Yier-ea-Twfntfeste Jaar, - S. 104 Godsdisist — Huisgoziii — Elgendom Vrijdag, 17 Juiî 1014 AÎIo briefwisselingen vracht-*rij te zeuden aan Aug. Van Iseghem, uitgever voor cle naarnL tnaatsch. « Drukkerij Het Volk », Meersteeg, n° 16, Gent. Bureel van Wcst-VIaanderen s Gaston Bossuyt, Gilde der Am-cachten, Kortrijk. Bureel van Antwerpen, Bra-bant en Limburg : Viktor Kuyl, Miaderbroederstraat, 24, Leuven HET VOLK Men schrijît in : Op alîe postkantoren aan 10 fr. per jaar. Zes m&artden fr. 5.00» Drie m aan don fr. 2.50. Aarikondigingen. Prijs vo'lgens tarief. Voorop te befcalen. Rechterlijke herstelling, 2 ff. per regel. Ongeteekende brieven worden . geweigerd. j TELEFOON N° 137, Gent. "^/es'seSiS jnï, G maa! per week. CHR1STEN WERKMANSBLAD 2 CENTIEMEN HET NUMMER 3 CENTIEMEN MET BIJVOEGSEÎi De grondwettelijke School. Bij gelegenheid der dood van M. Karel Buis, die destijds burgemeester van Brussel was, herinnert de liberale Gazette zeer ongelukkig aan den dag waarop, in 1884, een quatuor liberale burgemeesters bij den Koning ging protesteeren tegen de herstellingswet, die door de nieuwe katho-lieke rcgeering was voorgesteld om de wonde le helen, welke door de liberale schandewet van 1879 in ons volksleven was geslagen. Die heeren gingen aan Z. M. Lcopold II vragen de wet niet te teekenen. De Koning antwoordde hun, met hen te wijzen op zijn grondwcttelijkeri plicht, en liij tce-kende de wet. Dat zou de Gazette aan hare herinnering liebben moeten toevoegen : hare lezers zouden dan misschien geweten of vermoed hebben, welke de ware grondwettelijke scholen in België zijn. Tereclit zegt dien-aangaande het Nieuws v. d. Dag, van Brussel : « Voor wat het onderwijs aangaat, leven wij nog altijd onder de bepaling van het artikel 17 der grondwet, die den 7 Februari 1831 door het Nationaal Congres gesteind werd. Dit artikel 17 luidt alzoo : « Het onderwijs is vrij ; aile belettende maat-regel is verboden ; het beteugelen der mis-drijven wordt slechts door de wet geregeld. Het openbaar onderwijs op de kosten van den Staat gegeven, wordt insgelijks door de wet geregeld. » » Als de grondwet zoo duidelijk de alge-heele vrijheid van het onderwijs uitroept, en voor de ofïicieele scholen zelf niet de minste willekeur duldt, maar de tusschen-komst der wet en der wetgevende Kamers vereischt, vragen wij hoc het komtdatde Staat nu sellier overal zijnen zeg laat hooren, programma's oplegt, en de konkurrencie doet aan de vrije gestich-ten ? Hoc is het mogelijk dat liberalen en socialistcn, in al de gemeenten waar zij meester zijn, de vrije scholen trachten dood te nijpen, om met geweld al de kin- Buitenlandsche Politiek DE ONLUSTEN IN MEXICO. De nieuwstijdingen over de afschuwe-lijke feiten te Mexico tegen de katliolieken gepleegd, worden ongelukkiglijk maar al te echt bevonden. Fransche geestelijken zijn vermoord geworden, andere geèste-liiken werden gevangen gézct. Ziehier een telegram, uit Washington, over die feiten gezonden : Broeder Clement van de Christene Scholen van Zacatecas heeft aan den heer Voorzitter Wilson getelegrafieerd dat de heer Bcstuurder en de Broeder-school-cpziener vermoord zijn. » Elf andere Broodcrs, allen Franschen, zijn ook vermoord geworden. Broeder Clément vraagt aan den Voorzitter Wilson maartegelen te nemen opdat de gevangenen genomen Broeders zouden in vrijheid gesteld worden en de hemieuwingvan zulke afschuwelijke moor-cun te voorkomen, vooral in de steden en plaatsen waar de Broeders der Christene Scholen enderwijsgestichtcii hebben op-gericht, zoo als te Salsinno. » Een gclijkaardig telegram werd gezonden aan de fransche regeering. POING ARE OP REIS. De heer Poincaré, vergezeld van den lieer Viviani, minister, zijn woensdagnacht uit Parijs naar Duinkerke vertrokken, in bestemming voor Rusland. V&H ALLES WâT. 310. — De socialistische bladen maken gl'oot gcwag van de uitspraak in het procès van hunnen zoogenaamden zeemansbond te Antwerpen. Die uitspraak hceten zij de veroordee-ling van het veelbesproken artikel 310 uit het strafwetboek. Hewel, neen : zij verkoopen nogmaals onwaarheid daarmede. Wij eïschen sedert lang gelijkmatigheid in de toepassing van artikel 310 : zoowel de patroon als de werkman moet de vrijheid van arbeid eerbiedigen en het dus betreffend strafwetsartikel moet zoowel op den patroon als op den werkman toege-past worden. Dat is reclit. Maar als iets lcon komen bewijzen dat artikel 310, gelijkmatig toegepast, moet deren naar «hunne» scholen te jagen? Het is hier dat de geschiedenis ter sprake komt, en zonneklaar aantoont dat wij, katholieken, jaren en jaren lang, veel te inschikkelijk en te goedzakkig geweest zijn, en onze grondwettelijke rechten niet krachtdadig genoeg hebben laten gelden. Het moet uit zijn met die vreesachtigheid; en aile verdere aanslagen tegen onze vrijheid van onderwijs dienen streng beteu-geld te worden. » In 1834 en 1835, drie of vier jaren na het afkondigen der grondwet, begonnen de liberalen, ondanks het artikel 17, de hand te leggen, op het onderwijs. Maar, groote God, hoc voorzichtig gingen zij daarin te werk 1 In het wetsontwerp, dat liij daar-over nederlegde, bekende de liberale staatsman Rogier, dat hij om met de grondwet vrede te hebben, niets anders wilde, dan hier en daar op de kosten van den Staat eene school te openen, die als toonbeeld aan de vrije gestichten zou kunnen voorgesteld worden. « Iedereen, zei hij, zal alzoo wedieveren om beter en beter te onderwijzen ; en ailes zal tôt den algemeenen vooruitgang van het land strekken. » De katholieke staatsman Adolf Dechamps, was niettemin achterdochtig : — « Het weze zoo, schreef hij in zijn ver-slag ; maar het moet verstaan zijn dat die tusschenkomst van den Staat niet eeuwig duren zal, maar slechts zoolang als zij nuttig is. » Katholieken en liberalen waren het ten anderen ééns, om de vrije scholen met milde geldelijke toelagen te onder-steunen. » De geschiedkundige herinneringen mo-gen aan onze liberale konfraters leeren wat voorzichtiger te zijn met hunne geijkte uitdrukkingen van openbaar onderwijs, nationaal onderwijs, grondwettelijk onderwijs, enz. Alleen de vrije school is de grondwettelijke school in België : de andere is maar aanvulsel voor waar de vrije school ont-breekt.— behouden blijven, dan is 't wel het procès van dien zoogezegden zeemansbond, die eigenlijk bij de zeelieden heette : de Afrossersbond. Wie niet kroop voor de heeren welke dien Bond hadden uitgedacht, mocht niet wagen te werlten of hij werd afgerost door hunne knechten. Dat heeft het gerecht veroordeeld en daarin heeft het wel ge-daan.De roode heeren hebben waarachtig veel te veel pretentie. PROVINCI A AL BESTUUR van OOST-VLAANDEREN. — De tweede zittijd der middenjury door het Gouvernement inge-steld voor het toekenner. van wettelijke academische graden zal, in voorkomend geval, in den loop van October-November aanstaande geopend worden. De inscltrijvingen zullen genomen worden in de hoofdplaats van elke provincie, van dinsdag 1 tôt vrijdag 11 September aanstaande inbegrepen. De recipendarissen van Oost-Vlaande-ren mogen zich aile werkdagen wenden tôt den Afgevaardigde van het Département van Wetenschappen en Kunsten, in het Provinciaal Bestuur, 2e afdceling, van 9 tôt 12 ure. SLAAPWAGENS. — De minister van spoorwegen in Pruisen heeft besloten op de groote duitsche lijnen, te beginnen met deze tusschen Keulen en Berlijn, slaap-wagens van derde klas in te richten. Die rijtuigen zijn reeds besteld in de Staats-werkhuizen en de minister denkt dat zij tegen den 1 Mei 1916 zullen kunnen in dienst gesteld worden. Zou men dat in België ook niet kunnen invoeren? Sedert jaren zijn de restaurant-wagons op al de duitsche lijnen toegankelijk voor de derde ldasreizigers, zonder prijsver-ineerdering.DE HONDSDOLHEID. — De razerhij neemt blijkbaar af in den lande, want het aantal vastgestelde gevallen is zeer gering. Op de negen koppen van verdachte dieren door het gesticht Pasteur in Juni onder-zocht, werd slechls bij één den knobbel der razernij in het brein ontdekt. Het was de kop van den hond neergeschoten in de Justus Lipsiusstraat te Brussel, nadat hij een paar andere honden en een agent had gebeten. In Juni hebben een twintigtal personen zich aan de behandeling Pasteur onder worpen, gebeten of gekwetst zijnde door verdachte dieren. Daaronder bevonden zich een 7jarig meisje van Rougy, aan de Fransche grens, eene boerin van Ander-lecht, een steenkapper van Fontenoy, twee juffers van Bergen, een 84jarige vrouw van Manage, een brievenbesteller van Brussel, een huisvrouw van Wasmes, enz. In den laatsten tijd zijn drie personen van den Brusselschen omtrek in 't gesticht verzorgd, een 9jarig meisje van Etterbeek, een werkman van Schaarbeek en een gas-aansteker van Helmet. FANATIEKERS. — Er bestaat een nationaal komiteit, samengesteld uit personen van aile politieke denkwijzen, liet-welk ten doel heeft een monument op te richten ter eere van den heer staats-minister Beernaert zaliger. Zclfs liberale senators en professors der vrijmetselaarshoogeschool van Brussel maken decl uit van het komiteit en zamelen geld in voor dat monument ter eere van een man, wiens leven een roem voor België is geweest. Staatsminister Beernaert was inzonder-heid een weldoener voor Antwerpen, de handelsmonopool van België. Nainens het nationaal komiteit vroeg M. Léo Van Peborg, liberaal senator voor Antwerpen, aan den antwerpschen ge-mecnteraad eene toelage van 5000 frank voor gezegd monument. Uit fanatism heeft de radico-socialisti-sclie meerderheid van den gemeenteraad die vraag verworpen met 17 tegen 13 stem-men en drie onthoudingen, omdat M. Beernaert een katlioliek was 1 Voor een echtbreker, dief, brandstichter en moordenaar gelijk Ferrer, willen de radico-socialisten wel een monument. Voor een staatsman, wiens naam een roern voor zijn vaderland was, mag het er niet af. Men zegge nu nog dat het fanatism niet verbeest 1 5T ALLERHEILIGSTE. — H. IIH. de Bisschoppen van België hebben een brief uitgegeven, waarin zij de geloovigen ver-zoeken, aan het het Allerh. Sacrament eene bijzondere lmlde te betoogen op 26 Juli, den dag dat te Lourdes, in Frank-rijk, de groote omgang zal plaats hebben tôt belcroning van het eucliaristisch kon-gres.Aile geloovigen zullen gaarne het ver-zoek van H. Hoogwaardigheden beant-woorden.DE JAGERS TE PAARD TREKKEN OVER DE SCHELDE. — Het 4e schadron van het Ie régiment jagers te paard, in garnizoen te Doornijk, onder het bevel van luitenant J. Lefebvre, is te Hollain over de Schelde gezwommen, die aldaar 40 îne-ter breed is. Deze oefening, begonnen om 8 ure 30, was om 10 ure geëindigd. De terugkeer duurde van 10 u. 20 tôt 10 u. 55. De ruiters, die niet konden zwemmen, werden in bootjes overgevaren. Ailes liep in de beste orde af. &rts@ig|@r»sbe¥tfegiisgy, DE STAKING DER DRAADTREKKERS TE SWEVEGHEM. Gistermorgen werden de onderhande-lingen tusschen den patroon M. Bekaert en de aïgevaardigden der werklieden voortgezet. Ook de draadvlechters bekwamen voldoening. Alleen voor de grove draadtrekkers blijft nog vêrschil. De patroon zegt op dat werk geen vermeer-dering te kunnen geven, gezien het een artikel is waarop hij .eerder verliest dan winst doet. Hij \yil de werklieden een expert-boekhouder laten benoemen om dat vast te stellen. Toch zou liij iets doen : 2 per honderd vermeerdering geven op 't vroeger gewonnen loon. De werklieden komen heden bijeen om te beraadslagen en te stemmen. STAKING VAN EEN EN DAG. 't Was reeds lang dat de werklieden in de spinnerij te Waarschoot zoo wat gc-tergd werden door het sluiten der poort. Gistermorgen was dit weer het geval. Toen het sein tôt beginnen werken gegeven werd, bleven zij buiten. Ondcrhan-delingen hadden plaats en de werkmen-schen bekwamen voldoening. Heden is het werk hernomen. STAKING TE AUDENAERDE. In de weverij der gebroeders Safïer droeg verleden week vrijdag een wever zijn koepon binneii. Omdat er eene plek op was werd hij afgedankt. De werklieden vcrklaarden zich solidair en daar ze geene voldoening bekwamen, verlieten zij den arbeid. Reeds tweemaal werd onderhandeld. De patroons houden hun besluit en de werklieden willen het werk niet liernenien zonder hun atgedank-ten kameraad. Zezijn metrond de honderd. De socialistcn van Ronsse hebben de be-weging in handen. * * * In dezelfde fabriek werd daags lia de laatste gemeentekiezing een voorbeeldig werkman buitengezet omdat hij voor de katholieken liacf gestemd en dat hij zulks durfde openbaar verklaren ! * * * Er wordt verteld dat de heeren Saffer, die te Moeskroen wonen, hunne fabriek zullen gesloten houden tôt 1 October aanstaande.Nu werd er slechts nog 5 onvolledige dagen in de week gewerkt. GOED VOORBEELD. Het personeel der drulckerij Tilbury, te Elsene (Brussel) kreeg bericht dat de twee verletdagen, maandag der brussel-sche kermis (20 Juli) en 15 Oogst als loon zullen vergoed worden. DE STAKING DER TRAMBEDIENDEN IN DEN HAAG (HOLLAND.) Er zijn ongeveer 600 stakers. Die men-schen vragen beter werkvoorwaarden, vooral meer loon en meer vrije dagen. Enkele bedienden werken voort. Uit Duitschland heeft een agentschap, zekeren Knoth, rond de 90 kerels gezonden, om 't werk der stakers in te nemen. Maandag en dinsdag hadden geweldige betoogingen plaats. De openbare meening staat aan de zijde der strijdende trambedienden. Tôt hiertoe had het bestuur der Trams aile onderhandelingen geweigerd met de samenwerkende besturen der drie ver-schillende vereenigingen. Tengevolge eener samenkomst op het stadhuis, denkt men dat er welhaast onderhandelingen zullen beginnen. Wat de stakers boven ailes eischen is meer rustdagen. Nu zijn ze slechts één dag vrij op veertien. BEROEPSKEUZE. Een papa zou geerne weten tôt welk beroep zijn zoon meest neiging toonde. Daartoe wendde hij een zonderling iniddel aan. Binst de afwezigheid van den zoon, ging hij naar dezes kamer, legde een boek en een bankbriefje op tafel en stelde daar tusschen-in eene flesch sterken drank. Dit gedaan verborg hij zich in eene kast en wachtende dacht hij : Neemt hij het bank-biljet dan is er aanleg om zakenman te worden ; pakt hij het boek, dan mag ik er zeker van wezen, dat er een beroemdletter-kundige uit groeien kan ; gebruikt hij van den inlioud der flesch, dan mag ik er op rekenen dat hij goed zal zijn om niets te doen.... De zoon kwam binnen, keek eens rond, bezag de op tafel geplaatste voorwerpen. peinsde een oogenblik na, trok vervolgens zijne tesch uit den binnenzak, borg het bankbriefje er in, dronlc daarna de flescli hall' ledig, nain ten slotte den boek onder den arm en vertrok Heel te neergeslagen kroop de vader weer uit de kast, bij zijn eigen bekennende dat de proef mislukt was. DUIZEND STAKERS AANGEHOUDEN. Reeds meermalen sclircven wij over de werkstakingen in de naphte- en pe-troolbronnen van Bakou, in Rusland. Laatst weer moest de policie tusschen-komen : 380 werklieden-stakers, die voort-werkers aanvielen, werden aangehouden. Tôt nu toe zitten ongeveer 1000 werklieden in de gevangenis opgesloten. Eene staking bij de Amerikaansche Spoorwegarbeiders. De afgevaardigden van 80.000 bedienden der Amerikaansche spoorwegen hebben zich dinsdag te Chicago vereenigd. Zij besloten de staking uit te roepen voor binnen zes weken, indien de maatschappij de 8-urendag niet invoert zonder daarom het loon te verminderen. Het is sedert lang dat de eisch van de werkdag van 10 op 8 uren te brengen, aan de maatschappij onderworpen werd, doch tôt hiertoe antwoordde men nog nooit op hunne vragen. De staking zou zich op eene uitgebreid-heid van 150.000 mijlen doen gevoelen. Het besluit werd bij eenparigheid van stemmen genomen en een laatste verwit-tiging werd dientengevolge naar de maatschappij gestuurd. DREIGENDE STAKING. Er dreigt te Christiania eene staking aan den tram. Met de tentoonstelling is het verkeer en daarmede het werk van het personeel aanmerkelijk toegenoinen. Dit verlangt daarvoor opslag van loon en aanvulling. Het bestuur houdt het personeel echter aan het arbeidsçontract, dai toi, 1917 geldt. Men denkt dat de staking heden zal uHbreken. Rêclitcli j C6 Msrst^iling. Openbare zitfcing der eer.ite burgerliike kamer der rechtbank van eersten aatileg te Gerit, provincie Oost-Viaanderen, op zeveii-tiendea Juni negentien hondei'd veertien. Aanwezig : Menlieeren Steyaert, voorzitter, De Smet en Jouret, rechters ; Belle-mans, bijgevoegd rechter, dien.ftdoende openbaar niinisterie ; De Smet, griffier ; (geteekend) Steyaert, G. De Smet. Num-xner 57.191 der algenieene roi. Inzake : li. De Gos, E. Van Sweden en P. Westerlinck, gehuisvest te Gentbrugge, eischers, toegelaten tôt genot van reehter-lijken bijstand, bij uitspraak van de derde kamer der rechtbank van dezen zetel, in dato tweeden December negentien honderd dertien, hebbende voorpleitbezorgermeester Torck. Tegen : De naamlooze maatschappij « Drokkerij Het Volk»,wier maatschappelijke zetel te Gent is, Verweerster, hebbende voor pleitbezorger meester De Smedt. De rechtbank : De partijen gelioord hebbend in hunne middelen en besluitseVs, Aangezien de verweerster de feiten niet afloochent, door de eischers voorgebracbt in hunne besluitsels van twaalfden Mei negentien honderd veertien ; dat men ze dus als bevestigd moet aanzien, dat er uit spruit dat de eischers voldoende aangeduid zijn in de aangeklaagde artikels ; Aangezien die artikels geen enkele be-wering behelzen, van aardom de eerzaam-heid der eischers in opspraak te brengen ; dat zij enkel bcschuldigen van zorgloosheid en nalatigheid ; dat zij nochtans de perken der veroorloofde beknibbeling te buiten gaan met hun te ver wij ten ten prijze van vijf honderd frank de werklieden der « Clouterie de Gendbrugge •> onder de voeten van Menheer Tertzwcil gelcgd te hebben ; Dat die beschuldiging van aard is het aanzien der eischers te schaden ; Aangezien dezen geen stoffelijke benadee-ling kunnen wettigen ; Dat in de raming der zedelijke schade dient rekening gehouden dat beschuldigin-gen in den aard van deze welke de eischers aanklagen, gewone, om niet te zeggen dage-lijksche kost zijn in de polemlekder bladen van werkliedenpartijen, en dat het publiek er weinig belang aan hecht ; Dat in dier voorwa-arden, de zedelijke be-nadeeling door de eischers ondergaan, zal hersteld zijn met nakomenden maatregel ; Om die redens, eensluidend met het ad vies van den heer substituut Schellekens, aile verdere of tegenstrijdige besluitsels der partijen verwerpend als ongegrond, verwijst de rechtbank de verweerster dit huidig vonnis eenmaal te lasschen in liet blad Het Voile, dit op de eerste bladzijde onder hoofding RecMerlijke Herstélling, En veroordeelt de verweerster tôt de kosten. (Geteekend) Steyaert. G. De Smet. RiGMsrlijke Hgrstel ing. Openbare zitting der eerste burgerlijke kamer der rechtbank van eersten aanleg te Gent, provincie Oost-Vlaanderen, op zeventienden Juni negentien honderd veertien.Aanwezig : Menheeren Steyaert, voorzitter, De Smet en Jouret, rechters ; Belle-mans, bijgevoegd rechter, dienstdoende openbaar ministerie ; De Smet, griffier ; (geteekend) Steyaert, G. De Smet. Num-mer 57.192 der algemeene roi. Inzake : Emiel Van Sweden, gazetschrii-ver, gehuisvest te Gentbrugge, eischer, toegelateii tôt genot van rechterlijken bijstand, bij uitspraak van de derde kamer der rechtbank van dezen zetel, in dato tweeden December negeutien honderd dertien, hebbe-de voor pleitzorger meester Torck. Tegen : De naamlooze maatschappij « Drukkerîj Het Volk », wier maatschappelijke zetel te Gent is, Verweerster, hebbende voor pleitbezorger meester De Smedt. De rechtbank : De partijen gehoord hebbende in hunne middelen en besluitsels, Aangezien uit de benadering der ver-schillende aangeklaagde artikels blijkt dav, van twaalfden Juni negentien honderd dertien tôt dertigsten Augustus van hetzolf-de jaar, de verweerster tegen eischer een drukperskamp heeft gericht van aard om zijn aanzien te schaden ; Dat naar waarheid de toon der artikels geenszins verschilt met dien der tegen-strevers van de verwce.ster, maar dat deze omstandigheid de pennestriemen niet wet-tigt waarover eischer terecht klaagt ; Aangezien de verweerster onbetwistbaar de perken der veroorloofde beknibbeling op politieke personen overschreden lieeft, dat zij eene fout heeft begaan voor dewelke zij vergoeding verschuldigd is ; Dat de eischer geen enkele stoffelijke sûhade wettigt ; dat in de beraming der zedelijke schade dient rekening gehouden met de geringheid van het belang dat de lezers hechten aan beschuldigingen van den aard als deze welke tegen den eischer gericht waren ; dat ze in den huidigen loop der pole-miek geldige munt zijn ; Dat de zedelijke schade, door den eischei ondergaan, in die voorwaarden zal hersteld zijn door nakomende rechtspr ak ; Om die redens, eensluidend met het ad vies van den heer substituut Schellekens, afle verdere of tegenstrijdige besluitsels der partijen afwijzend, veroordeelt de rechtbank de verweerster dit huidig vonnis te lasschen in het dagblad Het Volk, op zijn eerste bladzijde ; machtigt den eischer gezegd vonnis in 't fransch of in 't vlaamsch af te kondigen in een blad volgens zijne keus, dit ten koste der verweerster mits de kosten van gezegde inlassching geen honderd vijftig frank oversclii'ijden ; Verklaart dat de kosten zullen inbaar zijn tegen kwijtsehrift der uitgevers of drukkers van het blad ; Verwijst de verweersters tôt de rechtsï-lijke krozen en tôt de kosten. (Geteekend) Steyaert. De Saaefc.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.