*T » nM KQQ Zondag- 1 October 1916. ONS VADERLAND f ABONNE MENÏEJS I BelïlS . • • 1-50 Ir. per maand * , . 4 00 fr. per trimester I Jrwjkrij*. , 1 80 fr. p«r maand K on fr nartrimesttr i BELGISCH DAGBLAD Drukker-Uitgever s a. TEMPERE MUYLE Duinseraelaan, 62, De Panne ] ■ A80NNEMENTEN ! ENGELAND EX HO L L A WDt ( 4 2.70 per maand ) 8.00 per trimester ► Adminiatratiri V TEHPER!< g Voor ailes *at de Adminiatratie bclrefl zick te wenden bij den Druhker-Be»tuurder i A. TEMPERE MUYI.E DuinkerkelMn, 62, OE PANNE <Belgie> Voor Frankrijk i 17, rue do Vio, CALAIS. RECHT D00R, VRIJ EN VRANK * V00R G0D EN V0LK EN LAND ! De stukken betreffende de redactie in te xenden aan den Beatuurder der Redactie: J. BAEKELANDT, rue Mortet, 17, CALAIS. De K. VI. Hoogeschoolut- breiding en de Oorlog * «p w I De K. V. Hoogeschooluitbreiding i eene vereeniging, die zich h et verspreide vanwetenschap ten doel stelt. Zij wil een ieder, in de mate van het nnogelijke, dee] achtig maken in de uitgebreide weten schappelijke kennissen die aan de hooge school worden opgedaan door het klei getal bevoorrechten dat hooger ondei wijs geniet. k « Zij die over een overschot van krachte beschikken, zei eens prof. Mac Leod, or verschillig of dit overschot bestaat uit stol felijken njkdom, of vrijen tijd of uit inte! lectueele macht, kunnen de levensvooi waarden van hunne mednmenschen verbe teren, weinig of vele en dragen daarom ee kleiner of een grooter gedeelte van d maatschappelijke verantwoordelijkheid. ; Die sociale verantwoordelijkheid hebbe de K.. V. hoogeschoolgestudeerden be grepen en daaraan juisf hebben zij, ru i jaar geleden, de K.. V. Hoogeschoolui breiding te Antwerpen gesticht. Sederdie werden er vertakkingen in aile steden va het Vlaamsche land gesticht. In den beginne werden er slechts eenig voordrachten gehcuden — net getal wei kers was toennogklein -maar die voordrach ten vonden zulken bijval, dat deuitbreidir van de werkingnoodzakelijker wijze volgde Het getal voordrachten nam toe 't aile kante. Stilaan ook werd het ondervvij d.gelijker. Naarmate ondervinding de in "richters geleerd had en ook naarmate hc publiek meer vatbaar werd voor grond ger studie, sloeg de K. V. Hoogeschoo uitbreiding een strenger wetenschappelijk ,richting in. Waar vroegçr slechts loss voordrachten gehouden werden over d tmeest uiteenloopende onderwerpen', kwa men er stilaan toe een meer stelselmati llonderricht in te voeren. Het werden da llechte lessen en op 't laatste echte laergai ,'îgen waarin een deel der « etenschap van d -r!grondslagen af werd aangevat en dan g« ;leidelijk voliedlg ontwikkeld. Zoo ruimd « dilettantisme » de plaats voor ernStige e fgrondige studie. Jk. vermeld hier enkel eenige leergangei over levensleer, over handelsrecht, ove 't sociale vraagstuk, over godsdienstverde diging. Buiten dat ailes werden bijzonden leergangen ingericht aangepast aan de ver '■^schillende vakken, zoo b. v. over geror.d heidsleer voor de metsers, voor de leerbe-werkers, over de wetten die de bouwstie-len aanbelangen, enz... Het onderricht voor dames verdienteene bijzondere vermelding : er waren leergangen over ziekenverpleging, over kraam vrouwen- en zuigelingenverpleging, ovei weienschap in huis enz... De voordrachten en lessen werden ver-duiielijkt door lichtbeelden en proefne mingen. Voor sommige leergangen zelfs werden allerhande toestëllen ten diensu van de leerlingen gesteld. Telkens werc aan eenieder een « korte inhoud » van de les bezorgd, zoodat het gemakkel jk was t< volgen, mits 't nemen van eenige notas— de les te herzien voor de volgende les ■ Wetenschappelijke uitstappen, bezoeker faan fabrieken, ver huizen, en die meei î werden geregeld optouwgezet. Het ge tal toehoorders steeg van jaar tôt jaar er was, voor den oorlogtoteen belangrijk cij-fer geklommen. Maar de K. V. Hoogeschoo'uitbreiding deed hare werking in eenen nog ruimerer kring doordringen en daartoe gebruikte zi hare Wetenschappelijke uitgaven. Eeniedei kent die prachtige reeks boekjes, die de modelinrichttng aan het publiek heeft bezorgd tegen eenen spotprijs. il Wie die verzameiing bezit heeft daaree ■ puike handleiding v or aile vakken. Doo de K.. V. H. U werden ook omvangrijk studieboeken uitgegeven. Ik vermeld enke die over Handelsrecht, het « ieerboe der ziekenverpleging, » dat over « Kraam vrouwen-en zuigelingen verpleging » da s pas voor den oorlog verscheen. n Wij mogen dus metrcden besluiten da - de K. V. Hoogeschooluitbreiding ee prachtwerkgeworden was, met de hoogst - sociale beteekenis. Die puike werking is nu opeens bijn n stil gelegd geworden, door het uitbreke - van den vreeselijkenwereldoorlogwelgee zij nog teekens van eenig leven in het be n zette gedeelte van ons duurbaar vaderland maar er kan daar weinig verrioht worden omdat sehier aile werkers van de K. V. H - U. aan deze zijde van den Yzer staan. En nochtans ma* een werk van zulk hoo - maatschappelijk belang niet langer sluime n ren. O, wij weten 't wel, de omstandighe e den maken het thans onmogelijk de wer » king met dezelfde kracht en dezelfde me1 n hode door te zetten. Maar er kan toc - machtig veel gedaan worden. En de wer 8 kers van H. U., die aan dezen kant van d vuurlinie staan en vragen niet beter. Er ka n veel gedaan worden, en moet en, ik ben e n van overtuigd, er zal veel gedaan. Wellicht zal het niet mogelijk zijn va: e den beginne af't allen kante voordrachte - in te richten. Dat plan ligt ter studie. Maa - de pers is een machtig middel en hier bied g zich eene puike gelegenheid aan. « Ons Vaderland, » zal geregei n lessen van H. U'. ten beste geven s die voor zooveel als mogelijk is, de wer - king van de K. V. H. U . in oorlogstij ;t zul'en vervangen. Reeds zijn ons verschil i- lige puike bijdragen toegeîegd. De wer I- kers van de K. V. H. U zullen ongetwij e feld geenen tweeden oproep afwachten on e hun steentje bij te brengen. Ik ben over e tuigd da: zij ook de nooddruft voelen d( ti werking, die hun in vredestijd zoo nauv g aan 't harte lag, ook nu door te zetten. n « Ons Vaderland » mag dus aan zijne le i- zers prachtige wetenschappelijke lectuu e beloven... i- En zoo zal onder de werkers en onde e 't Vlaamsche volk levendig blijven voort n bloeien, niettegenstaande 'tgeweldig or kaan, het voortreflfelijk sociaal werk doo i de K. V. Hoogschooluitbreiding onder r nomen. Dr. VAN HIJFFRÎ EN k —— 1 ■ - * RUSSISCH FRONT Vier Oai(*chin«iieg«rs nedergeaehoteia Legerbericht 29 Sept. De Russischa vliegers bombardeerder Smorgone veroorzaakten er branden er ontploffingen. Wijschoten vier Duitsch( vliegtuigen neder. Wij sloegen een ofïensief af in he bosch van Goulakoff. Be RuM^a bombarde ren Kirlibaba Petrograd 28 Sept. — De Russischf a» tillerie bornbardeert Kirlibaba in de Carpathen. tte Knt«*a hebben g«<ieelteli||i Korytaiea b zet Zurich 28 Sept. — Volgens een teleçram aan de «Dernieres nouvelles de Munich# hebben de Russen, na een buitengewooi] i hevig vuur op de Duitsch-Oostenrijksche stellingen, stormenderhand den berç , genoemd « Oeufs » ingenomen en de vijandelijke fijn doorboord ten N. van Korytnica. n Deze stad is gedeeltelijk in de handen r onzer vrienden. bnit door bet leger ^ Broutailofi ^enomea Petrograd Î8 Sept. — De opperstaf van t generaal Broussiloff heeft eindelijii den buit kunnen opsommen, genomen gedu-rende het laatste offecsief. Men telt in ronde cijfers 420.000 gevangenen, 2.500 mitrailleuzen en bommenwerpers en 600 2 kanonnen. WESTELIJK FRONT 7 Belgisch lene?beriekt g Le Havre 29 Sept. — Groote bedrijvig-heid op het Belgisch front. Onze batte-rijen beschoten de vijandige stellingen nabij Hetsas. " Op het einde van den dag had een he-"■ vige strijd plaats van veldartiilerie en - tranchegeschut nabij Boesinghe. î De strijd duurt voort. n r Verbaal vas een Insiralier (tekarct*t te Thicpval l 'tlsetwarna naartoe gpgaan te Thiepval I l Msar welke uittlagec 1 Deze vergeidan orzî r mosite en doea mij m jae wondsn vergeten ! Zis hoe ik gt steld bea : vier ballen van eene mitrailleuje iu den bil en een stuk obus in den rechter sctioudsr, zuslân voor mij eene herin-i nering blijyen van het groot offr-Esief. Ik witu | verbalen hoe ik gek ^etstwerd Mi ne compagne bevond ïich wat voor de , heuïil I5O en wcd door het gesctiut van Duitscbe mit ail'euzen tegfn gehouden:Wan-Beer wij gewaar werden dat het *uur kwam u t eene goed verto'gere schuiiplsats, kreop ik met vijf mak^ers, gosd voerzien vangrar ater, ^ ^oo"uit. Nabij de tl khaus gtkc men •wiïrpen wij zOD<ier rusten 011e graoatea naar den vijand. Deze waren oagetwijfeld op bet}U t î zic"! over te geven toen wij gewaar w rdea dat ■f onze, munitie uitgfput waren. Reeds s-taken de Duitschers den kop uit. Iq de vree; dat d-ize zouda bemerkea dat wij geene g<auaten meer badlen, greep een mij ne r iW3e overl-ivende r makkexs naar een ballon de lutby, die «vij bit verlaten der loopgraveugtw , pen hîdden. f De Duitscheis dachten dat wij met een ni^uw sla^'a^ vernieliofstui^ g^wapeod war^n en hieven di atm-în omh'og 'tlsdark aao deze lis dat deie Aus raliers twaa f go d verschan-r ste Du tschers gevangen namea, Ik heb gestreden te Yperen, verder te Mar-tinpu:ch en Qourc latte maar rerpens was de itr j t zoo hengats ts Tbi;pval Onze artiil'rie mitk zulken indruk op d-n vijand, dat vele a ds kracht niet meer hadden te roepen : « Ka-maraad », I Daitscblaad haa niet meer | "»edeir®laaB Londen 28 Sept. — (Uit de Daily Chronicî j ^ De vijana San ons op de 1 j en, die hij iha bezet, nist meer we .ersuau. Onze vooru tg£i *an over een paar dagen, tegen stellingen d tôt het einde moesten Terdedigd worden, b wijst het oVervloedig. De Duitschers otweren ongetwijfeld dit 5 zich teiuggetiokken het ben om sterkere ste lingen te bezeiten. Maar ik heb mij met géra genen onderhouden en ken de bevalen die 1 ontvangen hadden. Men had hun opgelej ieder voet terrein te vtrdedigen en ik mo bekennen dat het hun niet aan moed ontbra Mjaronze mannei en onze artillerie waren sterk voor hen. Wanneer wij de hoog en vi Pozieres en Ginchj bezet hadden, was bi toestand onhouibaar, dank aan de obseivatl posten waarover wij voor onze aitillerie b schikten. Ben voor een werien aide versterkte schui plaatsen veroverd, niet tegenstaande de m trailleuzen die er in verborgen waren Zij koi den aan onze artillerie en den stroom van aa vallersniet wedeistaan. H<t is duidelijk dat de hevigheid van 01 bombardement hen on moedigd had en dat i onmogelijk reserven genoeg konden aanbre gen, om aan onzen aanval te wederstaan. A leen op de artillerie konden zij rekenen < deze kan zich niet met de onze meten. De vijand is in af ocht en voor de eers maal sedert den slag aan de Marne, verlaat l eene stad zonder Imr te verdedigen. Eene Duitsche bekentenis Voor de eerste maal sedert langpn tijd denk< de Duitschers aan de nederlaag. Zlehier hoe Duitsche blaoçn het tieuws van de Fransche E gelsche overwlnning a^n hunne lezers bekei maken. Na vier dagen artilleriestrijd tusschen de Somr ea den Ancre hebben de Franschen en Engelschi gisteren een hevigen aanval uitgevo^rd. De stri begon rond den mildag en duurde in voile hevi heid tôt in den nacht. Wjj /ijn verpllcnt te bekennen dat onre tege strevers bflànerijiie v ordeelen behaald hebbi ten 0. va i Éaucourt en door de verovering van 1 dorpen, gelegen op de 11 jn Gueudecourt Bouch; . v snes. M^ar vooral mottsn wij hulde brengen a^ onze troepen die op dtt punt heldhaftig het hoc bi den san Fransch°n en Engelschen en wede staan ondank s eene macbtige artillerie sedert maa den door de munittefabrieken van de ganscl ; wereld vaortgebracht. UIT ITALIE De vige aaavailen affealagen Legerbericht. — Rome 29 Sept» Het spervuur werd voor'gezet op de berg Simone. Wij sloegen hevige aanva ; len af aan de monding van den strooi » Vanoi en op den Carso. ! Officieele mededeelingen | Parij», 29 f 5 u. i Op het front van de Somme hebben onze troepen nieuwen vooruiîgang i gemaakt. T us se hen Frégicourt en Moi val artilleriesttijd, ten N. en ten Z. i van de rivier kalme nacht. 1 I k*«rijs, 29 S(>|il ,23 a 1 i Betrekkelijk kalme dag op gansch het front. ! 1 Het slecht weder belemmert de krijgsbewerkingen. \ T ÎSssgeîssph l^ic^rberieîit Lonien. 29 Sept. 11 u. 15 —Onze stellingen van Thiepval werden I hevig gebombardeerd. Onze grenadiers waren zeer bedrijvig nabij het ver- î sterkingsxverk Schwalen en de loopgracht Hesse waarvan sommige punten , I door ons bezet werden. 1 I In den morg en verover den onze troepen de slerk verdedigde hoe^e op 500 I m. len Z.~ W. van den Sars. î Ten N. van Yperen en ten Z.-O. van Bapaume hoorden onze vliegers ! eene schnkkelijke ontpîoffing die schijnt aan te duiden dat eene munitie- 1 bergplaa/s gesprongen is. Een wolk van rook steeg lot op 3000 m. hoogte 2 in de lucht. i Londen, 29 Sept. 23 u. — Wij veroverden 500 m. loopgrachten ten 0. | i van Lesboeufs. In den seclor van Thiepval werden wij uit een groot gedeelte ! i van den loopgracht Hesse verdreven, maar veroverden het opnieuw. i Gedurende de laatste 24 u. namen wij in dezen sector 129 gevangenen. In de Balkans e) as )g 0e &er«iers siaan Holgaarsehe aauvalien af s _ Salonika 29 Sept. — Officieel. ij Gene belangrij^e gebeurtenissen van 1- af den Strouma tôt aan den Vardar. De Bulgaren hendeuwden hunnen aan-val tegen de hoogten van den Kajmackalm •d Vier malen werd de vijand naar zijne ^ loopgraven teruggedreven. (e I n de streek van den Brod onderging in een andere aanval het zelfde lot. ld Op onzen linkervleugel artilleriestrijd. s- Onze vliegers bombardeerden Monastir b- waar eene ontpîoffing plaats had. j 1. De Serviers b*bonden den top i- van den Kajmaekalm q_ Bucarest 29 Sept. — Officieel. S Yier Bulgaarsche aanvallen mislukten is gedurende den nacht van 29 tôt 30. -ij Wij behouden nog altijd het hoogste punt van den Kajmackalm. De Bulgaren mieken onze gekwetsten af, in te " 1 De oorlog in Roumanie ;n VijasdigeaSBvalIen afgealagea le i» l^obrûndja Bucarest 28 Sept. — De vijandige troepen werkzaam langs de zwarte zee heb-3e ben een driedubb len aanval uitgevoerd jn in massa, tegen ons front van Dobroudja jd De aanval werd afgeslagen; g- Japoneeaehe artilles-ie 1- ia ilobrondja ■n je Rome 28 Sept. — Een ltaliaansche cor-î- respondent seint, dat de Oostenrijksche n opperstal ernstignieuwwontvangen heeft Ed van het front van Dobroudja. f- Volgens deze inlichtingen zou de aan-a' komst van de Japoneesche artillerie over ie de nederlaag van den vijand beslist hebben.s» Russen en Roumanen hadden geen gebrek aan troepen, maar wel aan artillerie. Onze vrienden hebben thans de overmacht. Een vijandig cebip i a den grond geboord Bucarest 29 Sept. — Officieel, n Strijd op gansch het front. Meest be-drijvigheid ten N. W. van Bodbat en ten n N. van Stena. Wij namen 202 gevangenen. Een vijandig schip werd ii den grond - geboord in het kanaal ten Z. van het , eilarid Persina. Vliegers bombardeerden Bukarest, Cer-nodovo en Alexandrio, Wij schoten een vliegtuig neder nabij Padesa. Vliegtnigen es» Zepp»lins boven Bukarest Bukarest 29 Sept. — Sedert gisteren hadden twee nieuwe luchtaanvallen plaats I Een Super-Zeppelin wierp brandstich-tende bommen op de statiewijk. Om 7 u. 's morgens vloog een vijandig eskadt-r boven de hoofdstad. Geene schade, Weinig slachtoffers. Roemeensche vliegers dreven den vij-i and op de vlucht. 6® sfaektoffera te Bnkareat I Bukarest 29 S pt. — Het bombardement van 7 de Duitsche vùegers miek op 26 Sept. 60 T slachtoffirs. i 0p het oogenblik van den aan*al was er reel I volk in de stra'en. In den laatsten nacht verschenen Zeppelins ▼ en visler goed gekende woningen aan. i De Duitschers chijien zekere inlichtingen I be-komen te hebben. Bris toch geene ernstigeschadeaangebracht. t Dezen namiddag verschenen opnieuw twee i vliegtuigen. Drie personen werden gedood.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.