■[■■■■■■■■■■wwmgHwwwaaBaBWgwwHBWWWEaEggaiwLULMiiaiuimiuuiiiML»^ WIIIUBIBB—wwmwov, Prijs per nummèr : voor België S cen1iemen, voor don Vreemda 5 centiêmen falefoon s Radaotfe 247 - AtfmiirsïSiraiïe 2S4S Vriidasj 8 Kaart 1914 Drukster-Uitgeeîster LjMaatschappij H ET LICHT bcstuurder ? \ pE VISCH. Ledeberg-Gent . redactie . . ADMINISTRATIE fiOOGFOORT. 29. CENT VOORUIT A BON N EMENTSPR!jî? BELGSE Drie niaanden. . . , . fr. 3.25 Zes rnasnden fr. 6 50 Een jaar ....... U. !2.5® Msn abonnent ztct» op aife postières!®» D£N VREEMDE Drie snaanrien 'dagelijks verzonden) fr. '3.75 Orgaan der Belgische Werkliedersparty. *— Verschi/nende aik dagen. I Hoogere ZeÉeijklieii iis in penne- | >lic » over dit ad vindt elk ip zijn _ oor-het Christen dat goed en e is er niets » integendeel m en gansche j en tegen het h zedelijk ver christenen die te raaken op lleenbezit van are waarheid, wij dagelijks j ons bewijzen. riken, dat be-maar hij pleit teden en hij dre » zou het :h al de deug-i, zelfs zonder onzen wH. , het doopsel! pas. itholieken, die hunne eerste , voor de kerk ; issen mannen elijke plichten nog gemeene zelfs altijd ublic » bekerit kennen en er voîdoende is waarborgen, tarde van dat 1 moet mede-îaam en zede-dan kan men 1 chris tene te zijn. •dt op dat ge- en dat, aîs er :hen en ook enschen zijn, zij geloovig of mdat zij per-■g bezitten om der zedelijk- sr schoons en elijke leering, ;en enkel be-geîoochend of :e, gelijk uw .telen, gij zult le valsche ge-t en moeder, ketter, protes-iaan die ztilks eeuwen chris-ublic», waar-invloed onder- ar enfin laat m dit dan nog f rschriften van gen, zelfs als îgerijmdbeden dsdienst heeft* gesproken en. tigt mi onze? oonlijken wil, over wegenden tfblic» en na-; libérales er menschen in - of oogen-verschillend ! van karakter en zeden kunnen zijn, al voigens dat hunne persoonlijke wil en energie daaraan geholpen of tegenge-werkt hebben. Maar wij moeten eens te meer doen uitschijnen, dat de persoonlijke wil meer en meer verdwijnt of verzwakt, verplet-terd als hij is, tusschen den wil en de j macht der denkenden massas, die zich zoodanig groepeeren, dat zij niet een persoonlijken wil maar een gezamelijken wil daarstellen en staande boven aile persoonlijke denkwijze. En het ware moeilijk zelfs, eene wet van hooge zedelijke strekking aan te wijzen die niet de goedkeuring der massa voor haar had. Dit wel te verstaan, in een land, waar die massa geraadpleegd wordt en dus recht van spreken heeft. De verzedelijking van den karnaval, grootendeels, voor de negen tienden, ; door ons bekomen zonder de hulp der katholieken, en eerder tegen hunne goesting, is daar een sprekend bewijs van en een schitterend pleidooi voor onze opvatting over zedelijkheid. 't Is dus minder de persoonlijke wil, dan wel deze der massa die overheer-! schend is. Aangezien de wil der massa, niet gehoorzaamt aan godsdienstige voor-schriften en dat de handel, de nijver-heid en de arbeid, daar evenmin aan on-derworpen zijn, dan moet er eene ande-re reden zijn. Deze is niets anders, dan de stoffe-lijke, de maatschappelijke toestanden, die van den werker een.ailes voortbren-ger, een slaaf en van den bezitter, een uitbuiter en een genieter hebben ge-maakt.Het zijn die toestanden waarin wij ; leven, die den régulateur zijn, der zeden vatt onzen tijd en die als een thermome-ter het hooger of lager pei'l onzer be-schaving en onzer zedelijkheid aantee-kenen.Ehwel neen, «Bien Public» en «Flandre libérale», de lessen of theoriën, 't ,zii godsdienstigen, 't zij anti-godsdien-stigen die zijn de groote drijfkrachten niet der zedenleer, 't zij om er eene oude te voeden of er eene nieuwe te vestigen. De stoffelijke toestanden zijn over-wegend.Oit die toestanden zijn onze vereeni-gingen geboren, onze vakbonden — strijdt voor elkander — onze zieken-beurzen en onze cooperatiën — steunt helpt elkander — onz'e beschavingskrin-gen van muziek, tooneel en zang — on-derwijst elkander —onze liefde en onze solidariteit, het bemint elkander als fbroeders, zooveel voor uwen evennaaste als voor uw eigen zelve. 't Is uit die overvloedige bron van zedelijkheid en naastenliefde, gepaard aan wetenschap dat onze werken geboren zijn, onze lokalen, onze samenwer-kende instellingen, onze fabrieken en jhet geheel waarop wij — en met recht — fier en trotsch zijn. En juist daarvoor zullen al de aanval-len daartegen gericht, nutteloos zijn en boter aan de galg gestreken. De sociaal-demokratie is de opperste *leer van zedelijkheid, omdat zij wil : I* De mensch stoffelijk vrij, beschik--kende over zijn arbeid en zijn leven. 2° Onderwijs zoo volledig mogelijk aan elkeen. 3* Geen geweld, geen oorlogen, maar ■scheidsgerecht overal en in ailes. 4° Het leven gewaarborgd in aile ytnoeilijke en onvoorziene omstandighe-|den en altijd. Dat is de ware bazis der zedeleer en van allen vooruitgang en hoogere be-schaving.Gelooft in een God of gelooft er niet in, niets belet een eerlijken, verstandi-gen werker, deze leering en dat evange-lie van onzen tijd bij te treden. Als 't ons past zullen wij met «Le Bien Public» een ander eitje pellen over de zedelijkheid. F. H. * ItoStialsptOTBg agin? , . veel gesproken over de Verminderonreinen' ar klachten °ud-honW ;ste vor,n n!ee.rder van een der "ll 0ok va" 't land, wil fdenk du ;i. j- laten over kennen '>verltt aan hôi- van J'ongs af lleb me-*r t,einen » —WHWggtillH Ml lj 11 MU mt «M heeft in eene statie waar men trei-nen vormt? Het is de onderstatieoverste die soms maar pas de schoolbanken verlaten heeft en werd aangesteld om het toezicht te nemen ov&r een werk waar hij niet het min-ste kennis van heeft. Soms denkt zulk heer-t]e, omdat hij een half roode pet draagt met een paar gouden bandekens dat liij al het verstand in paolit heeft. Ik heb ondervonden dat heel dikwjjls zul-ke niets-weter verkeerde bevelen gaf. En dan mag mon nog geen woord spreKen of jaen wordt gestraît. ii. Rft.aaiaiaàegi gaa saoo«wgggn_ zou j&saa-eea . bevel moeten uitvaardigen waarzij de on-derstatieoversten voor 8 dagen de plaats zouden innemen van den rangeermeester. Dan zou men de bekwaamheid eens zien van velen dezer toezichters. En wat ôntvangafa deze heeren voor hunne verantwoordelijkheid boven luin loon 1 Als klerk 500 fr. 's jaars, voor de sleet van hun sclioenen 99 centiemeii daags. Uu moet ik eenige woorden schrijven over mijne oude werkbroeders : de werklieden van den rangeerdienst. Deze wei'klieden ■worden aanzien ais het zwarte beest der Administratie, nochtàns zijn zij het die men mag noemen de spil van het inecanisme van den ijzerenweg. Indien zij hun règlement moesten uitvoe-ren, geen enkele trein zou op uur vertrek-ken. Dank aan het Selder doorzicht dezer werklieden, die soms de grootste straffen oploopen, gaat ailes nog zoo goed. Die werklieden zijn ontmoedigd orndat zij behandeid worden als slaven. In sommige statiën heeft men hun den rang ontnomen van toeziehter-rangeermeester, — een rang die vervangen wordt door een onderstatie overste of een aangettelde,die van het werk niets kennen. Indien men een toeziehter-rangeermeester plaatste, kon deze mede helpen in het vormen der treinen en ailes zou beter op uur en tijd vertrekken en het bestuur zcu er veel voordeel uit trekken. Wat ontvangen de werklieden van den rangeerdienst voor loon? Een hongerloon, waarmede zij het noodige niet kunnen koo-pen om zich behoorlijk te voeden. Zij zijn verplicht na twaalf uren slaaf-schen arbeid nog tg gaan zoeken om iets te verdienen om in hun huishouden te voor-zien. Daardoor hebben zij de "noodige rust 'niet. Deze werklieden ontvangen niets voor hunne bekwaamheid, niets voor hunne verantwoordelijkheid.Deze is groot; in 1909 werdén van die catégorie werklieden V1J1MËN <»Ei)00I) TWEK EN VIJFTIG GEBilEKKELIJ ïi en TWEE ÏIOMDEIÎl) ZEVEN IWIMICl (JE- kwetst. Zij zijn het die de meeste kleedeven ver-slijten ; geen enkel werkman heeft ineer sleet aan schoenen dan zij. Wat ontvangen zij? Geerie vergoeding, maar straf op straf. Vroeger ontvingen zij eene driemaandelijk-sehé premie van twinbig frank.Maar telken-male zij gestraft wierden, werden zij iets afgehouden. Deze premie is verdwenen en vervangen door een aanmoedigingspremie die heden zoodanig gesmolten is, dat men in sommige statiën niets meer ontvangt. Daarbij worden zij gestraft voigens het laatste bevel, als zij schade toebrengen aan goederen of materieel. met eene boet van een tôt tien frank. Dat zijn de redens waardoor deze menschen moodeloos worden gemaakt. Dat de minister van spoorwegen het toezicht late doen door mannen die bekwaamheid bezitten. die de kennis hebben van het vak.Dat hij de werklieden van den rangeerdienst een behoorlijk loon geve opdat zij van hun arbeid kunnen leven. Dat zal den dienst ten goede komen. Ziedaar het gedaeht van : Een op pensioen gestelden rangeermeester. Seclail Pilltiik Overzicht tvravwypwjwwaj»!» «uni wn ■■■mm miii wiHilw— -m DE NIEUWE SCflEUJRING IJs 1)E PAR-TIJ. — ÏÏEÏ TREUiîIli WEEK VAN DEN OU DEN ALs^EU'ANE. De socialisten, die zich afgescheiden hebben van de geunifieerde socialisten en zon-dag de soeialistisch» arbeiderspavtij ge-vormd hebben, hebben daartoe aanleiding gevonden in' het besluit van den laatsten partij-dag der geuûiïieerden om bij de ko-mende verkiezing, bij de herstemming, de candidaten der radicale partij te steunen, die zich tegen den driej,%rigen dienstplicht verklaren. Zij, die zich zondag onder lei-ding van Allemane afgescheiden hebben, zien in dat besluit verraacl aa-n de grond-stellingen van de internationale sociaal-demokratie. die op haar congres te Amsterdam aile sa-mengaan met een burgerîijke partij veroordeeld heeft. De nieuwe arbeiderspartij heeft in een { manifest de houding der geuniiieerden ge-brandmerkt en de socialisten, die aan de oorspronkelijke grondslagen trouw geble-ven zijn, opgeroepen zich bij haar aan te sluiten. Treurig werk. Treurige uitslag- EENE BIJEENKOMST VAN DE iïURGE- MEESTERS ALLER GROOTE STEDEN EUROPA'S. Het gemeenteraadslid Oudin deelt in de «Excelsior» mede; dat de gemeenteraad van Parijs in Mei de hoofden en gedele-geerden van de gemeenteraden van ver-scheidene der grootste steden van Europa zal ontvangen. Oudin noemt de burgemees-ters van de volgende steden, die wij hier in de volgorde, die hij geeft, weegegeven : de burgemeesters van Madrid, Toledo, Brus-sel, Antwerpen, Luik, Amsterdam, <Kopen-hagen, St-Petersburg, de voorzitter van de Londen County Council, de lord ma5'or van de City. Oudin vestigt er de aandacht op, dat men voor het eerst de vertegenwoordi-gers van de grootste steden van de viervou-dige entente (dat zijn in den gedachtengang van Oudin: Èrankrijk, Engeland, Rusland en Spanje) te Parijs bijeen zal zien. ©@S¥E$S!I«m EEN RUSSJHCH SPIOEN VEROOR-D EEUJ>. — BIJ Z ON DERïlEDEN OVER DE WERKWIJZE D1ER ON-MISBARE DIENAARS VAN HET A ES CHU WELIJK MILITARISME. Een Russische spion, Alexander Jandrik geheeten, is door een Oostenrijksche recht-bank tôt langdurige gevangenisstraf veroordeeld. De ditmaal bekend geworden bij-zonder'neden geven een goed begrip van de werkzaamheden van deze menschen, onmis-baar bij de militaire instellingen van aile beschaafde landen. De nu gesnapte verklik-ker heeft het bijzonder druk gehad nu een jaar geleden toen de spanning tusschen Oostenrijk en Eusland tijdens den Balkan-oorlog haar toppuut had bereikt. Ware toen de oorlog uitgebroken, dan zou het Hussische legerbestuur omtrent zijn tegen-stander uitmuntend ingelicht zijn geweest. Jandrik had ni. in handen weten te krijgen en aan zijn lastgevers overgebracht het mo-bilisatieplan van drie in Gallicië aan de Russische grenzen geplaatste legerkorpsen, de mobilisatiebevelen voor twee kavallerie-divisies, de plannen van de ' vesting Pzemysl, de dienstregeling van de militaire treinen, de orders voor de vliegers. In Eebruari 19J3 verzond hij naar Rusland de volledige opgave van de troepen voor de noordelijke grens bestemd, juiste cijfers oyer - i e g e rv oo r r ade n, j bewape-ning van. de ; vestingen en andere bijzonderheden. 25 Fe-bruari wist hij nauvvkeurige gegevens te be-richten over de, samenstelling en de mobi-lisatie-plannen van de 2e. 4e, 5e, 7e en 10e legerkorpsen, teekeningen van de nieuwe houwitsers, al het wetenswaardige over de nieuwe granaten van 75 m. M., over de mp-bilisatie van de genie en de telëgrafisten, en over het vervo.er van belegeriftgsge • schut. Er va-lt niet aan te twijfelen dat met al deze wetenschap gewapend, de Russen groote voordeelen hadden kunnen behalen. Immers zouden zij volkomen bekend zijn geweest met de organisatie van den te be-strijden legermacht. Men gelooft dat nog i nooit een spionttendienst zulke resultaten j heeft opgeleverd. WOOHWESERS ZULLEN DE VROUWEN KUNNEN DEEL MAKEN VAN DE N00RWEEG- SCIIE REGEERING ? In de Zweedsche « Sociail-Demokraten » lezen wij, dat zaterdag in de Noorweegsche Kamer een voorstel in behandeling is ge-lcomen, van 1911 dateerend, hetwelk beoogt de grondwet zoodanig te verandereu, dat ook aan vrouwen de mogelijkkeid wordt verschaft deel der regeéring uit te maken. De groncîwetskommissie van het « Stor-ting », die liet ontwerp in behandeling had, stelt voor het te verwex-pen ; dit is des te gewichtiger, wijl de meerderheid der com-missie idt liberalen bestaat. Het eenige soeialistisch lid der kosnmis-sie, partijgenoot Ch. H. Knudsen, betoogt, dat het voorstel zal worden aangenomen. De uit-slag is nog niet bekend,docli boven-genoemd blad vermoedt, dat het Storting het advies der meerderheid van de kommis-sie zal volgen, ofschoon er een sterke min-derheid voor Knudsens meening zal worden gevonden. EEN REPUBLIliEINSCHE-SOCIALISTI- SC'IIE fÇHEPENE TE STOCKHOLM De «N. R. Ct.» bevat het volgende be-richt : « Lindhagen, een der burgemeesters van Stockholm, is een bekend socialist en repu-blikein. Hij heeft al eens in de Tweede Kamer van den rijksdag, waar hij lid van is, voorgesteld het koningschap af te schaffen. Een hoofdagent van jjolitie heeft nu gerap-porteerd, dat hij den burgemeester tijdens den optocht van de arbeiclers. volgende op dien der boeren, op straat staande in de buurt van minister Staaff, <, Leve de Repu-bliek ! > heeft hooren roepen. Het hoofd van politie heeft den burgemeester om op-heldering gevraagd Wij teekenen hierbij aan, dat onze gezel Lindhagen in het gemeentebestuur van de Zweedsche hoofdstad een plaats bekleedt, die wij hier een schepene zouden noemen. ZOlB-JIFiSiKA H0E BOT HA ZIJN WOORD EN OVEK-TLTG1NG VAN VROEGER EET. Een telegram rnëldt dat_ de Volksraad het artikel. waarin de verbanning van de negen wordt bevestigd en bestendigd, met 75 tegen 15 stemmen heeft aangenomen. Wij vermoeden, dat de tegen stemm ers bestonden uit loden van de arbeiderspartij en ettelijko unioniste^. Bij liet débat toch hebben eenige unionisten het verbaanen van de negen zonder dat zij zich voor den rechter hadden kunnen verantwoorden af-gekeurd.Missehien zijn er ook enkele Hert-zogianen bij. De meeste,n zullen zich den-^kelijk-vaà- stemmiç^.hebben.oathojwiej^JÛiï Volksraad telt 121 ledfen. Èr hebben er dus; i.en dertig niet metgestenid-. Het beroep van 'de Engelsche arbeiders,, v.aaivan een an der leiegrajn gewaagt,. heeft dus niet geholpen, gelijk te verwach-ten v.as. Die hartelijke .vqOiden m Botha's telegram, dat ni, de regeering zeer getrof-fen was door dat beroep, zal wel van Botha. zelf ai'koinstig zijn. Zûo'n vriendelijkheidt gaat hem gbmakkelijk af. Het is waar, de leiders van de Eng;-.lsche arbeiders, die in den oorlog bloot een v/ànbedrijf der kapi-, talisten z'agen — verovering van de goud-œijnen ' — hebben destijds -net de radica-len in 1-lngelan.d de partij der Boeren geko-zen. Maar er is sedert cïien in Zuid-Afrikà en voo'ral bij Botha en zijn geestverwanten zooveel veranderd. Dat trof ons vveer tôen we een paar we-i ken geleden het verslag lazen van een1 redt voering, die Botha voor de tweede lezing v,:n de indemniteitswet liield. Hij' sprak daarbij o\ de onlusten te Johannesburg in Juli 1911! eu zei, dat er toen oorlog werd gevoerd tege: onschuldigèï vrouwen en kinderen » ! Dat was nu net wat de samenzweerders van 1895, Rhodes, Jameson en hun Johan-nesburgsche eedgenooten beweerden in het beruchte, vooruit opgestelde stuk, dat bij de «Times» klaar lag en in dat blad ver-scheen aîs telegram van de Johannesburg-sche Engelschen, die om hulp riepen voor de vrouwen en kinderen op wie de Boeren het voorzien hadden ! venEE&seoE GROOTE ELLENDE DER W.ERKL00-ZEN. — DE KERK EN WORDEN IN BEZIT GENOMEN. — EEN CON GRES' WORDT SA MEN G ER0EPEN. Van de actie van New-Yorksehe werke-loozen, die zich in de Presbyteriaansche kerk in Eifth Avenue hadden genesteld en niet wilden weggaan, voor hun voedsel en voldoend geld voor een nachtverblijf '.ras' verstrekt. ' D:t in bezil nemen van kerkgebouwen, in de laatste dagen wordt-door de werk-loozen in New-York op groote schaal toe. gepast. Wel is nog pas ferm sneeuw geval-! ' len in de metropool aan de Hndson en zijn; tal van werkloozen aan het sneeuwschep-, pen gezet; maar de ellende blijît groot. Leiders, die naar zij zeggën — behoo-ran tôt de voormaauen .an de Industrial' Workers of the Worid, wekken de werkloo-zen en behoeftigen op tôt het plegen van' daden van geweld. \ iijdagavond trok een' duizendtal werkloozen \ an een vergade-ring, waar liet woord was gevoerd door een leider van de Industrial W orkers of ; the World / naar den Tabernakel van de| Oude Baptisten, waar dienst werd gehou-den. De werkloozen verzochten in de ban- ' ken te mogen slapen ; doch de predikant wist door zijn tact te v.oorkomen, dat het' tôt een botsing kwam; en spoedig was'politie ter plaatsë. Zaterdagavond werd deze1 manœuvre in ta) van keiken hei'haald; en de politie had druk werk om de invalïers te weren. Toen deden drie of vierhonderd1 werkloozen een inval in een cinéma. Zij, wilden en zouden daar blijven overnach-ten ; natuurlijk fcwara de politie er aan te' pas;-en het was enkel-met de grootste moeite dat zij konden worden verwijderd. Ook Zondag werden tal van werkloozen-vergaderingen gehouden. De New-York-sche correspondent van de < Daily Tele-1 graph , die een dier vei'gaderingen bij woonde, hoorde een spreker den ràad geven om, indien de lionger th-oijg, de win-keîs (c plunderej^. Het was beter zeide hij in de gevangenis te komen dan dood tes vriezen. Zaterdag is te New-York oader het voor-zittersehap van burgemeester Mitchell een congres <>ver het werk!os>zeti"vï'kagstuk ge^ opend. Zeshonderd gedelege':rden. o. w. staatsgouverneurs, burgemeesters, bestuur-deren van werkheden-organisaties enz.^ namen aan de conferentie deel. In zijn opei'iingSrede zeide de burge-, meester, dat de wereld niet verplicht isi aan iemand zijn onderhoud te verzekeren maar wel is het de plicht van de maatschap-j pij aan ieder een kans te geven om op eer-i lijke en eer\nlle wijze in zijn onderhoud te, voorzien. W ij moeten iel^ doen met ons leger werkeloozen. Wij moeten hon uit de| stad en naar het platteland krijgen. Ik hoop^ dat de conferertie pen onbevooroor-deeîde commissie zal beiioemen. om het werkloozenvraagstuk in stndie te nemen, ieneinde doeltreffende middelen voor t« slaan. . Ter conferentie werd nog opgemerkt, dat het instèîlen \an arbeidsbeUrzer een stap in de goede richting zou zijn. Samenwerkiog in OuitschEand In het laatste nummei van het , Kon-sumgenossenschaftliches' Rundschau geeft lèeraar Muller. van Berlijn, eene belang-rijke. beschrijving y'an de bijzonderste uit-slagen en den ontwikkelingsgang der dui't-sche sainenwerkende niaaiseîiappijen gedu-rende het jaar 1913. isa vastgesteld te hebben dat de samen-werkende beweging natuurlijk ook geleden heeft onder de zeer ongunstige toestanden voor handel en nijverheden, verzekert de ^ Kele>erde tnati dat zij toch niet staande ge-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.