VRIJ BELGIË ONDER LEIDING VAN FRANS VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12^ cent. ENGELAND 3 pence. FRANKRIJK en BELGIË 0.30 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND / 1.50 ENGELAND 2 sh. 9 d. FRANKRIJK en BELGIË 3.75 fr. ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. INHOUD. Voor den Koning. — Een Ministerie van Staat-huishoudkundige Zaken, Fr. van Cauwelaert. — Zelfstandigheid. — Prikkeldraadschetsen, L. Noë. — F ebruarimorgen (gedicht), P. Jozef. — De Folklore vàn den soldaat, P. de Keyser. — Kant-teekeningen. — De Volkerenkrijg. — Internatio- naal Overzicht. — Nieuws van het Front. — Allerhande Tijdingen. — Krijgsivetenschap. — Nieuws uit het^Land. — Nieuws uit het Buiten-land. — Financieele mededeelingen. ■— Boekbe-spreking. — Advertenties. Voor den Koning. De Komng! Hoe groot leeft hij in ons aller harten. In on'ze vertwijfeling is hij d'e hoop; in onzen .nood', onze kracht en vertrouwen. De smartelijkste rampen hebben zijn land getroffen; de dood klept uit aile droeve klok-ken, geheel onze bevolking lijdt onnoemlijke pijnen. In dit martelie blijft Hij het sterke symbool van onze vrije toekomst. Hij heeft voor ons gesproken toen het al-les-beslissende woord onze bestemming ze-gelde; Hij heeft, zonder één aarzeling, ge-y.egâ wat het geweten der geheele natie hem ingaf. Hij wist welk lot Hem en zijn volk wacht-te; Hij moet het offer hebben voorzien en het leed doorvoeld, toen Hij allen opriep tôt den vaderlandschen plicht. Eenvoudig, ge-lijk al zijn daden, was de taal die Hij sprak tôt zijn soldaten, even simpel het grootsche gebaar waarmede Hij elk onwaardig aanbod venvierp. Ailes wàt Hij deed was even vastbesloten. Nooit heeft Hij de kromme wegen gekend, die leiden naar ongerechtigde doelen. Breed en schoon ligt zijn leven voor Hem uit. Zijn zuiver ideëel betrachten is voor Hem het zware kruis geworden. Hij aanvaard.de het en draagt het nog met dezelfde onbreekbare wilskracht en zal het blijven dragen, tôt het dag wordt eindelijk in onze donkere landen. Schoon bewaarde hij de eer van gansch de natie en wat Hij won in liefde, die heel de wereld Hem geestdriftig heeft gebracht, is Hem het zekere weten dat wat Hij deed, goed was en nobel en ailes verkieslijker is dan het buigen van het fiere, rechte hoofd. Hij heeft zijn volk begrepen, wanneer het voor het groote oogenblik stond. Toen reeds wisten wij, hoe na Hij stond tôt ons hart; hoe Hij, met nauwgezette plichtsbetrachting, aile krachlfen in vruchtbare banen zocht te leiden. Hij was geen vreemdeling voor ons, geen beeld slechts schoon in een ver aan-schouwen. Een koning was hij minder naar de veroudcrde traditie van dit hecr^cKcrobc-begrip; een koning was Hij daarom des te meer in de breedere beteekenis van 's lands baanbereider en voorganger. Wij konden op Hem en in Hem vertrouwen; ons lot lag veilig in zijn eerlijke handen. Geen roem zocht Hij,noch eenige macht voor zichzelve: heel zijn bestaan ging op in de taak, waarvoor Hij, krachtens recht en wet, werd geroepen; slechts zijn volk wilde hij groot en sterk en zijn voorbeeld bezielde de natie. Dierbaar was Hij ons in de goede dagen van den vrede. Nu heeft hij ons heele hart gewonnen. Van die aanhankelijkheid1 willen wij getuigen, als burgers van België, als Vlamingen, omdat wij weten, hoezeer Hij de nooden van ons volk heeft leeren bevroeden, en hoe het Hem ernst is met het afbakenen van de wegen, die leiden naar het aan de Vlamingen verschuldigde rechtsherstel. Wij moeten het ons niet ontveinzen: nog liggen kommervolle dagen in het verschiet. De wedergeboorte van het Vlaamsche volk zal ook van hoogerhand vergen: moed en beleid, durf en breeden zin, maar vooral rechtschapenheid. Van onzen grondwettelijken vorst ver-wachten wij op geen enkel gebied een eigen-machtig optreden, maar wij houden er ons desniettemin van overtuigd, dat de edele deugden, waarvan Hij in dezen oorlog zoo mild heeft blijk gegeven, noodzakelij'k zullen ten goede komen aan de volledige zegepraal van de rechtvaardige en breed-menschelijke zaak, die de zelfbewuste Vlamingen voor-staan. Moge hij naast zich steeds de even-redige medewerking vinden voor zijn edele bedoelingen. Hij leve lang tôt heil van land en volk! HÔTEL ASTQRIA ET DE PARIS 9 HOEFK^DE — DEN HAAG. Telefoon 6056. Moderne Inrichtlng - Centrale Verwarming Fransche Keuken — (Belgisch Huis) Een Ministerie van Staathuis-houdkundige Zaken. Wij kunnen ons nogmaals verheugen in de oprichting van een nieuw Ministerie. Het wordt in het leven geroepen bij Kon. Besluit van 12 October en heft het Ministerie van Staathuishoudkundige J/^ken. Daarmee is het dozijn vol. !Ç Minister de Broquev\le heeft in een ver-slag aan den Koning deVedenen ontwikkeld, welke voor deze nieuwe instelling pleiten en het aandeel bepaald, dat haar in de werk-zaamheden der regeering is voorbehouden. Ik heb vruchteloos getracht den officieelen edeYlanc£gchen tekst van dit verslag te ver-•;.uiïin. Even vruchteloos heb i'k me ingespan-nen om de eerste Nedërlandsche Kon. Be-sluiten te vatten, door Minister Hijmans, den titularis van het nieuwe département onderteekend. Met behulp van den Franschen tekst ben ik tôt het besluit gekomen, dat dé beaoeling van de regeering, of van de regee-ringsleden welke voor deze jongste nieuwig-heid verantwoordelijk zijn, is geweest een-heid te brengen in de voorstudies en ontwer-pen tôt economisch herstel van ons land en de uitvoerin~ der noodzakelijke maatregelen daardoor te bespoedigen. Aan de bevoegd-heden van den nieuwen minister worden geen vaste grenzen getrokken. Uit de woorden van Minister de Broqueville zou men den indruk krijgen, dat hij hem een soort bevoorrechte positie tegenover zijn collega's wil toeken-nen. Elk ministerieel département zal hem mededeeling hebben te doen van den uitslag zijner eigen onderzoekingen op economisch gebied en de Minister van staatkundige zaken zal bij den Ministerraad de voorstellen indienen,welke hij voor een spoedige afdoe-ning van vraagstuk'ken.die van verschillende departementen afhangen,oorbaar acht.Hij zal er zich op toeleggen om de geschillen welke tusschen de Ministers omtrent hunne onder-scheidenlijke bevoegdheid zouden oprijzen te verhinderen ,,maar de nieuwe Minister zal in zijn werk van voorbereiding geene beper-king ondervinden; zijne macht tôt uitvoering zal zich zoover uitstrekken als de omstan-dipheden het zullen voorschrijven." Wij zijn benieuwd om het nieuwe ministerie aan het werk te zien. Wat er echter op ziin ontstaan en samenstelling moge aan te merken zijn, wij wenschen in aile opre;chtheid dat het vruchtbare uitslagen voor 's lands welvaart oplevere. Want België gelijkt met iederen dag meer in de gevechtstreken op een puinhoop en voor het overige gedeelte, op een ledige schuur en het is niet te veel ge-vraagd van onze regeering, dat hare leden hunne persoonlijke eigenliefde op zijde zouden stellen om de samenwerking van aile be-trokken departementen zoo volledig moge-lijk te maken en dat zij met de hulp van aile bevoegde landgenooten die in haar bereik zijn, met voortvarendheid de wegen tôt herstel van onzen stoffelijken voorspoerj nu reeds effene. Het zal bovendien een verluch- ting zijn indien er kan worden een einde ge-steld aan het vele economisch geliefhebber, dat men ons gedurende zoowat twee jaar hier en elders heeft opgediend als economisch vooronderzoek. Maar men moet zich niet zelf begoochelen. Het is niet voldoende een nieuw ministerie op de been te zetten en het tôt economisch ministerie te doopen, om meteen de samentrekking van • aile economi-sche staatsdiensten, van aile vrije en offi-ciëele vereenigingen of raden voor economi-sche doeleinden en van aile middelen, krach-ten en bekwaamheden op bewust gebied te hebben verwezienlijkt. Het is evenzeer mogelijk, dat met den bes-ten wil om door deze nieuwigheid groote een-heid te scheppen, en zich over tegenstrijdige bevoegdheden langs den kortsten weg heen te zetten,ten slotte niets andrfs bereikt wordt als vermeerdering van de'werbrakkeling on-zer economische politiek en opwekking van nieuwe onoplosbare geschillen, zoodat mert feitelijk den goeden gang van zaken zou hebben vertraagd in plaats van bespoedig'd. Immers, het moet ieder die met ons politiek bestel eenigszins bekend is opvallen, dat in ons ataLitsrecht en onze staatkundige tra ditie geen ruimte te vinden is voor de nieuwe beginselen, welke onze minister van buiten_-landsche zaken in zijn verslag aan den Koning schijnt te huldigen. ,,Het regeeringsbe-leid," zegt hij, ,,vormt een geheel, voor het-welk iedere minister verantwoordelijk is." Sedert wanneer echter zou de Ministerraad een college geworden zijn met gemeenschap-pelijke verantwoordelijkheid? Wij kennen in België slechts drie zeer bijzondere gevallen waarin de grondwet of onze wetgeving eem collectief besluit van onzen Ministerraad ver-langen. D-e omstandigheden van bijzonderen aard, waarin we verkeeren, hebben onze Ministers dikwijls de aanleiding .gegeven om belangrijke regeeringsbesluiten gemeenschap-pelijk te onderteekenen en deze daad van so-lidariteit verhoogt ongetwijfeld het zedelijke-gezag van de betreffende ibeslissing. Maar rechtskundig gesproken vormt ieder Ministerie op zichzelf een onafhankelijk département onzer regeeringsmacht, al onze ministers zijn gelijkgerechtigd. Wij hebben noch ' hoofd van het Cabinet noch Voorzitter van den Ministerraad, zooals in andere landeri. Elk minister is bij ons alleen voor zijn eigen handteekening en zijn eigen handelingen» aansprakelijk, —- in zooverre althans geheel het stel'sel der zoogezegde ministerieele verantwoordelijkheid geen paskwil is van ware verantwoordelijkheid! Het blijft dus een raadsel hoe minister de Broqueville van het regeeringsbeleid als van een geheel heeft kunnen spreken, waardoor iedere minister aansprakelijk zou zijn. Natuurlijk bestaat bij elk minister een zedelijke medeverantwoor-delijkheid voor geheel het staatsbeleid en feitelijk wO'rdt, door ons parle>mentair stel-sel vereischt dat er bij aile ministers eensge-zindheid bestaat over het te volgen politiek program, maar wanneer dit niet bestaat blijft er hun niets anders over dan te scheiden. Een trapstelsel, dat aan den eenen minister zou toelaten aan eenen anderen zijnen wil, in zaken van- dezes département, voor te schrij-ven bestaat niet. Het is dus niet gewaagd te vragen waar minister Hijmans in onze grondwettelijke of wettelijke instellingen, de macht zal vinden om het soort van economische dictatuur, met welke hij wordt bekleed, tegenover. zijn ambt- No. 117. VRUDAG 16 NOVEMBER 1917. X DERDE JAARGANG.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.