Ie Jaar — N° 161 Vijf centiemen het nummer Vrijdag 24 September 1915 De Belqische Standaard Door Taal an Folk Voor !God en Haard #n L&nd A.bonnemenUprijs voor 60 nommera (U m**mden) bij voorultbstaling : _ Voor do soldaten : 2,50 îr. V jor do uiet-aoldaten - in 't I*»«l 3.50 ft-,; feuiten 't Ia*d : 6.00 fr. Indien meer exemplaren van elk nummer worden gevraagd, wordt de abonnement»-Tiiiis mirtder. Bestuurder : ILDEFQNS PEETUKS. V**t« opstetlers : M. E. BELPAIKE, L. DTTYKEH8, V. VAN GBAMBEEEN, B. VAN DEE SCHELDEN, Juul FILLIAERT Voor (die mededeelingen zich wenden tôt : Villa MA COQUILLE, Zeedijk DEPANNE, Aaukondigingen : o.»S fr. de regel. — Reklamea : 0.40 ir. de regel. Yluchtelingen s j inlassckirigen van a regels, 0.30 fr. GËLD : de spier ïan den oorlog Nooit ta voren speelde het geld zulken ge- ; wichtigen roi in den oorlog. De légers warea legertjes ; de bommen, bommetjes. Nu siasn er millioenen soldaten in 't veld waar er vroeger duizenden stonden en duizenden soldaten schieten duizenden bommen waar se er vroeger honderden uitzonden. Ei is nu meer geld in omloop, maar toch is zijn hoeveelheid niet gestegen in verhou-ding met de huidige oorlogsuftgaven. Uit de officieele cijfers van Engeland kun-neh Wi] ons voorsteilen hoe afschrikkend de algetneene uitgaven zijn. Tôt voor korten tijd koti Engeland het gedaau krijgen met 70 millioen daags. Nu kan het er in 't geheel niet mser mee stellen. De oorlog kost haar per dag 120 mdhoen. En 'tzai 110g niet betei en vermits zijn léger dagolijks aangroeit naar gelang de oorlog duurt» Is 't niet het beste bewijs van de stij-gende kraciatinspanning van Engeland ? De berekenaars zouden best doen in pon-den te rekeaen; dat zou 't ci]feren vergemak-kelijken. Wij zulien hunne cijfeiingen maar met voigea ; we zouden er duizeiig bij worden. Wclvragenwij ons al: wat moet er toch van die oorlogvoerende landen geworden ? Het geld, het ruilmiddel, is natuurlijk niet verioren ; er zal na den oorlog evenveel geld in den wereld zijn dan voor den oorlog. Maar het zal in andere beurzen te recht zijn geko-men. Een heele verplaatsing zal er gebeurd zijn. Amerika zal er best bij varen. Amerika voert betrekkelijk weinig geld uit naar Euro-pa, terwijl Europa uitvoert naar Amerika om de daar gekochte koopwaren te betalen. Nu reeds doet de verplaatsing zijn invloed op de geldmarkt sterk gevoelen. Engeland en Frankrijk vinden zich genoodzaakt afgevaar-digden naar Amerika te zenden om er den toestand der geldmarkt te regelen. De ver-houding vaa den rijkdom der landen zal dus na den oorlog erg gewijzigd zijn. Ook in eenzelfde land zal de rijkdom en zelfs de rerhouding onder de burgers zeer veranderd zijn. Iedereen zal minder geld be-zitten en toch aan den Staat meer lasten te betalen hebben om de oorlogsuitgaven te dekken. Hoe'langer de oorlog duurt, hoe hachelij-ker de toestand wordt der oorlogvoerende psftijen. Waar moet de oorlog de landen haartoe leiden ? Zal hetgeld niet de grootste factor zijn om den vrede te bespoedigen ? Na een jaar oorlog staaa er nog millioenen soldaten van beide partijen op het slagveld. liidien de oorlog in de toekomst gevoerd wordt, zooals hij gevoerd werd in de laatste maaiideu, is de beslissing nog ver van kant. J Ire trouwens schijnt aan zijn eens rijpe-lij . beraamd plan om den vijand uit te pubien,'getrouw te blijven. Kunnen de landen het zoo lang uithouden ? Engeland en Frankrijk en Rusland kunnen het (Oorzeker langer nithouden dan Duitschland.Engeland en Frankrijk zijn veel rijker ; ze hebben dus een veel grooter weerstand3-vermogen. Frankrijk doet daarbij r.og aan buiteniandschen handel ; Engeland veel. Z$ winnen dus geld. Duitschland niet. De in-komsten van den Engelschen en Franschen Staat ztjn daardoor veel grooter. De Engel-sche Staat behoudt zijn jnkomen van 270 millioen pond 's jaars. In Frankrijk, in de roaaod Augustas 1915 waren de inkomsten 250 millioen ; slechts 60 millioen minder dan in 1913, dus voor den oorlog, en 50 millioen meer dan in 1914 Dat b<iwijsî; dat sinds 1914 het economisch leven in Frankrijk hernomen heeft. Rusland staat er voorzeker niet zoo breed voor. Het moet door de bondgenooten onder-steund worden. Ook krijgt Rusland geld te leenen in 't Buitenland, in neutrale staten. Rusland heeft een groote toekomst en be-taaide steeds reeelmatig, ook, tijdens den Russo-Japaneeschcn oorlog, zijn schulden. Rusland heeft daarvoor wel offers te bren-gen. Zoo had het voor zijn lceningen toege-vingen te doen aan de Joden. De heeren Rothschild kregen de verzekcring dat de Joden recht verkregen om poederen aan te koopen en op Staatsonderwijs. Duitschland siaat er zoo goed niet voor. Het is zoo rijk niet en zijn overzeesche han del is door de machtige Engelsche vloot stop gezet. Duitschland kan dus geen geld win-1 nen. Het moet leven en uitgeven uit eigen ; beurs. De vraag is dus : Kan Duitschland het lang Uithouden ? De meeningen loopen hieroveï zeer uiteen. Soinmigen denken van ja. Duitschland, zeggen ze, is een wereld op Izich zelf, algesioten van de buitenwereld. Het duitsche goud is in de Staatskas. Met de bankbriefjes vàor en tijdens den oorlog uitgegeven, kunnen al de ruilingen gebeuren. De Duitsche Staat had slechts, voor den oorlog, een staatsschuld van vijf ék hall milliard, terwtjl Franknjk een schuldkas ' had van 30 milliard, Rusland van 22 en hali en Engeland van 19 milliard. Welnu dat moge al waar zijn in theorie, maar in werkelijkheid 1 Ingewone omstan-digheden i« de Duitsche Siaat sterk genoeg om de leenmg van milharden te dragon. Maar nu verwekt die geldverplaatsing zulke stoornis dat de moeihjkheden inoeten ver-schnkkelijkzijn. Duitschland wintniets; zijn ^ handel ligt stii. Verteelden wij ons een land waar al de mannen zijn opgeroepen tôt 48 jaar en dat in een land, aan ails zijden ge-sloten. Wat ontzaggelijk verlies in werk-1 kracht dat zich komt voegen bij de uitgaven van den oorlog ? Dan, het krediet was veel meer uitgebreid dan in andere landen. De stoornis moet dus ook veel grooter zijn. Daarna komt de Staat nog opzuigen wat er in de banken, bij de nijveraars in waarden be-staat. Zij brachten het beschikbaar geld ter leening aan 't gouvernement. Latsr leenden zij zelf op hun geld, — koopwaren en eigen-dommen om het geld voort le leenen aan den Staat. Zullea die burgers voortgaan met hun bezittingen te belasten om aan den Staat te leenen? Is hun vertrouwen onwankelbaar. En ook, wat moet er gebeuren met de groote maatschappijen, zeevaartmaatschappijen b.v. die werkten met vreemd kapitaal. Zij winnen 5 niets.maar verliezen hoe langer hoe meer aan interest, aan onderhoud van schepen, zonder 1 hoop de klienteel in vele jaren terug te winnen. Ik onderschat de vaderlandsliefde der l Duitschers niet, maar toch betwijfel ik niet dat zij met angst de toekomst moeten iazien. Ik weet dat veien er van overtulgd zijn dat een eindzegepraal voor Duitschland is uitge-e sloten. Welnu geen zegepraal beteekent niet 1 alieen î geen schadevergoeding te ontvangen 6 maar : schadevergoeding te betalen. Hoe zal de Duitsche Staat het geld terug 1 betalen aan het Duitsche volk, aan de Duit-' sche groothandelaars, aan de Duitsche ban-kiers ? In gebreke daaraan, hoe zulien deze 6 laatsten hun zakea hernemen ? Dat ailes overwegen de Duitschers beter dan wij zelf. Maar wat versclirikkelijk moet zijn is de invloed die deze stoornissen op den huidigen toestariH moeten uitoefeneu. Honderd duizen-den vrouwen en kinders zonder broodwin-ner. Wij kunnen ons den toestand van Duitschland voorsteilen bij vergelijking aan dezen in BelgtS. Maar in Beîgiô worden an-derhalf millioen menschen gevoed door het Amerikaansch comiteit. Stellen wij ons een havenstad voor ala Hamburg waar geeiî schip in of uitkomt. Wie voedt er de duizen-den huishoudens die leefden van de haven ? Naarmate de toestand voortduurt, moet de toestand nijpender, en de vooruitzichten treuriger wordea. De vredes voorwaarden zulien immer stren-ger en stranger worden. Dat weten ook veel | Duitschers reeds ! En met den dag moeten j meer Duitschers ervan bewust worden. Ik hoop dat die overtuiging ze dwingen 1 1 zal om naar vrede te snakken. j | Dan komt het begin van het einde. . | Dr Van de Perre. ; t Volksvertegenwoordiger. j EEN MOOIE DAA0 VAN GARROS 1 Garros, tegenwoordig geïnterneerd in Duitschland heeft de l.ooo frank hem door . de pers van Duinkerke geschonken, aan het Rood-Kruis doen geworden door tusschen-komstvanden Sraanschen gezant teBerlyn. j DUBÎBA VERTREKT J Men zegt da( Dumba uit New-York zal ver-trekken op 28 dezer en dat hy reeds zijn . , kaartje aan bourd van de stoomboot < Rotter-■ ^ dam > heeft genomen. Een Hor^eiwandeling oïer Vlaanderens Slagîelden. Tusschen de lichte miststrepen door en over de rijen wilgest heen, zien wij staan in de verte de grijzo massa van den afgeknotten toren van .... Op dit uur is ailes stii. Algaandegenieten wij van die kalmte, bij- k; na onbewust. Zooveel gedachten houden den b{ geest me bezig I Hier dichtbij, in de loopgra- gi ven, liggen onze jongens... en rusten. Een enkelen bemerken wij voort sluipend.gebogen en gedoken achter de verschansinge •■> en hier staat er een aan den kant van een vliet, het naakte bovenlijf aan 't afdroogen... en kijkt op naar deze besoekers in den vroegen mor- n< gen. Daar links daagt de zonne op en de glan- h< zend roode schijt overgiet met een nieuwe g* klaarie de hijna naakte landouwen. Ze liggen hier zoo droevig de landerijen. Het rood der S< woekerende kollebloemen is verdwenen. En- Ct kel blijven nog de brulnzwarte drooge sten- O gels der paardenboonen — de menschen hier E plantten se in de Lente met de hoep misschien cc ze in rustigen vrede in te oogsten en eilaas ! de immer verder dragende kanonnen van den ^ vijand verjoegen én volk «n vee — en ook de ^ spichtige stengels van het nooit afgemaaide en nu geel wordende gras, waarover E en waarin in aile richtingen loopen de spreek-draden van en naar de loopgrachten en de -y kanonnen. Wat een schouwspel.daar, op eans! Prach-tig in zijn eigenaardigheid. Over de zwartge-brande muurblokken en do^r de deels aan ^ stukken geschoten daken eener groote vroeger weelderige hoeve, tusschen de loshangen-de kepers en de overgebleven dakpannen door... een maoht van zonnestralen ! ^ De hofstede staat juist tusschen ons en den vuurrooden bol en prachtig in ^ nette lijnen teekent de vernieling af op het gloedrood der rijzende zon, der nieuwe zon, die meer licht en blijheid brengt, zelfs in dit j e! rijk van de dood. De nieuwe zon van Vlaan- 81 derens opatanding uit vernieling en verdruk- | w king 1... ' Eenige oogcnblikken later stonden wij in | de verschanste kamer eener versterkte hoe- » w ve, mldden tusschen onze jongens en, voor I een kleine tafel met den bedoken kelk en de | v brandende kaarsen, baden wij luid < ab ho- | 0 mine iniquo et doloso erue me... Van den | boozen eu listigen mensch verlos ons volk, o | Heer — Emitte lueem tuam et veritatem ? K tuam... en zend over de wereld Uw licht en I Uwe waarheid... » 15 September 1915. V. V. G. Ontsnapte krijgsgevaBgenen ? f d Dezer dagen vertoefdetè Vlissingen een n Belgisch artillerie-officier, die reeds in het g begin van den oorlog door de Duitschers v krijgsgevangen was gemaakt en wien het de } si vorige week gelukt was uit Duitschland te 1 n ontvluchten. De behandeling in de krijgsge- | ^ vangenkampen, zoo vertelt deze, is zeer? v streng en de bewaking scherp, daar bijna da- 1 gelijksche pogingen tôt ontvluchting voor- ; p. komen. De bewakingstroepen zijn veelal si oude l&ndstormers of la den oorlog vermink-te Duitschers, die aan het front niet meer te d gebruiken zijn. f g De meeste klachten betroffen het eten : de d soep was blijkbaar va.n aardappelschillen ge- j 1 kookt, het brood smaakte zuur, gevolg van { vi eene spéciale bereidiag, waardoor het weken I al lang goed blijft, vleesch kreeg men heel zel- I den. ! Dikwijls gingen groote troepen krijgsge- | vangenen naar Oost-Pruisen tôt het herstellen ! van wegen enz., die bij den in val der Russen | ^ verwoest waren. | ^ Fransche en Belgische krijgsgevangenen werden als regel beter dan de Engelsche be- ^ ; handeld. IYé De Engelschen worden echter als huurlin- w gen beschouwd, die zich verkoopen om j,, . Duitschland te vernietigen. y. De ontvluchte officier is naar Engel nd g< vertrokken, om zich weer bij het Belgische m léger te voegen. 01 DE OORLOG Laatste Benohten i MiDDELKERKE GEBOMBARDEERD In Middelkerke werden de vyandelijke -î kantonnementen door onze vliegers gebom- | bardeerd, alsook eenen trein tusschen Brug* | ge en Thourout. ARTILLERIEGEVECHTEN 0P 'T FRANSCH FRONT. Pariis, 22 Sept. 15. In de streek van BOESINGHE (Bélgie) nogal hevig kanongeschut. In den sectsr van ATRECHT en AGNY, hevig geweervuur, gepaard gaande met vla-gen artillerie-geschul. Onderbroken bombardement tusschen SOMME EN OISE, rond Armancourt, An-court, des Loges, teH Noorden het kamp van Chalons, tusschen AISNE EN ARGONNE EN IN L0RRE1NNEN, streek van Reichi-court, Xousye en Leintrey. Een groep van 8 vliegtuiyen bombardeer-de de statie van CONB LANS, op de Unie Verdun-Metz. Hevige gevechten op 't Russische Zuiderfront Voeruitgang der Duitschers in 'tnoorden Petrograd 21-9-15. 1 In de streek rond DVINSK ( Dunaburg ) f werd de vijand uit het dorp Mucze verdreven; | Zuid-West en Zuidwaarts grepen hevige be-schietingen pîaats op heel het tront en ge-bruikt de vijand verstikkende gassen. Op het front Teremno-Podhaie, ten oosten Lusk, mislukte een vijandtlijk offensief. We mieken 7OO krygsgevangen en veroverden 3 mitraljeuzen. In de laatste aanvalien tegen Berezowska en Rotski kwam de vijand tôt onze verschan-singen niettegenstaande een schrikkelyk geweervuur en kanongeschut. In de bestor-ming die volgde werd hij achteruitgeslagen. Wij voerden dan zelf een tegenaanval uit. De vijand werd opgejaagcL Een gedeelte der Oostenrijkers nam de vlucht, de anderen werden gedood of gevangen genomen ( 10 officieren 600 soldaten. ) Bij Slouc viel een vesting in onzehanden. Op de Ajurm werd de vijand over de rivier gedreven. In deze beide gevallen mieken we 250 krijgsgevangen. Rond Yper TWEE DUITSCHE VLIEGTUIGEN NEERGEHAAID Volgens ambtelijke mededeelingen heeft de duitsche artillerie-bedrijvigheid toegeno-men. We voorzagen dit in ons overzicht van gisteren. De Duitschers zenden eu obussen van aile soort op de engelsche slaglinie : stink- en stikbommeD ; brandbommen en ver-nielingsgetuig. Doch even krachtdadig ant-woorden onze engelsche vrienden. Het bo«ch , van Houthulst heeft het erg te verduren. Twee dagen geleden deden ze een munitiede-pot in de lucht vliegen en een brand werd be-statigd in een gedeelte van 't bosch. Het geweld in de lucht blijft ook aanhou-den. Gestadig worden gevechten in de lucht geleverd. Op i9 dezer werden negen lucht-duels tusschen vliegtoestellen afgesDeeld. Twee duitsche vliegtoestellen werden in de vijandelyke Unies neergeschoten. Een hunner atortte brandend neer. FRANSCH FRONT Waarlijk ontzagiijk mag de artilleriewer-king heeten die sedert meer dan veertlen dagen op het gansche front heerscht. Loopgrachten worden te onderste boven geschoten, statiën verwoest, spoorwegen vernicW, munitiedepotB vliegen de lucht in. Nu en dan wordt er v,an Ioopgracht tôt loopgracht geweervuur gewisseld zonder dat de Duitschers het durven wagen over te gaan tôt den aan-yal. Sedert dagen is het fransch front een hel geworden van vuur en sebroot. Onmachtig ; moeten de Duitschers de vlagen projectielen 1 onderstaan die hen dag op. dag neer toege- 1 gooid worden en hen '«erpletterd houden in hunne loopgrachten. Onmachtig moeten ze toezien, hoe overal de fransche artillerie hen ; den baard afdoet, hunne batteryen doet zwij- Igen of vernietigt, hunne concentratiepian-nen verjjdelt, hunne inzichten van offensief dwarsbocmt. Wat zal uit al dit geweld geworden ? Welk is de beteekenis van dit overdadig gebruik ; van ammunitie. Aileen het hoogbevel weet het. Gissingen kunnen wel gemaakt worden, 1 maar aile gissingen worden uit den booze als men te doen heeft met... een oorlog ! Wachten we dan de gebeurtenissen af, l&at het geschut maar voortdonderea en bulde-ren, laat de vrachten projectielen maar voort neerkletteren en kijken wg, menschjes, dit betrouwend aan, met de hoop dat uit de*e materieeie kracht ook de levende actie moge ; volgen tôt de zege, 1 ^»ca<»r<uq»mccsam.w. yametsex De Weg naar Constantinopel Theodor Wolff schrijft in de «Berliuer Ta-geblatt » ; « Wij willen ons een onaaatastbaren weg verzekeren metTurkye. Duitschland en Bul- Igarie beoogen dezeifde belangen langs een zelfden weg. Tusschen ons bestaat reeds een band.» Hetgeen in 't. vlaamseh wil zeggen dat Duitschland en Bulgarie wel Servie zouden aanvalien en dat Bulgarie de duitsche légers | vrijelijkea doorgang zou verleenen naar Constantinopel. Dr Paul Rohsbach schrijft in de Gaset van Magdeburg : « De eenige vijand dien Wô te vreezen hebben is Engeland. We kunnen alieen Engeiand* verpletteren langs de Dsrdanellen. Langs daar bereiken wij Egyte en Azie. Onze weg is de baan naar Constantinopel. » A • * Lit Athenen wordt gemeld dat dagelijks 250 duitsche soldaten en onderoffîcieren te Constantinopel toekomeu, dat Rumenie ge-' waar geworden zijnde dat zijne onzijdigheid alzoo werd geschonden, het reizigersverkeer • heett opgeschorst. ■k ¥ * Op de Danube, recht tegenover Belgrade bulderen duitsche en Oostenrijksche kanons sedert een dag of driê. Zoolang men dit aan-kondigde in de dagbladen, moest men er niets van gelooven, nu is het een feit en een hooge spanning heerscht in Servie. * * I * t De eerste Bulgaarsche minister riep den . ministerraad bijeen om te beshssen over , nieuwe voorstel van den Vierbond. Men is , van gevoelen dat Bulgarie zal antwoorden dat de vcordeelen te geriag zijn en het meer eischt ! * • * Het Bulgaarsch-Turksch akkoord zal ge-sloten worden, werd gesloten, is gesloten. Wat is te verwachten ? De weg naar Constantinopel ligt open en., bedreigd. Uit Italie. NIUNIETIEFABRIEKEN Een maatschappij van Milanen heeft te Savone groote uitgestrektheid gronden ge-kocht om er een munitiefabriek op te richten. Deze nieuwe fabrieken zouden meer dan drie duizend werklieden bezigen. Na den oorlog zou de amunitie-aanmaak vervangen worden door Chimische produkten tôt nu uit Duitschland ingevoerd. BELANGRIJKE MINISTERRAAD De ministerraad vergaderde op 2O dezer in buitengewone zitting. De Balkankwestie werd 6r besproken. Mogelijk mogen we ons aan een deeloeming van 't Italiaansche léger in de Dardanellen verwachten. We zouden auders allicht vergetendat Italie in oorlog is met.... Turkije.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.