Druktter-Uitgceïstet Sam: Maatschappij HET LICHT bestuurder » P. DC VfSCH. Ledeberg-Oent .. redact: e . administratie hoogpoort. 29. gent ag^KTTJCTcmgtg Orgaan der Belgische Verschijnende alk dagen. ABONNEMENTSPRIJS BELGIË gé Cr ie maanden. . K , , fr. 3.55 Zes maanden . . I , . fr. 6.30 Een Jaar...,*,.. Ir. 42.30 Men abonneert tick on alle postburecMk DEN VREEMDE Drie maanden fdagelijluL verzonden), -+t+. . f r. 6.» *••*? ;t 80CIALI Bekendmaking door f aan de bevoorstaande reguleering het IV Leger-Opper-Kornmantio, ivorcian bij verandering van het Etap-pendagbevel van 15-9 Nr. 8 DE A&HSAPPEL-MAXIMUM-PRÏ-JZEN als volgt vastgesteld : De landbouwers mogan voor gezonde, uitgezochte aardappelen geen hooger prijs als 8 f runken per 100 kg. eisenen of aannemen. Deze hoogsto prijs geldt zonder zak, franco tot naaste goedereniadingstatie c: sche3jïsge3sgenheïd. Wanneer onze tegenstrevers ovc. sociaâldemokraten spreken, schilderen zij ons liefst af als zijnde ontevredene en op'roerig© menschen, die den klassenstrijd en gewelddadige re duties prediken. Nochtans brengen de socialisten eenvoudig onder woorden wat de meeste menschen denken. Met morren en klagen komen we niets verder,, maar wanneer men inziet dat de toestanden verkeerd zijn, dat er tegenstellingen in de maatschappij bestaan die on.•eciitvaardig.• zijn, dan moeten deze door vereenigde krachten, door aanhoudend op let verkeerde te wijzen, tot verbetering ko-. Ontevreden zijn is noodig. Het is de prikfcel tot vooruitgang en ontwikkeling, waardoor men het volmaakte tracht te bereiken. Zonder ontevredenheid zouden nog milliosnen onzer medemenschen zich in slavernij en lijfeigenschap bevinden. Ontevreden zijn met hetgeen niet voldeed, leidde tot tal van ontdekkingen en uitvindingen M De ontdekking van het kunstlicht, de nitrarfing van hst. drukken, van de telegraaf, van stoommachién, van spoorwegen, ja van honderden uitvindingen waren "het gevolg van zoeken naar beter. Omdat onze groote Karl Marx, de groot» 'geleerde, begreep dat de maatschappij niét was ingericht zooals zij behoorde te zijn om iBen gelukkig te maken, zocht hij naar de middelen ter verbetering, en hij ontdekte dat het moderne kapitalisme daarvan de oorzaak was en dat dit door het socialisme moest vervangen worden. Y/ij — sociaal-demokraten — prediken Terzet tegen alle leugens, onrecht, armoede, enz. Ja, wij zijn ontevreden over de wanverhoudingen en' gruwelijke tegenstellingen der maatschappij, en trachten ook anderen tot verzet aan te sporen. Wij erkennen den klassenstrijd. Wij zien hem dagelijks rondom ons. Wij voelen aan den lijve hoe gebukt wij gaan onder de overheersching van het ruwe geweld der bezittende klassen. Het is een strijd van enkelen tegen het geneele .proletariaat. En die enkelen — de kapitalistenklasse — beschikken over alle moderne machten : het gerecht, het leger (samengesteld uit de zonen van arbeiders), politie en gendarmerie (proletariërs net als VOOR KLF.SNHANDELAAHS BEDRAAGT DE VERKOOPPRIJS HOOGSTEMS 12 CENTIEMEN VOOR 1 KILOGRAM. Onder kleinhandel Is te verstaan de verkoop In hoeveelheid tot hoogstens 20 Kilogr. De straf voorschriften wegens overtreding der maximumprijzen worden in herrcnnering gebracht. de Etappen-lnspoktio. der IV Armee von UNCER Generaloberst. wij), maar vooral hare pers (broodschrijvers), dat machtig wapen dat de arbeiders verleugent, dat het kapitalisme verheerlijkt en de arbeiders bij elke gelegenheid in den rug aanvalt. De priesters, zij die aan de zijde der verdrukten moesten staan, zij misbruiken den godsdienst om de uitbuiting der arbeiders in stand te houden. Zij maken de arbeiders wijs, dat het kapitaal ontstaat door spaarzaamheid en dat wij — socialisten — verkwisters ( ! t) — uit hebzucht het kapitalisme bestrijden. Immers, zeggen zij, gij, socialisten, wilt alles verdeelen. Neen, het kapitaal ontstaat niet door spaarzaamheid. Het kapitalisme steunt op de meerwaarde, op do winst door den arbeid voortgebracht. Het kapitaal is ontstaan en ontetaat door uitbuiting, door roof, door handel, door bedrog en uitplundering van vreemde volkeren. Het kapitalisme is ontstaan door zeeroof, smokkelhandel en slavenhandel. Het kapitalisme ontwikkelde en ontwikkelt zich door handelsoorlogen, door het. verwerven en in bezit'houden van overzeesche kolonieën. Dit zijn dus heel andere bronnen dan om kapitaal « te sparen ». Het socialisme wil niets verdeelen; het wil alles bijeenhouden om het in 't belang van 't algemeen aan te wenden. Wie deelt, dat zijn niet de socialisten maar wel de kapitalisten. Zoo deelt bvb. de nijveraar de winst, de meerwaarde die de arbeiders voortbrachten, met den grootgrondbezitter en den Staat. _ Het socialisme wil aan dit doelen een einde maken. Verders verwijt men, dat het socialisme onvermijdelijk naar de zedeloosheid leiden moet, daar het socialisme het'gezin wil ont-. Wij beweren het tegendeel. In een socialistische gemeenschap zal het gezin niet verwaarloosd worden, gelijk het heden het geval is, daar waar de vrouw mede moet helpen verdienen. Wie het gezin ontbindt, — niet slechts wil ontbinden, maar ziende? oogen ontbindt, — zijn niet de socialisten, maar dat doen de kapitalisten. Vroeger scheurden de slavenhouders den man van zijne vrouw, de ouders van hun tot arbeid geschikte kinderen. In de tegenwoordige maatschappij doen de kapitalisten meer, doen zij erger dan de afschuwelijkste slavernij : zij scheuren do zuigelingen van de borsten der moeder en dwingen haar, haar kinderen aan vreemde handen toe te vertrouwen. En eene maatschappij waar zulks dagelijks in honderden, neen, in duizenden gevallen gebeurt, zulk een maatschappij die door haar «edelsten» inrichtingen; heeft geschapen die het de moeder gemakkelijk maakt zich van haar kind te scheiden, zulk een maatschappij durft ons verwijten dat wij het gezin willen opheffen, omdat wij de meening zijn toegedaan dat een andere en betere maatschappij ook een anderen en beteren gezinsvorm zal medebrengen. Ook beschuldigt men de socialisten gaarne van voorstaanders te zijn van de veelwijverij. Die beschuldiging is natuurlijk ook uit de lucht gegrepen. Het tegendeel van elke veehvijverij, van alle ontucht.namelijk de ideale liefde zal in een socialistische gemeenschap den grond van elke echtelijke verbinding zijn. Wat gebeurt er nu? De weerloosheid der vrouwen is groot. De kapitalisten durven het wagen van hen een ontoereikend loon uit te betalen. De vrouwen hebben weinig of geen begrip der organisatie. Zij laten zich ónderworpen uitbuiten en als werktuig gebruiken om de loonen der mannen te doen dalen. Het ontoereikend loon moet aangevuld worden, willen zij niet van honger vergaan. .Dit kan in den regel niet anders dan door zich te verkoopen. Overal, in elk land, vertoont de toename van den nijverheidsvrouwenarbeid de neiging eene toename der prostitutie met zich te brengen. De kapitalisten, — die vrome menschen, plaatsen hun geld tegenwoordig niet alleen meer in fabrieken, vennootschappen, enz.; neen, nu nemen zij ook aandeelen op huizen van ontucht of bordeelen. Jaarlijks komen dan die aandeelhouders bijeen om de winsten te deelen die de jonge meisjes voor hen verdiend hebben. Moer loonen, zeggen de fabrikanten, Louden ons ten onder richten. De instandhouden! der huidige maatschappelijke orde beschuldigen ons van zedeloosheid, en maken er zich . zelven aan schuldig, bevorderen ze. Dit is geen socialisme 1 Dat is kapitalisme ! Karel Girardin. Berchem-bij-Antwerpen, 20-10-'15. Een woordje uitleg S cwer don.Nobelprijs Er is over den aard en het doel van den Nobelprijs — of liever, prijzen zooveel ùiteenloopends en tecenstrijdigs gezegd en geschreven dat het niet overbodig was eens te vragen wat daaromtrent de juiste waarheid en beteekenis is. Men weet dat deze prijzen edelmoedig ingesteld zijn door den vermaarden zweedschen scheikundige die er zijn naam aan gegeven heeft. Nobel is te Stockholm geboren in 1833 en to San-Bemo in Frankrijk gestorven in 1895. Nobel heeft zich op het gebied der scheikunde over de hcele wereld beroemd gemaakt door het feit dat hij eene mengeling van nitroglycerine zoo wist te bewerken dat Bij kon gebruikt wonden als eene ontploffingsstof die alles in den schaduw stelde, niet alleen door hare kracht, maar ook door haren goedkoop. Nobel was toen reeds wijd vermaard als uitvinder van verschillende soorten van dynamiet en andere stoffen die weldra hunnen weg .gevonden hadden over de heele wereld, niet alleen in de legers, maar ook in de mrjnnijverheden. In 1869 was Nobel naar Parijs getrokken waar hij in de nabijheid, te Saint-Sevrau, een groot laboratorium inrichtte, eene inrichting voor wetenschappelijk onderzoek op het gebied der scheikunde, die in 1890 aanzienlijk uitgebreid overgebracht werd naar SanBemo. Nobel had door zijne uitvindingen en ontidekkmgen-op scheikundig gebied een aanzienlijk fortuin gewonnen dat hij na rijnen dood wilde doen dienen voor het welzijn der menschheid en waarvan hij den intrest bestemde voor vijf verschillende, jaarlijksche aanmoedigingsprijzen van elk 300,000 franken toe te^ennen aan mannen die «eà I onderscheidden op een of ander gebied der wetenschap. De drie eerste prijzen heef* d» schenker bestemd voor de drie mannen, om het even van welke nationaliteit, die ' zich onderscheiden hebben door uitvindingen of ontdekkingen op het gebied der natuurkunde, der scheikunde of der geneeskunde. Den vierden prijs heeft hij bestemd voor den letterkundige die het schoonste boek geschreven heeft onder oogpunt van idealisme, Den vijfden prijs, eindelijk, heeft de schenker bestemd voor hem die zich zal onderscheiden hebben als bevoordeelaar der menschelijke voortplanting, als aanmoedijjer in den strijd voor het afschaffen der staande legers of als bevorderaar voor het houden van internationale vredecoagressen. Het toekennen der prijzen is door den schenker opgedragen aan de Zweedsche Academie van Wetenschappen, maar de No.orsche "Volksverte'genwbordigerskamer moet den kandidaat voor den ïaatsten prijs opzoeken. Men zegt dat de groote geleende er spijt over gehad heeft dat men zijne ontdekkingen zoo vreeselrjk misbruikt heeft, om den menschheid zooveel nadeel mogelijk te.doen — en dat hij zijne fortuin heeft willen doen dienen om dat in de maat van i het mogelijke te doen herstellen I —öiO'S r bet uitvoeren van schilderwerbonwpn u s°b°'en en andere openbare .gedienst * verzorSenvan den beplantingsWpnfeDZ ,ondersteuning aan het werke' teelt j' het«evenvan volkssoep en vta^n n.«"aderen, mogen wij ook wel 6*• *?» « 8Jiï?âM«l fia fifik wafcje doen voor den zoo wreed peteisterden niets bezittenden stand. Dat het er dezen winter niet rooskleurig zal uitzien, behoeft niet gezegd te worden, want van nu af hebben wij dit bestatigd tijdens ons onderzoek in de werkerswijken ! Om onze lezers goed onder den indruk te brengen van den algemeenen toestand « Handels- en Nijverheidskring van Gent. » Beknopt verslag van den nijverheidstoestand te Gent en overgemaakt op aanvraag aan de burgelijke administratie der Provincie OostVlaanderen. * De toestand der nijverheid van onze streek is zooals wij het hebben, voorzien in ons verslag, dagteekenende van den tweeden helft der maand Juni 1915. » In groote lijnen kan «De Handels- en Nijverheidskring» dus niets anders dan er naar te verwijzen. » Vele werkhuizen die maar eenige uren in de week arbeiden hebben hunne poorten moeten sluiten, hetzij door gebrek aan grondstof, hetzij door finantieele moeilijkheden. »In de vlasspinnerij maakt men voornamelijk het sluiten van eene fabriek bekend die meer dan 600 werklieden bezigde. » In den loop der laatste maand (September), telde men in de gentsche omschrijving als volledige werkloozen : 15.444 werkers en 10.852 werksters. » Van den anderen kant, voor 3.151 werkers en 2.586 werksters, was de arbeid zóó verminderd, dat het hun niet meer toegelaten was geheel en al aan hunne benoodigheden te voldoen^^^p**^" tj*--- K _ » De hulporganisatiën waren daardoor genoodzaakt hun hulp te verschaffen, en meer, bij de hoogergenoemde werkers komen er nog 10.904 huisvrouwen zonder beroep en tot 18.947 kinderen van min dan 16 jaar. »0p eene bevolking van omtrent 200.000 zielen moeten 60.000 persenen worden geholpen van de openbare weldadigheid. Sedert deze statistiek h de nijverheidstoestand nog veel verergerd. » De uitputting van de grondstof in dé Textielnijverheid, de belangrijkste van de streek is van dien aard, dat bij het einde van het jaar het meerendeel van de werkhuizen zullen gesloten zijn. Het russische vlas is onvindbaar, het katoen is er ook niet meer. » Groote hoeveelheden katoen waren er in stock te Gent : zij zouden hebben toegelaten gedurende lange maanden het leven te verlengen van de katoenspinnerijen, zij zijn allen opgeëischt geweest. » Het is hetzelfde voor de vlas- en katoenspinnerij die zich doodt bij gebrek aan grondstoffen aan den kant van belangrijke spinnerijen en die, indien de voortbrengst niet ware opgeëischt geworden, zouden hebben kunnen voortweven gedurende vele maanden. De stocks in vervaardigde voortbrengselen zijn in zulke evenredigheid verminderd, zooals het zich geen enkel nijveraar kan inbeelden. » In 't kort zal er geen vlasgaren, geen katoengaren or geweefsels meer zijn. De haven van Gent was een groote invoerder van noordsch hout, van ontzaglijke I oeveelheden gezaagd en rond hout, er is niets meer». Tot daar het verslag. Als men dit gelezen heeft, is men ten volle bewust van wat het dezen winter wezen zal ? Alles is opgeëischt ! KIJKJE IN DE WERKERSBUUBTEN Wij begeven ons op weg met de gezellen Gustaaf Vju^ Ljerde. en Edouard Andrjei. Het is avond ; wij treden een der volkrijkste wijken der stad binnen. Aan eene blinde steeg gekomen, vroegen wij ons zelf af waar wij zouden beginnen : Het woord huisbezoek in den tegenwoordiien tijd klinkt nog al aardig in de ooren, want van huis tot huis heerscht.er niet anders dan armoede en verdriet. In het beluik, waar een vijftigtal huizen staan, gaan wij voorzichtig vooruit» want de weg is slecht gekalseid en hobbelig. Het beluik in zijne gansche uitgestrektheid is slechts verlicht door een lantaarn, in 't midden geplaatst. Bij het binnentreden der steeg worden wij door een groep mannen die ons kennen nieuwsgierig nagezien, Na geklopt te hebben gaan wij eene woning binnen. Wij waren bij een vereenigde dokwerker, waarvan de familie bestond uit ft personen : Moeder, vader en 7 kinderen. Deze' familie maakt deel van al onze inrichtingen en heeft een inkomen van slechts 18 franken per week. Vader is yereenigd en geniet dus zijn onderstand met c"e familieleden bij de dokwerkers. Zijne dochter die bjj de katoenbewerkers is vereenigd geniet ook 6 franken. Het meisje van 13 jaar werkt als aftrekster in de «Li. bière des Flandres» en wint nog slechts 2 fr. voor 12 uren arbeid, maar is nog niet Jang genoeg gesyndikeerd om van de vereeniging bijleg te kunnen genieten. Bij ons binnentreden zaten de 6 kleinste kleuters aan tafel op dewelke eene carburelan.p stond en allen waren bezig met schrijven, teekenen op lei of papier. Spoedig spraken we met moeder de vrouwover den trenrigen toestand, en wij gevoelden ons diep getroffen toen we de bekommering van dit moederhart omtrent harekinderen hoorden.>.*'iv Dit trsf oj»i_ diep^ jóoral wanneer, wy die kleinen gadesloegen, die reeds kommer enj gebrek moeten lijden in onze ordelooztf maatschappij, waarin broedermoord wordt geduld ter verovering van zeeën en werelddeelen en waardoor millioeneh kloeke werkerszonen in Europa worden geslachtofferd. Ons tweede bezoek was bij een huisgezin,. bestaande uit 4 personen waarvan de vader, reeds 5 maanden ernstig ziek ligt ia het burgerlijk hospitaal en hst totaal inkomen * 6 franken in de week is. De moeder zat te kaarten met haar broeder om den tijd te dooden en om haar wat; afwisseling te brengen in den ongelukkigeh ; toestand waarin zij verkeert. 6 franken met wat soep en brood om te leven met 3 menschen, en vader zal voorzeker ook wel 50 centiemen per week kosten; wanneer zij hem tweemaal gaan bezoeken, niet waar ? Do tranen biggelden "van. de wangen dier brave moeder, w»nnee#ïrij*'ous vertelde hoe zij sedert maanden hafi te kampen tegen do zoo vreeselijke ellende; gezien haar echtgenoot het vooruitzicht niètf teid gehad zich ia : eene ziekenbeurs to vèrz'efejen tegen gebeurlijke erge ziekten. — Was er nu maar werk te vinden, zegde de bedroefde moeder, wat ;zou ik mijn best doen om mijne kinderen wat meer eten te kunnen geven want zij hebben het toch zoo noodig. 15 maanden oorlog t .mijn echtgenoot die ik zoo lang ziekelijk thuis hield en tea einde raad aog verplicht ben naar het hospitaal te doen... Gij zijt te verstandig em a te vertelitB wat ons dagelijks eten moet wezen, en daarbij, ik soa het niet kunnen want het is eene droeve geschiedenis. Het verkropte keel verlieten wij die brava huismrïder, eene vermaledijding uitbraken*de... over hen die de sohuld zijn van al difonverdiend* eüeuda»^Srvolgtî

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.