|r los beste broi. lolie, in vatten. fcn 1,40 fr. den In den Bentos-PnCircus, bij 312 nfcï 82- >aai» — N. 55 Drnkater-Uitgeefatcr jiLj Maatschappij HET LICHT , bestuurder * P. DE VISCH. Ledcberg-Oent . . REDACTIE . . ADMINISTRATIE HOOGPOORT. 29. GENT ,..—— .-^~J^tn^„».^«»1Mf--1|1Trl)nl||^|mw|MrB>[w TcEsïoon t. UeÛBctÏG 247 » AdmEnEstratie 2345 BSOË£ Prijs per rreœmor : voor België S centiemen, vgoi den Vreemdo g centiemen Orgaan der Belgische Werkliedenpartij* — Verschijnende alle da jen. VvVdsm 25 FEBRttAKfc 13.Ü ABONNEMENTSPRIJS BELGIË Drie maanden. . ... Ir. '3.29 Zes maanden . . . , . fr. 6.M* Eenjaar. ...... fr. 12.30 M«a abenaeert ach op alie nottfenreenw DEN VREEMDE Drie nundtn 'daceiÇk* verzonden). ..... frs 0.TO *5os fs on- Hivenda Is*® uitslag t O frank; Esscheiden lm : ZUS o. Brocfero. O I alle merken lit. ItENSDORP |GEWT 1,40 ï, alsook t, Beschuit Istad. BSELi j ng, Rol-Aberdaan, jnen, enz. SQSCH ), GENT Ivaliteiten. lakken lUzen it,36 l»r bijzon- Indeling Ipeeiaiist. Il 9 totlt «. K, GÏNT llclas in Frankp. —> Gewezen -Nieuwe me|r|. Hltlgl prijzil. lel )EM ï ÏRUSSEL 91) Eene te onthouden verklaring Wij hebben tan Le Jïien Public doen opmerken dat de hulp die een kapitalist of zelfs eene groep van •kapitalisten aan de werklieden schenken, niet voor gevolg zal hebben van den klassenstrijd te doen verdwijnen. L* Bien Public antwoordt daarop het volgende : Het zou inderdaad te schoon wezen, kon de sociale strijd eindigen en de verschillende klassen der maatschappij den vrede sluiten, enkel omdat eene bepaalde groep van patroons zich tegenover zijne werklieden gedragen heeft volgens de regelt der edelmoedigheid. IV ooit hebben wij zulk een kleingeestig droombeeld gevoed. Maar wij meenen dat de klassenstrijd «ou kunnen verzacht worden in de mate waarin de eischen der rechtvaardigheid zul'en voldatn worden en de voorschriften der liefdadigheid zullen inprtktijk gesteld worden. Het behoort aan de economische en sociale organisatie van de rechtvaardigheid te verwezenlijken hetzij door wetten, hetzij door de gezamelijke pogingen der groepeeringen. Het behoort aan de weldadigheid van het werk der rechtvaardigheid gemakkelijker en vollediger te maken, door een klaar inzicht over onze bestemming en onze wederzijdsche plichten. Die verklaring doet ons gtnoegen. Wat bekent Le Bien Public! Ten eerste, dat de klassenstrijd bestaat. Ten tweede, dat hij niet kan ophouden door deedel'moedige' inzichfen en daden van een of meer patroons^ Dat is volkomen juist gezien, maar vast en zeker in tegenspraak nïet de vroegere opinie van het katholiek orgaan. Le Bien Publia meent ook dat da klassenstrijd vertacht wordt door een of meer edelmoedige daden die tegenover de werklieden worden gepleegd. Wij zijn daar weer mede t'akkoord. Eene goede daad gaat niet-verloren en oefent altijd een goeden invloed uit. Maar goede woorden «onder de daden er natst brenIgen weinig aarde aan den dijk, meestalniemendalle. Als Le Bien Public nu logiek wil zijn met zijn ,eigen, dan moet hij naait de werklieden staan, telkens zij optreden voor de rechtvaardigheid. Dan moet hij netst ons staan om het Zuiver Alge'ineen' Stemrecht, de vermindering der werkuren, eene Jvollediger en betere arbeidsbescherming, om de ft•briektraden• enz. enz. te verdedigen. Al die dingen zijn geene volledige maatschappelijke oplossing, wij weten, en wij erkennen het gereedelijk. Maar zij zijn wezenlijk eene verzachting van den [klassenstrijd en zij voeren de maatschappelijke vervorming die wij willen, zooveel mogelijk op de baan van den vrede. Neen, de klassenstrijd is niet noodlottig als men zich van kapitalistische zijde wilde doordringen van de ge,dachte,, dat het maatschappelijk hervormingswerk bestendig en degelijk gebeurt. Helaas, tot hiertoe is zulks het geval niet en leden in België alle pogingen van toenadering schipbreuk, zij werden afgewezen, miskend en dikwijls deed men juist 'het verkeerde van wat werklieden beleefd en vredelieVend voorstelden. En telkens dit weer gebeurt zullen wij zoo vrij zijn daar de aandacht van Le Bien Public op te roepen. Zijne houding in die gevallen zullen den graadmeter izijn van de rechtzinnigheid zijner verklaringen van 'heden.F. H. LEEST EN VERSPREIDT «VOORUIT» Gerhart Hauptmann 'Woordracht gehouden in On» Huis, op 27 Januari door gezel J.-P. D'HOEDT. Ik wil u heden spreken over Gerhart 'Hauptmann. omdat ik voornemens ben in een heele reeks voordrachten u al de voornaamste tooneeldijchters te doen kennen, zoowel de uitheemschen als de inheemschen, tdat is, dezen uit het buitenland en dezen uit Vlaanderen — al zijn deze laatstén gemakkelijk te tellen. En als ik nu over Gerhart Hauptmann spreek, geschiedt dit omdat hij een dier dichters is, die door zijn werk, eene wereldberoemdheid heeft verworven. Ook doe ik dit, omdat Hauptmann de duitsche tooneel'dichter' is, het meest van al de duitschen, door u gekend, door de opvoering zijner voornaamste werken hier te Genr, zooals: Eosa Bernd — Vrede op aarde Voerman ^Henschel — De Wei erg — Professor C rampton — Voor Zonsopgang — Elga, en misschien nog anderen. Onder de moderne dramaturgen, niet alleen in Duitschland, maar in alle landen, Deemt Gerhart Hauptmann eene eerste plaats in, al heeft hij de verwachting niet ten volle beantwoord, die men aanvankelijk van hem had. Vóór wij óver de werken van Gerhart Hauptmann een en ander zeggen, willen wij u eerst over Mjü leven spreken, wat hier niet zonder belang is. Gerhart Hauptmann is in 1862, te Obersalzbrunn, in Silezië, geboren. Zijn vader was hotelhouder in bovengesoemde plaats, ea maakte m jaren lang Het Stedelijk Werkloozenfonds in den Genfsciien Geniienteraei VOORSTELLEN TOT VEEMINDERING VAN STEUN AAN DE GEORGANISEEREÜE WERKLIEDEN EN DER «SPAARDERS». III HET VOORSTEL LEFEVRE Namens de socialistische syndikaten van Gent, stelde gezel Lefevre het systeem voor dat wij gegeven hebben in «Vooruit» van , 23 Februari 1916. Wij herhalen het in enkele woorden. De syndikaten zouden aan de stad voor elk werkelijk lid 10 centiemen per week geven. De' spaarkas « Voorzorg » zou aan dezelfde maatregelen onderworpen worden ea de «spaarders» zouden 10 centiemen per dag, of 60 centiemefn per week aan de stad afstaan. Dit alles op voorwaarde dat elk rechthebbend lid een onderstand zou blijven genieten van 1 frank daags, zooals voorheen. Dit voorstel is eenvoudig en gned. Het geeft de verzekering aan den ^ ereenigde werkelooze van zijnen steun van 1 frank daags. Het verzekert aan de syndikaten hun bestaan en hunne volledige vrijheid. Het bewijst den verregaanden goeden wil der syndikaten, die al het mogelijke doen om het voor de stadsfinanties zoo licht mogelijk te maken. Het is in den grond voord&elig aan de stad. Het is gematigd voor wat de «spaarders» betreft. Het is de vernietiging der valsche ' bewijsvoering, gebruikt tegen de syndikaten in zake kasvorming. Het invoeren van een fichestelsel voor de juiste vaststelling der leden. Een voor ons liggend stuk, toont ons de cijfers van besparing aan voor de stad van de tneo voorstellen, bet voorstel van M. Variez en het voorstel Lefev Voorstal Voorst;! VarlozGarpentier Uïovre Afschaffing der 10 % van 't Nat. Comiteit100.000 J00.00O De 10 % te betalen door de syndikaten100.000 Inleg van 10 cent. per week104.000 Vermindering tot 2.70 fr. 170.000 Afgestane toelage40.000 40.000 Familiesteun30.000 30.000 Vermindering d. spaarders aan 20 cent. per dag112.992 aan 10 cent. per dag62.400 552.992 33G.400 Wanneer het eerste voorstel van M. Carpentier voor do spaarders zou aangenomen worden, zou het cijfer voor het voorstel Lefevre stijgen met 62.400 fr. en met het tweede voorstel Carpentier — dit is 25 centiemen per dag — in ronde cijfers 150,000 fr. Die cijfers toonen dus op zijn hoogste een versc'iil van 150,000 fr., nog daargelaten de voordeelige voorwaarden voor de Stad van het stelsel Lefevre. 11e voorgestelde maatregelen zijn alles wat ongepast en onverstandig is, omdat : 1. De levensduurte stijgt;; goede zaken. Van de vier kinderen welke Hauptmann had, was Gerhart de jongste. Van natuur was Gerhart Hauptmann stil en steeds tot studie voor zekere dingen neigd. Alleen als hij met zijne makkers aan 't spel was openbaarde bij een zekere drift, die veel tot wildheid oversloeg. Esn vlijtige leerling is Gerhart nooit geweest, zoodat men hem rangschikte onder die kinderen, die men gewoonlijk « slechte scholieren» noemt. Meer dan alles wat men op de school aanleerde, trok de boekenkast zijns vaders, met haar kostcllijken inhoud, de aandacht van den kleinen Gerhart. en hij was overgelukkig als vader de kast ontsloot en hem een of ander boek over natuurwetenschappen ter lezing gaf. En zoo leerde Gerhart heel vroeg de werken van Buffon, Alexander von Humboldt en andere natuurkundigen kennen. Gerhart had onder zijn scholieren den naam van «droomer». En dikwijls werd hij om zijn «droomerijen» door hen bespot, behalve als zij zijne hulp noodig hadden, om hunne opstellen in 't klare te brengen, het eenigste vak in de school, waarin hij uitmuntte. Intusschcn ging het met de zaken van vader Hauptmann niet meer zoo vlot als voorheen, en in 1877 moest hij zijn eigendom in handen van schuldeischers overlaten en zich, door voorspraak, van een vriend, gaan vestigen als koffiehuishouder in de statie van Niedersalzbrunn, 'n zaak, die niet al te schitterend was De andere broeders van Gerhart waren hier en daar geplaatst als bedienden. Doch de jongste zoon baarde aan den vader veel zorg. En daar hij op school niet aan de verwachting, die men van hem had, voldeed, onttrok men hem aan dezelve, toen hij nog geen, 16 i&ar oud was. Maar nu rees ook de De werkloosheid toeneemt; De loonen dalen ; De moedeloosheid, de ontevredenheidal van zelfs klimmen ; F Omdat men staat tegenover eene georganiseerde werkersbevolking, die zich tot hiertoe voorbeeldig gedroeg. En daarom is het oogenblik der voorgestelde veranderingen en verminderingen allerslechtst gekozen en vragen wij de aanvv-rding van het socialistisch ontwerp, dat op alie gebied eene verstandige Jegemoetkoming is. Nog een bewijs, dat verminderen van den o "stana niet gerechtvaardigd is, kan het volgende tellen : Wij herinneren ook dat het voorstel Lefevre de spaarders treft met 10 centiemen '1 3r dag, terwijl M. Carpentier 20 en zelfs 25 centiemen per dag voorstelt. Dat de spaarders meer afgetrokken zonden wolden als de vereenigden, komt omdat zij : Niet solidair gestort hebben tegen werkloosheid ; Omdat zij geene bijdragen te stortengehad hebben ; Omdat zij tot nu toe nog geene lastenv«ri organisatie af te dragen gehad hebben; Omdat de spaarders, zooals de aangeslotenen bij het Werkloozenfonds, dezelfde verplichtingen niet hebben, welkeniet alleen betalen voor hunne werkloozen,doch voor alle leden, tewijl de afzonderlijke spaarder geene bijdrage moet betalenen deze zou afgehouden worden wanneer hijgesteund wordt. In het verslag der socialistische- vrouwendelegatie zijn twee budgetten gevoegd, gemaakt door een niet socialistischen burger in de maand Augustus 1915. Het eene was van een huisgezin van man en vrouw zonder 'kinderen ; het andere van een huisgezin van man, vrouw en 2 kinderen van 17 en 8 jaren oud. Het eerste budget gaf eeno uitgave van 13,23 fr., het tweede van 19,93 fr. per week. In deze budgetten was dan nog geene spraak van kloeten, schoenen, kleederen, licht. Hier kan dus geere sprake zijn van overdrijving van onze Welnu, deze budgetten zijn in uitgaven gestegen door de verduring der levensmiddelen: het eerste van 13,23 fr. tot 15,86 fr. of 2,61 fr. méér, het tweede van 19,93 fr. tot 23,90 fr. of 3,97 fr. méér. En het is na zulke toestanden en vaststaande feiten, dat men spreekt van vermindering van steun en dat men zich zou beroepen op een noodcijfer dat verre bene• den deze cijfers is. Her voorstel Variez heeft een ongelooflijken treurigen indruk gemaakt onder gansch de werkersbevolking, zonder onderscheid van denkwijze. De secretarissen aller vakvereenigingen, aller denkwijzen hebben Dinsdag 11. EENPARIG bet 'voorstel Variez afgekeurd. Geen enkele secretaris heeft zich tegen het voorstel Lefevre gekant. Met genoegen stellen wij die éénheid der gansche werkersklas vast en geven dit ter 'overweging aan den gemeenteraad voor Vrijdag aanstaande. Het algemeen oordeel der werklieden is: dat het een begin is van verminderenvan steun en dat verdere stappen op datgebied zullen volgen : dat het tegen de syndikaten is gericht; dat, verre van den steun te verminderen aan de werkloozen, er veel meer gegron- WÊMKsanaaanssaamin iiiiiiniiim»*fc«.'*«n«u»tMttuiiiintuwifga vraag: Wat met hem te beginnen? In zijn schoolboeken had men, in plaats van lessen, gedichten en sprookjes ontdekt, die door zijn broeder Karl niet zonder aandoening gelezen werden, waardoor bij hem he' gevoelen opkwam dat zijn broeder Gerhart wel als dichter kon geschapen zijn., De kleine Hauptmann ging nu bij zijn oom op het platteland wonen. Daar eerst veelde hij zieh veel meer op zijn gemak dan in de kleine stad, waar zijne ouders, zijne broeders hem slechts half en zijn leermeester hem in 't geheel niet begrepen en hij hen evenmin. Nu was hij vrij, vrij als een vogel in de lucht. Hij voelde de drukking niet meer die hem in Salzbrunn ter neer gebogen hield, de roede der tucht zweefde niet meer dreigend boven zijn hoofd. Wat voelde hij zich verlicht, verheugd om die verwisseling van woonplaats. Nu lag de tijd van schoolbanken en leerboeken achter, en het open, vrije land, vóór hem, dat land, met zijn gezonde lucht, zijn millde geuren, zijn vroolijk leven. Het was de vrijheid, oie hij nooit gekend had, die daar voor hem lag, zoo ten minste dacht en hoopte hij. In zijn nieuwe woonst ondervond Gerhart maar al te spoedig dat het anders ging dan hij gehoopt had. De opvoeding die men hem daar gaf was streng geloovig en men bereidde hem voor om den boerenstiel uit te oefenen. En al heeft die godsdienstige opvoeding lange jaren op hem gedrukt, zij is toch niet blijvend geweest, want in zijn werken ziet men dat hij er zich heel en al heeft van weten te ontmaken. En voor den boerenstiel voelde hu niet de minste neiging. Reeds voor zijn intrede bij zijn oom had Gerhart aanleg voor de beeldhouwkunst getoond. Ea die aanleg ontwikkelde «eb lanas de redenen bestaan om den onderstand van het volk te vermeerderen. AAN DE GEMEENTERAADSLEDEN! Ware het u mogelijk de werkerswijken eens goed te bezoeken, het leven der werklieden eens goed na te gaan en hoe het bij hen nu gesteld is, al ware het maar-dat u dit alles deedt gedurende een paar dagen, gij zoudt alras de overtuiging opdoen, dat de armoede en ellende zeer groot zijn ; dat het eene leugen is, dat het wervolk nog geene armoede kent. Ja, wij weten het goed, dat een deel der burgerij met lede oogen den onderstand ziet, welke de stad zich getroost aan 't Werkloozenfonds, gemeentewerken, enz. enz. Ja, wij weten dat een deel der burgerijvan nu af met misprijzen en afkeuring uitbazuint :» We zijn 'l wj', die 't al zullen mogen betalen. Ja, wij weten, dat bij de vertegenwoordigers der burgerij — in het stadsbestuur — daarover reeds geronkt en gemord is. Doch als gij,gemeenteraadsleden, de huishoudens 's avonds zult bezocht hebben, welke niet te eten hebben of zij die ziek moeten tevreden stellen met papatten of rijst, dat het hun de keel uithangt en op den duur walgt. Wanneer gij zult zien, met kleine lompen te huis, hunne bakken van beddens, versloten slapingen, gebrek aarf*vuur en licht, met vergaande onderkleeren, bij gebrek aan zeep. Wanneer gij 's inergends die zelfde buurten zult bezocht hebben, waar de kinderen naar boterhammen vragen en waar geen brood in huis is, nog verre van boter. Waar moeder, met den krop in de keel, met gebroken hart alle voedsel moet weigeren. Wanneer gij zelf de rekening der zoogezegde gelukkigen zult gemaakt hebben, in 't bijzijn der gezinnen en ter plaats. Ja, het mag nog van een vereenigde werklooze of van een darsewerker of andere gedeeltelijke werklooze zijn, welke nog wat inkomen heeft. Ja, wanneer gij dit alles zoudt gezien en onderzocht hebben, dan zou uwe stemming ongetwijfeld, daarvan zijn wij overtuigd, niet zijn om den onderstand te verminderen. Gij zoudt, meenen wij, als eene groote toegevendheid vTin wege de werkers-syndikaten het voorstel Lefevre stemmen. Tracht nu toch niet, in dezen tijd, de rechten en vrijheden verworven door den werkenden stand te verminderen en verbittert ons kalm, rustig en goed georganiseerd volk niet. Op zijn minst verdienen zij het niet en hebben het reeds meer dan lastig genoeg. Verzacht het lijden van het volk zooveel als het maar mogelijk is, verergert de ramp niet die het teistert. Vergroot nog de rust, kalmte en vrede waar deze heerscht, en gij zult na den oorlog fier het hoofd mogen opheffen in de overtuiging: als stadsbestuuders hebben wij onzen plicht gedaan. En laat dan maar eenigen kritikeeren opuitgaven, voor 't volk gedaan, de overgroote meerderheid der stad zal u volgen engoedkeuren. .A. V. Wij hebben in een vroeger artikel, « het Groot-Kapitaal en den Oorlog » aangetoond hoe het kapitalisme juist uit de tegenwoordige groote wereldramp reusachtige winsten weet te trekken. De müliardenleeningen die de oorlogvoerende staten zullen uitputten en de volken voor geheele geslach- oni meer. Na twee jaar verblijf bij zijn oom ging hij naar Breslau, alwaar hij bezoeker der koninklijke kunstschool werd, waar hij les nam in teekenen, kunstgeschiedenis en in 't beeldhouwen. Maar weldra lag hij met den bestuurder e>. zijne leermeesters overhoop, en 't gevolg was, dat hij voor eenige maanden uit de kunstschool gesloten werd. Gedurende dien uitsluitingstijd kreeg Hauptmann privaatlessen van den meesterbeeldhouwer Maertel, door wiens toedoen hij, nog vóór zijn straftijd was afgeloopen, i'i de school mocht terugkeeren, zonder dat zijne ouders iets van heel die geschiedenissen wisten. Nog een vol jaar bleef hij bij Maertel in de leer, toen hij deze wegens ziekte verlaten moest. Intusschen had Gerhart* Hauptmann zich ook met de dichtkunst bezig gehouden, en wat hij op dat gebied reeds had voortgebracht, liet zijn leermeester zich met veel genoegen voorlezen. Zijn onrustig gemoed joeg hem uit Breslau weg, naar Yena, waar zijn broeder Carl verbleef, en die vurig verlangde, zijn jongste broeder bij zich te hebben. Daar vond hij een kring van vrienden, bij wie het soms lustig toeging; maar ook daar bleef Gerhart slechts een jaar en begaf zich naar Hamburg, waar zijn broeder Georg verbleef, van waar hij zich inscheepte op een koopvaardijstoomboot, om eene lange zeereis te ondernemen. De boot legde aan te Malaga, waar gelost en geladen moest worden. Van daar ging het naar Barcelona, vervolgens naar Marseille, waar hij afschpid van het schip nam, zieh naar Genua begaf, alwaar hij weer zijn broeder Carl aantrof die de AJpen was overgekomen. Samen neisd m naar Naeelft. dan na*r I ten zullen verarmen, maken de groot-kajC. talisten des te rijker. Maar niet alleen de oorlogvoerende staten, ook de neutrale staten van Europa zien we, al naar hunne grootte, min ->f meer aanzienlijke oorlogsleeningen sluiten. Zij hebben ' om hunne neutraliteit te Laschermen tegen megelijke verrassingen hunne legers tot op den laatstén man moeten mobiliseeren, nieuwe oorlogswerktuigen moeten aanschaffen, forten en vlotten versterken, enz. Met het gewone oorlogsbudget komen «ij daarbij niet uit en sx>o hebben achtereenvolgens de meesten geduchte sommen moeten leenen, hetzij in het binnenland, hetzij in het buitenland. Zwitserland bijv. heeft sedert het begin van den oorlog op verschillende tijdstippen aan obligaties uitgegeven : 180 milKoea francs en in Amerika nog 15 millioen dollars erbij geleend, terwijl het in dit moment bezig is_ eene nieuwe leening te plaatsen vatt 100 millioen, te samen,dus 3C5 millioen tegen 5 t. h. rente. Holland is denzelfden weg op moeten gaan. In Januari' 1915 heeft het eéne üeening, gesloten van 275 millioen gulden en vóór en. na dien tijd schatkistbons uitgegeven voor meer dan 200 millioen gulden, te samen dn» 475 millioen guldens tot 4 1/2 t. h. Noorwegen, dat pas 5 millioen dollara schatkistbons tegen 6 t. h. in Amerika had geplaatst, schrijft nu eene leening vat van 100 millioen kroonen. Zweden en Denemarken hebben binnenlandsche ieeningen gesloten en eveneens schatkistbons uitgegeven te samen ook voor eenige honderd millioenen. Tot het berooide Spanje toe heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt en tweemaal voor een paar honderd millioen schatkistbons uitgegeven, maar kon re in het buitenland niet plaatsen omdat die gierigaards slechts 4 t. h. gaven, hetwelk voor een fatsoenlijke grootkapitalist tegenwoordig veel te weinig is. Zoo zien we ook' de neutrale Staten hun goud in het bodemlooze vat der Danaïden gieten, hunne bevolkingen door de te betalen rente en aflossing lange jaren zware lasten opleggen, terwij'I de internationale groot-financie de gouden winst opstrijkt. Maar juist bij die neutrale staten zien wij een ander verwonderlijk economisch verschijnsel, hetwelk slechts in de kapitalistische maatschappelijke erde mogelijk is. In Holland, Zwitserland en de Scandinavische , landen, hebben de handel, de scheepvaart, de landbouw en sommige industriën enorme sommen, ongetelde millioenen, gewonnen in dien ganschen oorlogstijd, door leveringen van levensmiddelen, materiaal enz. en het transport. Om slechts twee voorbeelden te noemen, die, ons juist voor de hand liggen : de HcllandAmerika Lijn in Rotterdam heeft aan hare aandeelhouders vijftig ten honderd dividenden over het jaar 1915 uitgekeerd, welk record nog geslagen wordt door eene kleine_ Noorweegsche maatschappij in Drontheim die in dat jaar een benefice gemaakt heeft van over 3.millioen kroonen en tachtig ten honderd dividend uitkeert! Wat die duizenden maatschappijen, trusts en particuliere handelaars en fabriekantben in al die landen extra winst gemaakt hebben, onttrekt zich aan alle berekening, maar het moet naar milliarden geteld worden. Voorwaar een verbazingwekkend verschijnsel I Terwijl de Staat, dus de geheele gemeenschap, *jch in zware schulden stort, welker rente en aflossing ook door de geheele gemeenschap, de armste niet nitge- het eiland Oapri, waar zij in vol geluk genoten van wat de natuur daar te bewonderen gaf, en alwaar zij rond zich een gezelschap hadden gevormd dat, om zoo te zeg-, gen, in treurnis achterbleef, als de twee blonde Duitschers, na een oponthoud van ongeveer zes weken, dien parel der eilanden verlieten. Carl Hauptmann begaf zich naar Duitsch land, Gerhart naar Rome, waar hij al spoedig door de Malaria werd aangetast en deze ziekte hem dwong naar 't ouderlijk huis terug te keeren. Een jaar later was hij weer in Italië, "waar de groote oude kunst hem heentrok : de beeldhouwkunst. Te Rome richtte hij zich een werkhuis in, waar hij zijn geest zou laten voortbrengen. Doch de lucht van Rome kon hij niet verdragen, en wederom werd hij op het ziekbed geworpen, lijdend aan typhus. Lang duurde de ziekte, en meer dan een» vreesde men voor een noodlottigen afloop. Aan zijn bed zat voortdurend een goede; engel, zijne bruid, de zuster der vrouwen van zijne broeders Carl en Georg. Gerhart; genas en de engel, die hem aan den dood betwist had, werd zijne vrouw. Tot hiertoe had in Hauptmann's binnenste een strijd plaats gehad tusschen twee kunsten. Aan wie zou hij, de zwakke mensch, behooren? Tot beide kunsten had bij rich steeds aangetrokken gevoeld. De beeldhouwkunst had hij tot hiertoe beoefend, maar de dichtkunst had hij niet verloochend. Nu echter was hij in zijn leven tot dat punt gekomen, waar hij in de noodzakelijkheid was een keus te doen; óf hij zou beeldhouwer worden, óf dichter. CYervolj&l ■HBH ■aanans

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.