No. 128. VRIJDAG 1 FEBRUARI 1918. DERDE JAARGANG. VRIJ BELGIË ONDER LEIDING VAN FRAN8 VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12i cent. ENQELAND 3 pence. FRANKRIJK en BELGÎË 0.30 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND f 1.50 ENGELAND 2 sh. 9 d FRANKRIJK en BELGIË 3.75 fr. ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACT1E EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. INHOUD. De Centralen aan het woord; Fr. van Cauwe-laert. -— Hun waarheidsliefde. — Dubbelzinmge regeering en handelende parti] ; J. Hoste Jr. — De Duitsche politiek en Vlaanderen. — Antwoord van België op de Pauselijke Vredesnota. —■ De Vredes-onderhandelingen te Brest-Litofsk. — De vernie-tiging van onze nijverheid. — Van een stillen held; j. De Maegt. — België in den Wereldkrijg: E. Het Belgisch leger bij Antwerpen; E. K. B. — Kant-~teekeningen. — De Volkerenkrijg. — Internatio-naal Overzicht. — Nieuws van het Front. — Op Reis; A. Hans. — Bij het kerkhof van Diksmui-den (gedicht); Daan F. Boens. — Nieuws uit het Land. — Nieuws uit het Buitenland. ■— Jngezon-den. — Advertentiën. De Centralen aa Wij kunnen nog niet gewagen van alge- w meene vredesonderhandelingen, maar wiji n> staan in voile vredesbesprekingen. h Op de redevoeringen van Lloyd George T en Wilson en in aansluiting op de tweede F phase der onderhandelingen te Brest-Litofsk, Ii hebben nu de voornaamste woordvoerders la der centrale mogendbeden in het openbaar g van antwoord gediend. Deze gedachteniwis- k seling tusschen de vijandelijke regeeringen tt vanaf de nationale tribunen is een der vele w eigenaardigheden van dez,en oorlog. Het is si een soort diplomatieke noodvorm, waarvan v de ontwikkeling een zeer loonend onderwerp ti "oor geschied. en staatkundig onderzoek zqu vormen, maar die in de hUidige omstandig- h heden onbetwistbaar een goede voorbereiding o kan bewerken van den toekomenden vrede. ti Het blijft te bezien wat de militaire gebeur- E tenissen van het. voorjaar zullen zeggen, v maar zoo niet aile teekenen bedriegen, d!an ,, worden, op dit oogenblik, tusschen de Wes- „ tersche mogendheden, zij het ook met veel terughoudendheid en in een traag tempo, de „i voorbesprekingen gehouden op hetgeen een- v; maal als het. eindVerdrag op dezem afschu- si welijken volkerenmoord zal tôt stand1 komen. te De Rfde van Hertling. tj. De verklaringen, welke de Duitsche Rijks- v kanselier, in de hoofdcommissie van den d _ Rijksdag, verleden Donderdag heeft afge- t< legd, geven evenwel nog geen blijk dat bij de z Duitsche regeering reeds oprecht het verlan- t< gen naar een voor allen aannemelijken vredie bestaan zou. Hij gevoelt weliswaar niet de ,, behoèfte om als zijn beide voorgangers „ zijne voordracht te houden in het pronkappa- ,, raat van de Pruisische zelfvoldaanheid, welke ,, op het buitenland nooit haar ferugstootende ,, werking heeft gemist. Hij' heeft zich integen- ,, deel uitgedrukt in eenvoudige vormen. Maar ,, zijn gedachtengang toont duidelijk dat het ,, impérialisme, dat in de beruchte oorlogs- ,.; kaart-rede van Bethmann-Hollweg zich in het openbaar heeft ontmanteld, ook doOr de k ' huiidiige Duitsche regeering nog- niet afge- t< zworen is. Zij1 doet bovenmenschelijke in- o spanningen om zich te wringen in de tiauwe n democratische formules, welke door de volks- n klassen over heel die wereld met meer en n meer klem worden opgedrongen, maar het is g slechts zucht rtaar vermomming of noodzaak, b een bekeering is het nog niçt. b Om zich daarvan te vergevvissen is het e voldoende uit de rede van Hertling het ge- e deelte te lichten waar hij punt voor punt het v jongste vredesprogram van Wilson onder- d zoekt. Hij aanvaardt uit dit prograrn aile h bepalingen, welke gunstig zijn voor Duitsch- t: land of forceert ze zelfs op een wijze dlie ligt ]\ buiten hun ware bedoeling. Met de vrijheid d der zeeën, welke hij graag aanvaardt, ver- e bindt hij bTV. de ontruiming door Engeland g van zijn steunpun'ten te Gibraltar, Malta, o Aden, Hongkong en op de Falklandseilanden, d n het woord. at voorzeker niet van aard is om verzoe-;rjd; op het Britsche rijk te werken, terwijl ij de Dardanellen-kwestie in eenzijdig urksch-Duitschen zin wenscht op te lossen. olen moet de Entente maar, volgens Hert-ng, overlaten aan de handen van Duitsch-,nd en Oostenrijk-Hongarije. Het bezette ^deelte van Franikrijk wordt genoemd eeni Dstbaar vuistpand, waarvan de vrijunaking isschen Frankrijk en Duitsehland moet orden geregeld. De ontruiming van Rus-sch gebied was anderzijds een kwestie die, :>lgens spreker, alleen Rusland en de Cen-alen aanging. De medewerking a an Engeland verwachtte ij in het bijzonder bij. ,,de on v oor waar d el ij k :>k door Duitsehland geëischte reorganisa-e van het coloniaal bezit". Wanneer al deze luitsche verlangens zouden bevredigd zijn, ;rklaarde Hertling, ,,zou de keizerlijke regeering gaarne bereid zijn een onderzoek naar de grondslagen van een vol'kerenVer-)ond als door Président Wilson aangegeven n te stellen" en de gedachte der beperking m de bewaperïing achtte hij „voor discus-e vatbaar". Het spreekt van zelf, dat. in zulke gees-sgesteldheid! een vergelijk over Elzas-Lo-laringen niet eenmaal denkbaar is en het srwondfert evenmin dat Hertling, zelfs in ; Belgische kwestie, zich niet heeft weten ■ verheffen boven de politiek van duWbel-innigheid, welke door de Duitsche regeering )t traditie is verheven. ,,Wat de Belgische kwestie betreft., is door ;nijn ambtsvoorgangers herhaaldelijk ver-klaard, d'at nooit tijdens den oorlog een sjewelddadige satnenvoeging van België en Duitsehland een punt van, het program der Duitsche politiek heeft uitgemaakt. De Bel-çische kwestie behoort tôt het complex der kwesties, waarvan de bijzonderheden bij de vredesonderhandelingen moeten worden jeregeld". Wij hebben te dikwijls de redenen ontwik-eld, waarom juist de Belgische kwestie niet >t de vraagstukken behoort, welke van de orlogsverwikkelingen afhangen, om daar ogmaals op terug te komen. Maar ook de îeest democratische leidlers van de Rijksdag-leerderheid, zooals Scheidemann, Erzber-er en Naumaain, hebben niet kunnen ver-ergen, dat de houding van Hertling ze niet evredigde in dit opzicht. Scheidemann is r onomwonden voor uitgekomen, dat het m eereplicht is voor Duitsehland om België olledig herstel te geven met inbegrip van e meest volstrekte politieke onafhainkelijk-eid. Hij heeft overigens meer dan een har-g woord aan zijn regeering laten hooren. laar het feit, dat deze ternauwernood ver-ekte tweespalt kon blijven bestaan tusschen snen Rijkskanselier, zoogen. gekozen op den rondslag van de bekende Rijksdagmotie ver den vredie door vergelijk en erkendfe lei-ers van deze meerderheidspartijen zelf is het beste bewijs, dat. de Duitsche regeering, in haar hart, nog geen afstand heeft gedaan van haren droom, ^an een Duitschen over-winningsvrede. Flebben de Duitsche leger-aanvoerders, bij hun nieuwjaarsbezoeken te Berlijin, daar invloed op gehad? Het is mo-' gelijk. Maar daarom zal Hertling zijn eigen hart nog geen geweld hebben behoeven aan te doen. Wij houden ons integendeel over-tuigd, dat hij in zijn binnenste een imperia-list is, zooals zijn vorige meester de koning van Beieren en zijn huidige keizerlijke heer het zijn en dat in strijd met hetgeen Prof. Hans Delbriick daarover verzekerde aan den Berlijnschen correspondent van de N. R. Ct., zijn zedelijke opvattingen hem niet zullen terughouden het onrecht, tegenover België met den inval begonnen, door blij-vende on-derwerping te bezegelen. Indien Hertling zich aanvankelijk op het standpunt van de Rijksd'agmeerderheid heeft gesteld! en deze ook nu, dat de laatste slagen nog niet zijn geslagen, openlijk durft. te verlooehenen), is het enkel omdat de oorlogskansen nog veel te ongewis zijn, en dat tevens de omtrekking van het Duitsche impérialisme begonnen is, door O os te n r i j k - Ho n ga r i j e eenerzyds en de Duitsche arbeiidersbevolking anderzijds. Kiihlmann aan het woord. Vooraleer de tegenstelling tusschen Hertling en Czernin te openen, lateni wij1 nog even het woord aan den brillant second van den Rijkskanselier, staatssecretaris Kuhlmann. Aan dezen imimers werd de taak opgedragen om de sprekers uit de hoofdcommissie van regeeringszij.dte van antwoord te dienen. Wij zullen niet. zoeken naar afwijkingen tusschen hem en Hertling. Bestaan die, dan heeft hij ze met kunst weten te bemantelen. Zij hebben ten andere des te minder belang, dat Kuhlmann tegenover de Rijksdagcommissie nogmaa!s.zelf met nadruk — zij het. ook met leedwezen — heçft vastgesteld, dat het Duitsche rijksbestel maar één verantwoorde-lijk minister kent, namelijk den Rijkskanse-lier.Maar Kuhlmann heeft ons een interessan-t.en blik gegund in zijn opvattingen omtrent het zelfbestemmingsrecht der volkeren, zooals hij het in Brest-Litofsk in toepassing wil brengen op de oudi-Russische grensvolken. Zijn verklaringen werpeti meteen een zeer bijzonder lich't op de zelfstandigheids-lma-noeuvre, welke nu in Vlaanderen wordt uit-gevoerd.,,De nationale wil, vooral in het begin, zegde hij, als de nationale wil om zoo te zeggen nog in de kinderschoenen steekt, wordt door een klein aantal geestelijk hoog-staande, patriottisch geestdriftige leiders ge-vormd en tôt uiting gebracht. De groote massa volgt dan langzaam" en ,,de politiek der rijksregeering is het bestaande optima fkle te ontwikkelen, niet om een of ander bijzonder doel te bereiken, maar om door langzamen groei van het historisch bestaande zoo ver te komen, dat men met zuiver geweten kan zeggen: dit is nu d'e werkelijke uit.drukking van de overwegende meerder-heid van het volk in kwestie". Wanneer ~ men deze uitlatingen van hun versierende woorden ontdoet, dan behoudt men alleen de bekentenis, dat Duitsehland voor zich het recht opeischt om elke minder-heid, ook door hare zorgen en onder bare hoede aan het. roer gebracht, als de vertegen- woordigster van een bezet gebied te doen erken'nen. De herinnering aan het voorbeeld van Bismarck, met Sleeswijk-Holstein, door Kuhlmann zelf te berde gevoerd1, bevestigt volkomen de trouweloosheidi, waarmede de Duitsche regeering de gedachte van het zelf-beschikkingsrecht hanteert, want het recht dat aan de bevolking van Sleeswijk-Holstein bij vredesverdrag werd toegezegd later bij1 volksreferendum te bepalen tôt welk rijk zij wilden behooren, Denemarken of Pruisen, werd door Bismarck eenvoudig als een vodije papier behandeld en nooit toegepast. De Deensche grensbevolking bleef eenvoudig bij Putisen ingelijfd en de lezers van „Vrij België kennen uit de grondige en objectieve st'udies van den heer Buyse, den verbitterden maar hopeloozen strijd! welken zij tegen de Pruisische ontwortelingspolitiek onondër-broken voor hun zelfbestaan hebben gevoerd.In dezen spiegel wordt het lot zichtbaar, dat de sluwe Duitsche staatssecretaris van Buitenlandsche Zaken aan de johge stated van Polen, Koerland e.a. in het Oosten voor-bereidt, en het lot dat aan Vlaanderen is weggelegd, wanneer de Duitsche regeering dergelijke plannen naar het Westen vermag te verwezenlijiken. Zoolang eenige kracht in ons is, zullen wij' echter deze politiek van onder-werping bekampen en alwie, onder den dek-inantel van Vlaanderens ontvoogding, ver-blind of misdadig, ons volk aan haar willen vastleggen. De Rede van Czernin. Wij hebben reeds gezegd dat die rede, welke Czernin, de Oostenrijksch-Hongaarsche minister van Buitenlandsche Zaken, op den-zelfden dag als Hertling, heeft gehouden voor de Oostenrijksche delegaties, afwijkt van deze van Hertling. Terwijl deze laatste geleid wordt door het verlangen naar eenen machtsvrede, stuurt Czernin doelbewust aan op een vrede door vergelijk en liefst binnen clen kortst mogelijken tijd. Niet. uit hoogere beweegredenen, en niet zonder een overdre-ven voorziohtigheid om wrijvingen te ver-mijdenmet Beilijn op de vraagstukken welke de door Duitsche troepen bezette gebiederi — zelfs België — betreffen, maar desniet.te-min. op eene wijze, die zijn optreden in zicht-bare tegenstelling met die van Hertling doet verschijnen. De ware oorzaak ligt in de in-wendige spanming tusschen de volkeren en de volksklassen en in de algemeene uitputting, welke de oorlog in de Donaumonarchie heeft veroorzaakt en welke tôt geweldige ontladin-gen van ' volkswoede dreigen aanleiding' te geven wanneer aan het volk het bewijs niet wordt geleverd, dat de Oostenrijksch-Hongaarsche regeering krachtdadig arbeidt voor eenen vrede zonder annexaties en zonder schadevergoedingen. Deze behoefte naar vrede is zoo sterk, dat zij vermoedelijk zich tôt eene breuk met Duitsehland zou kunnen ontwikkelen, wanneer de Oostenrijksch-Hongaarsche volkeren eenmaal tôt de overtuiging zouden komen, dat de verlenging van den oorlog alleen aan den overmoed van Berlijin te wijten is en het is een zeldzaam fatum dat de bevrijding van het Oostenrijksche grondgebied met hulp van de Duitsche wape-nen een der bij'zonderste factoren is geweest, die de Oostenrijksche regeering aan de over-macht van de Duitsche politiek hebben ont-Jirokken om ze te plaatsen onder de beheer-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.