No. 144. VRIJDAG 24 MEI 1918. DERDE IAARGANG. VRIJ BELGIE ONDER LE1DINQ VAN FRANS VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12* cent. ENGELAND 3 pence. FRANKRIJK en BELQIË 0.30 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL; NEDERLAND / 1.10 ENGELAND 2 sh. 9 d. FRANKRIJK en BELGIË 3 75 fr ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACT1E EN ADMINISTRAT® TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. INHOUD 't Zal wel gaan; J. Hostç Jr. — Klinkdicht (ge-dicht); Fr. Francken. —- Beiaarden en beiaardiers; Emiel Hullebroeck. — De nationaliateiten in Oos-tenrijk; G. Opdebeek. —- De Volkerenbond; J. Hoste Jr. — Kantteekeningen. — Internationaal versiclit. ■— Nieuws van net Profit. —■ Mijn tront-rieven; J. de Maegt. — Nieuws ait Met Land. ■— oekbespreking. — Nieuws uit hct Buitenahd. ■— '.dvertenties. 't Zal wel gaan Die -benaming heeft de oude Gentsche stu-dentenkring gekozen, toén ailes bijzonder slecht ging in, Vlaanderen. Studenten zijn overmoedige optimisten, en wanneer zij daarenboveti Vlamingen zijn, dan worden zij er allicht toe gebracht zich als de laatste ro-mantiekers aan te stellen en in den waan te verkeeren, dat zij de werkelijkheid door rede-voeringen en liederen kunnen omscheppen tôt een spi'egelbeeld van het eigen ideaal. En toch zeggen wij ook, in het voile besef dat er nog bergen dienen verzet en zonder eenige begoocheling of overspannen ver-wachting: 't zal wel gaan. Er zijn gedachten, die om door te br'eken, duizenden menschenlevens vergen, en waar-v-aii het dan later, na hun zègepraal, heet: hoe natuurlijk en rechtvaardig waren die eischen; moest er daarvoor zooveel gestre-den worden? Wie weet of dezelfde gewaarwording niet groeit, naarmate de groote inkeer komt te-genover Vlaanderen. Ook bij onze staatslieden, lijkt die inkeer aan den gang,en dat betee-kent heel wat voor wie heeft leeren, bevroe-den, dat staatslieden (naar de humoristische uitdrukking van wijlen Beernaert: Ceux qui laissent tout en état) zoowat de hinkende achterhoede uitmaken, van het vooruitstre-vende leger der gedachtenzaaiers. Zooals hier reeds betoogd werd, kon het niemand verwonderen,*dat de heer Helleput-te verklaarde: ik ben het eens met de opvattingen van het „Vlaamsch-Belgisch Ver-bond".Van meer beteekenis, omdat het gedeelte-lijk een ommekeer geldt, was de belijdenis van minister Poullet; maar opvallend inder-daad waren de uitjatingen van minister De Broqueville, die in het interview door „The Times" afgenomen uitdarukkelijk zegde, dat hij het eens is met de Vlaamschgezin.de opvattingen, waarvoor manneni opkomen, als Franck, Borginon, Vliebergh en Vermeylen, die langs hun kant verklaren akkoord te gaan met de uitgeweken Vlamingen als Van Cau-welaert en Huysmans. Ofwel was de rede-voering van den heer De Broqueville over de tweetaligheid van onze gewesten bijzonder ongelukkig opgesteld, ofwel heeft hij met ge-vatten zin en onder invloed van de uitge-brachte kritiek zijn opvattingen verbeterd.De tweede lezing van het geval lijkt ons de beste. î | Jien, vierde minister, die thans over net Vlaamsche vraagstuk handelt, is de heer Em. Yandervelde. Zoowat twee jaar geleden had hij te Parijs onbewimpeld verklaard: de Vlamingen klagen- over de wijze, waarop hun taalrechten in het leger gekrenkt vvorden; zij hebben ten voile gelijk. Maar wat hij bij-deze gelegenheid over de Vlaamsche kwestie zegde, was slechts gesteund op hetgeen hij ver-nomen had over Vlaamsche grieven, die al te stootend waren. De diepe beteekehis van het vraagstuk had de heer Vandervelde nog maar stèeds n.iet- omv'at. Thans heeft hij met den heer Huysmans een manifest onderteekend', waarin hij voor de noodzakelijkheid opkomt aan aile natio-naliteiten hun volledige kultuur-autonomie te verzekeren. Wat de Vlamingen betreft, verklaart 'het manifest na voor de noodzakelijkheid van het behoud der politieke eenheid opgekomen te zijn, dat de gelijkheid der talen, zich in feite en in rechte onweerst'aanbaar opdringen zal. Het feit dat het manifest die gelijkheid in ëéro adem vermeldt met een politieke hervor-ming als het zuiver algemeen. stemrecht laat ik hier onverlet, daar het niet opgaat welk politiek vraagstuk Ook,-hoezeer men er voor voele, op hetzelfde vlik te plaatsen als de kwestie der Vlaamsche opstanding, die gansch ons leven omsluit. Uit de onderteekening van het manifest mogen> wij in elk geval onthouden: lo. de heer Vandervelde gaat thans in zake taal-kwestie akkoord met den heer Huysmans, 2o. kultuur-autonomie met behoud1 van de politieke eenheid is in oorlogstijd het pro-gram van aile flaminganten, die het land vol-komen vrij willen' en, wars zijn van elke vreemde inmenging, 3o. wij zijn het dus eens: den 4en Aug. 1914, na zooveel jaren onaf-hankelijk'heid bcstond er voor de Vlamingen op taalgebied geen gelijkheid met de Walen. Die gelijkheid ondanks al de pleisterwetten, moet er nog komen in rechte zoowel als in feite. De heér Vandervelde meent, dat die gelijkheid er ,,onweerstaanbaar" zal komen. Als Vlamingen, hebben wij aile lichtgeloovigheid afgeleerd. Daarom willen wij, naarmate van het mogelijke, de noodige zekerheid beko-men. Het bijtreden door de regeering van de besluiten gestemd op den landdag van het „Vlaamsch-Belgisch Verbond" is een dei miaaeien aaartoe. up aat aaniDeeia moeten wij: blijven voorthaineren. ( Stellig heeft de regeering door haar onbe-|grip,haar dralen en haar treuzelen heel wat op haar kerfstok, wanneer wij de vraag stellen: :wie heeft aan den warboel schuld en hoe Hvordt ailes opgehelderd. Maar, langs Vlaamschen' kant, werd da§r ook niet bij herhaling heel wat bedreven, dat den stempel draagt van minderwaardig ge-doe?Wij weten allen, dat de Vlaamsche min-derwaardigheid ook in dezen geweldigen tijd slechts 't gevolg is. van de politieke onkunde, waarin de Vlaamsche geslachten werden op-geleid tengevolge van misstanden, die voor een oppervlakkigen beoordeelaar tôt 1830 maar in feite veel verder reiken. Alleen Bel-gische toestan.den konden een aktivisme ten gevolge hebben, dat op een zoo treurige en soms op een zoo onbenullige wijze te keer gaat. Maar hebben de andere Mainingen, die daartoe gelegenheid hadden, m voldoende mate getuigd? Bestaat er red'en om iligeno-men te zijn met het Vlaamsche woord, zooals het vrij mocht tôt uiting komen? Al de volkeren, die in oorlog zijn, hebben hun dichters, hun denkers, hun ekonomisten en hun staatslieden, die aan, den gedachten-strijd deelnemen. Wij bedoelen hier niet, dat onze Vlaamsche geleerden zich moeten in het gelid scha-ren zooals de Duitsche geleerden, van „Es ist nicht wahr". Het komt bij ons ook niet op elk Vlaamsch oorlogsvers tôt een meester-stuk te bestempelen; aan zelfoverschatting lij-den de Ylamingen maar ai te veel, zooals elk voile, waarvan de beschaving niet volgroeid is. Maar dat neemt niet weg, dat wij met leed-Iwezen vaststellen, hoe velen, die buiten het l'bezette |;ebied verblijven en die iets te zeg-'gen hadden, blijven zwijgen. Sommigen, die een stap op het glibberig aktivistisch pad hadden gezet, zwijgen, alsof het vanwege iemand, die het verkeerd voor-had en het tijdig inzag, zelfs niet veel schoo-ner ware voor zijn, Vlaamsche overtuiging op te komen dan vanwege hen, die zooals de me-dewerkers van dit weekblad, maar steeds langs gebaande wegen gingen. Anderc Vlamingen durven te nauwernood het woord \ laanderen neerschrijven, en zou-denTiiet zelfs hebben over den ,,Belgischen" meester Ri^ens en meer dergelijken, onzin; zoo angstvallig is hun optreden. Laat het ons maar bekennen, tengevolge van al die samenloopende omstandigheden, is het op Vlaamsch gebied meestal ^armoe troef". A'iaamschgezinde overtuigden bij de vleet en door het onrecht gestaald, maar weinig hooger ontwikkelden, die de begrippen, hel-pen Qphelderen en die overtuiging trachten te brengen, tôt m de zwaar omstoriude Iiaven van het recht. Wij, Ylamingen, moeten ook thans zonder schroom, het boek opslaan eener onvervatsch-te geschiedenis, waarin wij Vlaanderen leeren kennen als een eentalig \ laamsch gewest en Brussel als de oud'e Vlaamsche starî, waar hertog Jan zijn Vlaamsche verzen dicÊtte. Wij, Ylamingen, moeten duidelijk îaten hooren, wat wij verwachten, inzake buiten-landsch beleid, opdat dit beleid ook in een-klank blijve met onze duurzame Ylaamsclie belangen. Wij, Ylamingen, moeten duidelijk weten wat onze ekonomische belangen meebreng«n en niets laten gebeuren buiten ons om. Wij, Ylamingen, moeten hooghouden te-genover de wereld den roem van onze Vlaamsche kunst, die wij onder geen Belgische eti-ketten laten verwelken. Wij moeten Vlaanderens zedelijken groei betrachten; wij moeten getuigen en nog maar gçtuigen! Wanneer wij op elk gebied ons "levensrecht niet laten gelden, dan zijn het geen staatslie- . den, die als door een wondere intuïtie gedre-ven zullen worden om het op te delvèn. Wij moeten hen vooruitstuwen op de baan, die leidt naar de verwerkelijking van onze idea-len in een vrij land. Wie daartoe-bijdragen kan, kome dan ook aan zijn plicht niet te kort. Wij helpen de on-afhankelijkheid1 van het vaderlandsch grond-gebied waarborgen, doordien wij op voor-hand vreemde inmengingen van waar ook uitsluiten, en wij dienen Vlaanderen in deze dagen van hoogen nood met het vrooin ge-moed eener onwankelbare overtuiging. Ja, 't zal wel gaan, indien Vlaanderen in deze ure genoeg mannen telt, dichters, denkers, sociologen, volksvertegenwoordigers, die Vlaanderen willen dienen met hoogen burgerzin en uit de oplaaiende gevoelens, waardoor de Vlaamsche gedachte gedra-gen wordt, de slotsom weten te halen en op te dringen eener prakt'ische en nuchteré verwerkelijking.J. HOSTE Tr. KLINKDICHT. Aan mijn meîsje, Al dragen we te gaar de zoete pijn der laatste kussen op ons jonge leden, en was ik stram en loom en moegestreden r zie hoe mijne oogen thans weer vurig zijn ! De hemel glanst van gulden zonneschijn ; een vogel fluit in den gebloemden vrede der tuinen, 't lied van aile eeuwigheden. en koekoekt de uren met zijn blij refreiiT. 't Visioen des oorlogs sterft in Jjloedig woelcn. Wij staan omarmd en koele winden spoelen, Melieve, om ons. Wij wenschen stilte en rust. En word ik straks weer naar den strijd gedreven, dan weze mij de veege troost gegeven een wond te zien waar gij mij hebt gekust ! Fécamp, 7-7-'17. FRITZ FRANCKEN.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.