«fft«a^M»iiJb*o»fla*ga»tea«g3C3g33egtt«ma^^ StBg* Mm Prijs pet nnnmiei i voor België £g centiemen, vooi den Vreemde Jj centiemen 'JTeJehjon s üedaciie 247 - Administratie 2t$45> i*ns«fe- 14 SEPTEMBER 1 Sf i Drakster-Uftgeefcter Ênm: Maatschappij HET LICHT bestuurder * P. DC VISCH. Ledeberg-Qtnt . . REDACTIE . . ADMINISTRATIE HOOGPOORT. 29. GENT Dr ff aan dei*. Belgische Werkliedenpantg ABONNEMENTSPRIJS BELGIË Drte maanden. . . , . fr. 3.2a Zes maanden • . . , . fr. 650 Een jaar ....... fr. 12.50 Men aetMsneert öca o» aft* ^-ssnreïcwe» DEN VREEMDE Drie maanden (dage)ijk» verzonden). ..... fr. 6.79 De klerikalen, die in de eeuwen heen, overal, maar bijzonderlijk in België niets anders dan dwingelandij in hun programma hadden om hunne opperheerschapppij te behouden, waarschuwen nu de ouders tegen den dwang welke op hen zou kunnen uitgeoefend worden in de keuze eener school!!! Lacht niet lezers, maar weest ernstig overtuigd dat wanneer de klerikalen zoo spreken, zij zinnens zijn zelven dwangmiddelen te gebruiken. Trouwens, in 't verleden ligt het heden, zegt Bilderdijk. En dat verleden welk u moet overtuigen over de gebeurlijke houding der klerikalen in de toepassing van den Leerplicht, is niet zoo ver van ons verwijderd. Het dagteekent maar van 1879 ; velen herinneren zich den schandaligen kamp der klerikalen tegen de openbare school, maar de jongere geslachten kennen de bijzonderste bladzijden dier treurige geschiedenis niet. Wij willen het geheugen der oükens verfnsschen en de jongeren een blik in 't verleden doen werpen. 't Was in 1879. Het liberaal Ministerie, in 1878 aan 't bewind gekomen, deed eene nieuwe schoolwet-stemmen waarvan art 4 luidJUAkM Bekendmakingen VEEÜKDENING betref lende het reisverkeer £. Bijzondere bepalingen (Vervolg) TH. Ook alle schepen behoeven voor de Taart in het gebied van het 4e leger eene bijzondere toelating. (Vaarttoelatingsbewijs). Déze worden opgemaakt ook voor de vaart tot in het gebied van het Generaal Gouvernement, door de Havenkommandanturen en de Havenbeambten; voor vaarten naar Holland door bet kanaal van Terneuzen,alleenlijk door de bouwdirektie (Baudirection) der EtappenInspectie te Gent. De personen behoorende tot de bemanning van een schip — alsook de familieleden — worden op het vaarttoelatingsbewijs, iedereen, met namen vermeld. Een bijzonder reispas behoeven zij niet. Het vervoer van reizigers per schip is alleenlijk toegelaten: met de stoombooten der Maatschappij«Willford» lusschen Temsche en Antwerpen; met den stoomboot «Sumatra» tusschenGent en Selzaete. Ieder reiziger, op deze manier vervoerd, moet een bijzonder reispas op zich dragen. Gedurende den donker rust ieder scbipsverkeer. Aan de burgerlijke bevolking is hetgebruik maken van anto en motorrijwiel verboden. De aanvragen tot het opmaken vanreispassen moeten zooveel mogelijk Mondelings gedaan worden. In het algemeen geldt als stelregel, dat ieder voor het opmaken van reispassen gerechtigde overheid bevoegd is zulks te doen alleenlijk voor de personen woonachtig binnen zijnen omtrek. De aflevering van een reispas moet altijd persoonlijk aan den belanghebbenden geschieden, ook wanneer de aanvraag schriftelijk gedaan is. Alle rèispassen moeten ten laatsten binnen de 10 dagen na den vervaldag terug gegeven worden of per post terug gestaard rijn.a ^'' Diegene welke den reispas niet ter rechter tijd terug geeft, wordt gestraft. Voor ieder reiziger en voor ieder reispas wordt betaling gevergd als volgt: Mark 1.) Binnen ieder Kommandantur omtrek tot 1 maand.1.— 2.) Binnen het etappengebied tot 14 dagen1.60 3.) Binnen het etappengebied voor arbeiders tot 1 maand.0.40 4.) Buiten het etappengebied, ookvoor het Generaal Gouvernement,maar niet voor het operatie gebiediedere 7 dagen2.40 6.) het zelfde voor werklieden tot 1 maand1.— 6.) naar Holland, 1 dag8.40 ieder verdere dag tot 5 dagen 1.60 daarboven ieder dag4.80 7.) het zelfde voor werklieden tot 1 maand1.— 8:) naar het operatiegebied tot 3 dagen8.40 ieder verdere dag1.— Voor ieder verlenging van reispassen, waarop deze rechten te betalen zijn, wordt nieuwe betaling gevergd. Vaoantie-Pasporten voor schoolkinderen, die buiten de woonplaats hunner ouders ter EENE BROK GESCHIEDENIS UIT DEN SCHOOLSTRIJD IN ONS LAND Als de vos de passie preekt Boeren wacht aw' ganzen De waarheid in deze verzen.van vader Cats besloten, kwam ons onwillekeurig voor den geest toen srö $n. de CentenaarLanÖwacht te lezen kregen : Wij bonden er aan a ouders van Gendbrugge » u te herinneren dat bet u vrij staat uwe kinderen te zenden naar de scholen uwer keuze en 'dat, te uwen opzichte, geene drukking mag uitgeoefend worden, om u eene school op te dringen, welke niet cüe uwer keuze zou zijn. Deze die dwang uitoefenen worden gestraft met eene boete van 50 tot 500 frank. Die boete kan verdubbeld worden indien de overtreder een beambte is van gemeente, Staat of provincie» Ouders gedenkt het wel, het onderwijs is verpachtend voor uwe kinderen die van 6 tSt 12 jaar oud zijn. Zendt uwe kinderen naar de school uwer keuze en klaagt de overtreders ijer wet, de dwingelanden aan. school gaan, worden voor de heen en terugreis gratis opgemaakt. Het zelfde geldt ook voor onderwijzers en onderwijzeressen, welke_ kunnen bewijzen, dat zij in openbare en privaatscholen les geven, en voor den duur der vacantiën zinnens zijn van woonplaats te veranderen. X. Ieder in Gent Aankomende persoon moet zich binnen de 12 uren onder voorlegging zijnes eenzelvigheidsbewdjs en zijnes paspoort bij het «Meldeamt» der EtappenKommandantur aanmelden. In alle plaatsen gelegen binnen het grensgebied is ieder van buiten aankomende persoon verplicht zich onmiddellijk onder voorlegging van zijne reispapieren bij de plaatselijke militaire overheid aan te bieden of indien zulke overheid niet bestaat, zulks te doen bij de gemeenteoverheid. De aangekomene persoon alsook degene welke hem herbergt, zijn in eglijke wijze verantwoordelijk, dat deze aanmelding op voorgeschrevene tójd en volledige wijze geschiedt. Ieder persoon aankomende binnen het operatiegebied of gaande buiten het operatiegebied tot eene plaats in het Etappengebied, moet denzelfden dag, of indien de aankomst geschiedt na 7 uur 's avonds, 's anderdaags voormiddag voor 12 uur bij de plaatselijke militaire overheid of bij de Mtappen-Kommandantur zich aanmelden. De aangekomene persoon alsook degene welke hem herbergt zijn in gelijke wijze verantwoordelijk, dat deze aanmelding op voorgeschrevene tijd en volledige wijze geschiedt. Van deze voorschriften uitgezonderd is het verkeer tussohen nabijgelegene gebuurplaatsen van het operatie- en het etappengebied, zooverre de heen- en terugreis denzelfden dag geschiedt. Bij iedere aanmelding is het paspoort benevens het eenzelvigheidsbewiijs vereischt. In geval de terugreis op den dag der aanmelding geschiedt, geldt deze terzelfder tijd als afmelding. Geschiedt de terugreis eenen lateren dag, dan blijft het paspoort in het bezit van de plaatselijke militaire overheid of van de Etappen-Kommandantur en moet afgehaald worden ter gelegenheid van de afmelding, alvorens de terugreis geschiedt. De uitgevaardigde bepalingen voor de meldeplicht van weerpliehtigen worden in geen geval door het bovenstaande gewijzigd. Ieder overtreding der voorgenoemde bepalingen alsook de poging hiertoe- aangewend van wegens reizigers wordt gestraft met gevangenis tot een jaar of met geldboete tot 4000 mark, zooverre geene hoogere straffen kunnen toegepast worden. . Buiten de geldstraffe kan ook vrijheidstraffe toegepast worden. Ook wordt in voorkomend geval overbrenging naar Duitschland bevolen. Benevens de eigenlijke straf kan aan de betreffende persoon schorsing van paspoort voor den duur van minstens een maand toegepast worden. Indien het eenzelvigheidsbewijs ontbreekt, zullen de "straffen verhoogd worden. Benevens de straffen zijn de onkosten voor gebeurlijke dwangreispassen (reispassen voor den terugkeer naar de woonplaats) te betalen. Door bovenstaande verordening worden allo vorige door de Etappen-Inspektie, voor het reisverkeer uitgevaardigde bepalingen, vernietigd. Deze verordening zal met den 1 September 1915 in werking treden. Gent, den 20 Augustus 1915. Der Etappeninspektenr, Graf von Westarp, Generalleutnant. « Het godsdienstig onderwijs wordt » overgelaten aan de zorg der huisgezin-ï nen en der bedienaars van de verschil-» lende eerediensten. Lfip' »In de school zal een lokaal ter be-» schikking gesteld worden van de be-b dienaars der eerediensten, om er, 't » zij vóór, 't zij na de schooluren, het b godsdienstig onderwijs te geven aan » de kinderen van hunne belijdenis, die » de school bezoeken. » Verder werd nog bepaald : « De boeken voor het onderwijs in de »lagere scholen bestemd, worden onder-» zocht door den verbeteringsraad, en «door het gouvernement goedgekeurd.• « De onderwijzer onthoudt zich bij zijn » onderwijs van alle aanvallen tegen de b godsdienstige overtuigingen der fami-»liën, wier kinderen hem zijn toever-» trouwd. » a Het toezicht over de scholen wordt » toevertrouwd aan de gemeenteover-» heid, aan de schoolcomiteiten en aan » de schoolopzieners van den Staat. » Zooals men ziet, werd het godsdienstonderwijs niet afgeschaft noch buiten, noch binnen de school, maar de bedienaars der eerediensten mochten niet meer als heer en meester m de school treden en den baas spelen over de onder-, wijzers : hunne rol bepaalde zich bij eene grondwettelijk verplichting waarvoor zij betaald worden : « Bij de kinderen hunnen geloofsbèlij-»denis de grondbeginselen van den b godsdienst stichten. * De leerboeken werden goedgekeurd door den verbeteringsraad en niet meer door eene centrale commissie waarin de bisschoppelijke inspecteurs zetelden met beraadslagende stem en waar zij een grooten invloed uitoefenden op de beslis*-singen der commissieleden. Al de inspecteurs vflttden staatsambtenaars ; er was geen kwestie meer Van geestelijke opzieners. Door die schikkingen zou de lagere school voortaan alleen van het burgerlijk gezag afhankelijk zijn. Dat was te veel voor de klerikale op-perheerschers. Nauwelijks was de wet afgekondigd of het gansche land door werd door de geestelijkheid den schooloorlog verklaard. In al de kerken hoorde men geene andere sermoenen meer dan over de school-kwestie en het volgende gebed werd maanden achtereen afgelezen : « Van de scholen zonder God en de »meesters zonder geloof, verlos ons » Heer! » En in al de cong-regatiën en kloosters zong men op de wijze van den « Vlaam-schen Leeuw > c Zij zullen haar niet hebben » De schoone ziel van 't kind » Sommige sermoenen waren zeer hevig en toonen ons het klerikaal patriotismus en de klerikale koningsgezindheid van dien tijd! De pastoor van Fexhe (provincie Namen) zegde in zijn sermoen : t Wapent B u, broeders. Ge zult met den Koning » beginnen en met de Ministers eindi-» gen. B De pastoor van Noiseux (provincie Namens predikte dat de keizers en de koningen voor 't grootste deel maar gekroonde varkens zijn, en de pastoor uit Tontelange (Luxemburg) zei : « Nu B blijft er ons niets meer over dan de B borgeroorlog, en gij zijt verplicht uw »leven te geven om de uitvoering van B deze ongelukswet te verhinderen. ■ i - De klerikale drukpers was. niet minder hevig en in de Constitutionnel van Hasselt, opgesteld door Mgr. Keesen thans klerikale senator, kon men lezen : « Sire! Van U mag men zeggen dat c lafhartigheid U tot ondankbaarheid B drijft. B (Slot volgt.) De prijsTertooglog tier virbrulksartiktlendoon Het engelsen blad «The Economist» publiceert de volgende «Index Numbers» (ver-gleijkende tabellen) welke de voortdurende stijging der gewoonliikste veibruiksmidde- len door den oorlog op het aangrijpendste daarstellen: tab 10 10 ia cc «2 i-H 00 on 0 00 0> "* CO (N t- g cc TJ* co co *- •0 0 co 10 fH CO co 00 r-<

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.