AB0NNEMENTSPR1JS Voor Frankrijk : Van uu tôt 31 Dec. 1918... 3.00 j> 31 M.iart 1919. 6.00 # yiv ONS VLAANDEREN ABONNEMENTSPRIJS Voor Belgie OF DEN VREE1IDE I Van nu tôt 31 Dec. 1918... 5.00 fr. TE GENT : 24, Wellinckstraat. 65, Holstraat. ^—————g—jM VERSCHIJNT DEN W0ENSDAG EN DEN ZATERDAG TELEFOON : ROQUETTE 5 6.41 — ?OSTREKENING : PARIS n- 1159 TE PARIJS : 22, Avenue de la République (XIe) TE LE HAVRE : 1, Avenue des Ursulines. O R G A AN Der Belgische Vluchtelingen in Frankrijk DOOR EENDRACHT STERK ORGAAN Der Belgische Christene Sociale Werken Onze Moetfertaa! in M "Oollép de France" Zooeven vernemen wij dat het aloude en beroemde « Collège de France » een leerstoel opgericht heeft voor Vlaam-sche taal en letterkunde. Dit nieuws is van groot belang niet enkel voor eetii-ge philologen maar voor al de Vlamin-gen, ja voor aile Belgen. Het feit dat onze moedertaal haar intrede doet in een der vermaardste centra van ge-leerdheid van gansch de wereld bewijst eens te meer dat er iets veranderd is wat de Vlamingen betreft Aile Belgen en de meeste bondgenooten beginnen hoe langer hoe meer een klaren kijk te krijgen op de Vlaamsche Beweging. Zij beginnen in te zien dat die beweging niet gericht is tegen Belgie noch tegen Frankrijk, dat zij enkel de ze-delijke en verstandelijke opbeuring beoogt van gansch het Vlaamsche volk en daardoor medewerkt aan den herop-bloei van ons Belgisch vaderland. Dat Frankrijk een bewijs wil geven van zijne genegenheid voor de Vlamingen en daarom dien Vlaamschen leerstoel heeft gesticht, stemt aile rechtgeaarde Vlaamschgezinden tôt diepe dankbaar heid. Ja, wij hebben het reeds zoo dikwijls verklaard, Frankrijk is niet tegen de Vlamingen. De Fransche pers heeft zich tijdens dezen oorlog op de meest nauwgezette wijze van hare taak jekweten en steeds vermeden zich te mengen in Belgische zaken. Dat er op ;JgZOn ragal ■—«f uvu -w- werd gemaakt, was meestal te wijten îan den een of anderen Belgischen ournalist, welke zich van de Fransche »astvrijheid bediende om zijn eigen andgenooten in den rug te schieten. SIu echter de Fransche Regeering op çoo grootmoedige wijze bewezen heeft dat zij de -taal der Vlamingen waar-deert en haar waardig acht in haar hoogste Collègeonderwezen te worden, lullen voorzeker de oogen van vele 3elgen eindelijk open gaan. Het « Col-ège de France » is èen der oudste in-richtingen voor hooger onderwijs van gansch Europa. De professoren welke n doceeren, békleeden een eerste plaats in al de vakken der vetenschap; Je taalkunde vooral heeft er beroem-3e vertegenwoordigers gehad als Gaston Paris, M. Bréal, enz. en thans nog hebben mannen als A. Meillet, Bédier, Rousselot, e. a., een wereld beroemd-tieid.Dat onze taal en onze letterkunde /oortaan in zulk een centrum zullen gedoceerd worden, zal onvermijdelijk de Vlaamsche Beweging ten goede komen. De Fransche jeugd zal er ken-nis maken met de meesterstukken van onze Nederlandsche literatuur; zij zal er leeren dat onze moedertaal geen armzalig dialectje is maar een oude cultuurtaal welke door ongeveer 12 millioen menschen in en buiten Europa gesproken wordt. Zij zal er leeren hoe Vlaaaderen in de middeleeuwen aan het hoofd stond der Westeuro-peesche beschaving en hoe er thans weer een gansche schaar dichters en prozaschrijvers zijn opgestaan en hun geboortestreek in hun eigen taal ver-heerlijken.Anderzijds zal deze nieuwe leerstoel 00k Frankrijk ten goede komen. Aan-gewakkerd door dit blijk van vertrou-wen zullen de V aamsche studenten meer en meer hun blikken richten tôt de Fransche geleerden en de Fransche wetenschap De jongere Fiansche taal-kundigcn vooral zullen in Belgie meer bekend en dus 00k meer gewaardeerd worden; hun nieuwste methoden zullen er ingang vinden en aldus een ni u-wen band vormen tusschen Frankrijk en België. Niet alleen in Frankrijk 00k in En-geland begint men meer belang te stel-len in onze taal en letterkunde. Dit jaar nog zal er aan de Londensche univer-siteit een Nederlandsche leerstoel worden opgericht en het noodige kapitaal (25.ooo pond sterling) is bijna gansch bijeeDgebracht. Jammer maar dat de Belgen er zoo weinig hebben meege- werkt en bijna al de bedragen hebben luten storten door Hollanders en Zuid-Afrikanen Toch zou een steun van onze Regeering 00k in dezen nog zeer welkom wezen Aan de Columbia-University te New-York wordt sedert een vijftiental jaren de Nederlandsche taal en letterkunde onderwezen door den Amerikaanschen geleerde Van Noppen welke tevens op uitstekei de wijze eenige meésterwer-ken van onzen grooten dichter Vondel in Engelsche verzen heeft vertaald. Reeds vôôr den oorlog bestond aan een paar Duitsche universiteiten een leerstoel voor Let aanleeren en bestu-deeren onzer moedertaal. Sedert 1917 hebben de Moffen àan al de Pruisische hoogescholen de studie van het Neder- ! landsch als leer^ak ingevoerd ten einde I aldus de gunst der Vlamingen te win-nen Het antwoord der Vlamingen is j echter niet uitgebleven : op dit oogen-blik doen onze koene Yzerjofigens den Mof aan den lijve gevoelen hoe dankbaar zij hem zijn voor zijn onge-wenschte belangstelling Of de Molfen na deze afranseling nog geld zullen over hebben voor het in stand houden van voornoemde Jeerstoelen, valtzeer te betwijfélen. Het Nèderlandsch is de voortaal van het onderricht aan de drie Holland-tftrecht én^Groningeu, aan de vrije en de gemeentelijke universiteit te Amsterdam, aan de Technische Hooge-school te Delft, aan de Landbouwhoo-geschool te Wagenirgen, aan de Han-delshoogeschool te Rotterdam en aan de Veeartsenijkundige Hoogeschool te Utrecht. In Zuid-Afrika wordt in onze moedertaal gedoceerd aan inrichtingen voor hooger onderwijs te Stellenbosch, in De Paarl, te Bloemfontein, Pretoria, Pietermaritzburg en Potchefstroom. Wie zou er nu nog durven beweren dat onze moedertaal niet geschikt is voor het onderwijs aan de hoogescholen ? Wie zou er nu nog durven zeg-gen dat onze taal enkel een <c patois » is en niet kan dienen voor het bespre-ken van de horgere aangelegenheden des geestes ? En toch blijven vier millioen Pelgen verstoken van aile hooger onderwijs in hun eigen taal ! Zal het schoone voorbeeld der Fransche Regeering, waarvoor al de Vlamingen zich steeds dankbaar zullen toonen, niet den laatsten weerstand breken en ons eindelijk geven waarnaar wij zoolang reeds trachten : de vervlaamsçhing der Gentsche Hoogeschool. Jan Mantelius. IN ONS HOEKJE Nuttige maalregel. — Volgens er wordt gezegd zouden onze Ministers besloten hebbèn de wet op den alkool-verkoop 'n jaar of 2 lang na den oorlog in voege te houden ; dat is goed werk en 't ià te hoopen dat men er in zal gelukken deze wet van jaar tôt jaar voort toe te passen, dit in 't belang van 't welzijn van ons vaderland. De misdadigheidsstatistieken van voor den oorlog.zijn overtuigend ge-noeg : Op 100 aanhoudingen voor. moorcl vindt men 53 alkooldiinkers Op 100 aanhoudingen voor aanslag op de zeden 53 » Op 100 aanhoudingen voor brandstichten 57 » Op 100 aanhoudingen voor bedelen en leegloopen 70 » Op 100 aanhoudingen voor slagen en wonden 90 » Dus vinden wij op 5oo aanhoudingen 323 alkoolgebruikers. Men moet dus geen « gansch ont-houder » of te « water drinker » zijn om den wensch uit te drukken dat onze Ministers aile mogelijke maatre-gelen nemen tôt het bekampen dezer schrikkelijke plaag. 't Is niet zonderreden dat de verkonp van alkool op 't front werd verboden : men vraagt zich af wat er wel zou gebeurd zijn met 'o leger, geiijk welk een, in hetwelke 't gebruik van alkool zou toegelaten geweest zijn. Dit verbod werd gedaan ten einde betreurenswaardige feiten te vermei-den : deze wijze handeling op krijgs-gebied dient voortgezet te worden wil men in 't land de noodige in zendige vrede behouden. Ware het niet wenschelijk dat men van nu af aan 'n krachtige wet stem-me op 't getal « drankhuizen » welke mogen worden ingericht in stad en dorp? iets in den zm v n wat werd gedaan in Holland waar men toelaat : Voor 'n stad tellende meer dan 50.000 inwo-ners : 1 drankhuis voor 500 inwoners. Voor 'n stad tellende meer dan "20.000 inwo-ners : 1 drankhuis voor 400 inwoners. | Voor 'n stad tellende meer dan 10.000 inwoners : 1 drankhuis voor 300 inwoners. Voor steden eener mindere bevolking tellende 1 drankhuis per 250 inwoners. | 'n Wet in dien zin zou van nu af moeten bestaan en naarmate onze légers 't land binnen stormen in voege gebracht worden. Men zal ons toch zeker niet antwoor-den dat men voor zulk iets te doen eerst Kamers en Senaat moet raadple-gen ? 'n Volksvertegenwoordiger of Se-nator die dit zou bekampen is niet waardig zijn mandaat te behouden want door zijn « neen » stemming zou hij 't Vaderland zelve bestrijden en dat geloven we niet dat onze Mandataris-sen bekwaam zi]n te doen. E £ r» — Maar wat zijn toch al die geruchten die sedert eenigen tijd rondloopen vol-gens dewelke de geïnterneerde belgische soldaten in Holland zouden in vrijheid gesteld worden en terug naar Frankrijk gezonden worden ? Men zegt dat Holland het beu wordt van die 28 000 monden te moeten voeden als wanneer zij amper genoeg heeft om hare eigene ventjes den kost te geven. Maar dat bewijst nog niet dat onze jongens zullen vrijgelaten worden. Overal loopen er tegenstrijdige geruchten fond en de arme geïnterneerde meenen reeds dat ze binnenkort de plaat gaan poetsen. Ware het niet geraadzaam dat de regeering a ex catedra » eene verklaring allegge om deze sukkelaars en hunne familie in Frankrijk den verloren slaap terug te geven ? *** De hoogeschool van Londen heeft eene kommissie ingesteld o.n de studie der Nederlandsche taal te bevorderen. Die kommissie' zal aan dat werk £ 25000, 't is te zeggen 625 fr. 000 besteden. Hoe gunstig die studie onthaald wordt bewijst het volgende : die kommissie heeft reeds als giften om haar werk te steunen 160.650 fr. ontvangen van Engelsche fitma's en geleerden en verder beloften van jaarlijksche stort-ingen die rteds 9.400 fr. bedragen. Ge ziet dat onze taal in den vreemde niet overal misprezen wordt en dat de Engelschen, de beste handelaars der wereld, er zelfs groot nut in zien ze aan te leeren. En zeggen dat er in België zelfs nog menschen gevonden worden die ziende blind zijn. Oh ! die vlaamschhaters ! * * * — a Ons Vaderland » het degelijk dagblad der Vlaamsche soldaten, wenscht « Ons Vlaanderen » heil en geluk in zijne werking, ter gelegenheid der samensmelting van '« Onze Toe-komst » met O V en der herleving van « Notre A en r ». Wij btdanken onzen confrater voor zijne welgemeende gevoelens en ver-klaren nogmaals dat ons doel en onze weiking sieeds dezelfde blijven Sinds haar ontstaan heeft O V. altijd als huofddoel gehad de algeheele herop-beuring en vrije ontwikkeling van onzen vlaamschen volksstam, door eigen taal, godsdienst en zeden in het ééne onafhankelijke Bjlgië. D. Langs de Wegen in Vlaanderen Belgisch Front, 1-10-18 (Eigen bericht van een ooggeluige ) Er flikkert weer hoop in onze oogen ; de barometer stijgt ; de wind blaast niet langer uit het Westen aan. De auto snelt met verdobbelden speed over de vrije baan. In den zonnigen herfstmorgen, belommerd en stemmig, liggen de dorpjes te droomen. Naarmate we t front naderen echter, ver-mindert onze-snelheid. Allerlèi troepen lammeren langs de wegen. We beginnen reeds de verwoestingen van den oorlog te bespeuren : verwoeste huizen, geschonden kerktorens, brake velden. We stuiven door Ieperen. De stad is niet herkennelijk : een jarenlange be-schieting heeft ze gesloopt en uitge-brand tôt op de grondvesten. Nog een eindje rijden we door, steken de brug van 't kanaal over en bereiken de stellingen welke onze troepen voor drie dagen nog bezet hielden. We stijgen af en vervulgen onzen weg te voet. Het schouwspel wordt indrukwek-kend : we zinken in den modder tôt Jver de enkels. Zwaargelad n vracht-■vagens dokkeren voorbij Honderden soldaten arbetden aan de herstelling 1er wegen. En toch mag het verkeer ;een oogénblik gestremd worden. Een luto van het Rood-Kruis komt aange-uft. Een gewond soldaat zit naast □Jl stoker. Zijn veiband ops het hoofd *"»ood als een fez rfër*.-.-. —. vaarover het zomeroffensief van 1917 voedde, dat de Engelschen tôt Pas-;chendaele voerde. De aanblik is apo :alyptisch. De howitzers hebben den ;rond totaal omgeploegd. 't Moet zijn lat het artillerievuur welgericht is ;eweest, want hier en daar verspreid, ;apen de ineengestorte of opengeklo-/en schuilloodsen van gewapend béton. Wat verder zieltogen oude, verroeste, 3nttakelde tanks, monsterachtig. Hoe verder we gaan, hoe dieper we in 't slijk zakken. Langs de baan bemerken we een kuil waarin zes doode paarden, îals over kop en dampend van bloed, iwijmen. Eenzelfde obus heeft ze neer-;ebliksemd. Uitgeput van inspanning îijn de arme dieren neergestuikt, on-Dekwaarn weer op te staan. Ten einde îet verkeer niet te belemmeren is men ,vel verplicht geweest ze ter zijde te ileuren en af te maken. Eu dan zijn le vrijbuiters gekomen I Die hebben net scherpe messen in hun lillend /l^esch gekorven. Want zelfs in oorlog-stijd smaakt een bifsteak uit een mal-schen paardenbil. Die rauwe, vleezige wonden in het lichaam der dieren zijn ifstootelijk en verscherpen den tra-jischen aanblik van het moderne ilagveld. De roi der vliegeniers kan niet genoeg geprezen. Zi) hebben de verbin-iing veizekerd tusschen de voorste ;roepen en den staf en op de kritieke Dogenblikken de infanteiie geravital-(eerd in mùnitiës en viktua'lien. Eilaas I ;nkelen hebben hunne stoutmotdig'ieid met het lçven uitgeboet. Als vogelen sijn ze uit den hemel neergeschoten :n met lamme vleugelen ter aarde ge-vallen. De stukken van hun verbrij-seld toestel getuigen van hun akeligen iood. Aan een kruisweg zien we soldaten rond een rolkeuken gehurkt. Ze keer-den zoo pas weer uit den strijd. Ze eten zwijgend en langzaam. Nooit hebben olficieren en soldaten zoo innig verbroederd. Een kapitein dùnkt aan de veldflesch van een , korporaal E n luitenant en een soldaat lepelen soep uit hetzelfde schoteltje. In- beider oogen straalt genegenheid, liefde en bewondering. We staan op den kam van een heu-velenrij. De omliggende landen deinen wijd en zijd metzachte, blondeglooiïn-gen. Hisr hebben we ten voile de im-pressie van een bewegingsoorlog. De kanons, in vlakke veld opge;teld, buldeien. Groepjes ruiters draven rond i.p veikenning. We zien ze oprukken,. decoratief, geleersd en gespoord, de AEBEIDEESKROITIJK LE HAVRE Het Belgisch Gezin Het is mij gegeven geweest op 2! september de algemeene vergaderini bij te wonen van de cooper?tief « He Belgisch gezin » te Le Havre. Ik heb van deze vergadering dei indruk medegedragen dat „ Set Bel gisch gezin " een model mag genoeme worden van de verbruikscooperatie en dat deze inrichting onschatbaii diensten bewezen heeft aan de Bel gische vluchtelingen. Eenige cijfers on onze lezers, een gedacht te geven ovei deze inrichting : „ Het Belgisch gezin " heeft in Lf Havre voor wat de kruidenierswarer betreft, een centraal magazijn en 5 bij-huizen. Uit geest van solidariteit narr het bestuur den roerenden en edeler maatregel ook de fransche vluchtelingen van het noorden te laten ge-niet™ van de voordeelen der coope-ratief.Het < Belgisch gezin s bezit drij cafés-restaurants, gedurende het ver-loopen jaar werden opgediend 308.292 middag- en avondmalen, 't zij, in mid-dengetal 8 45 fr. per dag, aan een gemiddelden prijs van 1.45 fr. per maal. De Beenhouwerij deed om 787.345,75 fr. zaken, en slachtte enkel beesten van .«t-' -y*» ity«' - gezin : aan* zijne leden brood, allerlei huishoudélijk.e voorwerpen mercerie artikelen. en heeft éen winkel voor het herstellen van schoenen. Op 30 Juni 1918, telde.de coope-ratief 1,123 leden. Twee cijfers om de indrukwekkenden uitslag van deze prachtige werking aan te duiden : Gedurende het laatst verloojen jaar de ad « Het Belgisch gezin i) voor 2 391.601 15 fr. zaken wat eene vermperdering daarstelt van 1 527.709.67 fr. op het vorige maat-schappelijk jaar. * * * De aangegeven cijfers zullen wel voor elkeen een sprekend bewijs zijn van de degelijke inrichting van « Het Belgisch gezin » te Le Havre. Deze coopeiatief is op de eerste plaats een nieuw bewijs van den geest van solidariteit en organisatie die zelf in ballingschap en midden de aller-moeilijkste omstandigheden ons Belgisch volk blijft bezielen. Die geest, welke sedert jaren gansoh ons Belgisch maatschappelijk leven doorademt, is een waarborg die ons toelaat de toe- —— : komst met vertrouwen in te zien. Want die geest van organisatie, vooral onder vorm van verbiuik-cooperatie, zal ons broodnoodig blijken om na den oorlog ons geruineerd economisch leven wt-deiom op te helpen. Op dat gebied dus is « Het Belgisch gezin » van Le Havre een prachtige leerschool. Maar de hooger aangehaalde uitslagen hebben wij ook en vooral te danken aan de bewonderenswaardige offer-vaardigheid van hen die sedert twee jaren « Het Belgisch gezin » besturen. Alleen de diepe verkleefdheid aan de belangen onzer arme vluchtelingen kan .aan de bestuuiders onzer Belgische cooperatief toegelaten hebben zonder het minste persoonlijk profijt zooveel tijd, zooveel krachten ten offer te brengen voor ons volk niet alleen werden in « Het Belgisch gezin » gedurende dit jaar uitgegeven, meer dan 2 millioen franken, maar wie zal ons zeggen welke som gespaard bleef in de kas onzer vluchtelingen door het bestaan onzer cooperatief ? Het ligt niet in onze gewoonten wier-00k te branden voor wie ook. Maar toeb is het een plicht van élémentaire welvoegelijkheid dat wij, aandeel-houders, een woord van welgemeenden, dink sturen aan de bestS'.rders van "Het Be gisch gezin " ij-',ior al dg_ fci \ 'vriCcTC oi." • uC.tf&r " gebracht. Dank op de eerste plaats aan sym-patieken voorzitter M. Pauwels, greffier der Kamer wiens beste krachten gaan, nederig en nooit geteld, aan onze vluchtelingen en aan ,, Het Belgisch gezin " en die met roerende de-votie voortzet het werk van den diep-betreurden Franz Schollaert. Dank aan U, M. Colsoul, greffier-schatbewaarder, die een groot deel draagt van den zwaren last der cooperatief, dank aan U, MM. Detloor Th. en De Vicq, die het toezicht houdt op de magazijnen en restaurants ; dank aan U, Kemaele, voorzitter van den beheerraad, alsmedeaanU, heeren Artus, Scaillet en Vermeulen gelast met den toezichtdienst. Gij allen hebt een voorbeeld gegeven van wat de Belgische offervaar-digheid vermag. Het Vaderland, waarin wij hopen weldra vrij te mogen terugkeeren en vooral onze werklieden èn klein-burgers zullen nooit vergeten wat zij tijdens hun ballingschap te Le Havre voor hen hebt gedaan. In hunnen naam nogmaals dank. H. H. lansen omhoog gericht, de helmen tôt 1 over den nek geschoven, den fikschen s romp omflapt door de wijde panden \ van hun mantels... Een verlaten hond sluipt over de < velden. Bijwijlen blijft hij staan; snuf 1 felt, spitst de ooren. Zijn grauwe lan- 1 gharige pels en pluimige staart geven 1 hem 't uitzicht van een wolf die door 1 den honger gepraamd, aan 't schoffe- 1 ren is ... ( Onverpoosd, chaotisch dommelt het ; verkeer. Het is een optoebt van kar- £ ren, wagens, kanons, caisson's, paarden, auto's. De voerlieden sakkeren. De wielen «inken tôt aan de as in de zompigen bodem. Men vraagt zich af hoe 't godsmoge-lijk is geweest, zoo'n vooruitsprong te maken, in dergelijke voorwaarden. Alleen de koppigheid en het uitstaan-svermogen van ons ras zijn bekwaam geweest dit herkuliaansche mirakel te verwezenlijken. Franschen en Engelschen die nochtans ook van geen klein gerucht vervaard zijn, kunnen hunne 1 bewondering niet genoeg lucht geven. Na een mars:hvac drie uren poozen we. Ginds doezelt Rousselaere in de ichemering. Geweervuur knettert.Gek-wetsten strompelen toe. Geen klacht /errimpelt hun stoppelbaardig gelaat. Dnder hen herken ik een mijner vrien-len. Ik bestorm hem met vragen. ïven blijft hij staan. Hij vertelt met laastige woorden het epos der drie aatste dagen. Me de hand drukkend, sij 't afscheid, zegt hij : « Onze offi-;ieren zijn prachtig. Zij sterven recht-staartde en aan de spits hunner man-ichappen. » Heeft die hulde van een îenvoudig soldaat niet meer waarde lan de meest blinkende eereteekens 1 (\ndere soldaten die ik riaderhand on-lervraag bevestigen de meening van mijn gewonden vriend. Doch zij ook ; ie simpele volksjongens zijn prachtig. En om te bewijzen dat, na drie iagen harden en voortdurenden strijd, îen onblu-chbare vervoering, hen steeds bezie.t, herhaal ik hier ;nkel de woorden van een dier îaamloze helden, welke al lachend tei : « We willen niet meer afgelost worden I We vechten voort ! » M0SEUR lEPEf ViMde Jaar. — Ni 204( dm.,.».* ——— L— y : Centlem p<r Hummet Zondag 13 October 1918.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.