| Ferste jaargang No. 335 Dinsdaé, 25 Movember 1915 & Cent. DE VLAAMSCHE STEM I t?n volk zal niet vsrgaan! ALGEMEEN BEL^SSCH OÂGBLAD Eendracut maskt mac h t. DJRECTIE EN REDACTIE: PALEISSTRAAT 31. bovonhuis, AMSTERDAM. Talefoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Dr. RENE DE CLERCQ en Dr. A. JACOB. AiiOM.EMENTSP.RIJS (bu vooruitbetaling): Voor Nedérland per jaar clil « 50 — per kwartaal gld. 1.7a — per maand gld. 0.75. Voor Belgiii, Engeland, Frankriik en aiidere landon dezelfde prijzen, met verhooging van verzendmg»koste;i (2U cent per nummer), /% A DYEE.TENTIES 20 Cent per regel. F BERICHT. ( Noveinùer af is do explaltatie van het y De Vîaamsche stem" in handen van een ÏL'Vlaamsche vr.enden. het collece der LIQUIDATEUREN "Vaansluitins aan bovenstaand bericht deelt JDirsotie mode dat „Da Viaamscho Stem" " , jn den geest en met rto bedoelingen dia ubhin seleld tôt de oprichting van het blad, ,, wordon voortsezet. De namen der Redacteu-aan wier handen de leiding van ,,De mamsohe Stem" biijft toovertrouwd, zulien trouwe en nlet versagende vrlenden in «Mndcren, daarvosr een vasten waarborg zijn. """ DE DIRECTIE. fezoé toeetsm!cn saar lia veiligs mer biilea. ffaar recht op vrije lotsbestemming heeft in deze oorlog door haar lijden €ii strijden je bevolking der Belgiese gewesten glansrijk bevestigd. Een gewichtige taak, het kiezen der toe-iom6t-bauen, wacht haar tans. jlet doel is duidelik : in aile landsdelen, jn Ylaams als in Waals België, ontwikke-ing 011 verhoging der volkspotentie. Duide-i zijn ook de onafwijsbare voorwaarden : jezon'de toestanden naar binnen, veilige tœstanden naar buiten. Duidelik is even-eens, dat vermeden moet worden, wat aan deze voorwaarden afbreuk doet. Dat' het België va-n voor de Oorlog in li€t Noorden zo hoogst ongezonde toestan • m vertoonde, waa een gevolg, het wera hier reeds betoogd, van de krachtens h«fc centralisatie-beginsel van 1830 doorge-;oerde verfransing. De overgrote meerder-fceid: der Belgiese bevolking was door deze verdenjelike toestand ontkracht. Verzet «r tegclji, rechtmatig verzet-, was ontstaan. De becireigde verfransten deden een beroep <p het Zuiden, tègen het Noorden. De bin-Mulandse rust moest ten slotte aldus ern* stig iu gevaar worden gebracht ; ook het prestige en de weerstandskracht van het land, die bij een innerlik verdeeld rijk uiteraard gering zijn, Het belang van Nieuw-België eist, dat met centralisatie en verfransing wordt ge-kiokén, dat de binnenlandse ziektekiemen van vroeger uit het nieuwe organisme worden geweerd. Voor veiliffe toestanden naar buiten, zou-der welke een duurzame binnenlandse bloei ondenk^aar is, moet onze nieuwe internationale status borg staan. Steeds cp de voorgrond moet staan in ons béwuatzijn, bij het- behandelen van deze ftatus, dat België is geweest door de eeuwen heen een door de Mogendheden aan Mander betwist gçbied. Het zal dit ook blijven in de toekomst, zolang zijn geogra->0 ligging haar eeuwenoude internationale betekenis bewaart. Vijf en tachtig jaren lang werden de buitenlandse intrigues in bedwang gehou-dcn door onze Neutraliteit. Wordt de On-îijdigheid opgeheven, zo wordt België een aan aile zijden open strijdperk voor de «lkander bestokende buitenland9e invloe-den. Ook doordat, bij eventuëel handhaven der taal-centralir-atie, van de taalstrijd ^°or het buitenland op sluwe wijze kan Worden partij getrokken, wordt het gevaar, fat het tôt a/cute konflikten in West-IwopQ komt, vçrgroot. Tegelijk wordt de Vfi'igheid van het eigen rijk, en hierdoor ^ :ekerheid van zijn bloei, verminderd. Neutraliteit integendeel waarborgt Bel-pë een duurzamer veiligheid, Europa en d0 wereld een duurzamer vrede. Dr. A. JACOB. De Belgische Ziel. ÏQ de Duitsche pers trappen sommige '«den mij tamelijk onzacht op de teenen. Aaustoot hebben zij genomen aan mijn in-tend artikel over Zelfbestuur. ûaarin stond o. a. te lezen : «Onze politiek is misschien „importunis-; zij ig althans de eenige oprechte en eerhjke, de politiek der trouw aan zich zelf. iiW'ant wie trouw aan andereu wil b-j-0veni moet eerst en vooral trouw zijn aan Vgçn Wv.zen. \i willen oprichten een zelfstandig j^??eren een vrij en onafhankelijk n^laanderen's Autonomie zal aan Belgiô's oevereiteit geen afbreuk doen. itOp staatkuudig gebied kan België wel eene andere roi dan die van struikelblok |ervullen. België moet zich zelf een be-^Idelaarstàak voorschrrfven, als middel tôt volledige ontwikkel'eu der beide volks-gepsten, in eendrachtige Unie. Eendracht Blet ïeggea; aooals de toestajid_Yroeg8r ■*. •' * •- * -r -•Anitir m roi ■[ ■■ was: overwicht van het een op hetandere, onderdrukking van het eene door het aDdere. Tôt een onderdrukte moet men niet van eendracht komen praten. Zulke eendracht baart geen macht, wel het tegendeel. Waar in een lichaam de eene ! helft het natuurlijke voedsel aan de andere onthoudt, sterft nietalleen deze laatste, maar het geheele lichaam. Aan Vlaanderen's onderdrukking gaat Wallonië zelf mank: en dat is de Belgische ziekte. „Maar geef aan den Vlaming wat hem toe-komt, het natuurlijke voedsel, het geestelijke ' bloed; en Wallonie zal zelf herademen, en beide volksgeesten in België zulien herop- I leven als bij tooverslag. ,,Er is een Vlaamsche geest en er is een Waalscbe geest. Belgische zieligheid.... maar laat ons ernstig zijn." Het kwade humeur der Duitsche bladen over die gezonde en redelijke taal is het beste teeken van de vaderlandsliefde die ze mij heeft ingegeven. Te Havre zou dit toch een heugelijk nieuws moeten zijn | en een goed teeken, waardoor op hunne beurt de Eegeeringskringen zouden moeten tôt inkeer komen en tôt besef der waarheid 1 * * * J Uit de Duitsche commentaren door dat artikel uitgelokt blijkt het intusschen dat j men over den Rijn voorloopig goed zal doen j den onlangs verstrekten raad van den be-kenden philoloog Ulrich von Wilamovitz— MoellendorfF op te volgen: namelijk de andere Germaansche talen (Zweedsch,Noorschf ' Deensch en Nederlandsch vooral, dat van deze laatste door de talrijkste bevolking wordt gesproken) behoorlijk aan te leeren. • De Duitsche journalisten schi]nen niet op | de hoogte te zijn van de fijne schakeerin-gen onzer taal; weten althans niet dat ons zieliq niet hun seelisch beteekent. In haar verslag van het. bedoelde artikel dicht de Berlijuer Post mij de meening toe . dat er eene Belgische ziel zou bestaan, en ; kritiseert vervolgens : „Deze Belgische ziel heeft nog geen nlensch ontdekt, noch in het politieke leven, noch in zeden en gebruiken, noch in de kunst. Zij is een veriegenheidsprodukt, zoo goed als de Belgische Staat." En de lYl'gliche Bundschau spot: ,,De Belg.sche ziel is in aile geval een uitvindsel van Dr. Brûlez." * * * Ik houd staande dat er wel een Belgische ziel bestaat, maar voeg er dadelijk aan toe dat zij verdient eerstdaags ter helle te varen ! ; Inderdaad, Post, gij hebt overvloed van j gelijk : Zij is niet te vmden in het hoogere, maar in het lager menschelijke. Daarom ook sprak ik ironisch van Belgische zieligheid. Daar ligt inderdaad de oorzaak van het kwaad : Daarom voelt, bij het eerste kon- j tak.t. de Hollander zich vcornamer dan de' Vlaming. De minder-waardigheid van de Zuid- tegenover de Noord- Nedërlander op bijna elk gebied is te wijten aan zijn verbeule-manst zijn. 5 Ik erken daarmede en wilde trouwens niet ontkennen dat het Belgicisme invloed heeft gehad op ons Vlaamsche wezen. Maar j met aile oprechten hoogstaande landgenooten ' acht ik dien invloed verderfelijk, . De Belgische ziel is een parasitair onkruid, ! datenkel en alleen daar woekert waar de anders door zich zelf zoo vruchtbare Vlaamsche grond vetbemest is met Staatsvoorrechten. I Overal elders zijn er slechts heel flauwe sporen van haar bestaan, sporen die er dan nog kunstmatig zijn aangebiacht: Geen kind in België kan totaal ontsnap-pen aan den suirgestieven invloed van feestjes en prijsuitdeelingen met dreunende Brabançonne's. Geen jongen kan ontsnappen aan het val-sche pathos van den schoolinet ster over de roemrijke (?) omwenteling van 1830 en aan den kieurenden invloed van een tendentieuse geschiedschrijverij. Geen man, in het dageliiksche leven, kan zich' onttrekken aan de autoriteit van de administratieve routine; aan de menigvuliige opschriften op aile ambtelijke stukken, op belastingpapieren, op munten, postzegels, enz. . . Geen onzer ook ontgaat dien bedriegolijken invloed, tôt in hem het kritische besef ont-waakt door de tegen s tell ing en h^t onver-mijdelijk in botsing komen van zijn Vlaamsch wezen en zijn Belgisch on wezen. * * * Het merkwaariige inderdaad aan de Belgische ziel, wier bestaan wij niet kunnen of wi len ontkennen, is dat zij een brouws> l is van de vreemdsoortigste minderwaanligheden. Daarom is het hoog tijd uit de w jreld te helpen een monster dat aan den gezonden Vlaamschen volksgeest het natuurlijke voedsel onthoudt en de geestelijke bloedsomloop in de Vlaamsche gemeenschap stremt 't, Geen onze alzijdige ontvoogding belem-mert, moet uit den weg, al zat het vergif ons al in het bloed. Laat ons het mes zetten in het rotte vleesch ! Dat deze operatie pijnlijk is en zijn zal, spreekt van zelf. Maar laat ons haar moedig doorstaan met hoop op beternis. • • • • In aile geval is Duitsche Schadenfreude misplaatst bij deze bekentenissen. Mr. Dr. L. BRULEZ. Jislsch Siemmsn". Met 1 November verscheen in Holland het nieuwe maandblad „Dietsche Stemmen", tijdschrift voor Nederlandsche stambelangen. Naar het prospectus luidt, is het opgericht om in deze voor den geheelen Nederland-schen stam kritieke ure het zuiver Nederlandsche standpunt te belichten. Het besef Yaq dô diiDgQndo ûoodîîiielijklieid om het Nederlandsche volk te wijzen op wat aan de internationale vraagstukken voordelevens-mogelijkheden van den Nederlandschen stam onafwijsbaar is verbonden, heeft tôt de stichting van het nieuwe tijdschrift geleid. Nu in Vlaanderen en Zuid-Afrika de Nederlandsche taal en het Nedeilandscb volksbestaan ernstiger dan ooit met onder-gang worden bedreigd, is het eisch, dat luide en onverveerd de Dietsche Stemmen weerklinken ter verdiging van eigen taal en eigen volk. i De „Dietsche Stemmen" willen niet zijn het orgaan van een groep of partij. Al wie ( voelt voor het Groot-Nederlandsch belang en strijdt voor de levensrechten van ons volk, onverschilii'? of het Hollandsch, Vlaamsch of Afrikaansch heet, s ide Redaktie welkom. j Do medewerkers zijn vrij in hun spreken en blijven vrij in hun handelen. Geen band bindt hen dan alleen de liefde voor eigen taal en eigen volk. De lei Jing van het nieuwe tijdschrift be-rust voor Zuid-Afrika, bij prof. dr. H. D. J. Bodenstein, hoogleeraar in het Zuid-Afrikaansch recht te Amsterdam, enjhr. dr. ! C. C. S. Sandberg, gewezen staats-secretaris der Transvaalsche Republiek ; voor Vlaanderen, bij dr. E, e né de 0 1 erc q en E. H. Rietjens; voor Nederland, bij F. R. 0 o e r s F.zn, mr. W. J. L. van Es, C. Gerretson. Onder de medewerkers staan vermeld, benevens talrijke Hollandsche politici en ^eleerden (o.a. prof. B o 11 a n d), verschei-lene Atrikaauders en een veertigtal der meest vooraanstaande Vlaamsche namen. | • Op dit. laatste vestigen wij met nadruk de aandacht. Er is in de laâtste maanden heel wat te doen geweest over verdeeldheid in j het Vlaamschgezinde kamp. En van teeke-nen die er op wijzen, dat de verschillen die de Vlaamsche bewegen dreigden uiteen te slaan, eerlang zulien zijn bij'geleg \ Van de nieuwe eendracht lijkt ons de druk ce mede-werking van Vlaamsche zij le aan het nieu-wen tijdschrift een verheugenot voorspel. a» i gy-»-<ffiiiii ïiliSÉiSMili il M Front. Onzen leider, Dr- René de Clercq, kwam van. het Front, van de hand van een-Vlaamsch soldaat, het volgende schrijvent in het bezit. Het w'erd hc'm namtns ten i talrijke groejt soldaten toegestuurd. Geaohte lieer René De Cdercq. Dit woord van eenige Vlaamsche soldaten weze UE. een aaniuoediging m uw edel pogen, weze UE. een steun in den laster- 1 tocht die van allerwegen UE. omringt en bes'tormt en vellen wil als een fiere banier die duizende harteoi lioognouctt3 ae gemoe-deren viert, de armen staalt. Dit woord weze tevens een aan-de-kaak-stelling van wat vijandige bladen, met ge-veinede verontwaardiging, naar aile wereld-deelen uitbazuinen: ,,dat de soldaten in de loopgraven er anders over denken; dat zij aile partijzucht, aile taalstrijd, willen onderdrukt zien ; dat er daden moeten zijn, geen woorden!" Ja ! zoo moet het zijn en zoo was het inderdaad, totdat onze lank-moedigheid eindelijk getergd werd door heb aanhoudend vreugdegeroep: ,,ll n'y aura . plus de Flamands après la guerre, door i de fransch-aanstelleri], de Vlaamsch-ver- ' acliting, en daardoor het geeselend achter-uitsteken onzer taalgenooten door die hee-ren zelf die nu zoo hoog het woord voeren in naam der Eendracht. Deof biijvend voor het aandringen der gezonde reae, voor smeekingen der vaderlandsliefde, bleven zij voortgaan met hoog-hartig in 't publiek onze Vlaamsche rechten te miskennen, tôt bloedens toe onze nationale fierheid te krenken. Wij leden echter in stilte, en braehten aan het Vaderland dit nieuwe offer, die zooveelste blijk van vaste trouw. Doch anti-vaderlandeche en beginsellooze onverdra^gzaamheid sloeg uit in een verraderlijke lastsrt.ocht. H^t bewind zweeg, of liever: deed mee in deze laffe aanranding. Maar V lami^gen zich niet slachten als schapen ! Nu werd verder geduld lafheid. Ja, gansch alleen zulien wij vechten ! Onze verstrooide krach-ten zulien wij oproepen en oorlog voeren op leven of dood. Dit heeft ons eens te meer getoond hoeveel ons Fransohgezinde bestuur — dat zich zoo gewillig — en zoo 6chijnhei-lig — als Vlaamsch-lievend uitgaf, ons be-trouwen nog waai'dig is. Wij da<nken het erom. Nu toch hebben wij de vaste overtui-ging dat wij met zulke "(vijandige) hoofden onze idealen niet kunnen bereiken, maar dat daartoe een Vlaamsch zelfbestuur de eenige en eeuwige grondslag moet zijn. Eerst dus na^liet ontdekken dier samen-zwering, in het duister gesponnen en door-gevoerd, tegen ons vrije volksbestaan; eerst na het vatten van den sluipmoordenaar die ons de keel reecls wurgde, eerst dan hebben wij ons verdedigd en te weer gezet. O ! moest gij weten hoe de soldaten er over denken ! wat verbeten woede er sohuilt en kookt in de harten van zoovelen, omdat zij niet 6preken kunnen of niet spreken mo- | gen, omdat anderen niet luid genoeg spreken. Wij die beefden bij het vizioen der naaste bsvrijding ; wij die er fier op gingen dat zooveel dirVenden onzer makkers ook en eerst voor Vlaanderen sneuvelden ; die j steecls moedig leden en streden omdat één j beeîd: België, maar Vlaanderen eerst, ons l met geestdrift bezielde! Ons bloed kookte | van verontwaardiging en onze arm was tôt : wraak gereed bij dit laf verraad — want verraad is het vanwege onze Waalsche landgenooten, verraad vanwege onze regetrinq. Daarom willen wij volkomen eerherstel en oirvoorwaarde! ijke bevrediging aller eischen. Het gedrag onzer tegenstanders laoot. atekeyrd worien, Kan staatswege moet eene stellige verzekering i komen dat, bij de vredesconferentie, ons < Vlaamsche land ongeschonden zal blijven, j 1 en onbeschaduwd door vreemde rassen ; dat 1 daar onze Vlaamsche taal, onze Vlaamsche J rechten, onze Vlaamsche Stam zal geëerbie- j 1 digd en verdedigd worden ; dat na den oor- ■ 1 log wij eindelijk een leven zulien beginnen i vol vrijheid, vol blijheid, vol zonne en bloei 1 voor al onze Vlaamsche krachten in kunst, < in wetenechap,. in maatschappij, door vol- i komen vervlaamsching van onderwijs en bestuur. Daarom moet nu gestreden worden met ^ de pen. De schikkingen, de regelingen voor later moeten voorgelegd worden, nauwkeu-rig gewikt en gewogen, gekeurd en het beste uitgelaiipt. Zooa.ls wij de toekomstige toestanden van Belgiës handel en nijver- 1 lieid bespreken, moeten wij onderzoeken wat voor ons het voordeelig9t is : Staten-bond of Bondstaat ; hoe wij de Vlaamsche Hoogeschool zulien inrichten, enz. Daarom moeten al onze krachten te weer ! en te wapen geroepen worden, moet al onze leefbaarheid zich ten sterkste ontplooien in het stoffelijke en in heb verstandelijke ; overal: op het front, achter het front, in het bezette Vaderland, in de landen onzer vluchtelingen. Verspreidt, bidden wij R, verspreidt, uwe gedaohten aan het front. Wachtende geesten zulien die gretig opelor-pen ; onbestemde geesten zulien uwe rich-ting volgen : de vijand zal er door verzwak- 9 ken. Heb hier een dageljksçhe venter van S uw. blad... of sticht hier een blad met dezelfde redaktie of dezelfde strekking als ,,De Vlaamsche Stem". Want franskiljo-nisme, dagelijks voorgestaan door zooveel | Fransche n Belgische bladen, woekert hier vrij, ten grootsten nadeele van onze Vlaam- 1 sclie gedachten.,,Z)e Belgische Standaard" is •te halfslachtig, soms te droog en te abstract voor soldaten, de Vlaamsche toestanden ^ maar eventjes van verre aanrakend. ,,Ons Vaderland" is lage geldklopperij, van niets J sprekend, dwalend en los als de wind. ,,Ilet Vaderland." voert propaganda tegen 0116, al heeft het den schijn van met ons te zijn. Dit afkookseltje der Franschgezinde XXe 1 S. lusten do soldaten niet. Met zijn kreu- ( pele, oude, afgetobde taal — een allemans-gerief —, met zijn overgeplante nieuwtjes van bijna twee bladzijden, met zijn ver-taalde hoofdartikels — als er zijn — doet dit blad de Vlamingen oiieer en last aan. ' Dit is het bladje der oude lnidjes — versle- -ten en zenaei kracht, zoetjes wegdomme-lend in den rustigeu oververwarmden kring hunner alledaagschheid, onbekommerd en ( onbekend met Vlaamschen strijd, Vlaam- i sclie Beweging, en die liever niet gestoord , worden met al dat gedrang en lawijd rond- i " om de Vlaamsche taal, de. Herleving van I . Vlaanderen ! Al is het bladje gedachten- en ' zouteloos toch kan men een 6trekking erin ( raden: Den Vlaming van tijd tôt tijd een beentje toewerpen om zijn bekrompen ' geest bezig te houden en af te trekken van | de Fransche samenzwering die van dag tôt | -dag groeit, zich immer uitbreidt, zijne toekomst ondermijnt altijd verder, en weldra . zal doen de lucht invliegen, reddeloos. Zoo ongeoefend zijn wij niet om het gevaar met ) te bemerken. Wij spuwen dit blad uit als ' lauw water — want lauw wrater maakt ons ziek. Wij zijn jeudig en bruischend van * krachtig leven. Wij willen strijden voor hooger en ei^en bestaan. Daarom vragen ! 1 wij kloeken kœt, en alleen ,,De Vlaamsche j 1 Stëm" het blced der Vlaamsche harten, | 1 het voedsel der Vlaamsche borsten. kan ons 1 dit geven. Sticht hier een Vlaamsche boe- ! ' kerijy een Vlaamsche boekhandel — want de minste Vlaamsche geestesontspanning , : moeten wij hier dcrvçn. Tlet Vlaamsche ' leven sehijnt hier dood, hier — o misdaad ' — bij Koning en bestuurders, hier tusschen c onze beperkte grenzen, midden een ver- ( franschte officierenwereld. De Vlamingen worden uitgemaakt ak doodarm aan hoo- ^ gere beschaving van woord en schrift, als . niet bestaande vergeten en uitgescholden. Gij hoofdmannen en leiders in onbezette -landen, gij die vrij uw woord spreken kiint, die boeken in overvloed bij de hand hebt en onbekommerd uwe beide handen aan de Vlaamsche Hersmeding wij den kunt, gij kunt en moet dien rampzaligen, ontaar-denden toestand veranderen. Zet het 1 Vlaamsche leven meer leefbaarheid, meer . ^ beweging, meer ruimte in de open zon bij, | -door Vlaamsche uitetallingen, Vlaamsche ( boekhandel, Vlaamsche boekerijen, Vlaam- | ^ sche journalistiek, Vlaamsche oonferenties, ! f Vlaamsch tooneel. Doet een oproep tôt. aile l warmvoelendey onbadtzuchtige• vakmannen 1 en deskundigen. Dringt aan bij de Regee- j ; ring op rechtmatige hulp en steun. Zooals j ] zij B o t r e 1 tôt muzikale voordrachten op het front teeliet, kan zij dit met des te j meer ijver toelaten aan onzen gevierden 1 Hullebroeck, die tevens een kind van den lande is. Doch het meest zouden -wi j ons verheugen kondet Gij zelf ons eenige ' van uwe zoo hoog geprezen vaderlandsche gedichten doen hooren, ons eenige Vlaam- 1 sche aanmoedigingen toespreken. Is daar bij u niet eene welwillende tooneelmaat- 1 sehappij die den geest onzer soldaten — 1 zoolang reeds snakkend naar eenige ver- ^ kwikking, — zou verlustigen en verheffen ] met wat .puike stukken. Hier moeten wij i nogmaals dulden dat Fransche maatschappij en ons den baard afdoen. Komt met een J léger van artisten en getuigt door uwe daden dat de Vlaamsche levensbronnen, alhoewel 1 tijdelijk gedoken, krachtiger springen en overvlœdiger vloeien dan ooit. Zoo zult gij hier, aile Vlaamsche krachten, door den 1 oorlog uiteengedreven, scharen rond ééne banier en ,,Eendracht baart Macht" — ver* l schil van middelen is er misschien wel, maar ' bij allen is toch maar één doel : de bevrij- I ding van Vlaanderen. Maak van die eenige gelegenheid gebruik om Vlaamsch te spre- ( ken, om over 't Vlaamsch wezen te spreken. ; Nooitf nooit meer zult gij gunstiger stonde ] kibiiji om. e&ik de sol^idk m am hfi. 4e- . tuur uwe stem te laten hooren. Door de rngheid onzer grenzen, door het innig ver->ond waarin bestuur, leger, burgerij nu even moeten, kan het niet anders. Nooit neer misschien zult gij zoo dicht bij het Lart en het hoexfd en het volk van ons land even. In <dezen korten oorlogstijd kunt gij neer bewerken dan wn jaren lang met aan-loudend zwoegen verl. ^gen hebben. Want: ' xij zult aan onze da ire solda^ties irrmT neer moed en fierheid geven die hen aile rerdrukking en krenkiug hunner rechten — nu en na dén oorlog, lastiger zal maken, Jwe 6tem zal klank hebben en gehoord vorden in de officieele en militaire wereiu, tan de ooren klinken van onzen rechtgeaar-len Koning zelve. Zoo zal blijken aan de ►ogen van grooten en kleinen dat wij niet lood zijn, en zeker nog niet geschikt om e sterven. Zoo denken wij, soldaten in de loopgra-ren, er over. Neen! Geen ijdel woordgepraal, geen Taai gebazel, maar daden rijp als i coren, nu ! P. (Wordt vervolgd.) rnmt O —m m Ossshermiitssl. In een kort voor den oorlog te Parijs ver-chenen merkwaardig werk van L e c o m t e n L e v i. getiteld „Neutralité belge et ' nvasion allemande" leest men het volgende. „De Vlaamsche Beweging bekend onder en naam van Flamingantisme, vervolgt de elijkheid der talen, om eindelijk te komen Dt een overwicht van het Vlaamsch als ationale taal beschouwd. „Tegenover deze beweging, die de Walen n de Vlamingen die de Fransche kultuur nllen bewaren en uitbreiden afbr uk doet, taat een protestbeweging die de afschaffing er Vlaamsche taalwetten, die het Vlaamsch en koste van het Fransch bevoordeelen •eoogt. „uc:ze beweging heeft nog niet een sepa-atistisch karakter, maar gaat toch zoo ver >m, indien den Walen geen rechtsherstel vordt gegeven, d^ administratieve scheiding ran beide deelen v n het land te eischen. ,,Hierin heeft de Waalsche Beweging slechts let voorbeeld gevolgd, haar door de partij-tangers van het intégrale flamingantisme legeven. ,,De heer Léon Vanderkin dere )ijvoorbeeld, heeft de stellmg ondersteund, lat de centralisatie een vergissing waa ge-jeweest, dat men de leus in Vlaanderen Vlaamsch iu praktijk moest brengen.... Deze auteur was logisch enz." De plaats uit Va,nderkindere werd in ons tfr. m haar geheel aangehaald. Zoo wordt ►ok ons hier van Fransche zijde er op ge-vezen, — wat wij ook deden in het artikel ,Zelf bestuur en Vlaamsche traditie" — in egenstelling met de beweringen van onze egenstrevers, dat Zelfbestuur niet een Waalsche, maar een Vlaamsche leus is. De lieeren Lecomte en Lévi schreven îun boek van uit een strijdend Fransch itandpunt. Het zijn Fransche publfcisten. 5ij stellen het behoud van België voor den ÏYanschen invloed op prijs en voelen er voor, le oude toestanden in België te handhaven. let handhaven van het Belgische Unita-isme is dus een Fransch belang? In de lijn ran vreem le, zij het dan niet Duitsche oaar Fransche belangen, ligt dus de aktie ran de tegenstrevers van zelfbestuur? Zoo lthans zouden wij den bal kunneD terug-:aatsen dien onze tegenstrevers naar ons verpen. Maar de vraag is niet, of Belgische to^-tanden een Fransch of Duitsch belang zijn: le vraag is alleen, of Belgische toestanden en Waalsch of Vlaamsch belang zijn. Zelfbestuur voor Wallonie en Vlaanderen vaarborgt aile rechtmatige Waal che en /laamsche belar:gen. Hierom is het een >ij uiistek Belgisch belang. —> ■ m ■ i—i 11. Oit de Pers Spiegelgevccht. Aan een artikel, getiteld „ Verdwaaldheid" fan den heer F. Neuray, lioofdredacteur van le „XXe Siècle" is het volgende ontleend. ïr blijkt uit, dat men in regeeringskringen t ern6tig (?) aan denkt, om den indruk van let tegen de Vlaamschgozindheid gerichte chrikbewiud wt g te nemen, ook een Wallin-;ant te treffen. Wij zien met belangstelling len uitslag van dit spiegclgevecht tegemoet. 2al de heer Wilmotte bij de Eegeering n . .. zachte ongenade vallen? .,De aauvallen door M. Wilmotte tegen de laminganten en zelfa tegen de vlamingen n 't algemeen gerioht, zijn nog erger. ,,Verre van zich over te geven aan het îalvo dozijn heetgebakerden, die van uit îunne hinderlaag te '3 Gravenhage, het V'iaamsohe volk beweerden te regeeren en n zijn naam aan de Belgische regeering de vet te stellen, heett de xxe Siècle ailes ge-Jaan dat zij bij machte was om de heeren lit den zadel te lichten en hen onschade- ! ijk te maken. Enkelen zijn intusschen tôt ■ede gebracht. Degene die aanbleven op dj ,Vlaamsche Stem", overtuigd nn in dienst e zijn van het Duitsche gouvernement, lebben aile betrouwen verloren ; ailes wat laam heeft in de Vlaamsche Beweging heeft lefinitief met hnn gebroken. Wij di" deze foorwaardelijke vaderlanders in Hol. n ge-restigd bekampt hebben met een vu i,u id lie zelfs enkelen ouzer vrienden bevreemdde, vij achten het onzen plicht hulde te bron-;en aan de vaderlandsliefde en zelfver-ooehening der flamingantische leiders van çelijk we'ke politieke gezindheid- Fn lochtans zijn het déze mannen, welke le h( er Wilmotte zonder vrees de volgende ifschuwelijke smaad naar het hoofd werpt, n de ,,Petite Gironde" vau 15 Oktobei i ,fLaat om tveree/cerd aijn, dat vmjnorgen j af onze goede flaminganten zulien herbe-gmnen, omdat zij van heden af een phm bederiken om aan hunne zaafc een snelleren triomf te verzekeren." Eenige regels lager schrijft de heer Wilmotte dat „de oorlog niets verandert, noch de geesten, noch de karaktersf en ge&ti rn-ok verstnacht". Hijzelve bewijst hifr-mede, wij geven het toe, dat deze aphoris-men ten deele waarheid bevatten! Maar VI alleen is toch niet gansch België, ge-ukkighjk, en er zijn een grootgetal Belgen îe het wagen niet op hem te gelijken, en er hunne eer en roem in stellen smds den oorlog veranderd te zijn en zich tegenover hunne tegenstandeis van gisteren van aile wrok en animositeit te hebben ontdaan. Deze Belgen zijn het die het land zulien herstellen. De anderen, wrokkende geesten en enge harten, die een bevreemdend ge-noegen smaken met het vuur der tweedracht in onze rangen op te blazen terwijl de ver-drukte Belgen in de patriotieke eendracht de zoetste en liefste troost vinden, zulien na den oorlog, in het gezuiverde België, het lot ondergaan beloofd aan den onvriîcht-baren vij'eboom Dat de heer Wilmotte zich terugtrefeke. Het is nog niet te laat. Maar het is hoog tijd. Het slot van zijn artikel klinkt als een blaspheem. Stel u voor, hij loochmt het bestaan van eene Belgische ziel. Vlaamsche ziel en Waalsche ziel, zooveel men wil. Maar een Belgische ziel? „ lï oordenspel m Woordenbedrog". — Deze buitensporige woorden zijn uit zijne finaal getrokken. Laat ons weerstaan aan het afgrijzen dat deze grimlach ons inboezemt. Laten wij ons weerhouden de u.iiversitair, die een jaar na den Yzerslag, zulke dingen durft te echrijven, naar verdienste te behandelen, ..." Al snuffeiend... Gazet van Brussol liet volgende daeo-lijksche praatje: Terwijl ik vanmorgen in mijn oude papieren zat te snuffelen, viei plots mijii oog op eenige oude k ran ten ; de posthand zat er nog aan ; het waxen nummers, die ik m do laatste dagen van Juh 1914 liad ontvangen en die ik ivegens do drukte toen had vergeten in to kijken. /jTwîf nummers van „La Lutto Wallonne" (dat blad nam ik vroeger als morfine, wanneer ik soms wat al te vredelievend zou gaan worden), een nummer van de „ Viaamscho Wacht", één van ,,De Beambte" on «en onooglijk niun-ttertje van „Do Bestuurhjke Scheiding"... Een weinig van al het woelig strijdmatei iaal, aafc ons met hoopen voor den oorlog elkon dag gezonden werd. „De Bestuurlijke Scheiding". Hebt go 't »a-piertje gekend? Dat van Juli 1914 was nummer 3 en 't heeft 't laatste moeten zijn. Het was vooral een ruitenbrekersblaadje — zooiets als een ,,Post" in wording — waarin allerhande Testors do traditie van onze vlammende Vlaam-sciio meetingreden voortzetten, ditmaal : ,,Leve ievo do Bestuurlijko Scheiding!" roeperil, op aile tonen en in aile vormen, zooals ze vroeger hadden gekreten : ,,Leve do vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool!" Toch was dat blaadje, met zijn armelijk uitzicht en zijn schreeuwerigen inhoud, een teekeft des tijds — zooals men het pïeegt te noemen. Het gaf uiting aan een diepgewortelde gedachte, die nu in 't licht kwam en haar levensvatbaarheid in een naaste toekomst krachtig zou bewijzen. Immers, niettegenstaande de oorlog met zijn ruwe voeten over den Vlaamschen akker kwam loopen, wist hij het plantje ,,Bestuurlijke Scheiding" niet te knakken. Wel boog het een tijdje het nog îetwat schuchtere kopje, maar na eenige weken stond het er weer sterk en jeugdig on het begon te groeien dat het een aard had. Wat lijkt het me nu al oud, dat nummertjo met zijn romantische artikeltjes, waarm wel een flinke geest stak, maar die zich toch heele-rr.aal niet bewust waren welke weg ze eigen-lijk zouden inslaan. Phi kijk! daar in dat nummer van ,,De Beambte" van dezelfde maand ook al artikels over de ,,Bestuurlijke Scheiding". "Wie zegt. dan dat onze huidige Vlaamsche strijd voor zelfr bestuur niet de konsekwentie, onafgebroken voortzetting is van de beweging zooals ze zich reeds uitte voor den oorlog ? Verklaart dit trouwens niet de spontano eensgezindheid onder de besten van do Vlaamschgezinde vocTmannen, die nu allen diep besef f en dat zelfbestuur voor Vlaanderen de dringendste hervorming is waarop wij allen an gstig wachten ?... Daarnaast vond ik twee nummers van ,,La Lutte Wallonne", het blad waar wijlen Chai-naye, gedurende de jongste legerwetsbespre-king, de voor ons thans zoo bittere woorden neerschreef: ,,Seule exposée au dangei, la Wallonie saura se défendre eeule", een kreet stijgend uit de borst van een verwoed separa-tist. Chainaye zou zonderling kijken moest hij weten hoe klinkend zijn waanzinnige woorden zijn gelogenstraft geworden. De Walen moeten trouwens wel zonderling kijken als ze hun proza van voor den oorlog eens herlezen. Nu eerst komt aan den dag, hoe weinig ernstig die menschen meenden wat ze zeiden. Terwijl wij, op deze stonde, nog juist schrijven wat we schreven daajs voor den oorlog, heeft meneer Destréo al lang zijn berucht woord: ,,Sire il n'y a pas de Belles" ('t is niet van ons, maar van Dcstrée!) verloochend,, heeft meneer Raymond Colleye, dio tien dagen voor den oorlog schreef : ,,Pour nous', nous ne voyons cette solution (van het talenvraagstuk) que dans la séparation administrative... D'ABORD, dans l'annexion à la France ensuite," na een weinig meer dan een w^ek dat ailes weer verloochend, om nu beste vriendjes met do menschen in Den Haver te worden. Het nummer van La Lutte Wallonne, dat ik hier onder oogen heb, begint met een artikel van Ivan Paul: ,,Le marais de Groe-ninghe", schandalige vernederingen aan 't adres van de Vlamingen, die veertien dagen later moesten helpen om het Wa'enland en Frankrijk te verdedigen. Zou meneer Ivan Pauf al eens gedacht hebben, gedurende de af-geloopen vijftien maand, aan de afschuwelijl: heden die hij toen aan ons ad^es neerpende, en die wij zoo grootmoedig hebben veigeten?... Mij verblijdt de lezing van die oude bladen in deze daçen zeer... want zij bewijst me, dat wij mi geen woord anders hoeven te draa;én, dan toen ; terwijl onze gemeeno tegenstrevers al hun beginsclen over de haas;. hebben gooid en nu pogen de handlangers te wofden van hen, tegenover wie ze vroeger geen sclield-woorden genoeg kon den vinden, om ors in ge-meenschapgelijk joverl^.». te yermoordeftî

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.