i6e Jaargang Nummer 7 10 Centiemen Zondag X5 Februari 1914 ONS RECHT ~ ^ •^LJLJ^IIVCSaiIŒEZIIN-ID WBBKBLAD. ABONNEMENTSPRIJS 5 Fr. voor één jaar. 2,50 Fr . voor 6 maanden. 1,25 Fr. voor 3 maanden Uitwisseling van bladen en tijdschriften wordt volgens overeenkorast geregeld. Voor inschrijvingen en brieiwisseling wende men zich tôt het bureel : MARKGRAVESTRA AT. 19 antwerpen. Boekwerken, waarvan één afdruk wordt gestuurd worden aangekondigd. Mits twee afdrukken wordt er verslag over gegeven. Men wordt verzocht aile briefwisseling vrachtvrij te zenden en slechts op eene zijde van 'tpapier te schrijven Al wat het opstel van het blad betreft, moet vôôr Donderdag middag op het bureel ingezonden zijn. INHOUD : 1. Over 25 jaar. — 2. Rond de Vlaamsche amende-menten. — 3. Groote Vlaamsche meeting te Brussel. — 4. Onzij-dig Flamingantisme. — 5. Al-lerlei.— 6. Tooneel. — 7.Mede-deelingen. Over 25 jaar Het Handelsblad gaf den 10" 1.1. een hoofdartikel, waarin de groot-sche onpartijdige huldebetooging van 10 Februari 1889 aan Edw. Coremans herdacht werd in ver-band met onzen hedendaagschen strijd voor de Vlaamsche amende-menten aan de schoolwet. Na het vierde eener eeuw is het wel gepast eene vergelijkende be-schouwing te maken over de toe-standen van toen en nu. En wanneer we zulks doen, moeten wij, helaas, vaststellen dat wij in vele opzichten, op parlementai gebied vooral,eerder ach-teruit gegaan zijn. De wet betrekkelijk het gebruik der Vlaamsche taal in gerechts-zaken was, zooals men weet, eene vollediging der eerste wet-Core-mans van 1873, die slecht of niet toegepast werd. Coremans trachtte herhaalde malen gedurende de zittijden 1886/7 en 1887/8 het wetsontwerp op de dagorde te doen brengen. Eindelijk toch, den 22 Novem-ber 1888,begon de beraadslaging, die ontstuimig, verward en langdurig was. Coremans stond om zoo te zeggen gansch alleen, niet slechts tegenover de kwaad-willige aanvallen van sommige Waalsche afgevaardigden, maar wat veel erger was, tegenover de meer berekende,schijnbaarvriend-schappelijke tegenkantingen eeni-ger leden der rechterzij, die deden vreezen dat de voorgestelde wet nog slechter zou zijn dan die van 1873 en het recht der Vlamingen zoo verbrokkelen en inkrimpen. Het was in den loop dezer be-sprekingen,den 27" November,dat Coremans moede getergd, kwet-send uitgedaagd door den onver-zoenbaren vlaamschhater Bara, van Doornik, tôt verstomming van zijne tegenstrevers het woord in het Vlaamsch voerde in de Kamer, iets wat toen zonder voorgaand( was. «M. Bara — zegde o. a. Core mans — bevindt zich thans in den-zelfden toestand als eenVlaamschf betichte, wien men het recht wi ontkennen zich te doen verdedi gen in de taal die hij verstaat. — Mij dunkt, ik zie M. Bara daai staan met zijn mond vol tanden.> De Kamer en het publiek lacht ten, de rechterzij juichtte toe,maai Bara en zijne vrienden lachtter groen. * * * De eindstemming over Core-mans'voorstel gebeurde den 21 December 1888. Er waren toer 138 leden in de Kamer. Verschei dene Vlaamschgezinden, zooah Jan De Laet, Coomans, K. Buis Janssens, Raepsaet, enz. waren doorziekte of door eene andere oorzaak weerhouden, zoo dat er maar 97 leden deel namen aan de stemming : 71 antwoordden ja, 25 neen en 1 (M. De Lantsheere) onthield zich. Dezes Antwerpsche volksver-tegenwoordigers V. Jacobs, Baron Ed. Osy, Meeus, De Decker, Guyot, J. De Winter stemden allen met Coremans ; zelfs M. Woeste stemde er voor. De tegen-stemmers waren Waalsche doctri-nairsvan de oudeschool,doortrok-ken van de princiepen van Rogier en de mannen van 1830. Slechts een enkel Vlaamsche afgevaardigde, de aristocratische M. de Kerkhove de Denterghem stemde tegen,terwijl verscheidene Waalsche afgevaardigden zooals M. M. de Montblanc, de Fave-reau, Thibaut (Dinant) met Core mans stemden. Maar ziet ge, in 1888 hadder wij de evenredige vertegenwoor diging nog niet met de verplich-tende stemming voor eene lijst toen konden de kiezersop verschil lende lijsten uitkiezen en eenigt honderden kiezers konden een can didaat doen vallen. Moesten de kiezingen nog of deze wijze geschieden,dan zouder er geene 47 katholieke, 6 liberah en 1 socialistische Kamerleden ge vonden geweest zijn om op der 22n Januari 1. 1. tegen de Vlaam sche amendementen van Van Cau > welaert, Franck en Huysmans te stem men. * * * Nooit was er in het Vlaamsche ; land eene feest gevierd gelijk op [ 10 Februari 1889 en het is te vree-. zen dat wij er nooit nog zulk een zullen bijwonen. Het inrichtingscomiteit had aan zijn hoofd als voorzitters : J. I. De Beucker en Doctor Goffin,libe-- raal gemeenteraadslid van Brussel ; , als ondervoorzitter : A. Prayon-van Zuylen,advocaat,thans in En-geland verblijvende en nog mede-werker aan de Vlaamsche Gazet, en Lamb. Van Ryswyck. Onder de leden bevonden zich : Aug. Snieders, Pol de Mont, J. Helleputte, A. Moortgat enz. Het Handelsblad gaf een feest-nummer uit met een gedicht «Aan Coremans !» van Hilda Ram (Ma-thilda Ramboux), een brief van Edw. Coremans, die heel het programma der Vlaamsche Beweging met de geschiedkundigevoorgaan-den bevatte en Aug. Snieders schreef zijne levensschets. Op Zondag 10 Februari 1889 namen honderden maatschappijen en kringen aan den feestoptocht deel ; er waren er niet alleen uit aile streken van 'tVlaamsche land, maar zelfs uit Luik en eene «De Vlaamsche Harten» uit Roubaix. Wanneer deze indrukwekkende stoet de groote Harmoniezaal stampvol gevuld had, ving de landdag aan. Daar voerden het woord de voorzitters J. I. De Beucker en Dr Goffin, Mev Cortebeeck(Brussel), adv. Van der Mensbrugge (Gent), Pol De Mont, adv. De Visschere (Brugge),Karel Brants(Etterbeek), Prayon-Van Zuylen,adv. (Gent)en Theelen (Tongeren). Coremans bedankte en zegde o.a. : «De tijden van verdrukking zijn . voorbij. Van uit de werkmanswo-, ning tôt voor den troon spreekt men Vlaamsch.» Wij vragen ons af of M.Woeste, Poullet en hunne handlangers Nobels, de Meester en C° die woorden van Coremans over 25 jaar thans zouden durven leugen-achtig maken en de goede gevol-gen van heel de werking onzer . vroegere Vlaamsche voormannen zouden willen vernietigen ? 's Avonds had er in de Harmonie een prachtig toonkundig avondfeest plaats, waar o. a. M. H. Fontaine en Mev.De Give-Lei-delier zongen en «De Taalstrijd» (Bondslied), cantate van Aloïs Berghs, werd uitgevoerd. M.Prayon-van Zuylenhielderde feestrede, om in naam van gansch het Vlaamsche volk aan Coremans zijn dank te betuigen. Coremans werd door de opge-togen menigte gedwongen op het spreekgestoelte te komen. * * * Wij hebben er aan gehouden aan onze lezers te herinneren hoe over 25 jaar de toestanden waren, welke eensgezindheid en samenwerking er toen tusschen de Vlamingen van verschillende par-tijen bestond en hoe zij daardoor, en daardoor alleen, zegepraalden en mochten jubelen en.feestvieren. Thans in den overmoed hunner getalsterkte en het bijna dertig-jarig bezit van 't bewind, trachten de regeering en de meerderheid die haar slaafs volgt, de Vlamingen te verdeelen om hen met het wapen van het tweetalig onder-wijs lam te slaan en hun meer dan 25 jaar te doen achteruit gaan in hun pijnlijken taalstrijd. Doch moesten onze vijanden daarin gelukken, dan blijft er ons eene hoop, namelijk dat heel het Vlaamsche land, hetwelk na den kaakslag van 22 Januari rechtge-sprongen is, naar het voorbeeld zijner tegenstrevers van aile partijen, een verbond zal sluiten, zonder onderscheid van denkwij-zen, en nadrukkelijk zal eischen, hetgeendan nog alleen onze volks-dommelijkheid redden kan : de bestuurlijke scheiding. Rolf. iiHSHSMi Rond de Vlaamsche amendementen Volksvergadering A N. V. De volksvergadering, op Zondag I Februari, door het A. N. V. belegd, werd bijgewoond door ruim twee duizend vijfhonderd personen, een zeer aanzienlijk getal, wanneer men bedenkt dat het een onzijdige meeting was, dat op dienzelfden morgen de

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.