Drukster-U itgeeïster Çanu Maatschappij H ET LICHÎ besUmrder : P. 0E VISvrt. Ledeberg-Oent . . REDACTSE . . ADMINISTRATIE HOOGPOORT, 29. GENT A3GNNEMENTSPRIJS BELGîE Drie maanden. . . , . fr. 3.23 Zes maan^ta . . . . , fr. 6.50 Een jaar fr. 12.50 Mtn abonnecrt zich op aile postbureelea DEN VREEMDE Drie tnaanden (dagelsjks verzonden). ..... fr. C.7S Qrgaan der Belgische Wepkliedenpartif. — Versch/jnende affle dagen. Kunst en Maatschappij Van de vroegste geschiedkundige tijd-perken, van bij het ontstaan der eerste vormen van huishouding, moest de mensch zich gereedschap, wapens en kleederen ver-schaffen.Jager of visscher, levend langs de bcor-den der rivieren vervaardigde hij zich aller-hande voorwerpen, zooals bvb. bijlen, met vaste hand uit stukken steen gekapt. of wa-pens, zooals pijlpunten uit been gesneden, waarvan de omtreklijnen ons treffen door hunne regelmatigbeid. Door den nood gedwongen werd hij dus ambachtsman, totdat hij zoekend naar meer geluk, na de eerste stappen voorwaarts op de baan van meerdere ontwikkeling en smaak, kunstenaar werd. Van dan af reeds had de kunst slechts ten doel, den mensch gelukkiger te maken do >r behagen te doen vinden in hetgene de zin-tuigen treffen ; in oogenblikken van rust moest men aangenaam worden aangedaan door een beschouwen in voldoening, door eene aangename droomerij, of wat ge maar wilt; men zocht naar meer en beter genot en vond het in schoonheid en afwisseling. Gereedschap, wapenen, kleederen, wo-ning, ailes werd versierd; dit bewijzen de ontdekkingen in aloude spelonken en de rverblijfsels der oude paahvoningen. Z66 werd de :unst geboren. Alhoewel weelde-artikel, was zij toch aan het nuttige onderworpen ; zij behoorde tôt de maatschappij en haar ontstaan was .n de eerste plaats een socialen vooruitgang. Zelfs in de oudste tijden vinden wij het gevoel voor het schoone in groote mate fc ihet volk doorgedrongen, steeds in overeen-stemming natuurlijk met den geest en den aard van ontwikkeling dier tijden. Door het volk ontstaan, bloef de kunst haar eigendom. De geschiedenis der aioude kultuurvolken, der Chineezen, Indiërs, Egyptiërs, Assyriërs, enz. kwam door hun-a kunst tôt ons, en wederkeerig ware het r 'is ©nmogelijk, ons hunne maatschappij, hunne huishouding voor te stellen zonder hun^j kunst. , "Om zich daar een gedacht van te vormen, js het voldoende ons voor te stellen wat J.+o groote wereldrassen zouden zijn, moesten wij hunne kunstgewrochten, alsook al wat den stempel draagt van het genie, uit hunne geschiedenis schrappen. Stel u het oude, geheimzinnige Egypte, of het antieke ixellas voor als iets onbe-kends, als uitgewischt uit de herinnering, en plaats dan een mensch te Memphis aaa .den voet der pyramiden, of in de zuilengan-'gen der Karnaksche tempels en paleizen; doet hem te Athène eene kolom der propy-leeën, een beeld'houwwerk van fries of gevelveld des Parthenons, of eene kariatide van het erechtheon terugvinden en oogen-blikkelijk zal zijn geest zich bewust zijn van de macht der kunst die in die gewesten zegevierde. Deze was bijna altijd den uitsluitendea j eigendom der grooten, der koningen, kei- , zers en hoogepriesters, welke haar gebruik-ten tôt het bezingen hunner grootheid, of ' om in wijdsche monumenten voor het nage- \ slacht getuigenis af te leggen hunner macht. Maar zoowel de rijke versiering der tempels, als de kunstig en eigenaardig op- ' gevatte voorwerpen van dagelijksch ge- ' bruik boden ook het volk genot en vreugde î aan, het onderwijzende en het tevens het geweldige van zijn strijd tegen de natuur j 'verzachtende. Bij de Grieken, geholpen door natuur, 1 raseigenschappen en zeden steeg de kunst als uiting van schoonheidsgevoel tôt zeer € hooge volmaking. en zien wij haar bij ailes, x zelfs bij kinderspeelgoed en alledaagsi:he voorwerpen eene merkwaardige roi vervul- ' Ien. e Als buitengewone feiten zich hadden j. voorgedaan in de ontwikkelingsgeschiedenis dier oude volken, als de daden der voorgan- z gers moesten worden verheerlijkt of de be- ^ schaving moest worden bezongen dan wend-den zij zich telkens tôt den kunstenaar en ^ deden in woord of klank, lijnen, vormen of kleuren, hun leed of hun geestdrift in uit- z beelding brengen. ^ Maar vooral later, in de middeleeuwen, j en om zoo te zeggen door gansch het leen- z roerig tijdvak, vinden wij de kunst in het z bereik van het volk : in de kathedralen v spraken muurschilderijen, beeldhouwwer-ken, glasramen eene taal die icder ver- jj stond, hem dus onderrichtte maar ook zij ne a zintuigen streelen kon. Tevens bouwde men ^ merkwaardige raadshuizen, gildehuizen en poorterswoningen, en de tallooze huishoud- ,r kundige voorwerpen in onze archeologische n muzeums verzameld leggen thans nog getui- z genis af van de hoogontwikkelde esthetische e gevoelens dier demokratische tijden. g Doch langzamerhand kwam er verande- a ring in den ekonomischen toestand der v maatschappij. v Wel is waar bezat in de middeleeuwen de van zijn arbeid levende mensch geen groo- * te weelde, maar door de gilden die invloed ■ " uitoefenden op de wetgeving, bestonden zulke groote klassenverschillen niet, en er was meer eenheid en gelijkheid in handel en nijverheid. Alleen adel en geestelijkheid bezaten im-m--s voorrechten. Uit die gilden ontwikkeldep zich allengs- C ta a ssa kens nieuwe toestanden, die later eene e klasse van loonarbeiders onder het juk vaa i het kapitaal zouden brengen. De ontdekking van Amerika, van de Chi-neesche en Oost-Lndische afzetmarkten, het vinden van nieuwe zeewegen, enz gaf aan de opkomende, den adeldom verdrmgende, t bur-»erij eene groote uitbreiding. De produktie werd onvoldoende. , De gildemeesters met hun kunstvollen r huisarbeid werden door de manufakt-uur verdrongen : men verzamelde de arbeiders s in ééne werkplaats, en verdeelde er het r werk ; zoodanig dat ieder slechts één onder-J deel van een welkdanig voorwerp te ver-1 vaardigen had. weinigen nog volledig hun ambacht kenden en de technischo be-î kwaamheid dus volkomen verloren ging, r waardoor ook het kunstvolle uit den arbeid verdween. b Maar er was meer. î Door die wijziging der arbeidsverhou-r dingen, ontstonden ook grootere klassen-r verschillen, daardoor min gelijkheid, en b dus meer voorrecht langs den eenen, meer onreeht of slavernij langs dea anderen kant. Met den rijkdom en de macht van de j opkomende handel en nijverheid werd de j behoefte aan kunst en weelde wel is waar, somwijlen grooter, maar deze werden tevens het uitsluitend bezit dier bevoorrechte i klasse welke, den mindere man dit genot i ontzeggende, hem slechts van en voor ziijn t arbeid leven liet. Maar ook die wijze van voortbrengst zou t weldra onvoldoende blijken om te voorzien ■ in de stiigende behoeften. De machines kwamen ; de groot-industrie , werd geboren, met zijne aile schoonheids-gevoelens doodende. op concurrentie en ; meerwinst gebazeerde begrippen. . Het kapitalisme kwam tôt verdere ontwikkeling.[ Geluk en genot door behagen vinden, in ' kunst ontstaan,çijn in die maatschappij een J ondenkbaar iets, zelfs soms niet bij die al-bezitters, wier eenig doel het opeensta-pelen van intrest wordt. Diepe kloven vormen zich tusschen bezit-ter en met-bezitter. Bij het ontstaan van het kapitalisme had de l'ijke zich ten koste der mindere klasse het uitsluitend recht op kunst toegeëigend ; la,ter, door de zucht naar steeds grootere winst zal hij zich zelfs dit genot ontzeggen, indien ook niet langs dien kant aan zijn commereieel verlangen wordt voldaan. De kunstenaar ziet zich van dan af mee-gesleurd in den strijd van het proletariaat, welke de striid van den nietsbezittjr tegen 1 de geldmacht is, en moet hij, kunstenaar, van zijn arbeid leven, dan wordt het hem onmogelijk nog iets voort te brengen, be-antwoordende aan eigen temperament en echte, gezonde schoonheidsopvatting. Doch ook de kapitalistische vorm der maatschappij ondergaat eene gevoelige om-keering ; kiemen eener nieuwe samenleving verraden zich : de socialistische huishouamg dringt zich op. Zij zal nieuwe toestanden scheppen, door meer eenheid en gelijkheid tusschen de standen te brengen. Na moeite en strijd bekomt het proleta-diaat meer vrijheid en beter leven; het 3-gint zich geestelijk te ontwikkelen en kan dus terug aan kunstgenot beginnen denken. En terzelfdertijd is het merkwaardig, hoe ook de kunst zich als opnieuw met levens-kracht bezield, aan ons vertoont ; nieuwe zienswijzen en richtingen braken zich baan, zich ievensvol verheffend op de puinen eener doode opvatting. Thans kunnen kunst en volk weer nader tôt elkaar komen ; maar hiertoe zouden aile kunstenaars moeten helpen ; zij, in de eerste plaats, hebben er ailes bij te winnen. Zij zouden moeten begrijpen dat hunne hulp onontbeerlijk is ; dat zoolang de arbei-der door onderwijs en opvoeding er niet toe zal gekomen zijn de esthetische opv^ttingen van den kunstenaar te volgen en te begrijpen, hij ook tôt dezes werk niet zal kunnen naderen. Zij zouden den arbeider moeten doen .n-zien dat naasfc ekonomisch welzijn ook kunstgenot en geluk er wezen moet en nij dan alloen op menschelijke wijze zijn leven zal kunnen leven, wat toch boven ailes, zooals William Morris het ons leert, « het verheven doel der kunst is ». Want de kunst heeft eene meer mensche-lijkere zending te vervullen dan te dienen als speelbal of reklaam voor sommige groo-t°n en verdrukkers. 'Het genot en de vreugde welke zij biedt moet ook doordringen tôt de verworpenen, moet hun leven verlichten en vervroolijken ; zij moet hun leiden tetr bemeestering van een verloren paradijs door vreugde te brengen tôt arbeid en arbeid tôt vreugd; door al wat de maatschappij biedt en schenkt te vervormen tôt één schoon, door allen en voor allen geschapen. A-N-S. LEEST EN VERSPBE10T " ¥@©1U1T „ i Uit è liitemalionale ne INTERÏÏATIONAAL 800IAAL-DEM0--a KKATISCH BUREEL jjj. Men schrijft uit Londen aan de «Gazet van Brusseli : -an «In de «Morning Post» van Dinsdag jongst de, leden komt het schrijven voor, dat door Dubreuil, sekretaris van de Fransche Socialistische Partij, gericht is tôt len Victor Fisher, sekretaris van de «National iur Socalist Defence Committee», in zake het 3rs voorstel dat gedaan is tôt het houden van iet eer^e bijeenkomst van het Internationaal So. er- cialistisch Bureel te 's Gravenhage. er- In dezen brief wordt mededeeling gedaan, un dat er in eene op 25 Mei jongstleden gehou-se- den vergadering van het bestuur der Fran ig. sche socialistische partij, de reeds vroegei sid aangenomen resplutie werd bevestigd,waar-in wordt uitgesproken dat de Fransche so-ciaal-demokraten onder de huidige omstan-u- digheden niet wenschen deel te nemen aan ;n- eene bijeenkomst van het Internationaal So-en cialistisch Burerf of aan een eventueel te :er houden Internationaal Socialistisch Kon-en gres. c}0 Voorts deelt de «Morning Post» mede, dat de de Engelsche afgevaardigden in het Inter-iri nationaal Socialistisch Bureel besloten heb-;e" ben Arthur Henderson en Bamsay Mac L^e Donald aan te wijzen als afgevaardigden naar de zitting van genoemd Bureel. 'Jn Nu echter Henderson tôt minister is be-noemd, zal een ander in zijne plaats tôt af-ou gevaardigde aangewezen worden. en Genoemd blad meldt nog, dat een aan-iienlijk deel der Engelsche socialisten tegen le een bijeenkomst van het Internationaal So-'s" cialitisch Bureel op dit oogenblik gekant en zijn. » 188388 80 fSfkflfSÛ : in Eogelmi su iolpi i se In vorige artikelen bewezen wij dat in j . Engeland, in de bouwnijverheid, de loonen rg hooger en de werkuren korter waren dan in n België en zulks dus een pleidooi was ten voordeele der engelsche vakorganisatie. Overzien wij heden den toestand in de e. metaalbewerking. t Had de duitsche Centrale der metaal-arbeiders reeds in 1914. meer dan GOO.OOO r leden en was zij de sterkste over gansch ^ de wereld, op gebied van hooge loonen en e. korte werkuren, moest zij het afleggen >n tegenover de engelschen. Hieronder geven wij eenen vergelijken-deu staat der loonen van de ajusteurs, l" draaiers, smeden en moedelmakers in Bel-'r gië en Engeland, in 1908. Natuurlijk zijn deze loonen verhoogd ® sedert dit tijdstip zoowel in Engeland als ° in België, maar niettemin geeft dit ons het • % bewijs wat de werklieden kunnen verove-1 ren door goed ingerichte vakorganisatie. Men zal ook kunnen bestatigen dat er zelfs een groot verschil van loon en werkuren bestaat in de nijverheidscentrums van één en hetzelfde land ; dat is even waar 2~ voor België als voor Engeland. Cbarleroi met zijn 30 duizend inwoners " en Verviers met 4.6 duizend hebben hoo-^ gère loonen dan Brussel met zijne 173 dui-» zend en Antwerpen met 314 duizend in-D woners. >r LOONEN VAN METAALBEWERKÏRS n h !2 s" f> H « 53 -i 2 0 ' S, -TS « M i. STEDEN S S o| •6 t ^ « w S B i- In Belgie e Charleroi 55.5 55.5 60 59 P Verviers 55 57 45.5 i- Doornijk 38 33 41 39.5 n Brussel 46 53.5 45 45 Antwerpen 49 52.5 44 Hoboken 46.5 52.5 50 k Gent 40 46 40 40 -j Willebroek 42 42 33 In Engeland 1 Londen 02 92 90 102 Manchester 89 S9 89 99 Newcastle 84 84 84 89 q Birmingham 87 87 87 90 Averington 73 76 70.5 84 York 78 78 78 80 t Reading 75 75 79 79 Bedford 64 64 -70.5 75 • New-Mills 79 73 83 83 a Ashford 75 75 70.5 79 Beverley 7G 76 81 81 r Lincoln G4 64 64 G4 0 (Londen, Manchester, New Ca-stle en Bir-11 mingham zijn groote steden, Avernington, York, Reading en Bedford zijn middelbare en New Mills, Ashford, Beverley en Lin-J coin zijn kleine steden.) De aangegeven loonen van Londen, Man. chester, New Castle, Birmingham, Reading zijn van 1908, van de andere encelsche steden van 1906. Dit maakt het verschil dezer laatsten nog grooter met de belgi-sche steden, daar deze loonen van 1908 zijn. . De werkuren in de engelsche steden zijn • allen .van 53 en 54 Der week; in d_î belgi- L sche steden verschillen zij van 57 tôt 66 uren. In de bouwnijverheid zijn zij van 49 1/2 tôt 56 uren per week voor de engelsche ambachtslieden en van 57 tôt 72 voor de Belgische. Commentaar overbodi^! Hetzelfde kunnen wij aanstippen voor wat de koolmijners betreft. De koolkappers (ouvriers à vcl;ie) won-nen in België in 1908 6.65 fr. daags en in Yorkshire 9.40 fr. De koolladers in Belgie winnen 4.75 fr. daags en in Yorkshire 7.50 franken. Seebohn-Rowntree, de engelsche onder-zoeker, zegt het volgende over de loonen en de werkuren der koolmijners : «In Belgie zooals in Engeland wordt een deel van de loonen der mijnwerkers betaald onder den vorm van vermindering der huis-huur en in kolen voor het huiselijk " bruik, maar het verschil dat er kan bestaan in deze vergu'nning is niet belangrijk genoeg om de vergelijking te veranderen. AVanneer men de dagelijksche winst ver-gelijkt der koolmijners in de twee landen moet men niet vergeten, dat de dagtaak veel langer is in België dan in Engeland. Maar de manier om de werkuren te bereke-nen volgens de manier van arbeiden maakt iedere juiste vergelijking onmogelijk. »Nonhtans bewijst de statistiek van 1905 over de werkuren, openbaar gemaakt door de nationale fsderatie der belgische mijnwerkers, dat de dagtaak voor de kappers in België van 1 tôt 1 1/2 ure langer is dan in Engeland. »De vergelijking tusschen de loonen der spoorwegarbeiders in de twea landen is ge-makkelijker te betoogen. s JAN SAMIJN. Hsî antieloohslisms io ZffifserlaDd In den nationalen Raad heeft de heer Daucourt eergister eene belangrijke motie ontwikkeld waarbij de Ra-ad uitgenoodigd wordt om bij hoogdringendheid de middels op te sporen die moeten aangewend worden om op krachtdadiger wijze de verwoestende drankpest te bestrijden. Volgens den beoegden heer Dancourt heeft het alcoholmonopol niet opgeleverd wat men er van beloofd en verwacht had en hij meent dat het nu meer dan ooit noo-dig geworden is den prijs va«n het jrtoduct aanzienlijk te verhoogen. Dancourt gaf toe dat eene aanzienlijke verhooging van den verkoopprijs van den alcohol gevaarlijk zou kunnen worden zonder eene aanvullende wet die belastingen legt op het stoken van sommige vruchten die in het monopool niet mecb grcpcn zijn. Als men dus de drankpest krachtdadig wil bestrijden, besloot spreker, dan moet men niet aarzelen om opnieuw de grond-wet te herzien, vooral in de artikels die den alcohol gemonopoliseerd hebben zonder te spreken over de vruchten die hem kunnen opleveren. Voorzitter Molla heeft op de redevoering van Dancourt geantwoord en verklaard dat de nationale liaad de motie aanvaardt. Molla heeft verder met veel lof gesproken over de stoute onderneming van de alco-holmonopolisatie en de verkregen uitslagen maar hij heeft gereedelijk herkend dat de vrij gelaten stokerij van vruchten eene on-verwachte, aanzienlijke uitbreiding heeft genomen en thans met omtrent 35.UK)' ketels werkt. De motie van Dancourt werd daarop met algemeene stemmen aangenomen en de Raad zal eene bijzondere commissie benoe-mea die zal onderzoeken in hoever het ook noodig is de vrije stokerij te treffen, in hoever het noodig is de voortbrengst van de vruchtstokerij in het monopool op ta nemen. Op den hiel gezeten door een alcoholbe-strijdersbond die aangevoerd wordt door mannen als den heer Dancourt, zullen de. heeren volksvergiftigers het door den duui' kwaad gaan krijgen in het democratibch Zwitserland, en daar zal dan weldra gaan bewezen worden dat de drankpest gsmak-kelijk uit de wereld te bannen is als de regeerders zich maar weten te onttrekken aan den invloed van de kapitalisten die er fortuinen op winnen ! Europeesche Oorlog | le Wsal-Vlaaîiten ; 't Men van Fraakrijk i Ulftcieels tsisgramnten : Hit Duitsche lirosi r W.T.B. Groot Hoofdkwartier, xgjuniigxS, voormiddag, draadbericht, î Westelijli oorlogsterrein: De voortzetting van de aanvallen op ons front 5 noordelijk van Arras, bracht den vijand verder slecht verloop. — Noordelijk van het kanaal La Bassée werd een Engelsche voorstoot zonder moeite algewezen Meerdere Fransche aanvallen aan de Loretto-hoogte, wederzijds van Neuville en noordelijk van Arras, braken af. Wij zuiverden eenige vroegere verloren stukken loopgraaf van den vijand. In de Argonnen werden plaatselijke aanvallen van den vijand door bajonnetstrijdafgewezen De gevechten Hj Vauquois tôt geene gebeur-tenis geleid. Noord-oostelijk van Lunéville werd de door deFranschenversterkteen bezettê plaats Embermenil overvallen en genomen. Na i vernieling aller Fransche verdededigingsplaal-sen gingen onze troepen met medeneming vfta ongeveer 5o gevangene Fransche jagers terug naar hunne oude steilingen. In de Vogezen wordt nog op eenige punten van het Fechtdal gestreden. Aan den Hilsenfirst namen wij meer dan aoo Franschen gevangen. Oostelijk oorlogsterrein! In de streek van Schawle, aan het Dawina en Salawanta gebied, werden Russische aanvallen af^ewezen. Zuid-westelijk van Kalwarja maak-ten wij vooruitgang. Het dorp Wolkowizna werd stormenderhand genomen, « Zuid oostelijk oorlogsterrein : De Russen zijn westeiijk van de San tôt in de de linie Zapuscie-Ulanow, oostelijk daarvan over de Tanew-Pauczka-linie teruggeworpen. De Grodek-stelling wordt aangevallen. De nog zuidelijk van den Dniester, tusschen de Duiesterpoelen en den Stry staande Russen, werden aangevallen en naar 't noorden terug-gedrongen. De aanvallen worden voortgezet. Opperste Legerbestuur. Uit br-en PARUS, 17 Juni (Reuter). Het officieele avondbericht luidt : Ten noorden van Yperen hebben de Engelsche troepen een linie loopgraven genomen.^ In den sector bii Atrecht hebbeo wii op verschillende plaatsen terrein gewonnen, in het bfjzonder ten oosten van Lcrette, ten luiden van Souchez en in het Doolhof. In de Vogezen hebben wij vorderingen gemaakt op beide oevers van de boven-Fecht. Aar den noordelijken oever veroverden wij des Braunkopf. * * * Asn É B&ssiscl) Poolsob? 6ilicisclie tiens liât ilassslsclî® liro?B PETROGRADE, 17 Juni. (Pet. Tel.-Ag). t Mededeeling van den grooten generalen r staf : 1 In den omtrek van het dorp Liazkow, bij de Windau (d. i. ten N. v. d. spoorweg Libau-Mitau) hebben de Duitsehers de i laatste drie dagen aangevallen. Het gevecht van dinsdag cindigde in ons voordeel. In de streek i van Popeljany meer zuid-oostelijk a.d. Windau en noord-westelijk van Szwale)zijn onze troepen de Wenta (of boven-W'indau) overgestoken. » Het gevecht bij Szwale duurt met afwis-selend geluk voort. Eenige dorpen zijn in * handen van den vijand gevallen. Aan dg * Doebissa geschutvuur. 1 Op het gevechtsterrein aan gene zijde van de midden-Njemen (Memel) is de 1 vijand tôt het offensief overgegaan. Bij î tegenaanvallen in de streek ten Oosten van Mariampol hebben wij ons van eenige door 1 den vijand bezette dorpen meester ge-1 maakt. Dinsdag nacht begon de vijand Ossowiec te bombardeeren, doch reeds ornstreeks j twee uur 'a nachts hadden de batterijen t van de vesting het overwicht verkregen. Aan het Narew-front en in het dal van de L Omulew kleine gevechten. In het dal van de Omulew heeft de vijand dinsdag nachS uit talrijke batterijen een hevig vuur ge-opend op het dorp Jednorosez, ws-Jubij het ! in zeer korten tijd eenige tienduizenden * granaten verschoot. ; Op den volgenden dag heeft de vijand 1 ons verscheidene malen aangevallen, doch zijne pogingen hebneb slcehts geleid tôt de bezetting van een door een onzer regi-menten bezet gedeelte onzer loopgraven, dat geheel venield was. Ten noorden van Prazasnycz hebben wij met ean krachtigen tegenaanval al onze vooruitgeschoven loopgraven heroverd, waarin de vijand zich nog sedert zijn aanval van zaterdag hand-baafde.Ib West-Galicië duurt de slag aan de San met toenemende hevigheid voort. De vijand werpt voortdurend nieuwe troepen in den strijd. Aan den Dnjestr werden do gevech-., ten aan het front tussçhen de Tysmienica ai* iaar -- W, i7i Prijs per marner : voor Belgie 3 cantieman, voor dan reemde5 centiemsn TaSefoon : ffiadactie 24? - Adf^inistratie 2845 «iaandati 21 JUH! tsi15

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.