Zss-eB-Twînlîgsîe Jaar. — N. 294 )> , ■ V ■u-V ii trtr- r Eodsfcsî — Halspzla — EîpMom *****■'- • 1 M ■ I ■ ■ - ■■ ■ , Dooderdag, Î4 December 1916 Atte MeXtrîs«>Hn ge» Weï WÎj te renden nan Au g. Vt leegkcm, uiigever rcor den&axt *saafEch. « Drukkerij Het Yoli tîeerfiteeg, 16, Gent. Bnreel vcor West-VIaanderei Oftston Bossuyt. Recollettsa St.Taat, 14, Kortrijk. HET VOLK Mon soKirljft !a s Opalle pcstkantorer aan 10 pet jaar. Ses maanden fj» 5.1 £>ne maanden fr. 2,50. __ Aanteocdlgingon : - 7 J1ia volgens tai-ief. Vooroc BetaJen. Becfcterïyke hersteiling, g per regel. Ongeteekende brieven WOK u Igeweigerd, ÏBlïïFÛON N« 137, Qoaè ITerschynt 6 maal per week CHRISTEN WERKMANSBLAD «2 Cenliemeai liet nu SINT-AMANDUS. In zijne puike voordracht over Sint-Baafs abdij, sprak de Z. E. H. kanunnik Vanden Gheyn de andere week onder meer ïeer belangwekkend over de roi van Sint-\irrandus in de beschaving van ons volk. VYe kunnen dat scliriftelijk niet zoo pittig sveerg'even als de geleerde Genten? f r, d.ie Z. E. H. Vanden Gheyn is, dat mondelings ieecî. Maar toch meenen we onzen lezers "en dienst te bewijzen met er lmn volgende rjijzonderheden van mede te deelen. * * * Sint-Amandus werd rond 589 geboren :e Herbauge in Aquitanië (het ZuidWeste-ijk deel van het huidig'e Frankrijk). Na ^edurende vijftien jaar een kluizenaars-even geleid te liebben, deed hij zijnen îersteri pelgrimstoeht naar Rome, waar fiem in den slaap Sint-Pieter verscheen in hem beVeî gai: naar Gallië te trekken >m er de godsdienstleering van Christus :e prediken. De Gallen waren gekend voor aunne wreedheid en barbaarschheid Sint-Amandus kwam dus rond 629 voor le eerste maal te Gent. Hij werd er zeer ilecht ontvangen, want d,e heidenen, die jlsdan deze streek bewoonden, mishandel-:len hem en wierpen hem zclfs in de Schelde. Te dien tijde was de toekomende stad îiets meer dan eene samenhooping van irisschers- en bootsmanshutten. Na zijn mislukten aanvang, door zijne îezeîlen verlaten, ging Amandus bij de SlavÔHen, waar hij al niet veel beiers be-swam. Eenigen tijd nadien naar het hof «an koning Dagobert geroepen om er den pas geboren (630) Sigisbert te doopen, iârzclde Amandus niet aan den Vorst :ijne ongebonden leven swijze te verwijten. Deze was er woedend om en verbande hem îaar Aquitanië; tôt betere gevoelens g'e-somen, riep hij hem echterterug, maar hij con hem niet lang bij zich houden. In 631 kwam Amandus voor de tweede naal te Gent, voorzien met groote som-nen gelé en bijgestaan door ambtenaars ■n soîdaten. Hij sticlitte vooreerst eene cerk en een klooster op den Blandinusberg in korten tijd nadien nog eene kerk en een clooster in de vlakte tegenover de samen-"Ioeiïng van Lei en Schelde. Die stichtin-jen werden aile twee toegewijd aan Sint-Pieter, maar terwijl de eerste haren naam )ehield, kWam de tweede later onder de îoede van Sint-Baaîs. De tweede Zending van Amandus was îelukkiger dan de eerste; want na de be-5e e ring der door hem vrijgekochte slaven, ieten ook de bewoners zich op hunne >eurt winnen door de innem.ende welspre-cendheid en de on ver .toorbare zachtmoe-iig'heid van den man Gods : zij verbrijzel-len zelf hunne afgoden en ontvingen het loopsel. Rondom de twee kerki-n en kloostcrs mtstonden weld.ra Woningsgroepen, die le oorspronkelijke eerste wijken uitmaak-en Van de stad Gent, wier middenwijk, n tegenstrijd met wat overal elders op te nerken is, slechts nadien tôt stand kwam n waai*van de eerste kerk (St-Jan) in ) J2 gewijd Werd. Het is maar drie honderd aar na de stichting der twee vermelde doosters, dat de Graaf van Vlaanderen >p den tinker oever van de Lei een ver-lerkt kasteel oprichtte, waarbij zich in t vervolg eene burgwijk aansloot, weldra fekend onder den naam van Oudburg. « Twee kloosters, een burcht, eene pa-■oe.hiekerk, dat ailes op Verschillende tijd-rtippen gebouwd en vei'spreid over het litgestrekt grandgebied dat de huizen haï)s bedekken, dat waren de ongeliik-;oorlige begjnsels der stad Gent, » — t » i 1 _.. r -i rr Ô A 1 ...l .-r_ • i . i •: 1- de verdeeling der stad te dien tijde zien in deze vier goed onderscheiden wijken : de Sint-Baafsstad, de Sint-Pietersstad, de Knipe van Gent en de Oud.burg. Maar uit dat eenvoudig betoon spreekt klaar-blijkend dat Sint-Amandus, door de op-richting der twee kloosters, moet aanzien worden als de ware stichter der stad Gent. 't Is in het klooster van Ganda, hetgene tegenover de samenvloeiïng van Lei en Schelde gebcuwd was, dat een rijk Heer uit Haspengouw (tusschen Tienen, Zout-Leeuwen Aarschot), de genaamde Allo-Wijn, door Sint-Amandus gedoopt met d,e;i naam Bavo, zich liet opnemen en de kruin aannam. Amandus zette zijn predikingswerk in het Frankenland voort en Bavo bekwam oorlof hem te vergezellen; maar in 647 schorste Amandus zijn apostelschap om bisschop van Tongeren-Maastricht te worden. Dit ambt verliet hij rond 650 en om-trent dezen tijd kwam hij eene derde maal terug naar Gent. Ongelukkig was zijn klooster aan de samenvloeiïng van Lei en Schelde in 648 door de Noormannen vcrbrand ge-worden. Bavo kwam den Apostel van Vlaanderen ter hulp voor den heropbouw der vemielde abdij, en ditmaal werd de bouw niet in hout, gcliik tevoren, maar in steen voitrokken. 't Is in dit nieuwe stift, uit zijne eigene vrijgevigheid opgericht, dat Bavo — die, sinds Amandus bisschop van Maastricht geworden was, als iiere-miet de bossclien van Mendonck bewoond had, — zich bepaald kwam vestigen. Hij stierf er den 1 Ootober 654. Men weet nog, dat Sint-Amandus, na zijnen tweeden terugkeer in Vlaanderen, de kloosters van EInone op de Scarpe (St-Amand-les-Eaux), van Marchiennes, van Ronse en van Leuze, alsook de kerk van Drongen stiehtte. Hij stierf op neg'en-tig'arigen ou 'erdom te St-Anand, den zondag 6 Februari 679. NauWelijks zes jaar na zijne dood. maakte een zijner vol-geliager., Bau-Umo. d, monnik van E'-none, zijue levensbeschrijving, waarvan een prachtig overschrift, dagteekenend uit de IXe eeuw, in de stadsboekeiij van Gent berust. DE RIJKSDAG VOOS3 DE Z3TTIHG. BEHLIJN, 11 Dacember. — De Rijksdag-zitting van morgen wordt uiet enkel in de poli-tieke midden3, maar door het gansehe publiek met eene spanning te gemoet gezien, die kan vergeleken worden mît de zenuwachtigheid die de zitting van 4 Au justus 1914 voorafging. De zitting van morgen is het voorwerp van aile ge-sprekken, ook daar waar anders van geene poli-tiek gosproken wordt, en over hetgeen de Rijka-kanselier zal zeggen loopen de meest verschillende veronderstellingen rond. Het getal der inge-wijden is in het tegenwoordig geval zeer klein, en wij herinneren ons geen politieke actie over dewelke het zwijgen zoo streng gehouden werd als het nu 't geval is. Het gedrang voor het bij-wonen der zitting overheerseht ailes. Sinda gister vrocg reeds zijn aile kaarten genomen en het is moeilijk te denken dat men ergens nog over eene ingangskaart zou besehikken. Van de bemerking die gevoegd was bij de officieele mededeeling van het bijeenroepen van den Rijksdag, dat gedacht wordt dat de Rijks-kanselier over den militairen toestand in Roe-menië zou spreken, gelooft natuurlijk niemand iefcs meer. Men herinnert zich nu dab de voorzit-ter van den Rijksdag reeds ter zitting van 2 December geaproken heeft van de noodzake-lijkheid eener dergelijke tweede zitting. Men herinnert zich ook dat de Bulgaarsehe minister-vôorzitter Radoslawow, ongeveer eene week ge-leden, in de Sobranje gezegd heeft, dat do ver-bonden Regeeringen binnen kort aan hunne volksvertegenwoordigers mededeelingen zouden doei, die aller, zcuden bevredigen en met reden besluit men uit al deze feiten, dat de Rijkskan-a elier en de staatssekretaris van 't buitenlandach ambt, in de ltiatste dagen in 't Groot Hoofd-kwartier in onderhandelin<;en waren met. dén Karel met zijn ministervoorzitter daar ook is ge-weest, — wat ailes lange voorbereidingen waraa, waarover de Rijkskanselier in de zitting van morgen zal spreken. Deze samenhangende feiten zijn ala de voorteekens dat het om eene zaak geldt over dewelke tusschen de monarken en regeeringen eene overeonkomst gekomeji is. Sn ook hot feit dat do Rijkske.nsslier heden de leidonde mann en van aile Bondstaten heeft ontvangen, dat hij en «êa^tsmkretairia Zimmar-man morgen de partijleidcrs van den Rijksdag 's morgéns vroeg zullen spreken, en dat kort vôôr de zitting aile partijen benprekingen zullen houden, wijst er op dat het eene politieke gebeurte-nis geldt van buitengewone betsekenis, duu niet om de militaire beteokenis van een naburig oorlogstoone'el en de dap,ruit te nemen gcvolg-trekkiugen, ook niet over eenen afzonderlijken vrede, waarover in enkele bladen ge3proken werd. Het moet meer algerneen en gewich-tiger zijn wat de Rij kakanaslier morgen aan den Rijksdag te zfcggen heeft, als gevolg der lange onderhandelingen en besprekingen die laatat- leden in 't Groot Hoofdkwartier plaats hadden. * ** Berlijn, 12 December : De zittingszaal van den Rijksdag is overvol. Op aile tribunen verdringen zich mcaschen. Ook de loge van het Hof is bezet. In de loge der diploniaten liebben talrijke vertegenwoor-digers der Verbonden en neutrale Staten plaats genomen. Aan de talcl van den Bondsraad ziet men den rijkskanselier yon Bethmann Hollweg, Zîmmerman, Dr Helfferich, v. Stein, Groener, graaf Rodèrn, v. Cappelle, v. Breitenbach, Beseler, Dr Lentze, v. Schorllmer, v. Loebell, Havenstein en de vertegenwoordigers van aile Bondstaten. Voorzittcr Dr Kaempf opent de zitting met een lialf uur vertragjwg om 1.50 urc en geeft onmiddellijk het woord aan den Rijkskanselitr. B£ 2.3TTS3^a. BERLIJN, 12 December 1916. — Rijkskan-aelier von Bethmann Hollweg doet de voigende verkip(ring : Mijne Heeren ! In do hoop op spoedige nieuwe gmistige gebeurtinissen tj velde, lag de reden waarom de Rijksdag niet voor langen t'.jd ver-daagd, maar uwen Jioor Voorzitt ir overgelaten werd den dag der aanstaando openbare zitting te bepalen. Die hoop heeft zioh buiiermate snel vervuld. Ik wil kort zijn. De îeiten spreken. — Roemenie's deelname aan den oorlog zou onze en onzor Verbondenen stellingen in het Oosten oprollen. Terzelfdertijd zou het groot oiïensief aan de Somme ons Wcste-lijk frort doorbreken, zouden nieuwe Italiaan-sehe stormloopsn Oosïenrijk-Hongarië verlam-men. De toestand was erns ùg. Met do hulp van God hebben onze heerlijke tro9pen eenen toestand ' gesehapen dio ons vollediger an grootere zekerheid biedt dan te voreri. (Levendigc bravo'.) Het Westfront scaat, het staat niet enkel, het i3, niettegenstaande den Roomeensshon veld-tocht, met grootere resarven, aan menschen en materiaal uitgerust dan vroeger. (Levcndig bravol) Tegen aile Itqjiàftnache verwikkelingen is zeer nadrukkelijk gewerkt, en terwijl aan de Somme en op den Karst het trommelvuur dreunt, terwijl de Russ^n tegen de Oôstgrenzen van Zevenbergen stormlieper, heeft veldmaar-schalk Hindenburg in eene meesterlijke leiding zonder voergannde, en met troepen die in wed-ijver van aile Verbondenen in veld- en marsch-tochten het onmogelijke tôt mogelijk gemaakt hebben. (Levendig bravo.), gansch West-Walachije en de vijandelijke hoojdstad genomen. (Levendig bravo. ) En Hindenburg rust niet. De militaire ver-richtingen gaan voort. Terzelfdertijd is door do slagen van het zwaai'd onze economische verzorging vaster gegrondvest geworden. Groote vooraaden aan graan, levens-middelen, olie en andere goaderen zijn in Roe-menië in onze handsn gavallen. Hun vervoer is in gang. Niettegenstaande ailo sahaarsehte, zouden wij ook met den eigen voorraad toegekomen zijn. Thans staat ook onze oconomisehe zekerheid buiten kwestie. De groote gebeurtenisssn van te lande waardig,voltrekken zich de lieldendaden onzer duiJcbooten. (Bravo'.) Do hongersohim, die onze vijanden tegen ons wilden oproepen, laat hen nu zelven niet los. Wauneer na verloop van het eerste oorlogsjaar Zijne Majesteit de Keizer zich in openbaar be-toog tôt het volk wendde, sprak hij het woord: «Groote beproevingen (^wingen eerbied af en sterkesn de harten. » Nooit is het anders geweest met onzen Keizer, met ons volk. Ook nu niet. Géniale leiding en ongewone heldhaftige uit- JL JL*~ L VJCUt 111 J.UU-X X<J<1 i. MENGELWERK. 7 De Weduwe van den Grafmaker En nu wees geworden, was Lea voor mij nijne gansehe toekomst, ginsch mijne liefde, ;ansch mijne familie, g.'heel mijne vreugde, nijn ailes. Na haarniets meer, buiten haar niets neer.... En voor haar ook, buiten haren Hendrik, londer haren Hendrik scheen ook niets te be-taan, niets meer dan eenigen aantrek voor haar iad.... En nu op dit oogenblik is Hendrik de la Saulaie niet enkel zonder vader of moeder, ;onder huis, zonder betrekking, maar ook is zijne 'erloofde voor hem meer dood dan wanneer zij in éne doodskist gesloten zij door de baren van len oceaan in de diepste afgronder verzwol-;enware... Niets meer biijft hem over... noch >anden, no ch liefde, noch gedachten... en op lat oogenblik, hadde hij geene heilige als moeder iehad, zou hij zich afvragen wat eene vrouw is, laar zij, welke hij een engel meende te zijn, in rezertlijkheid slechts een schrikkelijk monster -ras ! Francina kon zich op dat oogenblik niet ; yeorhouden hare beide handen vooruit te steken ; e op de knieën te leggen van Hendrik en stil-, wijgend zijne woorden te weerleggen, Door ] \ ^ J V V» /I J.V • i hare houding wilde zij hem zeggen : ik aan uwe Francina, ben ik dan niet meer daar om u> te bewijzen dat er op deze wereld îog goede vrouwon zijn? Er was daar misschien nog iets anders, iets moeilijks om nader te bepalen, iets waarvan zij zich zelve nog geene juiste rekenschap kon geven- Maar iota waa het, dat daarom niet minder beatond. lots wç.a het wel eigen aan eene vrouw. Francina, dit nochtans onbaatzuchtig en gansch verldeefd schepsel, had een oogenblik eene aiddering van vreugde gevoeld, toen zij bestatigdô dat M. Hendrik jufvrouw Lea Wcn-del niet meer beminde; dat tusschen beiden een aigrond waageopend geworden, welken niemand welken nieta meer bij machte zou zijn te vullen. Ali ! Zij bedroo» vich niet ! Deze jongoling, 't was niet enkel droefheid welke in zijne stem lag, maar hij had oen afkeer opgevat, onBe-schrijfelijk, haat en zelfwalg. Aan welke schaamteloosneid had zijn afgod van gister zich toch kunnen pliehtig maken? En indien Lea zoodanig was, Hendrik de la Saulaie waa te oprecht van harte om ooit te vergeten, ooit te vergeven, noch ooit te bemin-nen, ondanka het verleden, ondanks het fortuin 1er juffrouw. Wat hij .verbroken had, ondanka do won de îijns harten, zou het tijdelijk fortuin niet bij nachte zijn te hermaken. Hij bleef alleen, gansch alleon ala een achip->reukeling, zonder verloofde, hij nochtans haar VUtJrmgOU wwiwnw,/» 6"'"^"- Hendrik, zoo goed, zoo edel, weike zij mat den naam van schoonen prifts betitelde. Geene Lea m?er tusschen hem en haar; zij Francina zou zijne diensSmeid worden, zijne vriendin zoo getrouw ja als npderig en onbe-kend. Ah hoe zou zij hem verzorgen, hoe hem troosften, hem geven ailes wat zij kon, hem veratrooiing geven voor zoo verre do zieke of hare kleinen hare hulp niet noodig hadden. Francina immers, t lie eerbare vrouw, niet enkel in woorden maar in aile oprechtheid des harten, had altoos eene overgrooto genegen-heid gehad voor M. Hendrik. En daarom nu meer dan ooit zou zij hem blijvrn beminnen voor zoo veel haar plicht zulka toeliet. Van hare kindsheid af, waa hij voor deze arme weezehet ideaal geweeat ven eenen man, die edel waa, oprecht, fier, wolkeniederejonge doehter mècht aanbidden in het geheim van eon maagdelijk hart, het waa de liofdedroom welken men niet bekend maakt. De lafheden, de versclirikkelijke noodzake-lijkheden Van het leven verbrijzelen de vleu-gels dezer droomon in korte atonden : doch de wonde, de geheime won de der liefde geneeat .liet meer. Francina waa altijd de onbekende zuster, de oprechte vriendin van M- Hendrik g3bleven, van wie zij aleehta diepe achling, ware gene-gonbeid vroeg, vermits het lot hen niet voor elkander beatêmd had. C% Jtervoigt-J pen. Ook de inu'endige ontmoedlging, waarop de vijattd rekende,was eene drogrede. Middon in het hcete van den don strijd heeft de Duitsche Rijksdag, door de wot over den Vaderlandschen hulp-dienst eene nieuwe beschutting en weerstand helpen scheppen. Aehter het strijdende leger staat het wcrkonido volk. (Bravo.) De reuzenkracht der Nalie is werkzaam voor hot eena gemeenzame doel. Niet eene belegerde vesting, zooals o*aze vijanden het dacliten — maar een gansch, geweldig, goed geordend leger-kamps met onuiîputteiijke hulpnuddelen : dat is het Duitsche Bijk 1 (Bravo.) Vast en ti-ouw in ver bond met de strijdvaar-dige wape r broc ders, onder de Oostem'ijksch-Hongaarsche, Turksche en Bulgaarsehe vteg-gen, ©Bgestoord door de rodes ouzer vijanden, die ons voorcersl wereldveroveringsplanr.cn, kort daama vertwijfelde angstroepen naar vrede toe-schrevejj, zijn wij er beslist op ingetreden en gaan zoo verder, steeds bereid ons te weren en te verslaan; voor het bestaan van ons volk, voor zijne vrije enverzekerde toekomst, steeds bereid om ion dien prijze do vredeshand te drukken. Onze sterkte maakt ons niet doof voor onze vcranlu>oordelijk!tcid voor God, voor het eigen volk, voor de menschheid. (Bravo.) Onze vijanden hebben onze vroegere verklarin-gon van vrede^bercidwilligheid algowezen. Nu zijn wij een stap verder gegaan. Volgens de sîaatsinrichting woog op 1 Augusfrus 1914, op Zijne Majesteit de Keizer persoonlijk de zwaarste bcslissing, welke hij te nemen gehad heeft : het bevel der mobilisatie, die afgedwongen werd door de Russische mobilisatie. Tijdens dit lang en zwaar oorlogsjaar bekommerde de enkele ge-daehte den Keizer, hoc een verzekerd Duitsch-land, na eenen zcgerijk doorgevochten strijd, weder den vrede zou bereiden. Niemand kan zxilks beicr gctuigon dan ik, daar ik de verant-woordelijkheid voor aile regeeringshandelingen draag. Alet het diepste zedelijk en godsdienstig plichtsgevoel teger-over zijn volk en daaren-boven tegenover de menschheid, denkide Keizer thans het tijdstip voor eene oflicieele vredesdaad gekomen. Zijne Majesteit de Keizer heeft diensvolgens in o-vereenkomst en in gemeen^ehap met zijne hooge vei-bondenen de beslissing genomen, aan de vijandelijke machten het begin der vredes-onderhandelingen voor te stéllen. Hedfip.morgeh heb ik door vGrtegenwoordigors dier Machten, dio onze belaagen in de vijandelijke Staten wa-vnemen, dus de vertegenwoordigers van Spanje, de Vereenigde Staten van Amerika en van Zwitserland, eene gelijk-luidende nota aan aile vijandelijke machten gerieht, met bede om overhandiging. Dat zelfde gesohiedt heden te Weenen, Konstantinopel en Sofia. Ook de overige neutrale Staten en Zijne Heiligheid de Paus werden van onzen stap ingelicht. DE NOTA luidt als volgt : De vreeseHjlcste oorlog dien de geschiedenis ooit gezien heeft, woeil sedert twee en half jaren in een groot deel van de wereld. Deze ramp, welke de band der gemeenzame beschaving niet heeft kunnen weerhouden, tre/t de menschheid in ailes wat zij het kostbaarst verworven heeft. Zij dreigt den verslandelijken en slof/elijlcen vooruitgang, die in 't begin der XX" eeuw de fierheid van Europa uitmaakte, in puin te slaan. Duitschland en zijne bondgenoten, Oostenrijk-Hongarie, Bulgarie en. Turkije, hebben in dezen strijd hunne onoverwinbare kracht bewezen. Zij hebben op hunne in aantal en krijgsmaleriaal overmachtige tegenslandcrs geweldige successen behaald. Onwrikbaar houden hunne Unies stand tegen de immer herhaalde aanvallen van de legers hunner vijanden. De jongste aanstorm op den Balkan is snel en zegevierend neergeworpen geworden. De laatsle gebeurtenissen bewijzen, dat ook een voortduur van den oorlog hunne weerstandskrachl niet vermag te breken, dat veeleer de algemeene toestand hun recht geeft verdere successen te verwachten. Tôt verdediging van hun bestaan en van hunne nationale ontwikkelingsvrijheid werden de verbonden Mogendheden gedwongen naar de wapens te grijpen; ook de rocmrijke daden hunner legers hebben daar niets aan veranderd. Steeds hebben zij mstgehouden aan de overtuiging, dat hunne eigene rechten en hunne gegronde bctrachlingen met die van andere naliën niet in tegenspraak slaan. Zij gaan er niet op uit om hunne tegen-slanders te verplettcren of te vernictigen. Gestcund door het bewustzijn van hunne milt-taire en economische kracht en bereid den hun opgedrongen strijd desnoods tôt het uitersle voort te zetlen (levendige bijval), maar tevens met den wensch bezield, verder blocdvergieten te verhoeden en aan de gruwelen van den oorlog een einde te maken. stellen de verbonden Mogendheden a voor dadelijk in vredesonderhandelingen te treden. De voorstellen welke zij bij de verhandelingen zullen aanbrengen en die len doel hebben, bestaan, eer en ontwikkelingsvrijheid hunner volkeren te verzekeren, maken naar hunne overtdging een geschiklen grondslag uit voor het opmaken van eenen duurzamen vrede. Wanneer ondanks dit aanbod voor. vrede en tôt beëindiging van den strijd, deze zou voorlduren, dan zijn de vier verbonden Mogendheden besloten hem tôt zegepralend einde le voeren. (Levendige bijval.) Zij wijzen echter plechlig aile verant-woordelijkheid daarover af voor de menschheid en de geschiedenis. — (Stormachtige, immer herhaalde bijval en handgeklap op de tribunen.) In Augustus 1914 ontrolden onze tegenstan-ders de -machfcskwestie van den wereldoorlog. Thans stellen wij de kwestie van den vrede. Hoe het antwoord luiden zal, dat wachten wij af met de gerustheid, welke onze innerlijke en uiterlijke kracht en ons rein geweten ons verlcenen. (Bijval.) Wijzen de vijanden af, willen zij den wereld-last van al het vreeselijke dat dan nog komen zal op zich nemen, dan zal tôt binnen de laatste hut iedtr Duitsch hart opnieuw in heiligen toorn opvlammen tegen de vijanden, die om-wille van hunne vernietigings- en veroverings-inziehten aan het menschenmoorden geen hait willen doen stellen. In het noodlotszware uur hebben wij et lotszwaar besluit genomen. Het is doordrenk met het bloed van hondardduizcnd ouzer zone" en broeders, die voor 's vaderlauds zekerheit hur, lever lieten. Menschenvernuft en menschenhand kunner in dit volkenworstelen, dat aile verschrikkinge; van het aardsclie leven maar tevens ook ail grooiheid van menschelijken moed en men scholijkeii wil op nooit gebeurde wijze betoon< heeft, niet aan het laatste reiken. God zal oor deelen 1 Wij willen zonder vrees en oprccht onze: weg trekken, tôt. den strijd besloten, tôt de; vrede bereid. (Levendige bijval en handgeklap. VRK DESVOORSTELLEN Froclamatfô aan het Duitsch leger- Z. M. de Keizer heeft de volgende proclamatief uitgevaardigd : « SOLDATEN! » In het gevoel der overwinning die gij be haald hebt, hebben ik en de hoofden der dri< Verbondene Staten, den vijand vredesvoor stellen aangeboden. — Of zulks zal aangenome; worden biijft te zien. » Gij zult verder, met Gods hulp, den vijant' tegenhouden en hem versfctan. » Groot-Hoofdkw., 12 December 1916. («7e'.) » WILHELM » I. R. » De bovenstaande proclamatie werd ook ge zonden aan de keizerlijke marine met de vol gende bijgevoegde inlassching : « Dit order is ook gerieht aan Mijne Marire die al hare krachten met trouwheid en doel maiigheid, aan den gemeenzamen strijd tèe gewijd heeft. » * ** Berlijn, 12 December. — Zooals de Rijks kanselier mededeeldc hebben de regceringei van het Vierverbond heden aan de diploma tische vertegenwoordigers, die met de belange; hunner onderhoorigen, in de vijandelijke landei gelast zijn, ter overhandiging aan de vijandelijke machten, gelijkluidende notas gerieht, met he voorsteî, zoo spoedig mogelijk in vredesonder handelingen te treden. In de nota luidt het De voorstellen der verbonden regeeringen zijr volgens hunne overtuiging, eene geschikte basi tôt herstelling van eenen duurzamen vrede Zoo niettegenstaande dit aanbod de strij< zou voortduren, zijn de Verbonden Machte; besloten hem te voeren tôt het zegenrijk einde doch wijzen daarvoor plechtig aile verant woordelijkheid af. OP DE BALKAN8. In GrleMand. LONDEN, 11 December. — Reuter's agent schap vemeemt,dat in de nota der Verbondenen aan Grickenland kleine veranderingen aange bracht zijn. Vermoedelijk wordt ze morgen aan geboden. Daarna volgt weliicht eene tweede not-met eischen, die meer in bijzoderheden treden Waarschijnlijk zullen de Verbondenen volkomeiu ontwapening, herstel van het toezicht der Ver bondenen op post, telegraaf en spoorweger eischen. In oflicieele kringen is geen enkele be vestiging ontvangen van het berichty dat Kon stantijn tôt dreigementen zijne toevlucht ge noinen heeft. Samsnkcmst van den Tsar met den Koning yan RoemsnîO BERLIJN, 11 December. — De Lokal An zeiger ontleent aan de Utro het bericht van d< Russische grenzen dat de samenkomst van der Tsaar met den koning van Roemenië ondank: de veranderde omstandigheden, zal plaats heî> ben en dat de koning van Roemenië reeds t( Berni vertoeft, waar hij denkonsul van den Tsaa1 afwacht. De twee vorsten zouden slechts poli lieke aangelegenheden bespreken. De Russischf oorîogsleiding stelt zich op het standpVit geer grootere troepenafdeelingen meer op het Roe-meensch oorlogsterrein te zenden. BUITEN LAN Q ENGELAND. — Men meldt uit Londen da* admiraal Sir Cecil Burney benoemd is gewordeE tôt tweeden lord der Admiralitoit OflicieeIeMed«leelingen In Vlaanderen, Frankrijk en Elzas. (DUITSCHE MELDING.) BERLIJN, 12 December. — Uit het groote hoofdkwartier : — Legergroep van kroonprins Rupprecht var, Beieren. — Op het alagveld der Somme ia de strijdbedrijvigheid der artillerie, welke airidf einde November aanmerkelijk verminderd waa, in den namiddàg opnieuw tijdelijk tôt eene hooge kracht gestegen. — Legergroep van den Duitschen kroonprins. — Op den Ooatelijken Maasoever en in de nabijheid der Moe33l, kraehtig artillerie- en mijnwerpora-vuur zonder infanteriebedrijvigheid. (FRANSCHE MELDING.) PARUS, manudag 11 December. — Officieçl. Bij tusschenpoozen besehieting ten luiden van de Somme. Kalme nacht overal elderi. — PARUS, maandag 11 December. — 091-cieel bericht van heden middag : Bij tusschenpoozen geschutvuùr ten Zuiden van de Somme. Overal elders een rustige nacht. Gister zijn tweo Duitsche vllegtuigen door Fransche vliegers aan het Verdun-îront geveld. Het eene vlel bij Brabant-sur-Meuse brandeitd neer, het andere stortte te pletter bij Hermé-ville. Denzelfden dag hebben Fransche vliege» aan het front van Champagne verscheidene gé-ve chien geleverd, ia don loop waar van de onder-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.