Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Bureel!
21, RUSSELL SQUARE,
LONDON, W.C.
T�l�phonai
Museum 267.
�De Stem
VOOR GOD EN VADERLAND.
uit jBelgteJ
Abonnement : Ish. 9d. voor
3 maanden. Subscription:
9d. for 3 months.
Voor de Vereenigde Staten :
ets. Voor Holland: 1
Voor Frankrijk: 2.35
Voor de soldaten : lsh.
.50 f r.
3de Jaargang, Nr. 8. (Blz. 1175-1182.)
VRIJDAG, 10 NOVEMBER 1916.
Registered at the General Post Office as a Newspaper. 8 blz.-1 J^d.
BU gebrek aan plaats moest vele belangrijke slof
tot volgend nummer blijven liggen. Men helpe zor-
gen voor nieuwe abonnementen, verkoop en onder-
steuning, opdat wij niet meer zooals nu, elk vierde
nummer tot 8 blz. souden moeten inkrimpen.
Onze "doode" Jongens.
ALLERZIELENMAAND.
Novembermaand is de maand van de doo-
den, de maand van de "zieltjes," lijk 's volks
liefdeverkleinwoord zegt, ten minste voor hen
die nog in de kerkelijke beteekenis en wijding
' der dagen en maanden gelooven, en den tijd
niet tellen met regen, of zonnedagea, met
goednieuws- of slechtnieuwswekert. met
maanden van kleine of groote geldwinst.
De Allerzielenmaand herinnert den katho-
liek aan het groote, diepzinnige en troostrijke
geloofspunt, de gemeenschap der heiligen,
namelijk aan de innige betrekking en de
wederzijdsche dienstwisseling die er bestaan
tusschen de heiligen in den hemel, de
lijdende, zielen in het vagevuur, en de strij-
dende Kerk op aarde. Dit geloofspunt is
van zoo groot belang dat het een heel ander
Inzicht geeft in en uitzicht geeft aan het
menschefijk bestaan, omdat het verruimd
wordt door den gezichteinder van het eeuwig
leven hiernamaals. Het is van zoo groot
belang in deze tijden van volkslijden en
�stervende massas, dat de protestantsche
godsdiensten, ijskoud en gillig als zij zijn,
het ons benijden omdat zij geen antwoord
kunnen geven op die angstvraag: "Wat ge-
wordt er van mijn gesneuvelden zoon? Zal
ik hem dan nooit meer terug zien? "
Vaderlandsliefde immers, dat een eindig
gevoel is, kan geen bevrediging schenken aan
het oneindig-smachtend mensenenhart, en de
vaderlandsliefde ondergaat noodzakelijker-
wijze al de schommelingen en verwikkelingen
der oorlogsgebeurtenissen, die dikwerf niet
uitgaan van louter vaderlandsliefde ofschoon
zij zich in schijnselen van vaderlandsliefde
inwikkelen.
Allerzielen'! Hier ook in den vreemde
missen wij er te veel het hoogheilige en diep-
aandoenlijke van, want de katholieke gods-
dienst ontvouwt zich hier niet met dezelfde
machtig-liturgische luister en 'plechtigheid
als bij ons.
Nog nauwelijks immers zijn de hoogschal-
meiende feestliederen der Kerk op Allerhei-
ligendag uitgestorven, of "'t klokje klept in
den deemsterenden avond lijk een zieltje in
nood, en herinnert aan endeklok en begra-
ving der dierbaren ; de regen zijpelt neer,
als tranen van lijdende zielen, en de gure
winden zoeven en slaan tegen de kerkeven-
sters. En binnen, komen de gekapmantelde
vrouwen, en de christenen in rouwe, lang-
zaam en weemoedig, en de paternosters die
tikken op de stoelen, stooren alleen de stilte.
En voor het altaar in rouwgewaad zingt de
priester de hoop-en rouwkreten van Jeremias
en Job, en de Kerk breekt wonden open en
balsemt ze weerom toe. Dat is Allerzielen-
dag in 't land, ginder over de zee.
Maar zoo telken jare Allerzielenmaand
zoo'n diepe en troostrijke beteekenis heeft,
hoe meer in dezen tijd, dat er nevens dui-
zende slagvelden, duizende kerkhoven liggen
aangelegd waar duizenden, gekneusd en
geradbraakt, versplinterd en verpulverd, ver-
koold en doorkorven, begraven liggen onder
de Kruisen !
KRUISEN.
Om 't even waar ge de oogen slaat,
hier in de blakke velden,
Daar staat een houten kruis geplant,
daar liggen doode helden !
Ze rijzen zinnebeeldig schoon
de kruisen, en bewogen
Voel ik hun broederlijken groet
in mijn mistroostige oogen...
Ze breiden, hier en daar ten toon,
boetvaardig de armen open
Lijk neergeknielde apostels, die
mirakelen verhopen.
Daar nadert niemand hier bij dag
deze ongetooide graven,
Tenzij soldaten die gebukt,
langfeheen de loopgracht draven.
Gegroet ! wie onversaagd en vrank
verkozen hebt te sterven,
Ononderworpen, naast uw zwaard,
bloedrood en bot van 't kerven.
Het need'rig kruiske daar geplant
te midden van de velden,
Het is een kruis van eere op
de borst der doode helden !
Zoo zingt de jonge schoone dichter Fritz
Erancken van uit de bloedgrachten op 't
Vlaamsche front.
Is het niet bevreemdend dat het kruis, het
teeken van den christen, het vaandel der
christelijke beschaving, voor onze zoo ont-
kerstende maatschappij toch het eereteeken
is gebleven, ten minste in het aanschijn van
den dood ! Is het niet pakkend te weten eu
te zien dat de jongens zelf uit 't hout der
streek, het kruiske timmeren op 't graf der
doode "maatjes," denkend dat misschien
morgen een andere voor hen ook zulk een
kruiske timmeren zal? O gij die voorbijgaat,
gedenkt, vandaag mij, morgen gij.
Duizende jongens, bloemen frisch ontlo-
ken in het zonneleven, liggen verwelkt onder
die kruisen, hun lichaam rood bebloemd met
wonden. Duizende katholieke bondgenooten
zijn gevallen op de slagvelden van Europa,
met hetzelfde " Credo " op hun lippen, en
dezelfde hoop op het eeuwig leven als onze
katholieke soldaten. Zooveel anderen vielen
die levend in een ander geloof als het onze,
wellicht goedgeloovig waren, of door de me-
nigvuldige werking der goddelijke Voorzie-
nigheid het'licht der waarheid en den dauw
�der genade bij hun sterven en door hun
sterven hebben ontvangen. Want deze oorlog
moge enkele oppervlakkige geesten over de
zedelijke en godsdienstige begrippen der
menschheid doen twijfelen, wie echter zich
niet blinddoeken wil voor het bovennatuur-
lijke, weet dat in het aanschijn van den dood
de wereldkomedie van den oorlog voor eiken
soldaat eene persoonlijke zielstragedie wordt.
En waarom zouden wij in christelijke ver-
gevingsgezindheid niet spreken over onze
gesneuvelde vijanden? In massas zijn zij
velen werden nooit begraven ; hun ledematen,
werktuigen en Vaten welke de heilige Geest
gebruikte, in zijn genadewerking, werden
verpulverd door het oorlogsvuur. Anderen
werden samengeworpen met haast, in kuilen
en krochten, met de handen krampachtig
gespannen in de macht der onmacht, en met
een doek gebonden over het hoofd, opdat dt
aarde die op hun nedervalt hun voorhoofd
niet bevuilen zou waarop hun ideaal spie-
gelde. Anderen liggen begraven in de lan-
den der bannelingschap en ik weet Belgische
menschen die van tijd tot tijd bloemen met
gebeden nederleggen op hun graven. Ze
slapen allen hun laatsten slaap, maar hun
zielen leven. Helaas, zooveel moeders leven
nog tusschen hoop en angst, en weten niet
of ze gebeden zeggen voor hun levende of
doode kinderen. Immers, internationale
DE VERSCHIJNING AAN THOMAS.
Naar het tweede zijluik, geschilderd door Meester Wante voor St. Bonifaciuskerk te Brussel, en onthuld
enkele dagen voor den oorlog.
gestorven, voor wat �ij hun recht dachten of
hun reent waanden. Misschien vlamde in
de meeste zielen geen haat. Oorlogsplicht
was hun sacrificie. De zielen kennen geen
geslacht, geen ras, geen natie, geen partij.
Zij zijn alle beelden Gods, wij zijn hun
nevenbeelden, hun broeders, geroepen om
samen te zijn in het huis van den hemelschen
vader. Bidden voor hunne zielen, dat is het
sublieme der christelijke liefde. In de
bovennatuurlijke opvatting des levens en der
wereld, is de zaligheid van ��n enkele ziel
gansch dezen oorlog waard en al Belgi�'s
lijden. Zoo groot in Gods oogen is ��n men-
schenziel.
Onze "doode" jongens.
O wij hebben er zoovelen te herdenken.
De tol dien wij aan den oorlog hebben be-
taald is er een hevige geweest in al de klassen
onzer maatschappij. Waar zij al begraven
liggen weten- wij nog niet: rond Luik, rond
Namen, rond Haelen, rond Leuven, rond
Antwerpen, rond Gent, rond den IJzer, in
eenzame hoekjes ter plaatse waar zij vielen,
of op gemeenschappelijke kerkhoven. Zoo-
wetten, zonder hart, bekommeren zich niet
om moeders angsten, en is de vijand meester
in het land, hij is ook meester om moeder-
harten te folteren door onzekerheid en onwe-
tendheid.
Waarom we onze " doode " jongens
moeten gedenken.
Het moge schoon en verdienstelijk en gazet-
achtig zijn welsprekende woorden te uiten
over den heldenmoed onzer gesneuvelden en
er al de gemeenplaatsige, geestdriftige of
haatheete woorden bij te sleuren,�die woor-
den vervliegen, en de graven gaan toe, zoo
dikwerf onder den gedenksteen der vergetel-
heid. De menschen immers kunnen niet
lang leven in hooge gevoelens, de zelfzucht
sluipt heimelijk binnen, en lijk helaas ae
dagen komen dat verminkte Ijzerhelden, on-.
gezien en ongegeerd, zullen op hun krukken
strompelen langs de straten, zoo zullen ook
de dooden worden vergeten, en meest wat
niet dood is van hen, hunne onsterfelijke ziel. |
Dat mag niet.
't Is een feit. Wij zien onze jongens
geern ; onze levende jongens in hun fonkel-
nieuwe khaki�en, buiten hier of daar een
verwaaide Belg die gierig en gretig geld wil
slaan uit den oorlog�we zijn altijd geneigd
om ze te helpen. Onze jongens zijn schoon
omdat zij zoo grootmoedig hun jeugd willen
als een sacrificie opdragen. Zijn ze minder
schoon, eens dat zij het sacrificie van hun
leven hebben volbracht? En sterft onze
liefde mot hun dood? Hun ziel sterft niet,
en liefde gaat eerst en meest naar de ziel.
Wij�als volk�zijn fier op ons leger van
den IJzer, dat ons een historie heeft geschon-
ken, en een overlevering voor de toekomstige
geslachten. Maar het volksleven en de his-
torie hebben deze eigenaardigheid dat zij de
gedachtenis der dooden levendig houden.
Uit strenge plicht van rechtvaardigheid en
dankbaarheid, moeten wij'als land en volk na
den oorlog, de jongens van den IJzer beloo-
neo, door voorrechten en voorkeus ; uit de-
zelfde strenge plicht van rechtvaardigheid
moeten wij de doode jongens vereeren en
helpen, en er is maar ��ne hulp mogelijk, en
��ne hulp vereischt: de christelijke ziele-
hulp.
Tusschen de jongens van den IJzer is er
zoo menig simpele soldaat, zonder maat cf
vriend, verwante of beschermeling, moeder-
ziel alleen. Naar de zulken moeten we eerst'
een hulpende hand reiken. Zooveel zulken
zija dood, niemand's vrienden, onbekenden,
glorierijk vergetenen en Verlatenen. Zij
hebben ook een onsterfelijke ziel. Niemand
bidt voor hen, omdat niemand ze kent. Laat
ons bidden voor de vergetenen 1
't Moge waar zijn dat velen door hun
heldendood, bekrooning van een h�ilig-zuiver
leven, regelrecht den hemel zijn binnenge-
treden ; 't moge waar zijn dat er een groote
zuiveringskracht ligt in den heldenmoed op
het slagveld, omdat die dood in zekeren zin
een martelaarschap is, wie echter is zoo
zuiver en vlekkeloos dat hij kan bestaan voor
den vlekkeloozen God in den vlekkeloozen
hemel !
Ik kan maar niet verstaan dat zoo weinig
Belgische menschen missen laten lezen voor
onze doode jongens. Hebben zij dan de
waarde van het sacrificie der mis vergeten?
Waarom volgen zij het voorbeeld niet na der
Ieren? of is dit toe te schrijven aan de be-
narde vluchtelingentoestanden? Ik denk net
niet, maar hier worden wij weer gewaar dat
zooveel vluchtelingen fel verzwakt zijn in
hun bovennatuurlijk leven en hun boven-
natuurlijk geloof ! Daar ligt het groot gevaar
van 't huidige Belgische nationalisme.
Het doet me zoo pijnlijk aan te zien en te
vernemen dat Belgische Clubs in Engeland,
en elders, gedurende Novembermaand, vader-
landsche bezoeken doen aan de kerkhoven
waar onze "doode" jongens rusten, en er
redevoeringen houden zonder ooit God te
vernoemen of het eeuwige leven, en er bloe-
men nederleggen, zonder een privaat en nog
minder een openbaar gebed. : Zijn we nog
katholieken, of zijn wij heidenen geworden?
Ik noem zulke heidensche betoogingen�hoe
vaderlandsch ook ze worden rondgebazuind
�ontheiligingen. Want wij, priesters, weten
dat die Jongens gestorven zijn in vrede met
God, bijgestaan door den priester, en de
rechten van de Heilige Kerk, dat zij wel
gezondigd hebben, maar den Vader, den Zoon
en den heiligen Geest niet hebben verloo-
chend. Want, Goddank, de Belg is nog geen
godloochenaar, en 't geloof van moeder,
, waarin velen als zwakkelingen hebben ge-
leefd, is hun sterkte geweest om er in te
sterven. Wanneer schetsen de almoezeniers '
ons hunne ondervindingen aangaande de
godsdienstige ziel onzer strijdende en ster-
vende jongens? Wij mogen het geloof niet
onder de koornmaat verbergen. Plaatst het
op de kandelaars, als een licht in deze
duistere tijden, van vertwijfeling en zedelijke
verzwakking.
Eert en siert de graven en de kruisen met
bloemen en kransen, jawel, maar laat ook
door uw gebeden het louterend verzoenings-
bloed van den Gekruisigde uit het kruishout
vloeien over de graven, over de lijken, over
de lijdende zielen van onze "doode " jongens.
Onze " doode " jongens leven.
Waar is nu, o dood, uw zegepraal? Onze
"dooden" zij leven in de gedachtenis van
ons volk, en ons volk voelt den polsslag des
levens dieper en feller in hem, omdat 't Teven
met de dooden de zielen verruimt.
Waar is nu, o dood, uw zegepraal? Onze
"dooden" hebben ons land bevrijd. Hunne
moeders hebben hun gezegd met den Macha-
be�r: "Riddert u ten strijde en houdt stand,
want het is beter voor ons te sterven in den
oorlog, dan ons land en onze heiligdommen
te zien ontrukt." Zij hebben het levensrecht
der kleine volkeren gehandhaafd, en door
hun voorbeeld de toekomst veilig gemaakt.
Waar is nu, o dood, uw zegepraal? Hun
gestorven lichamen 'zijn de zaden van een
nieuwe vaderlandsliefde, van een nieuwen
opofferingsgeest, van een nieuw vrijheidsge-
voel, van nieuwe eerlijkheid, met een -woord
van al die gaven en deugden, voor dewelke
een volk geestdriftig zijn bloed spaarst uit
duizend wonden, maar spaarst in gloriestralen
door de eeuwen en de geschiedenis.
Waar is nu, o dood, uw zegepraal? Zij
zijn gestorven, niet omdat gij het wildet,
maar omdat zij het wilden. Zij wisten
waarom zij stierven. Zij waren fier te sterven
voor wat zij wisten. Zij zijn wel gestorven,
in vrede met den Heer, zonder vrees voor den t
dood noch voor wat volgt; wel gestorven in
den zin voor welk hunne moeders te hui�
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.