opgekomen dat een ordedienst moest ingericht worden. De Duitschers hebben, om zich geld aan te schaffen, een taks ingesteld van 5 frank, op de vrijgeleiden (passe-ports) die toegang • geven in de heele provincie en van 10 frank voor de vrijgeleiden daarbuiten. De duitsche overheid heeft ook accijns-rechten in den Entrepôt, sinds 1e October. In 't Paleis van Justicie is ailes kalm en alhoewel de vacantietijd uit is, blijft men staken. De advokaten hebben geweigerd te pleiten en de avoués besloten geen enkele zaak op de rollen te brengen. 't Is dus stakmg ! * * * Zondagmorgen zijn een dertigtal stnkken geschut uit Brussel vertrokken, langs den Ninoofschen steenweg, in de richting van Geeraardsbergen. Op de poorten van het iNfinisterie van Bin-nenlandsche zaken hebben de Duitschers een bericht uitgehangen, in de Duitsche taal, meldende dat zij Mechelen bezetten en de beschieting beginnen der forten, met hun groot geschut. Sinds zaterdagmorgen heeft men hier geene nieuwstijdingen meer, uit het land. De Gentsche dagbladen komen niet meer toe, daar de Duitschers het toezicht der dùgbicv den nog verecherpt hebben.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.