Vierde Jaar. — N* 196. rnrr-miTKiii ■—■iiBimuni am i— hmhm Prija : 10 Centiem par Nummer Zondag 15 S?ptember 1918» ABONN EMENTSPKtJS Voor Frankrijk : Van nu tôt 31 Dec. igï8... 4.00 » 31 Maart 1919. 7.00 » /K ONS VLAANDEREN ABONN EMENTSPBIJS Voor BeijCxe OP DEN VBEEJIPE t Van tiu tôt 31 Dec. 1918... 6.00 fr TE GENT : 24, Wellinckstraat 65, Holstraat. VERSCHIJNT DEN WOENSDAG EN DEN ZATERDAG TBLEFOON : ROQUETTE 56.41 — POSTREKENING : PARIS n- 1159 11 PARUS : 22, Avenue de la République (XIe) TE LE HAVRE : 1, Avenue des Ursulines. O R G A AN Der Belgische Vluchtelingen in Frankrijk DOOR EENDRACHT STERK ORGAAN Der Belgische Christene Sociale Werken GUIDO GEZELLE De N. V. « Ons Vlaanderen » heei een verdienstelijk werk verricht me aan de vlaamsche vluchtelingen, i Frankrijk, eene bloemlezing te bezorgei uit het werk van Vlaanderen's grootste: dichter, Guido Gezelle. Kunstenaars in 't algemeeu, — dicb ters, schilders, beeldhouwers, musici, -zijn de klaarste openbaring van he Vaderland. Wat zij hebben voortge bracht is een onstoffelijk goed dat doo geen oorlogen of vreemde overheer sching kan worden ontnomen, waar d tand van den tijd nooit zal aan knagei en dat wij in de droefste ballingscha] toch altijd kunnen meëdragen als on heiligste bezit en onze innigste troost Zulks is des te meer waar wannee de kunstenaars iri hun werk het Va derland zelf verbeelden. Zulk een kunstenaar was Guidi Gezelle. In zijn werk leeft ons land, leeft on schoon en verre Vlaandt.ren. Wij ziei deseizoenen aan ons voorbijgaan in di liefelijkste gedichten. Al wat er groei en beweegt door onze velden, onde onze hooge hemelen : de bloemen, d< boomen, de waters, de koeien, d( paarden, de zingende vogels, het edel< werk der menschen, van den spaman den ploeger, den zaaier, den maaier to' den berdzager en den bleekersgast toe ailes, ailes heeft de dichter bezonger en uitgebeeld. Die vlakke vlaandersche streek met dat eeuwen oude gebeuren waar niemand de s^hoonK^id v<x«» moedde, heeft hij verheerlijkend ver' werkt tôt eene weergalooze pracht Gelijk de hollandsche schilders dei 17e eeuw het deden voor hun land gelijk de moderne landschapschilder: het deden ook bij ons, zoo heeft hi van het arme miskende Vlaanderen eei paradijstuin gemaakt der aardplaneet * * Guido Geaelle werd geboren te Bruggi op den 1" Mei van het jaar 1830. Koi er wel een schooner dag en een schoone: stad door feeën uitgekozen worden on een van — God — begenadigde dichte: het levenslicht te laten zien ? Gezelle': vader was een boomkweeker. Zijn tuii nabi] de vesten 9tond vast in vollt bloem en de klokken en de klokjes vai Brugge hebben zonder twijfel hui eeuwig lied gezongen toen Guido te: wereld is gekomen. Ik heb die bloemen hoven rond de oude stad soms geziei in de lente. Het is onvergeetlijk al da wit en dat roos op het grijs en grauv en bruin van muren, daken en toren: daarashter met den blauwen heme daarboven, zingend van de vele klokken muziek uit aile kerken en kapellen. Tôt zijn twaalfde jaar heeft Guid< Gezelle geen ander midden gekend De groote natuurliefde van den dichte: zal wel eerst ontwaakt zijn bij di bloemen en de boomen van vader: gaarde. En over de muren zag mei daar met, aan den voet der vesten de vlakte van Vlaanderen met d< groene weiden vol hoornbeesten, me de glimmende grachten en kanalen met de hooge populieren die in langi rijen, als beevaarten, verloren liepei aan den verren horizont ? Toen moe der Gezelle het knaapje meenam naa de groote, geheimzinnige kerken vai Brugge of naar da donkere kroft de Bloedkapelle, dan is dat kinderlijl geloof aan 't bloeien gegaan dat late zou uiting vinden in die mystieke g« dichten die zijn als de zuivere zan| eener middeleeuwsche ziel. Op zijn 12" jaar werd de jong Guido ter school gezonden in het Kleii Seminarie te Roeselare. De vader haï er juist de groote tuin aangelegd en d zoon zou er zijn vorming krijgen mit zijn kostgeld te verdienen al» portier 't Is in dat eng portier celletje aai de straat dat de toekomstige dichte reeds smaak vond in het afluisterei van oude volksliedjes en mischiei wel zijne eerste nota 's nam over volks t taal, volkslegenden en volksleven en t den onvergelijkelijken rijkdom van a woorden heeft vergaard die later zijn 3 kunst zou kenmerken . a Van 1850 tôt 1853 zien wij Geaelle studeeren in het Groot Seminarie te . Brugge. In 1854 wordt hij priester _ gewijd en vertrekt terug, als leeraar, t naar het Klein Seminarie van Roese-_ lare, waar hij weldra aan het hoofd r der klas van Poësis wordt gesteld. 't Is daar dat hij, op niet meer dan s anderhalf jaar tijd, zulken verbazen-i den invloed heeft uitgeoefend dat er , ) een heele schaar dichters en vaardige s mannen van onder zijne handen te . voorschijn is gekomen, als Hugo en r Gustaf Verriest, Karel de Gheldere, - en meer andere en onrechtstreeks ook Albrecht Rodenbach. Zijne onderwijs 5 methode was zoo nieuw, de kracht , die van. den meester uitging werkte ( zoo geweldig dat zijne leerlingen, zelf ( j oud geworden, maar eenwig jong ge- , 3 bleven door zijn woord, tôt in hunne ' j! laatste levensdagen, met ontrcering , spraken over die lessen als onvergeet- ] lijke zalige uren van louter schoon-[ beidsgenot. [ Doch de geastelijke omwenteling, die f hij en de jonge hoofden bewerkte, ! baarte onrust bij de overheid. Gezelle 1 was te nieuw en te groot voor zijn J [ tijd. Hij werd als een gevaarlijk ele-, ment beschouwd en zijn leeraarstoel ] werd hem ontnomen. ' Van iar^n te V»tj «ûrl/ I | zaam in een engelsch Seminarie. j Daarna wordt hij onderpastor genoemd ( ; in de St. Walburgiskeik te Brugge. In j 1871 staat hij als onderpastor in de ' O. L. V. Kerk te Kortrijk. Hij , j woonde daar jaren en jaren in een ' klein huisje onder de oude Broeltorens, j tôt hij kortvoor zijne dood bestuurder werd van het engelchklooster te Brugge ; 't Is alzoo dat Gezelle, miskend en ; » mistrouwd door zijne geestelijke over- , J heid, geknakt door het verlies van , r zijn leeraars ambt, dat hem zoo lief ( l was en waar hij al zijne menigtvul . dige gaven en kunde kon gebruiken, . in zwaar verdriet dertig jaar heeft , ( rondgeloopen en als dichter zweeg . ] , Eerste in zijne tien laatste levensjaren ; | kwam hij weerom aan 't woord. g ! Wel is hij binst dien tijd werkeloos : gebleven : In 1865 stichte hij met . James Weale het tijdschrift, Rond den 1 Heerd, — waar nog zoo veel klaar ! t proza en gezonde studie van Gezelle 1 r verstoken blijft voor het groote pu- 1 5 bliek. — Hij wrocht met De Bo aan 1 het groot Westvlaamsch Idioticon waar : . al de ongeboekte woorden en zegswijzen van het westvlàamsche volk werden : } opgeteekend. Hij leverde zelf taal- i kundige studies in het tijdschrift Lo- quela en schreef af en toe een stukje - s in Biekorf. Maar de groute-dichter- : ' stem zweeg, het meesterwoord, dat 1 j geslacht na geslacht had kunnen vor- ! men voor Vlaanderen, bleef gesmoord. 1 2 Zoo kunnen wij het werk van Guido t Gezelle in twee groote tijdvakken van wonderbaren bloei verdeelen waar- 3 tusschen de dorre woestijn ligt van 1 ! veelal ongekenden arbeid, van nede- . rige ziele zorg en diep-menschelijke r droefenis. 1 De werken uit den eerten tijd zijn : r de Vlaemsche Dichtoefeningen (1858), c Gedichten, gezangen en Gebeden (1862), r Ktrkhofblommen (1878) en eindelijk - Liederen Eerdichten en Reliqua die in l 1880 werden uitgegeven maar meestal verzen bevatten van jaren voorheen. e In den ouderdom van zestig tôt 1 zeventig jaar borrelde de bron des 1 dichters weer naar boven en gelijk 2 Vondel die, zeven en zestig jaar oud, s zijn meesterstuk Lucifer schreef, zoo . gaf Gezelle in 1893 en 1896 twee van î van ^ijn schoonste en onsterfelijke r boeken uit, Tijdkvam en Rijmsnoer 1 en kon men na zijne dood, in 1900, 1 nog den nieuwen prachtigen bundel - van Laatste Verzen laten verschijnen. Het schijnt ons nu bijna onmoge-lijk de begrijpen dat dit letterkundig geniedooraijn tijd werd gelooehend en 1 miskend of dood gezwegen. Zij die 1 over hem spraken hadden bem niet 1 geleeen, of begrepen hem niet en ver- j weten hem eene gewest taal te ge- e e bruiken die niet algemeen gangbaar l e was. Hendrik Conscience zelf stelde g r voor sommige zijner « lieve stukjes » \ < in het nederlandsch te vertalen. In v " 1895 nog werd Tijdkrans afgekeurd in l den vijfjaarlijkschen prijs van Vlaam- v sche letterkunde en in 1902 schreef p 1 een boekhandelaar uit Brugge wien t - men Gezelle, boeken te koop had aan- e r geboden : « Je ne puis rien faire avec 3 l'ouvrage qui n'est d'aucune valeur î d'après plusieurs hommes compétents.» ^ 1 't Was eerst in 1897 dat Pol de v • Mont den grooten dichter in Holland ^ : bekend maakte nadat de niet-katbo- 3 lieke stichters van het vlaamsche tijd- Sl ^ schiift Van Nu en Straks in 1896 j ; Guido Gezelle als de eerste en grootste v dichter van Vlaanderen hadden uit- Ci ^ geroepen. Maar toen ging er een glori® e( 5 voor hem op als nooit nederlandsche p > woordkunstenaar er eene heeft ge- ;kend- . zi Reddinguis schreef over hem : « Die s 4 man is, de eerste nederlandsche dich- v ter geweest dezer nieuwe tijden, groot- d ; menschelijk ontroerend.»Willem Kloos, o ' de groote hollandsche dichter en cri- d ticus, voorspelde « dat Gezelle's kunsî ri i nog zal omhoogstaan in deze zoowel rr als in latere eeuwen alseen onsterfelijk gewrocht van den md-n"'"*01'''-'' gcc3t. o jL-»xiiiicwiyrtz, een clouer noi~ : landsch criticus, schreef : « Toen deze di Guido Gezelle gestorver was is dade- se ' lijk reeds hier op aard voor hem be- g< gonnen het leven der onsterfelijkheij. » te Frederik van Eeden noemde hem de n grootste meester der woordkunst in pi de x9" eeuw. 0 Carel Scharten zei na- genoeg hetzelfde in deze woorden : al 4 Ja, zonder dat iemand het geweten w heeft of erkend, tragisch in ïijn groot- g< schheid is in de alr.eds vervlogen n eeuw Guido Gezelle de eerste en ei grootste diebter geweest van Groot- li Nederland ! Onlangs nog werd te Parijs een fransch boekje over onzen n dichter uitgegeven door Charles Grc- v lean die Guido Gexelle noemde « une d gloire de la Flandre » en « un très z< grand parmi les grands. » g w V * * In 1914, na den val van Antwerpen, r: hadden er vele verfranschte Beigen n een tijdelijk onderkomen gevonden in V gastvrije hollandsche familien. Hunne d vriendelijke en hoffelijke gastheeien t< meenden hen eer aan te doen en te p behagen door te spreken van hetgeen v zij kenden als de grootste glorie van b Belgie, Guido Gezelle. Zij hadden er k nooit van gehoord en moesten het w eerste vers van den dichter nog le- d zen. Ik heb toen meer dan een van die Beulemannen ontmoet die raij j, kwam vragen : « maar wie is toch die Guido Gezelle waar ze ons hier overal van spreken ?» ^ Die verfranschte Beigen zijn onver- g| beterlijk maar 't ware onvergeeflijk dat er ond r de lezers v.,n dit blad nog E menschen bleven die Guido Gezellp S1 niet kennen en vereeren als de kost- baarste schat hunner nationale fier- ^ heid Nu vooral, in ballingsehap, nu dat wij ver van ons vaderland verbli,-ven moeten wij ons sterker dan ooit vasthouden aan wat wij aan eigen , grootheid en persoonlijkheid bezitten; ^ aan onze taal en aan hem die deze , taal tôt een onsterfelijk kunst werk heeft gebruikt dat nu en voor aile ^ tijden de glorie zal blijven van ons , land. J. M. n ———— v OPGELET : « Ons Vlaanderen » v verse hij nt thans : 22, Avenue de la République, Paris. 1 Compte Chèqu es Postaux : Paris N' 1159 ^ r ARBEIDERSKROITIJX CJIT ENGELAND De Bestendige Nijverheidsraden ii Engeland. — Hoe ver de oprichiinj ervan gevorderd is. — Verleden jaai bevool de Whitley-kommissie (Whitlej genaamd volgens den naam dei voorzitters) in Engçland het stichter van bestendige nijverheidsraden. Deze raden moesten uit gelijktallige vertegenwoordigers van werklieden en patroons bestaan en hebben geschillen te voorkomen en desnoods te ver effenen. Sinds deze'kommissie haar verslag uitgegeven heeft, hebben nijverheidsraden voor de potbakkerij en de bouwnij-verheden wederzijdsch hunne bijeen-kornsten gehouden. Bestendige nijverheidsraden zijn ook samengesteld geworden voor de pro-dukten, het goud, het zilver en aan-verwante vakken, alsmede voor de caoutchouc en de zijde-nijverheid. De eerste vergaderingen daarvan hadden piaats in de maand Juli. Dank aan de Minister van Arbeid zijn in de volgende acht nijverheden stappen aangewend voor het inrichten van de zelfde raden de bakkerij, de draadtrekkerij, het handelsvervoer, de onderneming van elektrieke instellingen de bemeubelings nijverheid, leder en riemen, stekjesnijverheid en rijtuig-makerij.reglemehten hebbpn gemaakt ten einde de toestemming te bekomen der ver-jcheidene belanghebbende vereenigin-gen. Deze reglementen werden hen toegezonden en daarna werden deze raden voor de eerste maal bijeengeroe-pen.In de volgende nijverheden hebben ilreeds vergaderingen piaats gehad en werd het ontwerp der reglementen goedgekeurd : Bobijnen en schoenen nijverheid, de electriciteit (voortbxengst an uitdeeling van kracht, gravuur en linnen. Voor ongeveer twintig andere nijverheden hebben de belanghebbende vereenigingen van nabij de kwestie der bestendige nijverheidsraden onder-zocht en in eenigen zijn schikkingen getroffen geworden om gemeenzame vergaderingen te beleggen. Ook heeft de oorlog-ministerieele raad besloten het princiep aan te nemen der raadgevingen van het Whitsley-verslag en zooveel de omstan-digheden en de instellingen het toela-ten ze op de Staatswerkhuizen toe te passen. Een komiteit samengesteld uit vertegenwoordigers der verschillige belanghebbende departementen, zal kortelings samenkomen ten einde de wijze van oprichting dezer raden voor de Staatsfabrieken te onderzoeken. H. D. R. Kardinaal Bourne en de Sociale kwestie — De Engelsche katholieken die zoo voorbeeldig werkzaam zijn op sociaal gebied, hebben cen schoon en aanmoedigend voorbeeld in Kardinaal Bourne, aartsbisschop van Westminster, die geane gçlegenheid laat voorbij gaan om het groote belang te toonen dat het vraagstuk hetn inboezemt en hen door wijze lessen en aanmoedi-gingen voor te gaan. In zijn vastenbrief voor 1918, heeft de Kardinaal zoowel het vraagstuk behandeld en zoo meesterlijk aange-duid hoedanig de taak van eenieder was in het tet standbrengen eener beter ingerichte sameleving, dat hij daardoor den lof van katholieken en niet katholieken veswierf. We vinden nu weer in « The Uni-verse » van 26 Juli 1.1. de weergave van een artikel door Z. E. geschreven voor het blad « America » van 29 Juni. In dat aitikel zegt de Kardinaal dat voor de oplossing der sociale proble-mn's die zic.h voor allen stellpn •y.nlleri na den oorlog, twee voorname grond-beginselen ons leiden moeten tôt eene j ware oplossing. r a Ten eerste, het recht van elken ■ mensch op een waarlijk menschen-r waardig bestaan en ten tweede, de i rekening over het gebruik van de ontvangen talenten, — inbegrepen stoffelijke goederen, — die elke mensch eens aan zijn Schepper zal te geven hebben. » Deze beginselen worden tegenwoordig veel over het hoofd gezien. Een groot gedeelte der menscheid is veroordeeld tôt onverdiende armoe-de en leidt een niet menschenwaardig bestaan. Daartntegen zijn er velen wiens rijkdom zoo groot is dat zij zelf dezes groote niet kennen noch er het toezicht kunnen overhouden. In het wederrechtbrengen van de twee ab-normale toestanden ligt voor een groot deel de oplossing. De kardinaal zich steunende op het gezaghebbend woord van Léo XIII, verdedigt dan het recht, van den arbeider op een voldoende loon (living-wage). Het loon moet zulk menschenwaardig bestaan mogelijk maken, en den arbeider toelaten behoorlijk te leven en te wonen, genietende van een zekeren welstand voor hem en zijn gezin. Het recht op een familieloon wordt hier dus weer vastgesteld. De Kardi-DSftl ' Verder moet de arbeider een zekere waarborg hebben dat het mensch-waardig bestaan dat hij, voor zich en zijn gezin, rechtmatig verworven ^ heeft, niet vernietigd worde door 2 ziekte of werkeloosheid. Die onzeker- ' heid in 's werken bestaan moet wegge- ' nomen worden. s a Van den anderen kant » gaaf de Kardinaal voort « is er niets dat het , bezitten door vele anderen van over-groote rijkdommen wettigt » Hier veroordeelt hij het bestaande nijver-heidsstelsel waarin de eenen weelde j zonder1 weerga verkrijgen terwijl de ( anderen gebrek hebben aan de tijde- , lijke goederen die de aarde toch in . voldoende mate voor allen oplevert. « De bezitter van die onmetelijke 1 rijkdommen kan zich geen rekenschap geven van wat het gekost heeft aan het leven, de wilskracht en het geluk 1 dergenen die hen voortbrachten. » ! Er is geen betrekking meer tusschen dengene die de weelde voortbrengt en ! dengene die er van geniet. « Hoe zal de nijverheidsmagnaat kunnen ver-antwoorden voor God over zijne talen-ten, indien hij niet weet in welke , voorwaarden zij hem toekomen ? » Zijne verantwoordelijkheid reeds zoo groot voor het verkrijgen dier stoffelijke ' zaken, is niet min groot in het gebruik ervan. Het gebruik en het genieten van rijkdommen is niet onbeperkt. De bezitter er van moet deze aanschouwen als « een pand dat hij van God ont-ving » en gevolgenlijk handelen. Indien het voor een rijk man zoo moeilijk is den hetnel in te gaan, hoeveel grooter zal de moeilijkheid zijn voor degenen wier rijkdommen zoo machtig groot zijn dat het hun onmogelijk is hunne herkomst en hunne bestemming na te gaan of behoorlijk de verplichtingen eiaan verbonden, te dragen ! Er moet dus getracht worden eene bettre, eene rechtvaardige verdeeling te bekomen van de voortgebrachte goederen. De Kardinaal wijst verder op de plichten der katholieken in deze. Zij moeten trachten de echte kristen prin-ciepen overal te doen doordringen en aannemen. Hij richt zich hier bijzonder tôt de katholieken in die streken waar de Engelsche taal gesproken wordt, nochtans is de zin waarin zijn slot woord kan worden samea gevat ook 1 voor de katholieken der andere landen Zij moeten trachten de echt hristene princiepen overal te doen doordringen n rt A4 tlA OMA OM « Het doet deugd aan 't harte een Prins der katholieke kerk aldus te . hooren spreken. Wij, christene werkers weten wel dat hij, uit kracht van de leering waarvan hij een der bewparders is, niet anders kan spreken, doch zoo dikwijls wordt die waarheid — dat Christus Leering de samenleving red-den moet en dat alléén kan, — ver-draait, dat het noodig is van tijd tôt tijd zulke voorbeelden te toonen. Moohten velen onzer verdwaalde kameraden aandachtig lezen en over-wegen de korte samenvatting van de schoone gedachten van Kardinaal Bourne. UIT FRANKRIJK De maatschappijen van vermaak en het werk aan de Belgische spoorwegen te Oissel. — Onder de bescherming van het Beheer der Spoorwegen en met zijne ondersteuning zijn menige en uit-stekende maatschappijen van vermaak weldra tôt stand gekomen en hebben zich ontwikkeld te midden der werk-huizen van Oissel. Het personeel bezit eene koor- en tooneelafdeeling en eene fanfare van 70 uitvoerders waarvan hetzelf aile elementen verschaft heeft. De feesteiijkheden welke het op de feestdagen iniicht, bekomen eenen grooten bij val bij de werklieden en hunne familiën. Onze spoorwegmannen beschikken daarenboven noe over verschillendfc speelplein, enz. De voortbrenging der werkhuizen houdt zich staande op merkwaardige wijze. In den loop dezer laatste w ken, zijn meer dan 150 locomotieven gansch hersteld kunnen ter beschikking vaa het Amerikaansch expeditieleger gesteld worden. UIT HOLLAND Stands- en Vakorganisatic in Holland (Van oazen briefwisselaar). Bij samenwerking van Roomsch katholieke vereenigingen van de stands-en vakorganisatie in gecombjneerde vergaderingen met socialistische en andere vereenigingen is door het Doorluchtig Episcopaat in Nederland het volgende bepaald : 1. Bij samenwerking van R. K. vereenigingen van de stands- en vakorganisatie met anarchistische, of daar-mede gelijk te stellen vereenigingen zijn gecombineerde ledenvergaderingen van besturen. 2. Wanneer besturen bij samenwerking, als sub. 1 aangegeven, besloten tôt eene actie en deze actie door ieder der samenwerkende vereenigingen in eigen kring is besproken en goed-gekeurd, zal — wanneer dit noodig blijkc — het geoorloofd zijn bijeen te roepen het personeel van die werk-plaats, bedrijf of fabriek, waar men de actie wil beginnen. Doch deze bijeenkomst zal zich dienen te bepalen tôt de bloote, te voren door 'de samenwerkende besturen schriftelijk opgestelde, mededee-ling, dat en waarom door die vereenigingen tôt bedoelde actie is gesloten. Het personeel zal dan schriftelijk beantwoorden de vraag, of de organisâmes ook op de ongeorganiseerden van dat personeel kunnen rekenen. 3. In samenwerking met de christe-lijke (protestantsche) vereenigingen kunnen steeds propaganda-vergaderin-gen belegd worden om de ongeorganiseerden te bewegen toe te treden tôt de organisatie overeenkomstig hun beginselen, mits men zich van beide kanten verplicht slechts personen van de eigen beginselen als leden aan te nemen. Niet vergeten bij adresverandering 15 centiemen mede te 31 uren voor den onkott.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.