De Volkenbond

De Volkenbond

Redactie  his profile picture
Redactie 25 January 2016 752

Na 11 november 1918 weerklonk de kreet ‘Nooit meer oorlog’ luider dan ooit tevoren. De landen die het vredesakkoord onderhandelden, waren het er over eens dat de verdragstekst voldoende waarborgen moest bevatten om toekomstige oorlogen te vermijden. Een van die waarborgen was de oprichting van een vereniging van naties, die zich zou toeleggen op het bewaren van de onderlinge vrede. De Amerikaanse president Woodrow Wilson was hiervan de voornaamste pleitbezorger. 
 
De landen die tot het kamp van de overwinnaars behoorden, aanvaardden het principe van een algemene vergadering van naties in januari 1919. De Volkenbond was geboren; een jaar later kon de organisatie daadwerkelijk van start gaan. Op dat moment telde de Volkenbond 45 leden. Later werden ook de verliezers van de oorlog uitgenodigd en liep het aantal aangesloten landen op tot 58. De ambities van de nieuwe internationale organisatie waren niet min. De aangesloten leden verbonden zich ertoe om toekomstige geschillen voor te leggen aan de internationale rechtbank van de Volkenbond, het Permanent Hof van Internationale Justitie. Op die manier zouden geschillen tussen staten voortaan beslecht worden op basis van het internationaal recht in plaats van met wapengekletter. De hoge verwachtingen werden echter al meteen gefnuikt: het Amerikaans Congres weigerde het Volkenbondverdrag te ratificeren en verhinderde aldus de effectieve toetreding van de Verenigde Staten tot de nieuwe organisatie, nochtans het geesteskind van hun eigen president. 
 
Hoewel de Volkenbond aanvankelijk wel wat successen boekte, bleek hij uiteindelijk te zwak om zijn ambities waar te maken. In de jaren dertig verlieten Japan, Italië en Duitsland de Volkenbond. De organisatie was niet in staat om iets te ondernemen tegen de toenemende agressie van Nazi-Duitsland en andere dictatoriale regimes. De Volkenbond verloor snel zijn betekenis, maar vormde wel een blauwdruk voor de Verenigde Naties, de internationale organisatie die na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht.