DE BELGISCHE SOCIALIST Tweetalig WeeKblad van den Bond der Belgische Arbeiders in Nederland Abonnementsprijs in Nederland: 75 cent per 3 maanden - Redactie en Administratie: GEDEMPTE SLAAK 120 - ROTTERDAM - Abonnementsprijs voor het Buitenland: f 1 50 per 3 maanden De stelling der oppositie op de laatste conferentie der Duitsche socialisten. Wij helbben, in oirs laatefe numnitr, de sifelldng «ter meerderheidi fcSnddg «nt-leewd.Wat zei die miaud'erbeid, vertegen-woordigd1 dkx>r Hanset Eerst Tiioct. worden opgemeirkt <J»t de rede van Haas© 11 iet om vermi nkt over de g l'eus is gekonien. De verstaggeveirs liebbem ui t<I i-ukkelij k de leiders der Duitsche bladlen verwittigd! <Iat. de cen-su'ur belamgrgike stuikkem hebben ge-snoeid.Voor het. overige van ajjin gedlachten-gang een aanpa.ssing aan de speech vaaii Sclieideinamn, dieu hij1 wel volgdie in te-geno vergesteld en zim. Eerst stelde Hanse vast, dat hij' geen ondterhaindtelimgein met do regeering vôôr de Reiehstagsaitrf&ng had geleid. Hij werd op ket ministerie van Bmmen-land'sch® Zakem geroepen betreffeiklte de iiirieliting van meetings tegen den oor-log, en bij nain aldaar de gelegeniheid' te baat on te verklaren dlat het verbond' met Oosbenrijk eèn uitsluitend) defensief karakter liait. Duitschland' was d'us, vol-gens hem, niet gehonden Oostenrijk bij te springeni indien Oostenrijk Servie aanviel. Il et iiartijbestuur was, op dat oogen-blik, geenszins bereid' de oorlogskredde-ten te stemmen. Wat zulks bewijst is dat zelfs mannen als Hâniscli geweifeld hebbeii, dat Miïlleir naar Parijs gezon^ d'en werd oin tôt een paralel-botuding te komen, <lat dte ga.nsohe werekl verwon-dendi opkeek liij het goedkeurem der kre-ddeten door de socialisten. Het aamvaa.rdem der kred'ieten lag ook niet dm dte ovarlevering der partij. Bebel en Liebkuecht hebbern de kreddeten im 1870 niet gestemid en later im 1892 ver-klaarde Bebel nog dat, had' hij geweteu lioe Bismarck dte Emserdépêohe had ver-valscht, 'liij tegen de kred'ieten zou heb-ben gestemid-. De fractie hadi de kred'ieten niet moe-ten stemmen, eerstems, omdat het voor Duitschland geen defensieve oorlog was, en tweediens, uit oorzaak van dte houding dter regeering die enkel op Oostenrijk inwerkte toen het te laat was, dat « il zeggen, toen het bleek dat Engeland niet neutraal kon blij ven. Wat wil mu dte rijkskanselier? Har-nach heeft. het gezegd: Ammexatie langs Oosteii en Westen. Is het geen' ammexatie wamueer mien de soevereine rechteïi vam België wil vermind'erem? Er bestaat geen werketij'ke opposiitie tussclien rijks-kansel'ier en pangermamisten. Wat wil nu dte mindieriheLdl? Is het een oorlog tegen Rusland of tegen Engc-land'î Nu is Ruslajid de schuld', morgen is het Engeland. Wat de vrijmaking van Ruslam/d.' aangaat-, die moet het Russi-sche volk zelf doordiruVeni. Het merkwaardige in deze geschiedte-ii'is is dat de meerd'erheid liaar honding reelitvaard'igt <loor het verirouwen dat «U heeft in één man. Indien gij dte ifcie-ddeten steiiut voor het land', dan hadt gij <«)k vôôr d'en oorlog de kred'ieten 1110e-ten stemmen. Het i® zeer te betreuren dat op 4 A u-gustus 1914 niet prétest werd aaiigetee-kenid tegen d'en inval in België, en het heeft. moéita gekost op 2 Decembcr te bekomieii! dlat wij vasit'hieldten aan liet .standpunt dat de rijkska.nselier zelf op 4 Augustus hadi ingenomen. Spreker besehrijft. vewlar d'en inval van DiàtscHand in België en bespreeiit de bekende onthullingen over zoogezei-<lc Belgisch-Engelechte ovea-eeiikomsten (maar de eensuur heeft dat gedeelté gansch doorgehaald). Hij verwijst naar het feit, dat m en op 4 Augustus niet wist. dat d'e Russische ( 'zaar arbitrage had \ oorgesteld. De depeohe van Nicolans II werd! in het Duitsich Witboek niet. opgenramen. Het staat viist dat buiten tto vraag van lOlzas-Latàeringen, Franj'kri,jk en Engela;ndi goen annexatie begeeren- en geeniszins Du'itse.hlamd willen uitroeien. Naar mijn ooTdteel, zei spreker, moet El-sas-Lntaringeiii een autonome staat blij-ven îitii liet Dmitsche rijk. VVi.j moeten vragen niet om aegen of triomf, maar om een ovei^eeiukomst met de andtere oorlogvoereudte landen. Wij willen n'iet onder het hedwa.ng van aji-deren komen, maar wij- willen otfk niet dal auwleren onder Duitsch be<lwang komen. En,<laar jiiist. de Duitsche burger-klasse met d'en oorlog het doel najagen anderen onder hum bed'wang te krijgen, en daar gi.j daarvoor kred'ieten stemt, ZMji de ledten) der meerd'erheid' schuldlig aan liet voortzetten van d'en oorlog. Weldra gaat de regeering wederom de versciherping vam dten dmikhooten-oorlog voorstelleiï. Zult gij dlaarvoor k'r<id'ieten stemmen? Met een aindere politiek hadd'en wij de eemhteid) der Internationale hersteld en dlaairdoor op het einde van dten oor-log i ngewea-kt. ISI Wij willen onsi hedten onthoudien van aile conimentaar. Maar, wij hebben er aan gehondten1 dienj ged'achtengaaig van Haase's redevoering bond'ig saam te vatten in afwaCliting dat wij in dte ge-legenheid staan den volleddgeni teikst aan oinze lezers mede te edtelen. De kri-tiek van Haas© op dte meerderkeid' is zoo scher|) aïs een rede van een Era.nsohmain of Belg zijn kam. Haase heeft ook géweaen op de machteloosiheid der Duitsche parti,], maar hij is op dte vingerwijz'ing vain de neutrale conferen>-tie der socialistisohe partijen niet inge-gaan, Wij betreuren dit. Slechts het eenige feil van de rede, waarop daden moeten volgen. Uit de Pers. Syndikaal Med edeel i il gsbl ad voor de Algemeene Federatie der Vakbonden van Antwerpen (Antwerpen, 66 Plan-•tvinlei West.) Nir. van 30 Sept, een hoofdartikel over solddari'teit en t-egen l.iefdïuligheid'. Eeii' en atid'er over déni toestandl der bouwwi'rklieden. Het blad meldt verdtei-dat de Opvoed'ingsceiiitrale i:n diet lokaal de Werkei' te Antwerpen en te Beaxjhem liaar werking heeft. 'hervat met een cursus van D. Bonehery over Vakbewe-ging'. Het getal werkeloozen in <lte dia-niantnijvei-heid neemt toe. Van Berke-laer koiwl'igt aan dat. de im Holland ge-dnteirneerde bondsledien aan 't werk wor-den gesiteld. In Turnhout is dte toestaaidi vam den arbeid nog al normaal. De hond <lter sigarenimakers aldaar is met 65 le-dteu vermeorderd. Over het scheids-gerecht. De sociaaldemokraten van aile landen vragen het scheidsgereclit voor aile ge-schillen.Zij vragen het heden, zooals zij het in liet verleden deden. Den 28en Juli 1914 sprak zich het Internationaal Socialistiseli Bureau te Brussel uit „voor het onderwerpen van het Oostenrijksch-Servisch eonflict aan een scheidsgerecht". Is er ééne regeering, die betrokken was bij dit geschil en welke dit denk-beeld ingewilligd heeft? Voorzeker, en nog wel de Bussische regeering. Inderdaad, op 29 Juli 1914 zond de tsaar 't volgend telegram aan Willem 11: „Het aou goed zijn het Oostenrijksch-Servisch geschil aan het scheidsgerecht van Den Haag te onderwerpen." Dit voorstel toont klaar en duidelijk aan, dat de Bussische regeering den oorlog wilde voorkomen. Dit was insgelijks liet oordeel van de „Vorwarts" van Berlijn, die op 28 Juli 1914 sehreef: „Het is niet het tsarisme dat op dit oogenblik liet grootste gevaar voor oorlog is, het is Oostenrijk, gesteund (loor een slechten raadgever." De „Vorwârts" zegt liet niet den 28en, maar wel den 30en en dat in de volgen-de' bewoordingen: „In Eugeland denkt niem over 't alge-meen, dat de beslissende factor niemand anders is dan de Duitsclie keizer, die in zijn hoedanigheid van bondgenoot en raadgever van Oostenrijk, beschikt over vrede of oorlog in Europa. Eugeland heeft gelijk, In de tegenw'oordio'e ver-liouding hangt de beslissing van Willem II a t ." De resolutie van het Internationaal Sccialistisch Bureau ging het vooi'stel van den tsaar één dag vooraf. Wil dit zeggen, dat de tsaar onder den invloed van liet socialistiseli idee gehan-deld heeft? Wij weten het niet. 't Is best mogelijk. Maar daar de tsaar voor an-dere vraagstukken nog wel eens zijn toevlueht genornen heeft tôt den scheids-raad van Den Haag, kan het ook wel zijn dat de twee initiatieven spontaan ontstaan zijn. Maar, wat er ook moge van zijn, liet is wel zonderling dat bij dezelfde gebeurtenissen, het symboliseh hoofd van liet ultra-behoudsgezind Eu-l'opa en liet vertegenwoordigend orga-nism der uiterste linkerzijde der demo-kratisehe jiartijen, in liet feit dezelfde oplossing nastreefdeii. Indien de vertegenwoordigers der Internationale liet bewind in handeri had; den getiad, zouden zij gewis niet anders gehandeld hebben dan de tsaar, en de tsaar heeft net gedaan zooals de afge-vaardigden der Internationale. Deze feiten mogen wel eens herinnerd worden, vooral als zekere Nederland-sehe sociaaldemokraten, die zooals Kuy-per b.v., maar al te gauw vergeten dat feiten immer feiten blijven. Zekerlijk is het tsarisme geen demo-kratisoh regiem. Maar een onnadeukend kind alleen kan het tsarisme verant-woordelijk stellen voor misdaden, waar het niet. aansprakelijk voor is. Zijn geweten is al mee>r dan voldoende belast, zonder nog de yerantwoordelijkheid te moeteni dragen van haildelingen door Willem II en zijn kliek voorbereid en verwezenlijkt. Onlangs herinnerde de sekretaris van de Internationale aan deze onweerleg-bare feiten in een meeting te Amsterdam en tusschen de aanwezigen bevon-den zich sociaaldemokraten, die zulks t.egeuspraken. Het schijnt dat, om neutraal te zijn, volgens zekere sociaaldemokraten, men liet voorbeeld moet volgen van den struisvogel. Naar ons inzieu is 'dàt geen neutrali-teit. 't Is ofwel leugen ofwel onwetend-heid. Wij willen voorzeker geen bloe-menkransen vlechten voor het Russiscli tsarisme, maar wij zùlleni niet ophonden te herhalen, dat op den datum van 29 Juli de tsaar een scheidsgerecht voor-stelde, hetwelk door de Internationale gevraagd was op 28 Juli. Brieven. UIT PARIJS. (Van onzen correspondent.) 't Is wel liartversterkend vast te stellen, dat ondanks over Europa de volke-renhaat is ontketend,_ de socialistisclie gedaehte onverzwakt blijft voortleven bij de arbeiders wier haarden door het kanon werden in ^den wind geschoteu. Uit hun ve.reenigingsleven gerukt en verspreid in den vreemde, zoeken de uitgeweken arbeiders elkàar op en vermeil opnieuw kernen. van aktie, waarin ze terug doen ojileven het idee dat het riehtsnoer is van gansch liun bestaan. Zoo wij, Belgen. Opnierkelijk is, dat het ontstaan en île ontwikkeling van het vereenigingsleven der uitgeweken Belgische socialisten van land tôt land verschilt. In Eugeland hebben we totnogtoe geen socialistisclie vereeniging, maar de arbeiders aller vakken zijn er vereenigd in den Belgischen Metaalbewerkers-Ixind, sekretaris W. Eekel'ers. Hij telt een mooi getal aangeslotenen, 4(K)0. Wel staat de vakbond o]) onafhankelijken. grondslag, maar de leiders waren in België flinke socialistisclie propagafr-disten. Ook is de vakbond doortrokken van den soeialistischen geest. In Frankrijk leven de Belgische arbeiders meer verspreid, vandaar groo-ter moeilijklieid om afdeelingen van vakbonden te stichten. Een eerste po-giug om er de Belgische metaalbewer-kers te organiseeren gaf maar geringe uitslagen. ïoen werd besloten een vakbond te stichten, die de beoefenaars van aile vakken in zijn sclioot zou opnemeri. demis aan een besteudige leiding en ge-brek aan propagandisten in de belang-rijke iudustrieele centra zijn oorzaak, dat de vakbond weinig of niet gedijt. Daarentegen neemt de socialistisclie organisatie op bemoedigende wijze toe: de gestichte Vereeniging van Belgisché Socialisten telt eenige honderden aangeslotenen en maakt de buitenwereld liaar bestaan en werking kond door de uitgave van een tweetalig veertieu-daagsch orgaan, „Het Belgische Volk" — „Le Peuple Belge". Hoeft liet gezegd dat de kracht die van een socialistisclie vereeniging in het buitenlanjdi — en vooral in oorlogs-land — kan uitgaan, beperkt is? Om drukking te kunneu uitoefenen op de regeering, zou er wezenlijk een regeering moeten bestaan: In Le Havre is wel een uitvoerende macht, maar geen parlement. Of van daaruit wel een be-velende macht uitgaat, valt erg te be-twijfelen. .. In die onistandigheden streven wij, Belgische socialisten, er in Frankrijk naar om de regeerders er aan te lier-inneren, dat de souvereine macht van liet volk allerminst mag onderworpen blijven aan liet wapengeweld. Vooral niet in die landen waar gestreden wordt tegen het keizerlijk absolutisme. En daarom vragen we de bijeenroeping dtr in het buitenland vertoevende Kanier-leden en de parlementaire kontrôle op de legers. Het Fransclie Parlement heeft reeds kontrôleurs aangesteld, aidas, in navolging der Konventie, huldi-gend het princiep dat de vertegenwoordigers van het Volk zorgen voor de be-langen der natie en de weerbaarheid der legers. Zij dringen zich aan het militait gezag niet op, maar steunen het; zij waken op de krijgskumlige fouten die door den eigenwaan van militaire hoof-den kunnen begaan wqrden en treden op tegen willekeur en tal van misbruiken tegenover de minderen gepleegd. In het „Belgische Volk" wordt kranig kain-pagrie gevoerd voor het aanstellen van kontrôleurs, voor liet aanduiden van burgeiiijke advokaten bij de oorlogs-rechtbanken, voor betere voeding en be-zoldiging aan de soldaten. Het trckt te velde tegen de ,,embusqués" en de gefa-voriseerde ,,1'ils à papa's". Het blad kwam ter stade om den annexionnisti-schen geeuwhonger van de „XXe Siècle" en het „VaderIand" in te riemen en voor het chauvinisme te waarschuwen. De Belgische socialisten in Frank'rijk houden aan de Union Sacrée. Hùnne kritiek is niet gericht oji afbreuk daar-aan, maar op versterking ervan. De kle-rikalen maken partijpolitiek, bekanipen ze als Wflprdbreukj(legers en toonèn door een nuchtere repliek dat ze niet rijp zijn voor een „politique de dupe". Ze willen een gezonden bloc vormen om den zege der N'erbondeneu te bereiken; zij verloo-ehenen daarom geenszins hun internationale verzuclitingen. Hoe de verhou-ding lia den oorlog met de Duitsche socialisten zijn zal, daarover bestaat verschil van meening; voor de eenen moeten de betrekkingen zelfs van heden af hernomen worden, voor de anderaji moeten de Duitschers eerst België ont-ruimen; de anderen zeggen dat de lioit-ding der burgerpartijen tegenover de burgerpartijen van Duitschland, alsook die der Kerk, de onze zal bepaleu. Dit onderwerp dringt zich natuurlijk aan de bes]irékingen der partijvergaderingen op. Op de laatst gehouden vergadering, door een driehonderdtal leden bezocht, werd de kwestie „De socialisten en de vrede" door Léon Furnemont ingeleid. Alleen de inleiding van den spreker nain - bijna heel de vergadering in be-slag. Geen wonder, de gekruiste oorlogs-verklaringen van een veerttental landen hebben het diplomatisch schaakbord van Europa zôôdanig in de war ge-schopt, dat het probleem van den vrede scliier niet is te doorzien. Spreker open-de alleen gezichtspunten, waarop de dis-cussie in volgende vergaderingen wordt voortgezet. Wat de houding der socialisten ten aanzien den vrede volgens den voor-draclitgever moet zijn, kan aldus worden samengevat: De socialisten moeten zit-ting nemen in de Conferenties, waar de voorwaarden van den vrede zullen be-liandeld worden om op eerbiediging der naties te waken, op trapgewijze vermin-dering. der oorlogstoerusting aan te dringen en internationaal arbitrage in toekomstige gescliillen te doen aanvaar-den. Wanneer de diplomaten der oorlog- voerende landen bijeen komen 0111 de be-langen der regeeringen te bespreken, moeten ook de socialisten der oorlogvoe-rende landen bijeen komen om de belan-gen van liet proletariaat te besehermen. Evenmin als de vrede voor de regeeringen beteekent veïzoening, beteekent (^en internationale socialistisclie bijtenkomst voor de Belgische socialisten, dat ze zich met de Duitsche socialisten verzoenen. Alleen de houding der Duitsche socialisten tegenover hun eigen regeering, kan onzen gewettigden wrok tegenover lien bckoelen. De discussie wordt voortgezet. Toch lieb ik aan den algemeenen bijval van sjireker bemerkt, dat zijn oordeel de meening weergeeft van ons milieu. E. PREUMONT. Kl UIT LONDEN. (Van onzen correspondent.) Het leven van de Belgische socialisten in de hoofdstad van Eugeland is nog al eentonig. Wie Belgen wil outmoeten gaat naar den Monico. Daar vindt liij Brusselaars, Antwerpenaars, Gente-naars, Luikènaars, vluchtelingen van allen rang en van aile Belgische provin-cies. Wil hij met arbeidende krachten kennis maken, dan gaat hij naar het Cecil Hôtel of wel naar het Sekretariaat van den Belgischen Metaalbewerkers-Ixmd. In liet Cecil Hôtel vindt hij dan de Belgische bureelen, de „Belgiau Offices", militaire bureelen, burgerlijke bureelen, het dokumentatiebureau, de centralisatie van „Belgian Gifts", met andere woorden, ailes wat het econo-misch en geestelijk leven van de Belgische colonie aanbelangt. Hier komen ook sarnen de leden van het Belgisch Parlement, die wekelijks beraadslagen over de elegante manier waarop men ze systematisek ter zijde stelt in liet beheer der openbare zaken. Wilt u Belgische bladen lezen? Zie ,,1'Indépendance Belge", waaraan nu oojt de E. H. Butten meewerkt. Zie „La Métrooole", dat in Eugeland geen betere manieren heeft geleerd. Jammer dat de Belgische socialisten in Engeland nog geen blad hebben gesticht. Maar wilt u iets intéressants zien? Bezoek de bureelen van „Het Boek van die» Soldaat". Daar vindt u ©en staf van mannen en vrouwen, die, twintig en dertig in getal, dagelijks van 500 tôt 1000 aanvragen van boeken ontvangen. Deze brieven komen van het front, en beeldt u in wat arbeid het geest, hoeveel honderden brieven te openen, 11a te gaan, te oiulerzoeken welk boek het beste is, dit uit te zoeken, en dan, het gevraagde te verzenden. Heerlijk werk, dat de beste vruchten afwerpt. JAN VERMILLE. ISI UIT GENT. WU hebben de diroefheidi liet overlij-den van J ules de Olerck, secretaris van den Gentschen Metaaibewerkersl)ond, mode.tedeelen. Hij Was setliert hwig ziek. liij was 48 jaar oud. ISI UIT ANTWERPEN. De werkloosheid neemt toe. — Goede en sledhte argument en. — Over raadï-pleging (1er belanghebbenden! De Alitwerpsche partijgteiuxtten dter diamantiiidiustrie zijn den „Belg'iselhe Socialist" danlibaar omdat hij hun be-langen van af zijn eerste numiner heeft verdedigdi. Het verbod1 van! in- en uit-voer van steenen heeft voor gevolg dat 70(KJ arbeiders werkeloos moeten vall'en. Men wil door ket verbodl eenige vreem-delimgen treffen, en men treft eigenl.ijk iki'izend'en landgenootcn. Het verbod heeft vervolgeus dieu, prijs van den Duitsehen voorraadi veirmeerderd en de Duitschers liel>l>en diuiix.lioor ten ininste 10 millioen inge-zakt. Het grootste gevaar is 1111 dat dte Antwerpsche nijveir-lieid verplaatst wonlte naar het buiten-1 and. Nu tracht men den in- en uitvoer miaatregel te reoktvaarddgen door de. aandacht te vest'igen op liet feit dat on1-g'eveer 40.000 karaat der firma Breit-nieijc'ir van Londieni te Berlijn weixlen aangeslagen en door Antwerpem zullen worden bewerkt. Het argument heeft niet veel om ket lijf. Eerst is een ge-deette besteiudi voor Hanau en een ander ileel voor Ho'llanidsck export. Voor dte Gallieiers van Antwerpen zal d'us weinig overblij'ven. De gausclie pajrtij zou ten andtere geeni 14 dagien werk geven aan 7000 arbeidters. Deze vaststelling is voldoende. Hoe men de zaak ook keere en draaie, het verbod schijnt ons niet van aard Duitscklandi te treffen, eu daar dit doel niet is bercikt, schaad't het slechts Bel-gisclie belanigen, maar ons besekeidlen oordeel van vakliedten. Wij hebben d'eze stelling aan de E11-gelsehe Regeering kembaar gemaakt en wij liopeiii dat de d waling zal worden in-gezien. Wij hebben de gewooute niet te dreigen. Maar één zaak is zeker, d'at er na d'en oorlog rebening zal gevraagd' worden aan degenen dde ons vertegen-wooixligen. De 7000 diamant'bewerkers hebben het recht te weten hoe men onze belangen heeft verdedigd. Wi,j willen wel voor dte vrijiheid1 van België ljjdten', maar niet nutteloos. Ook betreuiren wij ten zeerste d'at men de vertegenwoordigers van de Ant.werpsehe d'iamantbe-werikers, baaen en werkliedien, niet raad-pleegt wanneea* mien tôt zulke maatre-gelen ovengaat. Kl UIT AMSTERDAM. Onze vergadering. Onze oproep voor een1 vergadering op 26 September van dte uit België uitgewekene socialisten en vakvereenigingsteden is ui'tstekend ge-slaagd.Na uiteenzetting van den voorzitter en een wa.rme redte van vrienul P. is er een ginoep gesticht met aa.nvankeli.jk 70 ledeit, onder dien naa.111 van Propag'anda-Comité van uit België uitgeweken socialisten.Hare werkzaamheilen zullen wij liier 111 het kort laten volgen, I. De verspreide leden van pai-tij en vakbonden traohten zooveel mogelijk 'bijeen te brengen. U. Eraehtig de propaganda ter lia.™! te nemen oui de Belgische arbeiders onder het 00g te brengen dat de strijd van de «rbeidiende klasse, 11a den oorlog, veel zwaardter en moeilijlker zal zijn, dam d'at liij voor ons was, voor dten oorlog. III. De in Amsterdam vertoevende arbeiders er op te wijzen wat hum plicli-ten zijn, betrel'fende den strijd van d© NederlandsiChe arbeid'endte klasse en zich daarniaair te gedragen. De vergadering benogînide een Oom-inissie van 12 persomen, welke met het bestuur de iiropagapula voor liet blad ter handi zal nemen en dte Belgische arbeiders voor de komendte wintermaanden aamgenaam en nuttig bezig zal houden. Kl UIT HET VLUCHTOOKI) UDEN. Als in Augustus 1914 de oorlog uit-brak, schaarden zich de socialisten als één man achter de regeering, om het land te verdedigen. Op Donderdag 7 Augustus kad te Brussel in ket Volks-huis een zitting van de Brusselsche Federatie der Belgische Werklieden Partij plaats, in welke eenparig het besluit van gezel Vaudervelde toegejuicht werd, die liet staatsmiinsterschap had aanvaard in het belang èn van de eenheid van het Belgische volk èn van de laudsverde-diging.Treffende voorbeelden konden wij b. ven, hoe wij socialisten, getrouw geble-ven zijn aan het besluit van de Kamer-zitting van 4 Augustus 1914. Maar spij-tig geuoeg, onze vroegere politieke te-genstrevers, gaven maar al te zeer te zien dat hun klassegevoel sterker was dan hun vaderlaiidsliefde, ondanks de versehrikkiugen en het lijden dat ons ami België en ons arm volk te verduren liadden. Als de massa vluchtelingen naar Nederland kwamen en toen zich in aile streken comiteiteu vormden ter 011-dersteuning en verzorging der vluchtelingen, zagen wij op de meeste plaatsen dat çnze partugenooten, wilden zij kun gedackten niet verlooehenen, achteruit-gezet werden onder de goedkeuring der klerikale elementen. De tijd der vluchteliiigenkampen brak aan, weer waren het onze mannen die men er het eerst heen stuurde, vooral naar 't vluchtoord Uden, waar men ons behandelde alsof het daar een anti-socialistisch klerikaal retraite-huis was. Men ging zelfs zoo ver dat men kleer-goed weigerde aan personen die men verdacht socialist te zijn! Do klerikalen en anti-socialistische elementen kregen aile voorkeur en aile goede baantjes. Maar daar kwam een ouzer Belgische propagandisten op het vluchtoord. Hij verdcdigde in het openbaar de socialistisclie denkwijze en begon met den ver-koop van „Het Volk", het blad wizer Hollandsche iiartijgenooten. De verkoop werd verboden. Er mochten geen socialistisclie gesekriften iu het kamp komen, (Mi de verspreiding van de anti-socialis-tiscke gesekriften werd vermeerderd. Maar wij gaven den moed niet op en kregen de toelating tôt verkoop, ten s | > i j t van de geestelijkkeid. Bij de bezetting van de plaatsen komen nu onze vrien-den ook in aaiimerking, en wij mogen fier zijn over de wijze waarop onze \ l'ieuden hun werk doen in het belang der geineenseliap. Maar toch hebben wij nocli hebben wij nog veel wenseken, welke vervuld moeten worden, wil het niet meer den schijn dat wij achteruit gezet worden. Verschillende Belgische sprekers zijn hier geweest en hebben voordraeh-len gegevén, maar er was niet één socialistiseli spreker bij. VY ij hebben hier eeu bibliotlieek mot klerikale en zelfs anti-socialistische boeken. maar er is geen een socialistiseli werk iu te vinden. Wij hebben een tooneclmaatschappij. Maar niet een modem, laat staan socialistiseli stuk, mocht opgevoerd worden. Vereenigingen welke niet klerikaal zijn vind'en geen ondersteuning en worden tegengewerkt. I11 de Ieeszaal liggen wel klerikale, maar geen socialistisclie bladen. Met liefde doen onze vrienden mee aan het werk van het Belgische Hoode Kruis, maar men acht lien onwaardig 0111 iu het kemiteit vertegenwoordigd te zijn. Wij zouden nog meer aanhalingen kunnen doeii 0111 te bewijzen hoe men aan den overkant den godsvrede liand-haaft. E11 dat dat overal het geval moet zijn, dus niet alleen m Uden, bewijst het terschijnen van het weekblad „De Belgische Socialist". 't Is spijtig, wij kadden ket liever niet gedaan, maar wij moeten onze beginse-len niet langer laten aanyallen, zonder ons te verdedigen, „De Belgische Socialist" zij ons verdedigingswapen. FRANK. Van alles wat. Prof. Léo Va.11 Puyvelde heeft in „De G'ids", een uitstekend artikel over de Vlaamseke Beweging gesolireven. Het stuk werd gedteeltelij'k door de d'agbla-den overgenomen. Onze geleerd© landgenoot, die zelf aan de Gentsche Hoogescliool doceert, kent 011s volk en hij kent ook de vraag dde liij beliaiidelt, Zijn conclusie komt nagem>eg overeen met de stelling dde wij1 zelf steedls vér-dedigdi'hebben: dte Vlaamsc'he beweging i.s geen eenvouddge taalstiijd. Zij is een sociale vraag. Zij vertegenwooriddgt een bewust woivlenide national.iteit, wier grootste vijaodlen ayn niet liaar tegeu--tanders, maar liaar „pkratseuirs". Kl Het „Vaderland", het Vlaamseh af-gietsel van „Le XXe Siècle", vraagt heel romantisch — onder klokkengelui en met geestenverwekking — een Vlaanische Hoogescliool te Antwerpen. Antwerpen is dit. Antwerpen is dat. Bubens! Quinten Matsys! De naties! Peter Benoit! Kortom, hoogeburgerscliool-littera-tuur!De jonge heeren van 't „Vaderlaml" werpen opnieuw een vraag op die se-dert ongeveer vier jaar afgedaan is. De Vlaamsche Beweging vraagt. de Hoogescliool van Gent en zij wil geen twee-talige universiteit. Dat wil niet zeggen dat aile Fransclie leergangen onmidde-lijk moeten verdwijnen. Daaraan denkt niemand. Pirenne mag gerust voort do-ceeren, maar zijn assistent en zijn op-volger zullen in 't Nederlandsck onder-wijzen.De-tijd van lialfslaclitige oplossingeu is sedert laug voorbij. Kl In het tijdschrift „De Toorts" beloof-de Bené de Clereq een nieuwe verkla-ring van Bethmann-Hollweg betreffen-de Vlaanderen. De kanselier zweeg over de vraag. De verzen van De Clereq zijn beter dan zijn politiek. Kl Een blad schrijft dat wij de Duitschers moeten bekamiien, omdat zij Duitschers zijn. Neen. Wij bekamiien de Duitschers omdat zij den oorlog kebben gewild en Europa in 't verderf- gestort. K Er is waarkeid in de verklaring van Lloyd George. Wat zeiden de neutralen toen de Duitschers hun aanval deden en geluk kadden? Velen zwegen? Waarom? - Omdat zij Duitsckland vreezen. Nu spreken zij van vrede, omdat zij weten dat zij demokratiscke landen als Frankrijk en Engeland niet te vreezen kebben. Kl Waarom melden de Hollandsche bladen dat er Bussische of Belgische of Fransclie gevaugenen over de grens zijn gekomen ï Zulke meldingen kunnen geeu anderen invloed hebben dan de Duitschers toe te laten, op bepaald'e punten hun inaatregelen te verscherpen. Is dàt ook iieutraliteit? 1^1 Duitsche socialistisclie bladen klagen luidte dat in dte Entente-landenv onder de .ieugd1, de ihaat tegen Duitschland aange-kweekt woixlt. Wij hebben ons oordeel reeds gegeven over deze vraag. De haat is een onvruehtbaar gevoel. Zelfs een serpent haat men niiet. Men vortrapt ket. Maar — heeft de Duitsche manier vam oorlogvoeren geen aanleiding gegeven tôt. haat ? Waarom dat nutteloos pij-nigeni dei* burgerlijke bevolkding? Waarom dlat belasteren der silaoktoffers! Zulke daden hebben meer aanleidiing tôt haat gegeven dan de oorp" zelf. Kl Er zijn Hollandsche bladen dde de geks'te v ragen willen stellen aan de Belgische Regeering. Zij: vragen o.a. dat dte Belgische Regeeriaig een verbintenis aanneme betreffend' de Vlaamsche Hiiogeschool. Eens en vooral dient aan dde bladen gezekl dat in België de demokratie heerscht, dat wil zeggen, dat de Kamers min-tors zijn en niet de Regeering. De huidige Regeering werd ingesteld 0111 het land te bevrijden. Noch mdm, noeh meer. Zij heeft ons Vast te loggen noch aa.11 oplossingem betreffend© Grandwetsheir-ziening, nocli aau oplossinigen betreffend© den taals'trijdi. Dat gaat de huidige Regeering niet aan. Zoodra de Duitschers dte gatem uit zijn, koint het Parlement weer saam, en dan en d'aar zal worden beslist in wel-ken zin nieuwe wetgevimgen dienen in^ gevoerd) te worden. Wat de miaiisters 1111 doen, buiten de oorlogsvraag, is spreken in eigen naain. Wij leven niet in Pruisen. K Er is een werkstaking uitgebroken ciiider de beddeml'en vain ©en maga'/.ijn van nieuwi'gheden in de Nieuwstraat te Brussel. 2'50 bedienden va.11 beide ge-slachten zijn in deaen' st.ri.jd betrokken. De oorzaak van ket oonflikt: sinds dten ■oorlog zijn de loomem met 50 tôt 75 percent vermdndterd'; het diamddiaven van het boetenstelsel en partijdige omtslagingen. Een veKled'igingsikomiteit wekl ge-vormd1, dat ondterhandelde met de ddrec-tie. Na belofte dat met 1 October de loo-tieu op hun normaal peil zouden worden teruggebraekt, werd het werk heniomen. EERSTE JAARGANG No. 3 LOSSE NUMMERS 5 CENT ZATERDAG 7 OCTOBER 1916

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.