De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk

1492 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1916, 29 Octobre. De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/4t6f18v21x/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Eerste Jaargang, ET 9 — 29 Oetaber 1916. Prijs : f@ centiemen. Ecï>ste Jaargang, Nr 0 - 29 Octsber1 ISiS. DE EENDRACHT Weekbiad voor h et Vlaamsche Volk. IABONNEMEliTSPRIJS : Een jaar fr. 5,20 Zes maanden » 2,60 Drie maanden » 1,30 Geene abonnenten worden aangenomen, die niet op voorhand het bedrag hunner inschrijving laten geworden. BUREELEil: Voor het Generaal Gouvernement : PRINSESSTRAAT, SS, AKITWERPEH. Voor het Etappen- en Operatiegebied : KOniNKLUKE TAVEERNE, KAKMERSTRAAT, 10, GEHT. Postchekrekening N" 86. AASUKONDIGUftëSEN ; Prijs naar overeenkomst. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. Geene handschriften worden teruggezonden. BOEKBESPREKING : Het toezenden van één boek of schrift ;eeft recht op vermelding ; twee exemplaren, op bespreking. | I, III _ ^11 Bericht aan de Inschrijvers. Enkele inschrijvers verzuimden ons den prijs van hun abonnement te laten geworden. Wij v'erzoeken hun dit onverwijld te doen, 't zij door postmandaat, 't zij door stor-ting op de postchekrekening n°86, op naam van « Weekbiad De Een-dracht, Antwerpen ». De prijs van n° 1 tôt Nieuwjaar is fr. 1,75. Wij doen een dringend beroep tôt onze lezers opdat zij ons blad door het werveri van abonnenten zouden steunen. Proef- en propagandanùmmers, alsook de reeds verschenen num-mers, zenden wij op aanvraag. Hoe de Gentsche Hoogsschool karspd wsrd, De gewichtigste gebeurtenis in taal- en stamopzicht sedert 1830 hebben wij achter den rug. Zooals de zaken tôt aan het uit-breken van den oorlog haren gang gingen, bestond er weinig uitzicht op, dat het huidige geslacht de verwezenlijking van zijn hoogste ideaai nog beleven zou. De oorlog heeft onze oogen doen opengaan. Het onbeschaamde loochenen van ons recht op volksbestaan, door diegenen die als tolken der Regeering optraden, en alleen op-treden mochten, het onbewimpeld uitgedrukte voornemen om het be-staan van België prijs te geven zoo de Vlamingen er niet in :toe-stemmen zouden zich bij het Latij-nendom te laten inlijven, de ver-woede veldtocht tegen de ver-vlaamsching der Gentsche Hoogeschool,ten minste oogluikend door de Regeering goedgekeurd, en de eigen uitlatingen der Regeering zelve, dat ailes heeft eenen strijd uitgelokt, waarvan de inzet zijn zou : de volledige bevrijding of de reddelooze neeriaag van het Vlaamsche Volk: De vervlaamsching van de Hoo-geschool, en de vervlaamsching van heel het Staatswezen zeifs, vertoonen slechts de buitenzijde van den volledigen inwendigen ommekeer die in het Vlaamsche Volk zelf geschied is. Voortaan is het zijne zelfstandig-heid bewust, treedt het als gelijk-berechtigd naast de machtigste volkeren der wereld op. Dat heeft de oorlog teweeg gebracht. Toen Minister David in de H 172 Fransche Kamer verkondigde dat Frankrijks deelneming aan de Gentsche Tentoonstelling strekte om de hoogeschool aldaar niet te laten vervlaamschen en het brand-punt vanFranschen invloed aldaar te bestendigen, en toen de inrich-ters der tentoonstelling onverholen ait ingrijpen van eenen vreemden staat steunen gingen, stond het voor aile klaarzienden vast dat het Vlaamsche vraagstuk niet binnen de grenzen van België opgelost worden zou. En in dezen oorlog wordt de toekomst van ons volk als een zet op het onmeteiijke schaakbord uit-gespeeld.Duitschland heeft België bezet, en Goeverneur-Generaal von Bis-sing opent de Gentsche Hoogeschool met de woorden : Deze Hoogeschool zal eene Vlaamsche zijn, geene Duitsche, maar vooral geene Fransche. Die woorden, in verband met de huidige en vroegere gebeurtenis-sen, laten geen den minsten twijfel over, zij zijn eene geruststelling voor ons. Zal Frankrijks minister ooit zeg-gen : De Gentsche Hoogeschool zal eene Vlaamsche zijn, geene Fransche?—Wie zal het gelooven? En zoo er iets dergelijks in Frankrijks zin lag, ware het dan nu het oogenblik niet zulke verklaring af te leggen ? Geene Duitsche Hoogeschool, dat wil zeggen dat wij Vlamingen zullen blijven, zoolang een andere macht niet te niet doet wat thans tôt stand wordt gebracht. Veel is er gesproken en geschre-ven geworden over het al of niet belanglooze van de tegemoet-komingen der Duitschers jegens de Vlamingen. Er wordt gezegd dat Duitschland de Vlamingen door toegevingen winnen wil. Heel spitsvoudig kon die veronderstelling nu juist nie! genoetnd worden. Iets anders is: of ze gegrond is? Doch de gevolgtrekking, dat wij Vlamingen daardoor voor België als verloren moeten beschouwd worden, houdt geen steek. Het hangt maar van België zeli af de Vlaamsche Beweging tôt hel hechtste bolwerk te maken tegen buitenlandsche aanvechtingen van waaruit ook. Het bekrachtige de woorden van Goeverneur-Generaal von Bis-sing, het handhave de vervlaamsching die hij bewerkte, het vrij-ware ze tegen de aanslagen van Frankrijk en van Frankrijks hand-langers, de eenige die ooit bleken gevaarlijk voor ons te zijn. ^ . — - ■ 173 De Hoogeschool te Gent en heel ons openbaar en huiselijk leven weze: Vlaamsch, niet Duitsch, niet Fransch. Men late ons naar onzen eigen aard en aanleg bestaan en ons ontwikkelen en aile oorzaak van wederzijdsch wantrouwen en afkeer is weggenomen, de een-draeht wordt sterker dan ooit bevestigd, België gaat?een veiliger toekoms. te gemoet. Dat is de les die er uit de gebeurtenissen te trekken valt. DE EENDRACHT. Ons hoofdartikel was geschreven toen ons volgend artikel uit « Le Temps » van Parijs medegedeeld werd ; het bevestigi slechts onze meening nopens de inzichten der Regeering in zoover deze voor dt gezegden van Graaf Gobiet aansprakelijk is. Ziehier dit artikel : « Wij hebben gisteren een telegrain uil Havere vermeld betreffende het Koninklijk Besluit dat mastrege!en (des sanctions) voorziet tegen diegenen die hunne mede-werking aan de Duitschers verleend hebben in de zaak der stichting van de door deDuitsche overheden beslotenVlaamsche Hoogeschool te Gent. Sprekende over het verslag, dat daarover aan den Koning ge-daan werd, zegde het telegram onder meer (notamment) dat dit verslag aankondigl dat de Belgische Regeering, zoohaast zij te Brussel teruggekeerd zal zijn, « aan » het Parlement voorstellen zal het vraag » stuk der omwerking (transformation; » van de Hoogeschool van Gent op te » lossen. » » Het bericht aldus voorgesteld zijnde, zou men kunnen verstaan dat de Belgische Regeering het voornemen heeft opgeval de Hoogeschool van Gent tôt eene Vlaam sche Hoogeschool om te werken (transformer). Deze uitleg van het verslag aar den Koning is onnauwkeurig. Wij hebber Graaf Gobiet d'Alviella, lid van den Mi-nistersraad van België, ontmoet, dewelke uitdrukkelijk verklaard heeft dat de Mi nistersraad van België noch rechtstreeks noch onrechtstreeks geene enkele beslis-sing genomen heeft wat betreft het grond-beginsel der « vervlaamsching » (« flaman disation ») van de Hoogeschool van Gent, waar het onderwijs tôt heden toe in de Fransche taal gegeven werd. » —— — Opening van de Hoogeschool le Gent. Den Zaterdag 21 October 1916 werd de vervlaamschte Hoogeschool ir streng gesloten kring door de Duitscht Overheid aan het bestuur der Hoogeschoo ter hand gesteld. Ziehier de redevoering die Goeverneur Generaal von Bissing daarbij hield: Zeer geëerde Heeren ! Gij hebt U heden, gevolg gevend aar de uitnoodiging die ik als bestuurder ir het Belgische land tôt u gericht heb, ii deze feestzaal verzameld, om van mij d< veelbeteekenende boodschap te vernemer dat de Gentsche Hoogeschool hare collèges zal hernemen. Deze tijding zal dooi het geheele Vlaamsche gebied en vei daarbuiten met vreugde worden begroet want men ziet er de waarborg voor de toekomst van de geestelijke ontwikke ling van dit land in, een merkteeken var de door mij vertegenwoordigde Vlaam sche politiek. Meer dan twee jaren warer de poorten der Hoogeschool gesloter gebleven ; thans dat zij weer zullen open Il " iî gaan, ontsluit zich wel-is-waar weer t oude Gentsche Hoogeschool, maar toi is het eene nieuwe. Was Gent wele bestemd geworden tôt een vesting d Fransche cultuur, zijn hier de schitt rendste feesten der Fransch-Belgisd verbroedering gevierd geworden, zoo deze Hoogeschool, en in het bijzond de aangehechte technische landbouwku dige en andere vakscholen, zoo God h wil, voor altijd geroepen om de onwri bare ruggegraat te zijn van een krac tigen Vlaamschen eigenaard. Laat ons onze gedachten een oogenbl op het verleden richten opdat wij kunm nagaan, hoe het gekomen is dat aan de Hoogeschool deze roeping kon en moe opgedragen worden. Toen Koning Willem I, den 27 Septei ber 1815, het besluit teekende voor < stichting der Gentsche Hoogeschool, d tien jaar later haren intrek nam in t prachtige gebouw, door meester Roelan ontworpen, lag het zonder twijfel in h voornemen van den Vorst, in Vlaanden eene inrichting tôt stand te brengen d in haar wezen Vlaamsch zou zijn. C 1 Oktober 1814 toch had hij in eene b kendmaking de in eere-herstelling d' moeder- en landstaal in uitzicht gestel In deze lang vervlogen dagen echter wi het bewustzijn van den samenhang d wetenschap met den eigenaard van h volk dat in de lange jaren sedert < Renaissance immer meer verdwenen wa in talrijke streken zoo diep ingeslape. dat de onderrichtstaal te Gent evenals andere Nederlandsche Hoogescholen < het Latijn was. Zoodoende stond c Hoogeschool bij al de verdiensten d hare leeraars tegenover de wetensch; verwierven, vreemd op Vlaamsch* bodem. Door het koninklijk besluit v: 16 December 1830 werd wel-is-waar < Laiijasche onderrichtstaal afgescha] maar overeenkomstig den geest d mannen die aan de wieg van het nieuv België stonden, kwam in hare plaats h Fransch. De Fransche beschaving, > Fransche denkwijze vierd hier hoogt Zoo de universiteit ook al eenigen invloi mag uitgeoefend hebben op het Vlaai sche volk, kweekte zij vooral het gelo aan de boven ailes uitschitterende wa; de van den Franschen aard en de Fra sche zeden aan, in de kringen van degenen die academisch ontwikke waren. Dit gevaar was door de vooruitzien mannen onder de Vlamingen die voor hun rechten opkomen, sedert lang ingezien g worden. Sedert de stichting in 1836 van : Gentsche Vereenigingmet de veelzeggen strijdleuze « De Taal is gansch het Volk heeft de strijd voorhooger Vlaamsch ondi wijs dan ook geen oogenblik gerust. 1849 bepaalde een nieuw koninklijke t sluit, dat de kolleges in de beide Staa Hoogescholen in het Fransch moesten | houden worden ; in hetzelfde jaar kwam op het eerste Vlaamsch Congres te Gei Vlaamsche dichters en denkers, academ kers en mannen uit het volk op, voor e Vlaamsche Hoogeschool, voor de ver vlaa sching der Gentsche Universiteit. Ai de ; pogingen kwamen tôt samenvatting in I Commissie die in 1896 te Antwerpen in t leven geroepen werd om de rïiogelijkhe en de noodzakelijkheid eener Vlaamsc universiteit in België te onderzoeken. opdracht dezer commissie, aan wier hoc Max Rooses stond met Pol de Mont sec taris, bracht Lodewijk de Raet, die ons 1 laas in het begin van den oorlog ontri werd en dien wij allen op dezen dag in o midden hadden wenschen te zien, z klaar uiteengezet verslag over de Vlaa sche Hoogeschool. Romdom De Ri schaarden zich de mannen van den Hoo^ schoolbond, uit wier midden later Hoogeschool-Commissie en onlangs , in de plaats daarvan tredende Hoo£ schoolraad ontstaan zijn. In deze vereei gingen hebben Vlamingen van aile stand en partijen zich aaneengesloten in de c wrikbareovertuigingdat Vlaanderen's w slechts kon geheeld worden, door ee grondige geestontwikkeling, die aile kh sen des volksm oest omvatten. Zouder d Jî-> J - " v^v...ru.vii, ucupitnmg. - - , ___ le jarenlangen krachtigen arbeid dezer veree- :h nigingen zou de bodem van de Vlaamsche er ^Hoogeschool niet zoo goed voorbereid ge- er gweest zijn, als ik hem gevonden heb. e- Weinige weken vôôr het uitbreken van ie den oorlog, scheen de Belgische regee- is ring voor het eerst sedert meer dan er 80 jaar geneigd te zijn op de wenschen n- der Vlamingen in te gaan. Zouden al de et verzuchtingen thans in het wapenge- k- klettermoeten ondergaan? A^isschien voor h- immer uitgesteld worden ? Dit wenschten een groot gedeelte der Vlamingen niet. ik Hoe langer de oorlog duurde, hoe nood- ;n zakelijker bleek de zorg voor de aan- ze komende jongelingschap, die van aile st oorlogvoerende landen alléén hier in België van elke academische ontwikke- n- lingsmogelijkheid beroofd was. Uit het le midden der jeugd zelf, evenals uit de ie kringen hunner ouders kwamen telkens lit meer stemmen tôt mij, die de herneming dt van het onderwijs verlangden. Voor et enkele der Hoogeschoolleeraars der m Gentsche Hoogeschool zal het een eer zijn ie en blijven dat zij, in tegenstelling tôt >p hunne Collega's, niet langer de verant- e- woordelijkheidopzich wenschten te nemen, îr de jeugd tôt lediggang te doeinen. Van af d. de eerste stonde en met de grootste be- îs reidwilligheid wijdden zij in oprechte, 2r ware vaderlandsliefde, hunne krachten et aan het werk van den wederopbouw en le twee hunner staan op dezen dag als rector s, en curator aan de spits der vernieuwde i, instelling. in Ook ik meende niet te moeten wachten :n met het werk om tôt de herneming der le kolleges te komen zoo spoedig als de ie omstandigheden zulks toelieten. ip Toen Zijne Majesteit, inijn allergena- :n digste Keizer, mij tôt Goeverneur-Gene- tn raal in België ""benoemde, heeft hij mij in ie het bijzonder de zorg op het hart gedrukt t, voor het geestelijk en zedelijk welzijn der er bevolking. De treurige sociale toestanden /e onder de Vlaamsche meerderheid van de et Belgische bevolking konden niet ver- ie holpen worden, zonder eene doelbewuste ij. bevordering der lang verwaarloosde ?d rechten der Vlamingen ; net wastrouwens n- niet de eerste maal dat de Vlamingen zich of om bijstand tôt een Duitsch Goeverneur- ir- Generaal wendden. In den zomer van n- het jaar 1914 verschenen namelijk voor al den Generaal-Goevemeur Karl August ld van Weimar, den vriend van Gœthe, Brusselsche burgers, met het verzoek om de afschaffing van het Fransch als amotelijke ne taal. Ik heb er geen enkel oogenblik aan ;e- getwijfeld, dat de plichten die mij ook de door de Haagsche Conventie opgelegd de werden als bestuurder van het land, mij », het recht toekenden de Gentsche Hooge- ;r- school niet alleen te heropenen, maar ook In te vervlaamschen, en wel overeenkomstig ie de dringende verzuchtingen van Vlaan- ts- deren en de rechten der Vlamingen. Het ;e- is geene Duitsche Hoogeschool die hier en moet ontstaan, maar in de eerste plaats ît, i zeker geene Fransche : zij moet worden : le- eene Nederlansche Hoogeschool die diep en in het Vlaamsche volk wortelt, en het is n- mij dan ook een bijzonder genoegen een ze groet te sturen aan de heeren die uit het de naburige en stamverwante Nederland let herwaarts gekomen zijn om aan de nieuwe id Hoogeschool oïderricht te geven. Moge he het hun gegeven zijn in samenwerking In met de Vlaamsche collega's te arbeiden ifd aan de bevordering der talrijke belangen re- die den geheelen Nederduitschen stam ie- gemeen zijn. kt Voor de voltôoiing der talrijke dikwijls ns moeitevolle werkzaamheden die noodig jn waren om de heropening tôt een goed il- einde te brengen, had ik, ter voorlichting let van mijn burgerlijk bestuur, uit Duitsch- ;e- land eene Commissie beroepcn die, hand de in hand met de Vlamingen, en trouw ter de zijde gestaan door Duitsche en Neder- ;e- landsche vrienden de beroepingen inge- îi- leid en de organisatie der nieuwe onder- en wijsinrichting, waarbij men zich zooveel n- mogelijk aan het vroegere Belgische ee voorbeeld heeft gehouden, uifgewerkt ne heeft. De verdere ontwikkeiing dezer is- organisatie, namelijk die der vakscholen, sn zal de taak van het komende jaar zijn.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk appartenant à la catégorie Oorlogspers, parue à Antwerpen du 1916 au 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes