Bareeli 21, RUSSELL SQUARE LONDON, W.C. Téléphoné: Muséum 2 6 7. De Stem uit Belgie. Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fi. Voor Frankrijk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. 3de Jaargang, Nr. 31. (Blz. 1415-1426.) ôpl.age : 10,500. VRIjDAG, APRIL 20, 1917. Registercd at G.P.O. as a Newspapér. 12 blz. 1 J^d. nrmrni—11 in nui mm in ; Het Zwijgen en Spreken van den H. Stoel. Men verhaalt, dat er eens in een Consistorie aan. de vergaderde ICardinalen drie kandidaten ter pauskeuze werden voorgesteld. Van den eenen werd gezegd: "hij is, een ge-leerd man " ; Welnu, antwoordden de kar-dmalen, dat hij ons dan onderwijze : doctus ! est, doceat nos.—Van een anderen zeide men: "hij is een heilige." Opperbest, was ! het antwoord; hij zal voor ons bidden : sanctus est, oret pro nobis.—Van den derden ging de roem : "hij is een voorzichtig man." Dat geeft den doorslag, zeiden de kar-I dinalen ; dat hij ons besture : prudens est, regat nos ! Voor de juistheid der legende wil ik niet instaan, doch zeker is dat zij op uitstekende wijze aangeeft, welke hoedanigheid meest vereischt wordt in het Opperhoofd der H. : Kerk. Nu weet ik niet in hoeverre men ! Benedictus XV. een geleerd en heilig man ; moet noemen ; hij is wellicht beide ; maar van geene eigenschap heeft hij meer blijken oegeven, dan van zijne " voorzichtigheid," I zijne "wijsheid." Dit is natuurlijk geene | wereldsche wijsheid ; en ik geef grif toe dat de huidige Paus niet altijd gehandeld heeft | naar de wenschen onzer kortzichtige pers-mannen, die juist daarom ni^, hoog ophalen van den "geleerden" Léo XIII en den "heiligen" Pius X, terwijl zij met een I schouderophalen spreken van Benedictus ; XV, dien wij met bewondering den "wijze I noemen. -* De voorzichtigheid, de meest noodzakelijke ! deugd van een Paus, blijkt uit de daden,, de [ woorden, en niet minder uit het stilzwijgen van Benedictus XV. Voor hem was er een i tijd van spreken en een tijd van zwijgen, en ■ hij heeft dien met een bewonderenswaardige 1 voorzichtigheid in acht genomen. De voor-I beelden daarvan zijn talrijk ; ik zal er slechts enkele van vermelden, naar aanleiding van pas voorgevallen gebeurtenissen. In de "Stem" van verleden week werd een schrijven meegedeeld, dat op bevel van den Paus door zijn Staatssecretaiis gericht werd tôt den voorzitter der Internationale Katholieken Con'erentie van Zurich. We-derom toont zich hierin de Paus een barm-hartige voorstander van den vrede. Hij be-! tuigt "zijn vaderlijke tevredenheid " over het "doel" dat de genoemde conferentie na-| streeft—namelijk ' "de totelkanderbrenging i der volken van Europa na den oorlog in d'en geest van ware liefde." Een Paus>, het opperhoofd van "een godsdienst van liefde en vrede," kan en mag niet anders spreken; ; hij mag niet gedoogen dat "de wet van broederlijke liefde eenigermate buiten kracht ! wordt gesteld." Doch merken wij dadelijk hierbij op, dat de H. Vader die broeder-I liefde niet verlangt met terzijdestelling van "godsdienst en gerechtigheid." Hij veroor-1 deelt natuurlijk dien haat tegen de personen, ! de groote zonde die zich aankant tegen het : goede, dat natuur en genade, aan elken mensch, zelfs den verderfelijkste, heeft meegedeeld: zoo mogen we zelfs Nero en-Luther niet haten ; maar de Paus veroordeelt geens-' zins "den haat die zich met recht tegen het | slechte wendt." Vurig mogen we daarom [ wenschen dat de volken wederom in liefde tôt ; elkander gebracht worden ; doch het weigeren om nu met de Centrale Katholieken in ge-meenschap te trs/ien, ten einde door die terughouding hen tôt deemoedig erkennen : der hemeltergende enveldaden van Duitsch-land te nopen, is niet in strijd met den ver-! sehuldigden liefdeplicht : de haat van het kwade in zijn broeder en het pogen om het : er uit te verjagen, is integendeel een blijk I van ware broederliefde : Hoc autem ipsum, zegt de H. Thomas, quod in fratre odimus j culpam et defectum boni pertinet ad fratris amorem. Te Zurich werd door de Duit-| schers en Oostenrijkers enkel het verlangen ■ tôt toenadexing uitgedrukt ; zoodra zij schuld-bekentenis afleggen,, zullen zij den eersten stap ter verzoening zetten, en dan zal het wellicht mogelijk worden, dat de katholieken der aangerande landen "zich. zullen gewaar-digen de uitnoodiging ter conferentie te j beantwoorden. Het antwoord van den H. Stoel is derhalve zeer gepast om de woorden die gebruikt worden, dochi het is niet minder wijs- en voorzichtig om hetgeen, er in verzwegen wordt. Uit het adres van aanhankelijkheid dat door Adelbert Wirz aan den H. Stoel gericht werd—en waarvan de "Kôlnische Volks-zeitung " van 1 April den tekst meedeelt— I leeren wij dat de Paus niet op ailes een antwoord geeft. In het adres werd namelijk I 00k de wensch uitgedrukt dat " de vrede aan den H. Stoel de souvereiniteit, vrijheid en I onaftiankelijkheid zou schenken, die hij ■ noodig heeft tôt onbelemmerde uitoefening ■ Tin zijn goddelijk ambt ein zijn goddelijke ■ zending." Achtereenvolgens werden al de ■ P Mi ten van het adres aangeraakt ; op dezen ■ laatsten wensch bewaart de H. Stoel het ■ stilzwijgen. De reden daarvan is natuur -I lijk niet dat hij niet evenzeer dien wensch ■ koestert, waarvan de vervulling zoozeer met ■ debelangen der kerk samenhangt, maar door ■ zijn stilzwijgen betuigt de Paus dat het hem ■ opde eerste plaats te doen is om een recht- ■ vaardigen vrede, en dat hij voorshands geene ■ setie verlangt, die hoe rechtmatig 00k op ■ zich zelf, in de huidige omstandigheden de ——^a» vredespogingen in den weg zouden staan. Overigens kan nog deze bedenking gemaakt worden: de Duitsche katholieken ijveren tegenwoordig fel voor de rechten van den H Stoel; de Maartaflevering der -Sûddeutsche Monatshefte " wijdt een aantal artikelen aan "Rome. Pausdom en iverkelijke Staat." \\ ij duiden het onze Duitsche broeders heele-maal niet euvel dat zij het onrecht aan den Paus gepleegd willen hersteld zien ; doch de nuebtere mensch zail zich ''aifvragen, of dit ijveren nu juist moet komen van 'landen, die in dezen oorlog al de rechten van andere volken en al de wetten der normaal met voeten hebben getreden. Wij kunnen be-grijpen dat de H. Stoel geen aanleiding wil geven tôt de verdenking, alsof hij het herstel van zijn recht verhoopte van degenen, die dagelijks spotten met de rechten d«i\ mensch-heid. Z\vijgen, was hier de eisch der voorzichtigheid. Hopen we, dat er weldra betere dagen zullen aanbreken. De Duitschers zijn overigens zeer voldaan over het stilzwijgen van den Paus in eene andere omstandigheid. "De H. Vader— schrijft de 'Koln. Volksz.,' 2 April—heeft in het laatste plechtig'consistorie van 22 Maart nagelaten een protest uit te brengen tegen den Duitschen duikbootoorlog." En men kan wel begriioen, dat het Keulsche Blad nu zijn lof op den Paus breed uitmeet : "De entente-machten, zoo heet het, hadden die veroordeeling toch zoozeer verlangd,— en bij ons in Duitschland heeft gevreesd, dat de l'aus misschien zijn neutraîiteit ontrouw zôu worden." Maar gelukkig de dat hij vooruit wist dat het niet aangenomen zou worden. " Eersf dan moet de H Vader o.p - ix M j k zijn hoog aanzien doen gelden, • wattneer hij practisch het zijne kan bijdiagen tôt een gunstigen uitslag." Jnist zoo: en in ons geval kon de II. Vader niet verhopen dat de Duitschers hem een goed gehoor zouden verleend hebben. Eilaas, de Paus kan spreken van ondervinding ! Met duide-lijke woorden heeft hij den Duitschen inyal in België, de Zeppelin-aanslagen op open-stiedeni, de wegvoeringen van Belgen en zoo-veel andere gruweldaden voroordeeld : doch wat heeft dit ailes gebaat? Hebben de Duitschers hunne schuld bekend, hebben zij hnn barbaarsch oorlogvoeren een weinig ge-temperd? Neen, niet in 't minst ; de l'aus was voor hen een roepende in de woestijn ; en aan de boorden van den Rijn ^chold men hem dat hij zijne neutraîiteit te buiten ging, telkens hij optrad als handhaver der wetten van de zedenleer. Doch er is een ander geval van l'auselijk stilzwijgen. dat geenszins naar de goesting %'an de Duitschers is geweest en waarover zij bitter hebben geklaagd. Had de Pans niet gezegd: "Zegen over dengene, die de eerste met den palmtak des vredes aankomt." Welnu, de Duitschers zijn voor déni dag ge-komen met een "vredesaanbod," zij hebben dit den Paus toegezonden, en zie, deze ge-waardigt zich niet eens 0111 dit aanbod met een goedkeurend woord te bejegenen ! Hij iwijgt. De "Kôln. Volkz. " geeft zich veel moeite ont het raadsel van dit stilswijgrn op ^te lossen. De Paus, zoo meent het blad,^ PUINEN VAN GLASTONBURY ABBEY. Na aangeslagen geweest te zijn door Hendrik VIII (15 34), werden alhier (in fie bijgebcuwen waarvan een hoek zichtbaar is op den achtergvond), door den hertog van Somerset U'aalsciie wevers - protestanten— gehuisvest rond het midden der 16de eeuw Voor een deriig jaren lileef het een " Belgian Refiigees Home." Eerstdaags hopen wij er eene studie aan te wiiden. Met de welwillende toelating der firma judge, Haslings. Paus heeft gezwegen : "een steen is ons van. 't hart gevaUeri, en wij zijn nu weer genegen om rechtvaardig over hem te oordeelem." Ook bewonderen nu de Duitschers den Paus, om zijn " standvastigheid," zijn "mannen-moed, w^armee hij zijne kerkelijk.e plichten volbrengt en de voile waarde zijner hooge-priesterlijke functie in eere houdt." Doch, zoo meent de "Kôlnische," nu is het de beurt der Entente om ontevreden te zijn over den Paus ! Ik meen dat zij zich hierin bedriegt : wij kathoîieke Vlamingen, althans, stellen voorop, dat de Paus in zijn spreken en zijn zwijgen steeds te werk gaat met de grootste voorzichtigheid en zich niets anders ten doel stelt dan het welzijn der volkeren. Het stilzwijgen van den Paus over den duikboortoorlog behooren de Duitschers heelemaal niet uit te leggen, alsof het eene goedkeuring gold ! De steen die den Duitschers op 't harte lag en hen deed beven voor een veroordeeling, zal wel een teeken zijn, dat hun geweten niet heel gerast wasi, en het stilzwijgen van den Paus staat niet gelijk met een absolutie. Met een weinig nadenken begrijpt men heel goed, waarom de Paus niet openlijk in een consistorie "den " Duitschen duikbootenoorlog ver-oordeeld heeft. Want dit strijdmiddel is in den oorlog op zich zelf niet afkeurenswaardig, wanneer het namelijk gebruikt wordt met in-achtneming der internationale wetten en de rechten der menschheid. Men kan van den Paus niet verlangen dat hij met eenige korte woorden eene uitspraak doe voor gevallen, waar ingewikkelde wetten mee gemoeid zijn. Overigens, de Paus heeft reeds duideli'jk ge-noeg en herhaalde malen aile vergrijp tegen de geheiligde rechten der menschheid ver-oordeeld', en waar de duikbootenoorlog deze schendt, kan het stilzwijgen van den Paus voor de Duitschers geen vrijbrief zijn om voort te gaan met hunne booze praktijken. Misschien heeft nog eene andere beschouwing den H. Vader doen besluiten om geene nieuwe veroordeeling uit te spreken. "Ook voor den Paus, zegt de ' Kolnischc.,' bestaat er eene gezonde realpolitiek..." Hij heeft ons vredesaanbod niet openlijk ondersteund om- vreesde ontstemming te verwekken bij de Entente-mogendheden, doordat hij de plannen yan hun offensief kwam dwars-boomen... Iiij voorzag dat zijn poging niet lukken zou. Wij geloo.ven dat de reden van het Pauselijk zwijgen niet zoo verre te zoeken is. De Duitschers hebben van 't begin van den oorlog menigvuldige staaltjes van loosheid gegeven ; 't was eene aaneen-schakeling van meineed, bedrog en leugen-taal. Zulke menschen kan men niet be-trouwen. De Paus zal zeer goed begrepen hebben dat een "vredesaanbod"—waarin geen vredesvoorwaarden vermeld werden, dat vergezeld ging van een boffen op zege-pralen en van de keizerlijke bedreiging : "Wee, zoo de Entente zich niet onderwerpt " —eigenlijk geen vredesaanbod " was, docli een slimme oo,rlogstreek om het Duitsche volk tegen zijn vijanden op te maken. De Paus heeft dit ~el begrepen, en hoezeer ook den vrede verlangend, heeft hij het swijgen bewaard. Dat was wederom het voor-zichtigste.Tegen eenige volzinnen van de "Koln. Volksz. " moeten wij protest aanteekenen. Het blad doet het voorkomen alsof eene Pauselijk e veroordeeling van oorlogsprak-tijken zou ingaan tegen 's Pausen neutraîiteit, die bescho.uwd wordt als "een plicht." Daarmee zijn wij het niet eens. De Paus heeft in zijne wijsheid geoordeeld dat het hem pastte neutraal te blijven, dewijl hij Vader is van. vele kinderen die strijden in de verschillende legers. Daarom houdt hij zich niet bezig met de politieke geschillen der Mogendheden die dert oorlog hebben ver-wekt. Hij kiest geen partij. Maar de Paus is tevens de "handhaver der zedenleer," zooals hij zich zelf noemde in zijn eerste consistorie, en dit geeft hem het recht, waarvan hij meermaals gebruik gemaakt heeft, om, waar hij zulks noodig acht,, veroor-deelingen uit te spreken van oorlogspraktijken die strijden met de zedenleer; en zoodoende gaf hij zijne neutraîiteit niet op. Men rnerkt al te goed dat de "Koln. Volksz. " den. Paus enkel beschouwt als een goeden Samaritaan en als e<. n " hoogepriesterlijkc " versi,§rse_l van het Vatikaan, maar niet aïs den Leeraar der volken. Met den oorlog heeft zich de Paus niet te bemoeien... Dat zou de Duitschers- kunnen hinderen.-—Zulk eene stelling loopt uit op scheiding van godsdienst en moraal. Hier komt het libéralisme om den hoek gluren. Léon Maury. —O jongçns, leert denken. Denfcen, dat is peinzen, al zwijgen, al hoo-ren, al zien., al kijkien. Denken dat is gedach-ten beroerem, opanplooien, uiitduwen, ont-wikkelen, orutzwâchtielein,, oinitbunselen,: onitbol-steren. Denken diait dis biegiinselen, grond-waarheden, lievernsdingein, o.nitspinfnen, wiklken en weigen, tôt mc-in zi'et hoe allies ineemzi't, tôt men ee,n iiuin word't vain gedachtein, een veirsitandiig, denkend memsch, eem mani met één gedacht, lomwrikbaar, maar met een breed en Maar, gedacht dat iievansleidiing geeft voor de leveiniswajarheid tegienover die levensleu-gen. Denken,, diait is goeni theorie, geen ma-thesis, geen weitenischap, geem droomerij, geen fantasie, geen senitimenrtaliteilt. Denken is de eerste, de hoogste eigenschap dier ware menschelijkiheid. Denken, in dezera zin, is de uiting v,am een volledig menisch, ndet van een half mensch of een drie-kwart menisch „ Helaas, de nneeste menschen denken niet. Zij laten de dienkkrach't roesten in- zich, en zij sterven zonder zich ooit zichzelf te heb-Qçn gevoeld. Zi j ihai)b©ri oog-e'n an zien ouiet. Zij 'hebben ooren en hooran nielt. En toch de wereld ralt en boit voort, spijts 't kleirn menschenvenstand en de vele dommighiedien der mienschen. 't Is een bewijs voor 't be-staan vain. God, die het raderwerk van, die werald riicht en regellt m de m<ensche3ijke bokkesprongen terugsiliâat ira de harmonie van het geiheel. Veel menischen peinzen diait zij denken. Veel prafen voot hen is denken, overal zijn iLciak in slaaini dat is de/nlkein. Hat ©erstt© en het laatste woord hebben, is denken. Helaas, zij l'aiten zich depken. Zij zijn napraters,' tweediehandnieuwsivieritolkers, gazettemzeeve. raars. Een massa mieoschen peinzen dat zij denken' omdait zij in, leen hooge biediening zijn. Zij zoiuden moeten; dienlkien, dat verstaan zij, en daarom willen zij doen, alsof zij denikem, an diaarom willèn zij diat iedereen. denke vain hen dat zij deinken. Wat heeft een hooge bediening in onzen, tijd toch te doen met het denlkiem? Leven we iniet in een tijd dat do kvvaikzalvers den oppergaai afschieten, .en da.t al de giaaien dan o.ppergaadkwaïkzalve'r toe-j'iucheln: met hun gelanoiatter. 't Is juislt lijk dat paar officientjies dat me gisteren op demi frein wilde wijsrnaken dat zij ges'tud'eerden wanen, en, bij den IJzer, het parvenuschiap sprak uit el!k v,ani hum woorden, en ze kraakten ze hu,n leu,geins, erger dan de piotten de luiaen krakem op elkianders xug. W-at is het leven todh hard, voo.r wie, melt de hand op het hart, in liât licht der wa>a.rheid wiandelen wil, e.n onomkoopbaar de waainheid dieman wil! Joingeins, leert denketo'! Hoe? Met uw gezorad venstand, met uw boereverstand, zeggan ze in ^t A^laiaimsch, E,n boeireversitand, dat is geen m'iisprijzende naïaim., ver van daar, want 't verstiand v,an een boer is gezond, lijk de verschgeploegde grond, lijk de geboothamerdfe avondihemel, lijk de zoelige wind, lijk die groene tarwe, lijk de gele oogst, lijk het -bloeiende vlas, gezond, dait wil zegigan, niet gemaakt, niet kunsitma-tig,, niiet overdreven, niet overwerklt, niet miis-vormd, ni'et afgebed'eld, niet mageaa.pt. Dat versitiand hebt gij allen ; steekt het niet besoh a'amd_ in uw zak omdiat grootie persiooia-gies of klei'ne luidjes die grootsch doen, huai zoo gezegd gxooit verstand op h n,n neus of op huni toinig dragen. Als ge 't beter verstaat, k zal zegg.en dat 't boereversitiand van vredes-tijd is 't piotteiiversltaind vam oorlogstijd. D'eze oorilog is eem tijd om tê denken. Tein eersitle, ornd'at er veel tijd overbUjft om te dertklan; ten twaede omdat 't hart van de weneld en de menschen nu willen» nil'lens ligit bl'oio'tgewoeld en veel sitof levert tôt nadenken ; ten darde omdat dag op dag de gedach-ten wordeiî geschommeld van de eene wind-streek naar de andere ; ten vierde omd.at ge allan roezemoezig onder elkandier leeft met elk zijn eigan gedachten, aarutrekkend of af-stootend. En diaariom, omdat g? verstand heblt, zeg ik, leert denken. Anders zouden. er wel veel jongems peinzen dat zeniet kunnen denken, dat demkein geen kolfje is naar hunno hand, geen spek voor hun bek. Ze zijn iraniens gewooini voor diorn on dwaas en ezelach-tig u'itgiasebold'en te worden. Ze moeteni 't wél gelooveni dat ze dom zijin, of gelooven zij het niât, mien zal het hun doen gelooven, met ze te werpen met pak en zaik in den bak ! O démocratie der twintigste eeuw ! O socialisme miet al uw vertoooQ ! Morgem, zeggjelni ze, zal er vrijheid, gelijkheid, broe- . derliijltheid bestaan tussohen al de natien. en al de mensebem eji ondertusschen worden de jongens uit hat rolk voor dom en dwaas uit-gesohoildan. O Intarnationalon, van de wereld ! ze razen tegen 't monster va,m het militarisme, 't mo-at den kop af en, in elk leger groeit dat militarisme, zichtbaar a-an.. On*-opho'ude'lijk wordt het vierstand van den voltejiongen geknakt, en wordt aile eerbied voor de parsoonilijkheid gediood, terwijl men schreeuwt em tient op 't Duitsche oorlogsma-chien dat manschenlichamein eet, en men

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.