De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk

1889 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1918, 22 Juin. De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/707wm1573x/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

' Dfrde Jaargarig, Nr 25. - 22 Juni ryiS. \ Prijs : io cenhernen. Derde Jaargang, Nr 25. — 22 Juni 1918. DE EENDRACHT Prijs per Jaargang fr. 5.20 » » drie maanden » i.3o Postchekrekening Nr 86. Weekblad voor het Vlaamsche Volk Redaktie en Bureel : Lange Nieuwstraat, xo8, ANTWERPEN. DE WAALSCHE BEWEGING. \ In het eerste artikel dat hierover in on s nummcr van 25 Mei verscheen, trachtten wij aan le toonen welke groote en door weinig Vlamingen doorziene uithreiding de Waalsche beweging in de laatste jaren voôr den oorlog genomen had. Het Waalsche aktivisme, dat nu op het voorplan treedt, in Frankrijk in de door Raymond Colleye bestuurde « Opinion Wallonne », in het bezette gebied, in « Le Peuple Wallon » en « L'Avenir Wallon », is inderdaad en-kel de voortzetting der zoo levendige en diep gewortelde beweging van voôr den oorlog. Betrefïende het door de Waalsche voormannen beoogde doel, stellen wij voorop; dat van eene specifiek Waalsche zelfstandigheidsbeweging zooveel als in het geheel geen spraak is. De Walen voimen taalkundig, kultureel, politisch noch etnografisch een eigen volkstam, maar maken een onderdeel uit van het Fransche volk, van hetwelk zij zich door eene kustmatige en willekeurig getrok-ken staatkundige grens gescheiden voelen. Deze grondgedachte van het Waalsche streven komt in vele uitspraken tôt uiting. Zoo schreef eenige dagen voor het uitbreken van den oorlog (20-7-14) R. Colleye in « Wallonie » : « Door de zieJ, door het bloed, door »-de taal, is de Waal de zooiT van . F'-aivltrik..—"rillen dT Euro-, » peesche diplomatie hebben op den » Waalschen ' grond eene brutale grens-» scheiding getrokken... » Graaf Albert du Bois, omschreef op hetzelfde tijdstip,eveneens in «Wallonie», de plichten van de ware Waalsche vaderlandsliefde : « Er bestaat geene Belgische natie, » wél door den wil der diplomaten » van 1830 een Belgische Staat, eene ï kunstmatige én verachtelijke Schep-» ping. Frankrijk moet zich eindelijk » herinneren dat Wallonie in eene Fran » sche zonnestraal gerijpt is, danlc aan » onae Maas, die het Walenland aan » Frankrijk hecht, evenals de navelstreng » het kind aan de moeder bindt. » Geen wonder dat hunne Franschge-zinde gecstesgesteldheid de Walen er toe bracht, in den beginne den oorlog te begroeten als het welkome middel » om op te ruimen met ongewenschte samenkoppeling met het geminachte Vlaamsche volk. Het staatsverband België was voor de Walen eene prachtige schepping gebleken zoolang zij de on-derjukking van de Vlamingen ongebin-derd en onbadreigd konden doorvoeren. Niet zoodra echter zagen de Walen het gevaar in, die de door de officiëele Belgische wereld nagejaagde versmeltings-politiek voor hunne eigendommelijkheid opleverde, en voe'den zij liunne heer-s'chappij door de grootere levenskracht van het Vlaamsche volk bedreigd, of zij meïkten het onnatuurlijke van de Belgische staatsgedachte en s(uurden dade-lijk naar de losmaking uit de "gemeen-sc'nap die hen met het Vlaamsche volk vereenigde. De bewuste Waalsche gedachte ziet in Frankrijk het groote vaderland. Dît is voor ons, bewuste Vlamingen, zeer natuurlijk : wij eveneens bevestigen onophoudelijk onze stamverwantschap buiten de Belgische staatsgrenzen als loten van den groot-Nederlandschen stam, deze laatste een taalkundig en kultureel zelfstandig onderdeel van het Germaansche ras. Zeer opmerkelijk komt dit streven naar nauwere aansluiting met Frankrijk in het geheel niet tôt uiting in de hui-dige activistische beweging in het bezette gebied. Bovendien heeft de sma-delijke toon waarop vroeger het Vlaam sche volk door onze Waalsche «broeders» bejegend werd, plaats gemaakt voor eene hoffelijkheid die ons ongewoon aandoet. Deze verandering in het optreden der Walen is o. i. niet te wijten aan eene wijziging hunner doeleinden, maar schijnt op rekening te moelen gebracht worden van de voorwaarden onder dewelke de Waalsche bewegiag in de huidige om-standigheden in het bezette België tôt uiting komt. Het «preekt immers van zelf dat de aanwezigheid eener censuur grooten invloed uitoefent op datgene wat in de kranten gezegd en verzwegen wordt. Ook de in Frankruk verschijnende pers staat onder censuur, eene Belgische censuur die zich veel moeite schijnt te geven om elke zinsnede die tegen de Belgische staatsorde indruischt, teweren, zonder hierin allerminst te gelukken. De «Opinion Wallonne», van Parijs, staat oogenschijnlijk op het standpunt der bestuurlijke scheiding in den Bel-gischen Staat, maar vervolgt feitelijk eene politiek van aansluiting van België bij Frankrijk. In elk uummer komt niettegenstaande de door de censuur ge-maakte blanco's, de Fransche geest voldoende te voorschijn. Zoo b. v. het laatste nummcr dat ons bereikte, dit van 23 Mei (1). Daarin heeft R. Colleye het — voor den vorm — aan den stok met een Fransch blad, dat Se algemeen "geldende opvatting lià'd neergeschreven dat «l'Opinion Wallonne» de aanhechting van België bij Frankrijk nastreeft. In het artikel «Le Manifeste de Londres et les Wallons » wordt betoogd dat dit socialistisch manifest maar al te zicht-baar doordrongen is van den Vlaamschen en Brusselschen geest. Dit manifest is uit den booze omdat het « l'égalité linguistique en droit et en fait » proclameert, de taalgelijkheid in rechte en in feite. Er mag volgens de « Opinion Wallonne » geen spraak meer zijn van in België het Vlaamsch op denzelfden voet le stellen als de « groote Fransche-wereld-taal » In het artikel « Pourquoi nous nous battons » heeft het censuur leelijk huis gehouden. Echter bij lange niet genoeg, want uit de halve zinnen die overblijven blijkt voldoende dat steller (Pelletier) de Fransche grenzen wil verleggen tôt aan den Rijn met aanhechting dus van België, Luxem-burg, Elzas-Lotringen, Rijnpalz, Rijn-pruisen en de zuidelijke helft van Noorçl-Nederland.Schrijver laat ten andere geen dubbel-zinnigheid bestaan over zijne tôekomst-plannen want « Il y a deux races nettement distinctes de chaque côté du Rhin * er zijn twee gansch verschillende rassen aan iedere zijde van den Rijn, dusrhet Germaansche aan de eene, het Latijnsche aan de andere. Waar in de « Opinion Wallon > regel-matig zulke toon - overheerscht, kan er bij de leiders der Waalscjie beweging in Frankrijk niet rechtzinnig spraak zijn een herstel van België op federatieven grondslag met volkomen gelijkberechti-ging van de twee volkeren die gemeen-schappelijk het Belgische staatsverband vormen. Was het ook niet R. Colleye die op 15 Juni 1915 schreef: « België zal in de toekomst Latijnsch zijn of zal niet zijn »? Evenmin wenschen wij kerken te bou-wen op de algeheele oprechtheid dei (ij Ditartikd moest reeds (ver 14 dager verschijnen, doch werd wegens onvosrziene omstandigliedcn verschoven. Waalsche aktivisten >n het bezette gebied.Het is van zelf sorekend dat hunne Fransche sympatieën onbetuigd blijven, terwijl ook hunne vjendelijke houding tegenover de Vlaams^ê aktivisten niet klopt met hunne viwgere vijandschap. Wanneer trouwens, : ooals in de eerste nummers van « Le F uple Wallon », de Walen zich zelf vbffrsféllln als onder-drukt en verongelijk. door de Vlamingen, kan deze schee e voorstelling van de verhoudingen in liet vroegere België de Vlamingen niet ' it betere waardee-ring van de Waalsc r beweging stem-men.WILFRIED. De ÂktiyistissS-s loocizande. M en schrijft ons ' Het is diep te 'oetreuréri, dat de katholieke aktivisten, verbitterd door het onrechtvaardig ôptr; îen van een Kar-dinaal, die niet schroi mt zijn geestelijke macht in den diens ; te stellen van zijn politiek zichafzijdig li 'bben gehouden van andere kerkvoogden ae, trouw gebleven aan hun vlaamsche b! :>ed, hun volk steeds M&" hebben bemind, en 1; t op zijn lijdensweg vaak getroost en c p.dersteund hebben door de blijken eene; 1 warme en oprechte liefde. Niets hebbt'i wij gedaan om mannen, wier tijd i;. beslag wordt geno-•■n n '^aoi de 1 'i.'.ir-- et _ nllcn/eu icy tigste beroepsplichten, het wezen van het aktivisme bloot te leggen, te midden van zijn vele, soms schijnbaar of werkelijk tegenstiijdige uitingen ; niets hebben wij gedaan, om in hun geest de uitwerking te bestrijden van den laster, die voort-durend op de behendigste wijze tegen ons wordt uitgestrooid, niets om ons streven in hun oogen te rechtvaardigen, niets om met hun in voeling te komen. Misverstasd kon dan ook niet uit blijven. * * * In het aartsbisdom is de aktivistische doodzonde misschien wel dood, maar nu is ze in het bisdom Luik te voorschijn gekomen. Daar werd, op een synodale vergadering, gehouden in April jongst-leden, gewezen op den plicht der gehoor-zaamlîeid jegens het wettig. gezag(i) ; er was sprake van désobéissance formelle en matière grave, van conduite coupable devant Dieu, et gravement coupable, à moins que l'ignorance, l'erreur ou d'autres causes ne l'excusent ou n'en diminuent la malice ; verder werd het optreden der aktivisten als ongeoorloofd gebrandmerkt ten eerste à cause de l'engagement (van de Belgische Regeering) que satisfaction sera accordée (aan de Vlamingen) par les voies constitutionnelles, dès qui les circonstances le permettront, en ten tweeds omdat het optreden der aktivisten in zich slecht is, un moyen mauvais ; eindelijk werd de bewering dat wij eerst Vlaming, dan Belg zijn, valsch geheeten, want de knapeçi hier te lande naissent Belgei et deviennent -Flamands ou Wallons, d'après qu'ils sont élevés en Flandre ou en Wallonie. Mogen we over die geheele kwestie eenige vraagjes stellen ? i" Verplichten de wetten en bevelen eener regee ing gelijk de onze in geweten; In ons land staat iedere regeering op den bodem der grondwet. Onze grond-wet nu bekommert zich niet om de goddelijke wet. Zij erkent geen machl buiten die, welke uitgaat van de nati< (art. 25). Zij laat aan iedereen de vol (1) Die plicht werd bewezen uit den eerstei Brief van den H. Petrus, 2, i3-I7, uit dei Brief aan de Romeinen i3, 1-2 en uit diei aan Titus, 3, 1. De thesis is onbstwistbaa: tegenover een gezag. dat zijn plichten vemilt 294 komenste vrijheid van denken ; ook de vrijheid geen gewetensverplichting aan te nemen ; zij stelt aile eerediensten op denzelfden voet (art. 14). Zij erkent het kerkelijk huwelijk niet (art. 16). Kan er nu spraak zijn van een verplichting in geweten, voortvloeiende uit het bevel eener overheid, die den grondslag dier verplichting, God, niet erkent ? (1) 20 Zelfs al had de regeering de macht ons een .ge.wetensverplichting op te leggen, welk is nu, feitelijk haar gezag 1 in het land?'Heeft zij, ja of neen, de overeenkomst van den Haag ondertee-kend, volgens dewelke het gezag in een bezet gebied overgaat op de bezettende maent ? En als men aakomt met het deuntje, dat- deze de belangen van het land moet eerbiedigen, stellen we de vraag : wie heeft dan bij slot van rekening te oordeelen over deze belangen in zake vlaamsche kwestie ? Een regeering die voor en gedurende den oorlog de duidelijkste blijken van onwil gaf ? Want 3* van welke beloften en engagements is er wel spraak ? Ja, er loopen geruchten om, alsof we na den oorlog een hoogeschool zouden krijgen, maar niet die « welke gegeven werd door den vijand 1. Een andere dus? Antwerpen? Of een halve te Gent? Dan liever niets, hoor ! Van verbintenissen echter door de belgische regeering aangegaan heeft noeit iemand iets gehoerd. Wij herinneren ons integendeel o. a. zekere redevoering van de Broqueville, eenige maanden geleden in den Trocadero te Parijs afgelezen en die heelemaal niet geruststellend klonli' voor de toekomst van het Vlaamsche volk. Welk vertrouwen zouden wij overigens kunnen stellen in gebeurlijke beloften en verbintenissen van een regeering, die de taal wetten als eenvoudige vodjes papier beschouwt, en er misschien nooit één enkele eerlijk heeft toegepast ? 40 Is het wel waar dat elke omwen-teling in zich slecht is ? Want wij kunnen vele katholieke theologen en moralisten opnoemen, te beginnen met den H. Thomas (2a 2ae qu. 42, art. art. 2 ad 3um), die het recht van revolutie in zekere om-standigheden niet looehenen. En indien zij het allen mis hebben, hoe kan men de revolutie van iS3o ophemelen ? Hoe kan de belgische regeering, wier gezag op een omwenteling teruggaat, een wettige regeering heeten ? Hoe kon, in de laatste jaren van onze vereeniging met Holland, Mgr. de Broglie, de fransche bisschop van Gent, oproer stoken tegen het wettig gezag van Willem 11 Hoe kon men dien opstand, meer dan i twintig jaren lang, in de kerken jaarlijks ■ door een plechtig Te Deum herdenken ? 5° In Ierland en Polen staan bisschop-pen en geestelijkheid aan het hoofd der beweging tegen de j'egeering ; Iersche bisschoppen, ten getalle van zeven en twintig, vërzetten zich tegen de invoe-ring van den dienstplicht, en weigeren bijgëvolg te gehoorzameii en matière qui est du domaine de la puissance séculière, zooals het in de bewuste synodale toe-spraak heet. De koningsgezinden in Frankrijk, de integristen en Karlisten in Spanje, dien insgelijks veranderingen in den grondwettelijken staatsvorm van hun land nastreven, bestaan meerendeels uit priesters en uit de beste k itholieken dier beide landen. Moeten wij van het standpunt der Katholieke zedeleer, de handelwijze van al die mannen aller-strengst veroordeelen ? Waar het om vreerr.de nationalitei-ten te doen is, weet men zoo juist te (1) Die verplichting- kan uit een andere bron voortkomen, t.w. uit de natmirwet En wijl vele staatswetten oversenkomen met de natuur-1 wet, verplichten zij ©ok in gsweten, doch niet 1 omdat zij de bevelen der (goddelooze of neutralc) 1 overheid zijn. Over een in haar grondslag r christelijke regeering ware nattiurlijlc anders te oordeelen. 2J9 onderschaiden tusschen vaderland, het werk van de natuur en van God, en staat, het werk der diplomaten. Waarom wil men dat onderscheid niet cens op Vlaanderen en België toepassen ? * & * Wij hebben zooeven in Hooger Leven van 25 Juni 1910 de bekende synodale redevoering van Mgr. Rutten over de Vlaamsche kwestie herlezen. Den bisschop, die zoo welsprekend is opgetreden voor ons goede Vlaamsche recht die bij zoovele andere gelegenheden onze zaak heeft voorgestaan en bevorderd, zullen wij steeds innige dankbaarheid en liefde en diepen eerbied blijven toedragen. Moge bij op zijne beurt overtuigd wezen, dat de bedoelingen der aktivisten zuiver zijn, en hun streven in zedelijk opzicht onberispelijk. Herman. De historische Tweetaligheid. We mogen gerust voor verzekerd houden dat onder den druk der Vlaamsch-gezinde reactie de stellingen der eentalige verfransching af onhoudbaar wefden opgevolgd. Het brandpunt van den Vlaamschen strijd heeft zich verplaatst: het gaat thans in hoofdzaak om de plaats welke de Fransche in het Vlaamsche ' innemen zal Het parool der fla-minganten ïuitt : zuiver eentaligheid ; ae? tegenstrevers staan het tweetalig regiem voor. Hunne aanspraken steunen zij op het bekende argument der historische tweetaligheid. De vader van dit stelsel is Pirenne in zijn geschiedkundig standaardwerk Histoire de Belgique. Het is niet zonder belang na te gaan hoe de geschiedschrij-ver zich die historische tweetaligheid denkt. Ik laat hier terzij het feit der historische tweetaligheid. Daarover werd reeds zooveel en zoo verdienstelijk ge-schreven en gewreven dat het overbodig mag blijken er nog op in te gaan. Het is mi) voornamelijk te doen over de latente argumentatie die rond het feit te sluimeren ligt, over den geest en de betoogkracht van de hypothese der tweetaligheid. Wanneer we da_n Pirenne even door-lezen en trachten te begrijpen, dan komen wij alras tôt de overtuiging dat die hypothese van het bilinguisme allerminst een alleenstaande bewering is, die zonder eenig verband zou staan met het geheel. Integendeel. Naar men weet, gaat Pirenne synthetisch te werk : hij tracht de afzonderlijke feiten der Belgische geschiedenis te ordenen en tôt eenheid te herleiden in het licht van een beheerschende grondgedachte die nagenoeg den roi vervult eener weten-schappelijke hypothese ten opzichte der verschijnselen. Welke is die hoofdsyn-these î Zij is tamelijk complex ; men kan haar nagenoeg als volgt samen-vatten : de geschiedenis van België, wel verre van een haos of een kunstmatig iets te zijn vertoont een organische eenheid. Deze is niet de eenheid van het ras, noch van de centralisatie maar van het sociale leven, gemeenschappelijk eigendom van de twee individualiteiten die België uitmaken. Die eenheid komt vooral tôt haar recht in de kenmerken van de Belgische beschaving die ver-bindingspunt en smeltkroes is van de Latijnsche en Germaansche wereld. Aan die kenmerkende eigenschap: het geestelijk makelaarschap de veelzijdige echo te zijn van twee werelden en alzoo eenigszins een Europa te vormen in miniatuur dankt de Belgische beschaving die, wij herhalen het, de

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk appartenant à la catégorie Oorlogspers, parue à Antwerpen du 1916 au 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes