De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk

1261 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1918, 13 Juillet. De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/sx6445kb4n/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Derde Jaargang, Nr 28. i3 Juli 1918. Prijs : to centiemen. Derde Jaargang, Nr 28. — i3 Juli iqtS. DE EENDRACHT Prijs per Jaargang fr. 5.20 » » drie maanden » i.3o Postchekrekening Nr 86. Weekblad voor hot Viaamsche Volk Redaktie en Bureel : Lange Nieuwstraat, 108, ANTWERPEN. DE GULDENSPORENSLAG HERDACHT /! Rome, Boniface VIII se releva en plein* nuit pour en entendre le récit. h. tirenne. Toen in Augustus '14 de Belgische Staat vôôr de crisis kwam te staan die de samentrekking van al zijne verweer-krachten vergde, deed hij bij monde van ons Hoogste Gezag een beroep op de offervaardigheid van aile Staatsburgers. Het uur was dreigend en het kwam er op aan een van die woorden te vinden wier benevelende roes de menschen sterker maakt dan den dood. Op dat oogenblik verseheen de Guldensporenslag in zijn voile ontzagwekkende grootheid en werd hij waardig geacht een volk aan te vuren in 't opperste gevaar. Daar-mee was de immer levende beteekenis van dit grootsche feit uit onze geschie-denis ten voile gehuldigd. Meteen kwam voortaan de viering van den Gulden-sporenzege in ander licht te staan ; er zou een hoogere wijding liggen over de jaarlijksche herdenkingsplechtigheden. yoor de vierde maal in dezen eindeloo-zen oorlog begroeten de Vlamingen met befloersde vaandels den zege van 1302. Hij was een schitterende uiting van Viaamsche volkskracht. Zonder nu juist van de Guldenspo-renviering « de kern van ons romantisme telf* te willen maken,- zonder te willen doen aan Vlaamsch Déroulèdisme, zooals Vermeylen zich uitdrukte, en al mogen wij gerust erkennen dat de tegenstellingen waarvan de slag op den Groeningenkouter de bloedige beslechting was, overwegend op maatschappelijk terrein dienen gezocht en al bleef rassenhaat vreemd aan dezen slrijd tusschen patriciërs en plebeiers, poorters en ambachtslieden ; nationale trots grijpt ons aan wanneer wij het woord van Vanderkindere indachtig, dat de slag bij Kortrijk volstaan heeft om, door de eeuwen heen, den roem der Vl*amsche gemeenten te vestigen, wanneer wij bedenken hoe 1302 de schit-terend-doorstane krachtproef is geweest van het machtige leven dat er zwol in dat Vlaamsch toonaangevend gemeente-wezen van de XIIIe en XIVe eeuw. Wat ons volk in die dagen van hoogsten bloei h ad gepresteerd op gebied van handel en nijverheid, kunst en letteren vond zijn waardigen tegenhanger in de militaire prestatie rond de muren van Kartrijk toen de schitterende Fransche ruiterij zich te pletter liep tegen den ijzeren muur der Goedendags. De Guldensporenslag is één met het hoogtepunt onzer geschiedenis. Wanneer wij hem herdenken, wonen wij 00k de verrijzanis bij van die luisterrijke tijden toen het Viaamsche volk het leidende volk was van Europa, rijkdom en weelde in onze gouwen heerschten met milden overvloed, toen onze gemeenten brand-punten waren van stoere, wereldberoemde vrijheidsliefde, toen Maerlant dichtte en Willem den Reinaert schreef. En in zijn hpoge genade kon ons klein volk den gelukkigen slag slaan tegen het fonke-lende Fransche leger dat op Vlaanderen kwam afgezakt. Bij de Grieken opende Marathon en Salamis de gouden deuren van de eeuw van Pirecles ; ten onzent is de Guldenspoi'enzege de bloedige voor-hang van de woelige, democratische, kern-Vlaamsche eeuw der Artevelden. En daarom heeft 00k voor ons, moderne Vlamingen 1302 nog een beteekenis. Het is het schitterende verleden dat met gebiedend gebaar wijst naar de toekomst. En in onze langzaam zich oprichtende vernedering hebben wij noodig, wij, de verbasterden en bewusteloozen, de gekrenkten en de lamlendigen, een stra-lend glanspunt van zelfbewuste kracht, zij het dan 00k een bloedbad, en al behoore dit tôt een ver verleden. Zeker, 1 « we strijden voor heel wat anders dan de wevers en volders van 1302 ». Maar allen betrachten wij, Vlaanderen's grootheid. En laten wij thans arbeiden met de bezieling en de burgerdeugd der oqde gemeentenaren aan een Vlaanderen dat in zijn grootheid zich aanpasse aan de eischen van den modernen tijd. 1302 was 00k de zege der Jonge Viaamsche démocratie op het toenmalig Fransch impérialisme en als dusdanig is de beteekenis van Groeninghe niet minder actueel. In den schoot der gemeenten, die zelf ontstaan waren als toevluchtsoorden van vrijheid en handel tegen de knellende banden van het leen-heerschap en den uitsluitend-agrarischen productievorm, had zich mettertijd een tegenstelling ontwikkeld tusschen eener-zijds de rijkgeworden kooplieden, 00k poorters genoemd, die voor zich alleen de politieke rechten uitoefenden, lich het erfelijk schepenschap voor behielden enz. en anderzijds de in gilde vereenigde ambachtslieden. de eigenlijke volksklasse die onder zware lasten gebukt ging. Deze innerlijke wrijving diende de rool-zuchtige centralisatie-plannen van Filips den Schoone, en, in toepassing van het « divide et impera », wordt hij de bondgenoot der patriciërs, der Leliaerts ; de graaf, van zijn kant op zoek naar een tegenwicht voor de wassende onaf-hankelijkheid der gemeentelijke macht-hebbers, sluit zich aan bij de Plebeiers, de Klauwaerts. Deze tegenstellingen werden bloedig uitgevochten op den Groeninghenkouter. Onder de slagen van de Goedendags werd de imperialistiSche droom van den Franschen koning leelijk te schande gemaakt. Vrijheid en démocratie triomfeeren beide. Wel was de uitwerking van dezen dubbelen triomf niet zoo heel ras en zeker. Nog menige vernedering zou het geknakte maar niet verslagen Fransche impérialisme aan de vrijheidsliefde der Vlamingen opleggen; en de veroveringstocht der démocratie zou geschieden midden burgeroorlog en bloedigen,wisselvalligen partijfwist. Maar toch had Vlaanderen het noodlot weten af te 'wenden, toen de bedreiging der centra]isatie het grootst was ; en de vaart der democratische eischen kreeg van af 1302 een geweldige stuwkracht. Het was niet zonder ontroering dat wij bij Vanderkindere de woorden lazen die de democratische verzuchtingen van de gemeentenaren onder de wapens zoo treffend belichten, want het werd ons onder het lezen te moede of het beeld der goedendag-strijders op een gegeven oogenblik uit onze ziel weg week voor het visioen onzer Yzer-Helden : « Quand les grandes communes ont ouvert leurs portes à Philippe le Bel, quand les riches bourgeois rivalisent de luxe et de bassesse pour se signaler au roi et que la Fandre. administrée par un gouverneur français, semble définitivement perdue, ce sont les hommes de métier qui réveillent le patriotisme... Alors, sur tous les champs de bataille, à Groeninghe, \à Mons-en-Puelle, à Cassel, ils sont à leur poste ; ils ne marchandent pas leur vie ; reconnaitra-t-on leur dévouement en refusant satisfaction à leurs griefs ? » Dezelfde vraag die voor honderden jaren op het slagveld werd gesteld, wordt thans dagelijks herhaald op diezelfde slagvelden van Vlaanderen. Zal heteenig juiste zich opdringende antwoord worden gegeven! Vlaanderen denkt aan 1302 en wacht. X. 353 Het Zuiver Katholiek stsndpiint De vierjarige wereldkrijg, waarin aile menschenvernuft slechts dient om"_zoo-veel mogelijk dood en vernieling te zaaien, geeft ons hit schrikkelijk beeld van eene maatschappij, die niet berust op ware zedelijke grondslagen, en van den mensch, het redelijk dier, bij wien de « goede wil » ontbreekt. « Deze ijse-lijke bioedjaren zien het bankroet der niet-Evangelische staathuishoudkunde en volksbeschaving... Àls een Babeltoren stort het grootsche trotsche raderwerk der moderne kultuur ten gronde» (1) schreef terecht een onzer beste volks-priesters.IJdele woorden zijn « strijd voor het recht, de beschaving, den wereldvrede » in den mond van huichelaars, die zich niet eens gewaardigden te antwoorden wanneer de stedehouder van Cliristus de blijde vredesboodschap aan de wereld zond. Nisi Dominus aedificaverit domum in vanum laboraveruni qui aedifiant eam ! De gansche geschiedenis 00k de huidige gebeurtenissen getuigen voor deze waarheid ; toch blijven er velen der onzen doof voor de stem der wer-kelijkheid. Indien wij, Katholieken, bij de geweldige gebeurtenissen waaruit het zelfstandig Vlaanderen wordt geboren, niet bouwen op zuiver christene grond-begiiTselen, stichten wij voor den tijd a'is voor de e'euwigheid verderfelijk werk. Het katholiek activisme, dat nu of nooit — later zou de gelegenheid immers voor eeuwig verkeken zijn — ons volk wil schenken zijn zelfstandigheid, zijn eigen Viaamsche kultuur om het te winnen voor Christus is in doel en middelen niet enkel, zelfs niet zoo zeer een kwestie van 't verstand dan wel van den wil, niet zoozeer een vraagstuk van geestesontwikkeling, dan wel van opvoeding, niet zoozeer een kwestie van weten, dan wel van doen. Wij willen ons volk niet enkel verlichten met den fakkel der wetenschap, die op zich zelf alleen geene kultuur daarstelt, maar tevens het voeden met de innerlijke kracht van zedelijke deugden ; de mach-tigste factcr van ware beschaving en wij zelven, de leiders kunnen niet doelma-tiger dit ideaal nastreven dan door de vorming onzer eigen persoonlijkheid, ons zelven toe te rusten met zedelijke kracht. Even als wij ten voile Vlaming willen zijn wezen wij ten voile katholiek; bouwen wij op zuiver katholieke grondbe-ginselen en met zuiver katholieke middelen. Wezen wij katholiek vôôr ailes, of in ailes ; want hij die niets dan het goede door het goede nastreeft, handelt katholiek ; en daar wij, katholieke acti-visten voeren een en strijd van recht-vaardigheid en liefde in doel en middelen, zijn wij katholiek en Vlaamsch in eenzelfde daad. Vlaamsch omdat wij' katholiek zijn zooals het vast ligt in onze leus : Ailes voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Christus ! Zoo staat ons Vlaming zijn gegrondvest op ons katholiek zijn en hij die niet ten voile Vlaamsch is en vlaamsch gezind, is niet ten voile katholiek. Zoo schittert onze actieve Viaamsche beweging slechts als een schakeering van de eeuwige katholieke beweging die wij als enkelingen en volk te voeren hebben. A * * Putten wij dan licht en sterkte uit de bron zelve der katholieke leer, het heihg Evangelie. Keeren wij terug tôt de zuivere ware leer ! In vroegere om-standigheden hebben wij er zoo menig- (1) Joris Matbeusstn. Terug naar liet Evan-g«lie, bl. XI en xii. 354 maal op gewezen ten opzichte van onze christene sociale beweging ; hetzelfde geldt voor onzen katholiek-activistischen strijd. Te weinig wordt het door leeken gezegd en gesc'rreven en toch is het er niet minder waar om : wezen wij Christenen uit een stuk en we zullen 00k Vlamingen zijn ; vormen wij ons tôt christenen in het Evangelie. De evangelische leer is eene absolute leer waarin de schaduw des kwaads zells geen duistere vlek werpt, maar zij is 00k de zon van het voile licht, en al het goede straalt van haar uit. Rechtvaardigheid en liefde ! Op deze grondvesten bouwde Léo XIII zijn be-roemde encycliek. « Rerum Novarum ». In rechtvaardiglieid en liefde, willen wij Vlamingen 00k activisten zijn. Bij eene andere gelegenheid willen wij de reine Christusfiguur, zoo menigmaal als het toonbeeld van den sociale» leider voorgesteld, aanschouwen in verband met de werkdadige Viaamsche beweging Stippen wij nu enkel aan de algemeene waarheid dat Hij is de Rechtvaardigheid en liefde die stralen uit Zijn leven en leering. En ieder christen, die vol-gens zijn hoogste roeping naar vol-maaktheid en heiligheid moet trachten, naar volkomen gelijkvormigheid aan Christus, moet 00k streven naar de voile rechtvaardigheid en liefde, zoo in den enkeling als in het volk. Katholieke activisten, uw vlaamsch-zijn vloeie uit uw christen-zijn, uw strijd putte zijn licht en eijn kracht in het Evangelie ! Onze beweging kan er enkel bij winnen er zoovee! te hechter en vaster om worden. Niet lijk bij ongods-dienstigen die enkel kampen om natuur-lijke beweegredenen met natuurlijke middelen, moet actief-zijn worden ge-schraagd op een bovennatuurlijke macht. Hoe zullen wij slechts vaster stappen, hoopvoller blikken, vuriger beminnen; in den eeuwigen glans der waarheid ! Hoe zouden wij dan eerst eendrachtig werken wanneer allen volgden één zelfde pad in den schaduw van den grooten Voorganger, den Weg, de Waarheid en het Leven ! Hoe zouden dan de minst ontwikkelden onder ons, wezen vruchtbare arbeiders, arm misschien aan wetenschap, des te rijker echter aan zedelijke grootheid. Hoe zou dan zelfs het heilig eenroudigste volksmeisje haren machtigen invloed doen gelden, 1 al was het maar door de onzichtbare aantrekkingskracht, die van elke persoonlijkheid uitgaat of door haar om zegen smeekende bede ! Neen, niet schadelijk kan werken, de innige verkristelijking, de vergoddelij-king van 't zij gelijk welke beweging op zedelijk, verstandelijk en 00k op stoffelijk gebied. Het wassende chris-tendom heeft niet alleen in den loop der eeuwen aile volkeren tôt zich ge-trokken, millioenen opgenomen in de gemeenschap der heiligen, maar op de puinen van het vervallen Rome en in de woeste Noorderlanden de heerlijkheid der middeleeuwsche beschaving opge-bouwd, zooals de wereld nooit had aanschouwd. * ♦ * Wil dit zeggen dat wij, Katholieke activisten, ons geheel moeten afzonde-ren van de werkdadige Vlamingen van andere gezindheid, waarmede eene innige samenwerking niet wenschelijk zou zijn? Verre van ons dat te beweren ; allen immers zijn wapenbroeders in ons kamp van rechtvaardigheid en liefde waarin wij eendrachtig aile krachten moeten samensmelten. Nochtans mag of kan deze samenwerking niet geschieden in die gestichte of te stichten groepeerin-gen, waarin niet enkel zuiver Viaamsche belangen, maar 00k andere, b. v. 111 aat schappelijkc worden afgebakend, in te 1 i»5 enge, nauwkeurige détails waarover aile partijen het noch in princiep noch in middelen eens kunnen zijn. Nooit immers kan de afgrond gedempt tusschen de principiëele, radicale, absolute Katholieke leer en het onbepaald, rekbaar vrijzinnig geweten. Dit willen najagen is eene utopie, alhoewel het immer een gevaar blijtt. * * * Wij betreuren het ten zeerste dat ons volk op de baan, leidend naar ontvoog-ding en zelfstandigheid, niet wordt voor-afgegaan, even als in Ierland, door gansch de geestelijkheid. Gelukkig nochtans, dat zoo we niet openlijk aanmoe-digende priestersstemmen mogen hooren of balsemende, gezegende priesterhanden zien verheffen toch vele priesterharten samen met het onze kloppen in eenzelfde verzuchting en offerande. Moge de hoogere geestelijkheid ein-delijk eens hare zware verantwoordelijk-inzien en moge haar scepter "die tôt: heden slechts diende om de edelste hartstochten te bedwingen, worden, de stat van den Goeden Herder, die in dit gewichtig uur voor Vlaanderen, de kudde naar den waren stal leidt « Doch indien die hoop verijdeld wordt, dan moeten wij toch immer voorwaarts » (1) Ailes voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Cliristus ? Vlaanderen zelfstandig niet om zichselven te vermoôr-den in den klassenstrijd, om zichzelven te verztiipen in de onmatigheid, om zich zelven te verkankeren in de zede-loosheid en zichzelven te verdoemen in de ongodsdienstigheid ; maar Vlaanderen Vlaamsch en Katholiek, opdat het modem Viaamsche volk, zelfstandig en groot, verrijkt met al de schatten eener eigen allermodernste bescliaving, leve en groeie in de Eeuwige Waarheid, de Eeuwige Goedheid, in de onverander-lijke Rechtvaardigheid en Liefde en de grijze spitsen onzer middeleeuwsche kathedralen het onvergankelijk zinne-beeld blijven van het tïerboren Vlaanderen der twintiaste eeuw ! LU PL Eeu Protest van den iieJgiscben Boerenbond Historische. se lie/s III. — De Voorgeschifdenjs Die begint met het volksmanifest voor de vervlaamsching der Gentsche Hooge-school. Te voren had zich de Boerenbond bij ons weten tegen het aktivisme niet uitgelaten : de kwestie was toen 00k nog niet zoo scherp gesteld. Zelfs d^ed men me opmerken dat advokaat Gijsen met zijne beruchte argumentatie tegen 't aktivisme geen lawaai durfde slaan vôôr hij den door hem bij de Duitschers aangevraagden pas voor Rolland heen en terug in de handen had en de reis had afgelegd. Er moet eigenlijk nog meer zijn. Te Leuven werd me verteld dat Kannunik Luytgaerens niet lang na 't ontstaan van 't aktivisme in een tramgesprek met een Vlaamsch voelendLeuvenschhoogleeraar, beaamd zou hebben dat een vereeniging van Vlaandeien met Nederland de ver-vulling van onze natuurlijke bestemming zou wezen. Bij 't verschijnen van 't volk-manifest — er liepen toenvage geruchten alsof Helleputte de huidige hoogeschool-vervlaamsching eigenlijk niet vijandig was — werd aan de bedienden die er naar vroegen uitdrukkelijk toegelaten h un handteekening er op te plaatson, maar 'er even nadrukkelijk op gewezen dat ze er niet hun beroep als bedienden bij den Boerenbond zouden bijvoegen. Met dit eerste manifest echter werd het aktivisme ruchtbaar, en kwam ook (1) Oostel.— Katholiek Activistisch Verweer- , ichrift, bl. ^8,

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk appartenant à la catégorie Oorlogspers, parue à Antwerpen du 1916 au 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes