De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

1617 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1915, 21 Decembre. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/959c53g30s/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

I kéâ'gte No. 256 îa S Cent DE VLAAMESCHE STEM Feu volk zal met veraaan! ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Eondracnt maakt maohî DIRECTIE EN REBACTIEi PALEISSTRAAT 31. boïenhuis, AMSTERDAM. Telefoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Dr. RENE DE CLERCQ en Dr. A. J A C O B. ABONNBMENTSPBIJS (by vooruitbetalmg): Voor Bederland per jaar gld <î 5 - per kwartaal gld. 1.75 — per maand gld. 0.75. Voor Belgili, Engeland, ïrankriig-n andere landeii dezelfde prjjzen, met verhooging van Yerzendiugsliosteu (2V. lent. >er uummerj, A DVEBTENTIES 20 Ceut per regel. loi Vlaasuh ksnflikt H et r ichtsnoer. Fcherp teekent zich af, in onze gewêsten $p deu acshtergrond van deii Wereldoorlo je Vlaarrische Kweètie. Feller dan ooit t Yorea ontvlam't in de, oorlogsatmosfeer tu? ftïliea Vlamingeai en anti-Vlamingen een ou verbiddelijk© strijd. Deze strijd gaat om lie fevenerecht van Het .Vlaamsch Beginsel. p0 tegenstrevers vau het Vlaamsch Be ginsel matigen zich thans, als voor den oor ]^<r het reclit aan, -oils als onmondigen t ksren waar, ook in deze beslissende tijden ohse vadeiiandsahe pliclit Hgt. Docli evenal yiiôr den oorlog ontzeggen wij hun ook tham dit reoht : binnen in ons, in ons vrij geweten iprakon de stemman waarnaar wij luisteren g'k bepale zelf, zijn daden:- niemand dai hijzelf staat er voor in. Wee dengene di« iich..van.buiteh-af zijn gedragclijtn laat voor Khrijven ! Ziefc, de as van den tijd is gescliokt : vooi h?" waarneahend oog verschijnen de gebeur t'juisseai in verwarde. mengeling: Waarin zul ku wij eeu Iiouvist vinden tenzij in de zede lilke begrippen, waarnaar te liandelen steed rciiig is? In nationale zaken nu ia het Vlaamsch Be gîiisel ziilk een zedeliik begrip. Zcoals clk zedelijk begrip een vaste"kerc teeffc die door geen inwerking van buiten-a gèwijzigd -wordt, zoo- ook. is het Vlaamscl Beginsel onaantastbaar isi zîjrt wezen er Uijfo het wat het altijd waA Biijvend îigt li-c-t richtsnoer-voor de daxler dér Vlàniiiigen in het Vlaamsch Beginsel .4,'hjiji pljçhten/ al hun rechten vloeien ei uk. vco'rt. Zoo w&s het voor, zoo i s het ook geduivn dî? deai Oorlog. Wij zijn maniien, .vrij en selfstancîig naai mnnelijken eisdH. Wij zijn Vl'aanieohe mari non, Vlamingen, denkend en handelend ait Wamingen, zoqa.ls God ons gesohapen heeft Vvat poogt gij, onze tegsnstrévers, ons uv, inziciiteu op te dringén, ons voor te schrijver rat fij'doen nioeten, wat laten? Wij hebber een geweten en. kennen. onze, vex'antwoorde liikliedd.j .wij .staaji voor onze daden in. De:: krclan gewetenssta-ijd hebben wij gekend — ea volsfreden. Uw- beloften en vledtaal ziji iido], als uw bedreigingen en geweld. Wi; duchten uw listen, maar vreezen u niet. W:; vacliten u af en. zijn op onze hoede. Rustig fir geîijkmoedig, met helder inzicht, wel-bswust, vœren wij dezen kamp. Niet gij. t doph-wy bepalen onze rechten en plichten : dlecji, en uitsluitend naor het Vlaamsche Bkfînscl dat} als in onze Vdaren, colc in tcefi. Dr. A. JACOB. •—— ■ ■ ■ 1 -■ Polenen zyas iiiiwsiieiteii i: KRAKAU. Op 15 îs'oyeniber 1915 werd doOr toedoen for Duitsphe overheid in Warschan de derde ^ôolsche universiteit geopeaid. Het Poolsche vcflk, alhoewel door Oosten-Prùiêén en Rusland verdeeld, bezat t'Veo universiteiten in zijn eigen taal, ni. te Krakau en te Ijèmberg ; De oud-beroemde Jagellonische Hooge-^'hool (Uniwersytet Jagiellonski w Kra-|Q\vie) ontleent haren naam aan het Jagel-Joniscîle liuia, dat haar milden steun ver-kîiide.Op 12 Mei 1?»64 stichtte koning Kasirair 6 Groote de Universiiteit van Krakau met eîn 5,studium generale in qualibet licita lacultate", waartôe hem paus Urbanus V Vroc^er reeds verlof had gegeven. ^j.j zijn dood, in 137Q, geraakte deze uni-▼ersiteib in verval, tôt, op 26 Juli 1400, ^amg Wladisltyv Jagello de gansche Krar auer Universiteit weder herstelde. De^o Wladislaw was de eigenlijke stichter ,r Universiteit: de Theologische Faou'l-r-;t; wei"d ingerichit in het CoLlegium Jagel-°niciim, waar' tegenwoordig de beroemde a£eJonisehe Bibliotheek zich bevindt. . het einde der XVe eeuw schitterde de ^ùiversiteit door astrononidsche '■ni Luma-^-tisclie studiën en was langen tijd het "ûiddenpunt van het wetenschappelijke leven ? j^en« Haar' strijd voôr de vrije ge-( achte tegenover de Jezuitenorde is bekend, verzwakte de Universiteit, die stila-an ^erviel. Zi.j werd geopend den 18 Oct. 1817 met ^n. "Icuwe organisatie. In 1853 werd de Uitsche taal onderwijstaal, do-ch onder deu (-.er Peo'sche afgevaardigden werd ïfift6 ^u^sc^3e universiteit sedert 4 Februari ,.bl ^apsgewijse verpoolsciht, zoodat sedert •' ^April 1870 aan de Krakauer TJnivérsi-' , ^3 vo'.Kstaal, hèffc Pools-ch, iiare voile 1 yït-eii heeft bekomen. ^ 191?'M telde de Univereiteit .van ^^"«4'2960 student^n. II. LEMBERG. Koning Augustus III van Polen was reeds van plan aklaar een Universiteit op te riohteri en bekwa.ni in 1759 machtiging van paus Clemens YIII; het plan werd eohter niet uitgevcerd. Eei-st onder keizer Jozef H werd de Universiteit van Leinberg ge-y opend den 3 November 1784, zonder toe-3 sbemming van den paus. Lang bleef ze niet â duren; in 1803 werd de Universiteit veran- - derd in een lyoeum. 21 Nov. 1817 werd de Universiteit op werd de Universiteit opgeheven en in 1832 bleef de onderwîjstaal het Duitsoh. Ook hier werd het Buitsch tra.psgewijze vervangen en sedert. 4 Juli 1871 wordt op j de K. K- Franzens Universiteit van Lem-j berg (C. K. Uniwei'sytet imienia ceearza - Franciska I we Lwowie) aile collèges in de volkstaa'l, in liet Poolsoh, g-edoceerd. In 1913/14 telde de Universiteit van Lem-2 berg 5567 studenten. , III. WARSPÏÏAUT. ' Deze Universiteit werd evenals de Gent-• sche Universiteit gesticht in 1816 en inge-i wijd in 1818. Na de Poolsche omwenteliug van 1830 wërd de Universiteit opgeheven in 1832 en " hare bibliotheek naar I?etersburg overge-bracht.Eerst in 1857 werd een medisclie-chirur-gische aeademie opgericht, en vier jaren later een hoofdschool, die in 1869 veran-derd werd in een Russische Universiteit. Deze leefde tôt 7 Juli 1915, waarop de rector, prof. Kolosow, bevel kreeg de War-schauer Universiteit leeg te maken. Deze Russische universiteit was het brandpunt der rujssificeering in Polen sedert 1869, weinig wetenschappelijke figuren vindt men in het. ç rof essor en-col-1 lege, Alleen de historici Kariejew en Pogo-; din alsook de botanicus Bielajew : aile andere tracliten in gunst té staan bij het L Russischen hoofd dér universiteit Apuchtin. De Poolsche jeugd weerstond echter aan deze russificeering en werd daarin gestijfd door prof. Adolf Pa 'c;. 1 In het revolutiejaa )5 werd de uni ver- ■ teit gesloten, .tçrwijl ■, ..'oolsche studenten ■ de verpoolsching der \v arachauer Universiteit eischten. . Drie jaren later werd de Universiteit op-nieuw geopend en de Russische bureaucratie herbegon, feller dan te voren, de Russi-. ficeering," onder toedoen van Pawel. De zeldzame Poolsche pix^fessoren die over-bleven werden geweord of verplicht ontalag ; te nemen : eeht ^ us>sische maimen bezetten de leerstoelen. De onderwijstaal. was. Rus-sisch ; de studenten stonden onder streng toe-zicht, en.mocliten onder elkaar slechts Rus-. sisch spreken: de geringste verdenking op politiek gebied niet vertrouwbaar te zijn gaf aanleiding tôt verbauning naar Sibérie of gevangenzetting in de citadel te War-6chau.Zoo waa de toestand voor de universitaire jeugd in Russisch Polen, toi door de oorlogsomstandighedeu, de Duitscïie re^ee-ring op 15 November 191tj de derle.Poolsche U niversiteit met volledig ondérwijs in de volkstaal, in het Poolsch, opsnde. Aldus hebben de Polen drie Poolsche Universiteiten, waarvan twee sedert 1870 de- volkstaal tôt onderwijstaal hebben : in gebeel West-Europa is Vlaanderen het eenig land, waar het booger ondérwijs in een vreemde taal, het Fransch, wordt gegeven; in Vlaanderen, en n.l. te Gent, worden de Vlaanische studenten van hun volk afkeerig gemaakt, verwijderd en van de massa afgezonderd, terwijl het Vlaamsche volk verstoken blijft van de aan-zienlijke voordeelen die een hooger ondérwijs oplevert. De Vlamingen vroegen,reeds in 1840, bij het Vlaamsch petit-ionnement ,,dat het Nederduitsch bij de universiteit van Gent dezelfde voorregten zal genieten als het 1 Fransch." In de Commissie der Vlaamsche Grieven van 1856- vroegen de Vlamingen de Vervlaamsching der Gentsche Universiteit. Zij vragen ze nog.... Quousque tandem'!.... Kern. Daar is een eeuwige algenieene mensclie-. lijke wet, wier dienaars en verdedigers wij • allen wezen moesten : het recht der volke-ren om over hun eigen lot te bescliikken. Wie deze wet verkracht, weze de vijand van eenieder. RO^IAIN ROLLAND. .. . .. — . Roskam. Vlaamschgezindheid — Eensgejindheid, De Vlaanischhatenden en lauw\rlamingen hebben met hun losse beweringen weinig ge-luk. Telkena zij voorgeven dat niet aile flaiminganten aan de zijde «der sjàrekenden staan, en het wageai een enkeleai naam te noemen van een strijder diie thana niet strij-den wil, telkens blijkt het dat ze zdch ver-| gissen. En schromelijk. j Tracht men te doen uitsohijnen dà,t Hip. ! Meert het met de zwjjgers houdt^ Meert antwoordt in een scherpsn brief dat er ge-J ^proken moet-. Wordt er opgemerkt dat mr. Hector Placquaert \ het oneens zou wezen met ons. Plancquaert zelf schrijft een ar-tikel in ons bla.d dat onze tegenstrevers nog lager drijft naar de gemeenheid der schim-pend® onmaoht. ' De eenige flamingant met wiens naam op dit oogenblik nog tegen ons wordt ge-scliemxd, is die van deu lieer Alf. Sevens, j wel'ke. naar onze lezers weten, door d© Diritschera tôt 110 dagen gevangenisstraf | werd veroordeelct [Wij, die dezen Gentschen , leider sinds lange jaren kennern, hem hoog^ scha tten als bestuurder van , ,Jong Ylaanj deren" en de ,,Witte Kaproen" en hem te vriend waren in dagen van strijd en vreugd, zijn overtuigd dat ten dage der voile uit-spreekba-arheid van het Ylaamsche geweten ook deze voorman de heilige zaak des Volks kloe-kmoedig verdedigen zal. Eeu ding wensoben we: dat heni térstoiid na zijne invrijiheidstelling de bladen ter le-zing worden gegeven, die hem thans, zoo valschweg een onvlaamschen lof toezingen. De baste propaganda voor onzen strijd gaat yan onzen vijand uit. Persmanieren? Onder den titel ,,Vlaamsche Twisten" publiceert ,,Het Vaderland", liet Haagsche blad, een twee kolommen lang artikel, dat aan onze zaak niet minder vijandig gestemd is dan de felste uitingen der firanskiljons, zooals we ze sinds jaar en dag kennen. De .,Vaderland''-sche argumenten zijn van hetzelfde allooi : een onder de heeren dagelijksch herhaalde gemeenplaats, waar-voQr aile grond ontbreèkt, wordt als een-vaststaand axioma voor'opgesteld ; liieruit worden — zeer logische ! •—conclusies ge- • trokken -en die van een sausje verdachtma-king overgoten. Het ..axioma'' waan^an ,.IIet Vaderland" uitgaat, is, dat ons streven de scheu-ring van België beoogt. Geheel logisch wordt daar uit. gecoucludeert, dat wij het meest onvaderlandsche werk verrichten, dat onder tragische onistandigheden als deze mogelijk is. ' Met geen citaat echter werdt dit ,,axioma" waar gemaakt. De talrijke artikelen en artikeltjés, waarin door ons, en dat op even onweerlegde als onwcerlegbare wijze, wordt bewezen, dat ons streven,. dat op gelijkbe-rechtigdheid der twee door de taalgrens ge-scheiden groepen, die de Belgische bevol-king uitmaken, gericht. ia, integendeel een versterking van het Belgische Vaderland (dat dan eerst met recht dieu naam inag dragen) ten gevolge moet hebben, — met} geen lettertje wordt. van deze onze bewijs-voering gerept! Het sausje van verdachtmaking ? Het is goedkoop ! Ge raadt het, lezer ! We zijn ,,sterk Duitschgezind" ! Bewijs?.... Wij meenden, dat de Hollandsche persmanieren anders waren. — i i fcV » Ç\ ii i||"iW ■ i Vlaamschs Voormannen. HoogSesraar Pries|if, icz. de Dock. 1877. la de neef van onzen grooten folklorist en gekenden Vlaamsohen verteller Ait', de Cook. Hij is de oudste zoon van dezes oud-sten broeder, Louis de Cock, landbouwer te Herdersem. Jozef de Cock ia geboren te Herdersem (bij Aalst) — in hetzelfde huia als Alf. de Cock — den 23 Januari 1877 en is de oudste van acht kinderen. Reeds op de lagere school onderscheidde hij ach door zijn vluggen geest en zijn snelle vorderingen. Hij deed zijn humaniora in het Jezuieten-college te Aalst, waar hij pater Bauwens tôt prof essor vân rhetorica had. Onder den invloed van zijn oom, Alf. de Cock, en van pater Bauwens, werd Jozef een overtuigd Vlaamschgezinde. Hij verliet het Aalstersche kollege als pri-mus en trad in het Klein Seminarie te St. Nikolaas en vervolgens in het Groot Seminarie te Gent, waar hij priester werd gewiid in April 1900. Op groiid van zijn aan-leg voor hooge studiën werd hij door het bisdom naar Leuven j gestuurd om er in de klassieke philologie te studeeren, . wat nochtans minder in den smaak viel van Jozef de Cock. Doch, dapk zij de tusschenkomst va.n Prof. Scharpé werd hij aa-ngewezen voor de Germaansche philologie, wat onedndig meer met. zijn smaajv overeenkwam. Hij studeerde vlijtig en verwierf zijn doc-torstitel in 1903. Eenige maanden nadien werd hij tôt hodgleeraar in de Duitsohe moderne letterkunde, te Leuven, aangesteld, welk a-mbt hij tôt heden toe met waardig-hei-d en oudei*schedding 'heeft vervuld. Bibliographie: 1. lda\ HaJirirîIahn, haar beteehenis vn> de Duitsclie letterhiimdc (aka-deonisch proefstuk, opgenomen in den 5en jaargang van de Leuvemche Bijdragen, da-ârna als overdruk verschenen), Lier, 1904; 2. Sticht De Grogne Lind-è, 2-niaande-lijksch tijdsohrift voor fraaie letteren (1905), waar aan bijna al de beste jonge schrijvers meewerkten; Dat gaf hem echter ?îooveel onaangena-me beslomrneringen. en koôtte hem zoo veol ^t i j d verlies, dat hij, reeds n a het le jaar. het tijdschrift aan een an der ren leider overmaakte, in wiens handen de nochtans bloeiende Groe-nc Linde, na één jaar, doodbloedde; 3. Eso>bet, naar het Hs. opnieuw uitgegeven en met aanteekeningen voorzien (n.l. van de Leuvensohe Tekst-u-itg.), Leuven, 1906; 4. Uit de R cistes dit J. In Duitschïand. (Leuven, 1906; 2e druk, Leuven; 5. Ons Leven, bladzijden uit het dagboek van eeai schacht (Leuven, 1907); 6. Een Gudc Historié (n. 79 vau Fla-ndria's Noveflien Bibliotheek) 'Gent, 1907); 7. Over het jongstc streven in de Dwitsclie katho-■ièke letterkunde (Verkandelingen van de A.lg. Kath. VI. Hoogesch. uitbreiding n. 109; Antwerpen, 1908; 8. Verloren uren [Leuven, 1909); 9. BloenienJiovdjes (Uitg. /an de Vlaamsche Kunstkamer Kerlinga, Brugge, 1911) ; 10. O ver het Geluk. Uit het Lat-ijn van Thomas van Aquina (Antw., 1912): 12. Uit d,e JReistesch. II. Prentbrie-ren uit Holland (Antwerpen, 1913). Leverde bijdragen in: Belfort, J&mg Dîetsohla^th, DieUche W-tyande cn\ Beljaft, Vùïkskv-ndeVtaamsrJie: Kunst-boïle, Lcc~ tuuf, (later: Boekenscho-uu'), Groene Lind-e, Jlaoger Leven .(rubriek: Letteren), Yïccam-sch'c Arbeid. Jozef de Cock neeint in onze letterkunde eene1 bijzondere plaats in: hij is de Vlaamsche humorist bij uitiiemeiidheid. Zijn stijl i s zeer eigeiiaardig. heel en al persooinlijk; vol, iévendigheid, vol pit en hum or. In dat cpzicht is er, dunkt ons, in onze Vlaamsche letteren geen die naast hem inag stas,n. Zijn eigen lievelingssclirijver — en dit kensch-etst hem,— is Mark Twain, en diens A. iramp abroad noemt het zijn bestë wei^. Bovendien is Jef de Cock een man van karakter, en zijn kranig oporeden in de tegenwoordige, uiterst moeilijke onî&tandig-heden en gevaarlijke tijden, is dienàangaaii-de welsprekend genceg. ; resp-e : Âsn <Eîe k©rnen!! Gedenkt, gij kinderen van vrede, Bloemen aan den boom van geluk, Gedenkt het vréesîijk verledcti, Gedenkt die de aarde voor u kneedden. Als de worteïen van uw geluk ! Gedenkt, gij lachenden, levensblijden, Het geliuid op aarde van den schrik En luistert aan den af grond der tijden ; Naar dén kreet van die uw ziel bereidden — : A la naar de eoho van een snik. Gedenkt, gij gezegenden en gezonden, Hen die vieLen voor uw blijde eeuw '— Zie hun geliaat en wilde wonden, Zie het zwarte gat hunner monden Nog open voor een la-atsten schreeuw! Gedenkt gij de smeekende oogen En al de stamelende pijn Van die, verbrijzeld en bloedovertogen3 Langzaam den donkeren dood inzogen Gedenkt gij die uw. Verlossers zijn 1 Gedenkt gij den dreun van hun schreden, Tast terug in den donkeren vloed Van die de' ijzei*en strijd vcor u streden, Tast terug in het zinkend verleden — Dat uw hand nog drupt van hun bloed! Gedenkt die, wat zij deden en zagen Nimmer meer wischten uit hun geest, . Die door al hun gruwlijke dag6n Aller gi-uwelen bleven dragen — Gedenkt de gewonden yan geest ! — ' Gedenkt ons, die àilen vochten, Gedenkt ons aller bitteren strijd, Gedenkt. ons, die den weg voor u zochten, Gedenkt ons, die nog niet vinden mochten — Gedenkt, gedenkt onzen blinden tijd ! („Het Volk".) C. J. ADAMA VAN SCHELTEMA. ~—' - — Uit cie P©rs, De Vlaamsche kwestie. De onderlinge strijd onzei* Vlaamsche broeders doet niet erg verheffend aan. Ons Nederlaudsche volk, dat den o verval van onze stamvenvanten met bloedend hart moest aanscliouwen, en na Antwerpen den uittocht met'meewarigheid aanzàg, is ook j met hun lot bogaan, nu zij om de taal j elkaar in 't haar vliegen. Hun taal is onze taal en het élot, dat Vlaanderen waeht. . hangt riauw samen met ons belang, wijl taal- en stambelangen zoo innifr verbon-den zijn. Niet altijd wordt ons belang in deze go-noegzaam ingezien. Te veel wordt voor-opgezet, dat wij als Nederlanders in dezen oorlog onzijdig moeten zijn en dus ons om het lot van Vlaanderen met moeteu békommeren. Die ,,dus" gaat echter geens-zms op. Wij kunnen onzijdig zijp en toch tevens ons interesseeer'en voor Vlaanderen's toekomst. Als we hier op de Vlaamsche kwestie wijzen, zullen we niet nagaau,' wat er van België of speciaal van de Vlaamsche ge-westen worden kan. Men heeft allerlei on-tlerstellingen geopperd. Allerlei fàntasieën Tladderden boven Vlaanderenland: België ingepalmd door Duitschïand; België vergroot met een stuk van Duitschïand ; België gescheiden in een Waalsch en een Vlaamsch deel; Vlaaiideren bij Nederland en de rest bij Diutschland. Zeeuwsch-Vlaanderen bij België, enz. enz. We gaan op dat ailes met in, om de eenvoudige reden, dat nu onmogelijk te zeggen is, wat er na den oorlog gebeuren zal. Zelfs al -vvisten we, wie aïs overwinnaar uit de reuzenworste-ling zai te voorschijn treden, zouden we nog van tal vau mogehjkheden afhangen. Al die voorspellingen zijn dan ook van pro-. fèten, die bruinbroôd of misschien zeîf K. K. eten, We bedoelen met de Vlaamsche kwestie intusschen ook meer de innerlijke vor-deeldheid der Vlannngn over de te vol-gen tactiek m den strijd voor hun moeder-taal. Het zou ons te ver voeren, zoo we oorzaak en ontstaan van de verschillende richtmgen gmgen naspeuren. We bepalen ona in hoofdzaak tôt hët aânsfcippen van de richting, waarheen de twee voornaam-ste stroomingen willen. Er bestaat een catégorie onder do Vlamingen, die den strijd voor de Vlaamsche taal gedurende den oorlog zoo goed als willen laten rusten en aile kracht willen aan-vrenden tôt het lierstellen van België. Na. den oorlog kan dan het spéciale werk voor Vlaanderen hervat worden. Deze richting wordt ten onzent onder de Belgische vluch-teliugen vooral voorgest-aan door het steeds intéressante weekblad ,,Vrij België", onder | de redactie van Frans van Cauwelaert en Julius Hoste en door b.v. het ,,Belgisch Dagblad", redacteur L. du Castillon. De regeering to Havre steunt deze richting en Vrel zoo sterk, dat, tôt veler verwonderi: voorstanders der andere tactiek door Regeering zijn afgezet als prof essor. îv: herinnert zich, dat. den dichter René Clercq liet professoraat ontnomen werd. Deze De Clercq is met dr. A. Jacob ■ der meest op den voorgrbnd tredende fi, ren der andere richting. lu hun dagb ,.De Vlaamsche Stem" komen ze dag < dag voor hun meening op, dat de sti voor een hersteld Vlaanderen voorgaat. streven naar herstél der neutraliteit Belgische onafhankelijkheid, maar tege naar do ,,bestuurli]ke scheiding" van Via deren en Wallonie. Zij ijveren voor Bel en liun koning, maar vooral c voor Vlaanderen. Met de ,.bestuurli scheiding" bedoelen ze dat er een Waal en een Vlaamsch landdeel zal zijn ; in eene moet het Fransch, in het ander Vlaariisch de voertaal wezeai. ' l>e Vlaa ; sohe taal moet nu eens voor goed uit boeien ontslagen worden, en dat kan lean, meenen ze, als er zelfbestuur v Vlaanderen komt. Zoaider het VLaarnj beatuur zou het weer in denzelfden aL voortgaan alg vroeger, ja erger. zou ; Vlaamsch nog meer onderdru'kt word omdat nu het Fransch zoo hoog in geworden is. Deze twee riclitingen — over ande o.a. een Vlaainsch-Duitsclie, spreken hier. niet — door ona met een paar wo den geteekend, zijn zoo maar niet dir ontstaan met den oorlog. Er is heel \ gewrijf en gesohrijf over geweest, waaro Ave niet nader kunnen uitweiden. We, treoiren alleen; dat ma-nnen eener zel: natie, van deiiizelfden stam, die hetzel doël willen, n.l. het behoud van hun t en nationaliteit, toch niet tôt dezelfde m delen hun toevlucht kunnen nemen, m« in onderdling krakeel veel kracht v spillen. J>e aanleiding tôt den meer daadwer' lijken strijd voor de Vlaamsche taal 1 eenerzijds in de heugenis eener jarenlai aclitersteliling; Zoo lang België ails St< meetélt, heeft de Vlaamsche taal veel m ten verd uren. Zij werd zoo geed als w gecijferd, hoewel de Vlamingen veruit meerderreid der be\olking maakten. al was er in latere jaren eenige verbeteri aigedwongen —, hoever de taal nog acht atond bij het Fransch, blijkt genoegza-i uit het feit, dat nu nog de Vlaamsc johgens in het léger worden gecommande* in een taail die ze niet verstaan. Het \~uur van den strijd werd niet weii a a iigewak k er d door liatelijîke uitlàtin^ van Franskiljons, die herhaaldelijk te v staan gaven, dat het na den oorlog met Vlaamsche taal voorgoed uit zou zijn. het wonden, dat na zulke uitlatingen, < wel eens uit - Regeeringeknngen gesteu v.erden, vele Vlamingen den strijd voôr h taal weer gingen opvattenî ,.Hersteld B gië". ewel zùlle, maar ,,maar Vlaandei hersteld" vooral -niet minder. (Voor den buiténstaander lijkt het va dat liet gelijk in. deze is aan de zij de van h< die voor allés ijveren voor een Vrij-Belg Het gaat toch niet a.an dat er ge'd-uren dezen groc^en nood van- het vaderland geestën verdeeld moge.i raken ovei* ta quaesties. In èénhëid dient heel de na voor de vrijheid des lands op te trekker. • De' vurigo Flaniinganten weten daar e< ter heel wat op af te diiigen. Xàtie ? zegg zij, wij juist komen op voor onze nationa teit. België is geen. natie is slechts een 1 grip van verschillende nationaliteiten, • eî het omvat. Wij alleen komen voor or natie op, want gaan wij ten strijde v-c den Staat België zonder meer, zouder c Vlaanderen tevens van den druk te bevi den, dan brengen we onze, Vlaamsche r tionaliteit nog meer onder Franschen i vîoed. De natie staat hooger dan de Sta: Het eerste, waaryoor we dus iuoéten ij-ver is Vlaanderen. En om de natie te besch< men. moet de. Staat gestcheiden worden. Daarbij, we zinspeelden er reeds op, Franskiljons zijn zelf oorzaak, dat Vlaamsche strijd zulk een scherp karakt heeft aangenon^eii. Zij hebben voortdure gehamerd op het aambeeld, dat na den o< 1.0" het Vlaamsch voorgoed den kelder ir. ingaa-n. Het Fransch moest voortaan a.lîes lieersdhen ; de taal van , ,nos amis alliés", de nauw verbonden ynenden, z victorie kraaden. Ook miniyterieele rec voeringen Werk ten in die richting, als zij b liadden over de groote Latijnsche Un: waartoe België voortaan zou behooren. Vo zoover Nederlanders zich met de zaak 1 moeiden, waren zij mecstal niet bijster i genomen met die Franschgezinde uitïati gen. Nog laatstelijk hèeft de brochure v Eugène Baie, die het, behalve op Duitsc land, op Nederland gemunt heeft, vc kwaad bloed gezet. Die Franschgezindheid is intusschen w eenigszins begrij}>elijk, als men bedeni dat de aanval van de Germanen is gek men. Maar taçtisch is het niet, de groo meerderlieid der bevollliing in zijn taal kortwieken, vooral niet als dat volk ree zooveel voor die taal geleden heeft- Voor de Belgische Regeering is. bij haar overigen kommer, deze strijd een le lijk ding. Zij kon natuurlijk geen pan kiezen voor een of andere rierting. 1 staat boven de partijen en dient het ééi België. D-^aruit de conclusie tr©kken, d zij dus ook de partij1, die ,,Vlaacder< voor ailes" wil, moet tegenwerken, gaat c wat ver. We vreezen daarom, dat de Bel^ sche Regeering hei er niet beter mee mak< zal, nu ze is overgegaan tôt het ontsla-é van ambtenaren, die de Vlaanisclie bewegii op haar strengst aànhangen. We deelds indertijd het geval de Clercq uitvoerig me Nu laalstelijk bleek uit een citaat van < ,, Vlaamsche Stem", dat zelf s dit blad ni meer wordt toegelat-en in Frankrijk en o ig, beset België. Dergelijke middelen werken die imteerend naar den verkeerden kant. 't la [en olie op het vuur. En de veelzijdige instem-de mmg, welke de beweging, ook uit Vlaanderen zelf, mocht ontvangen, wijst er wel op, îen- dat ze te diep reeds is g^vvorte'ld, om ze me. dergelijke storrapjes om te blazen. Lâd Onder ons Nederlanders wordt, als ge-Lan zegd, niet al te veel notitie genomen van J^jd den harden st-rijd der Vl'amingen. 't Is ook Zij moeilijk om er tussohen te komen. Wij en allen mogen België graag en we zien niet s J.lk liever dan dat het glorierijk mag herrijzen. ,r!~ ÏJ-&ar wo zijn toch met dubbele banden aan Vlaandercn gebonden en de hoop is groot, ? dat eindelijk zal recht gedaan worden aan ) onze stam- en taalverw;antën. Maar dat iô u°+ n.°" wa^ an<ier^ dan kiezen voor de beste tac-tiek. We aciiten het daarom alleszins be-■ grijpelijk, dat b.v. het Nederlandsch Ver-n} bond geen partij wil kiezen. Beide partijen 0 beweren voor liet Vlaamsch veel te voelen aJ" en de bestë tactiek te volgen. Zéker zoolang niet onomstootelijk blijkt, — niet uit de 1 woorden van de strijdenden, maar meer ob-îul* jectief uit do feiten — dat een der partijen 1€ de Vlaamsche beweging tegenwerkt, zal het ^°°r buitenstaanders zaak zijn, er tusschen e uit te blijven. Waar de Vlamingen zelf in ciçnen zaak reeds zooveel verschil van mee-re> ning vertoonen, is eenheid onder Nederlan-ue der9 over deze quaestie niet te wachten. or" Laat de mannen van Leie* en Sclielde het ^ eens worden en wij hier aan Maas en Rijn ,at vallen hen dadelijik bij. 'er Al lijkt het oppervlakkig, dat de belang-stelling hier zeer gering is, toch is er inéer aandacht dan men denkt. Deernis ook met ^ de tweedracht onder voorheen zoo een-drachtige strijders. Men be^rijpt liier ook ^d- niet, waarom de strijd zoo tel moet gaan. L:ir Nemen we zelf6 in aanmerking, dat de er" polemiek onzer Zuiderlijke buren steeds meer temperament verried dan bij nuch-^e- terè Hollanders aan den dag pleegt te tre-igt den, dan nog moeten we constateeren, dat Lge het er te warm toegaat. iat Het mçest jammer van al is natuurlijk, ^e- dat de Vlaamsche beweging onder die ?g- tweedracht zoozeer moet lijden en de Frans-de kiljons met ,hnn 6token op die manier zoo-S'n veel succès bereiken. Zou het nu zoo on-ng mogelijk zijn, dat men ovér^en weer wat îr- water in den wijn deed en tôt een compro-im mis, althans een modua vivendi kwam, he een onderlnge schikking om te sterker ind tegen den vijand te staan. Beide partijen voelen ten glotte toch voor Vlaanderen, iig zoowel als voor België. Alleen de middelen €n om tôt het doel te komen, verschillën. Het n._ zou een uitnemende indruk maken, als ten-minste zoolang de oorlog duurt, de een-js dracbt wat meer tôt haar recht kwam. Als er wil daartoe bestaat, moet er een weg voor te vinden zijn. an Maar 't is waar, els er zooveel te zeg-ej_ gen is voor schorsing van den strijd voor er de Vlaamsche taal gedurende den oorlog, i zou de Regeering dan niet eens voorgaau j. i met een wenk aan de Franskiljons. Zijn in> die eigenlijk niet den strijd begonnen en tarten ze niet nog dagelijks hun Vlaam--, ' sche broeders ? de .... (,,Residentie-Bode'\) a/i— ■"10 Het Vlaatnso hin den Rijksdag. b- Pc Rijkskans3lier van Duitschïand, von Beth-niann Holhveg! heeft in dén Kijksdag een rede uitgesproken die heel den oorlogstoestand over-sçhouw't.iv" Daarin wordt gesprokeu van Polen en ook van Vlaanderen. ze De ,,N. R. C.'' geeft heel de rede doch wat or de Vlaamsche taal aaugaat niet gansch vol-lis ledig- j; Het Holiandsoh blad laat Bethmann Holly/eg L 2>eggcn: ^ ; .J3e leerpheht en ook liet ondei-uijs in de n' Vlaamsche taal is ingevoerd". Do kanselier zei letterlîjk : en. ,,De vroeger te vergeëfs nagestroefde ioepaa->r- sing van de voorschriften bo.treffende het hchoolonderrich't in de Vlaamsche taal werd in-gevoerd." (I^evendige toejuichingen.) , Het kan niet anders dan de Vlamingen ver-heugen dat de Vlaamsche zavak van internatio-er naal belang is geworden. id Alleen die van den Havero, onze eigen Bo-ir- geering, v< eet liet niet, ziet het niet, vindt geen 3U woord voor Vlaanderen, doeli heeft broodroof :n vaardig om Vlamingen aïs René de Olerccj en Dr. Jacob te treffen. ,,V1.N.;' et >u c- Viaamsche Stemmen. e° Onze lezers vonden • in ons nr. 248 van ' Donderdag 2 December, bet belangrijke stuk door den .Vlaa-mschen voorman Léo Meert aan het Algemeen Handelsblad in-n" gezonden. In de Nieuwe Courant verschijnt n" nu een open brief aan den sclirijver, van de ^ hand van den bekenden Vlaming Marten " Rudelsheim. ; Wij ontleonen daaraan het volgende: A n twerpe n, 11 December. et Mijn w aarde vriend. t, Het heeft mij goed gedaan aan het hart, 0- toen ik voor eenige dagen uw brief in het ,,A1-te gomeen Handelsblad" las. Na volksvertegenwoordiger dr. Van de Perre, dien wij ook al verloren waanden voor den strijd en die nu een maand geleden uiting heeft gegeven van zijn twijfel over wat hem-te doèn stond, die schreef dat hij zich op een C' tweesprong bevond tusschen zijn Bclg-zijn en ij zijn Vlaamsch-zijn, dat hij tusschenbeide rade-;ij loos stond en niet wist welken weg hij moest 1<; ' opgaan, zijt ook gij nu gekomen' eii gij ook zoekt naar de waarheid en vraagt naar de kern ; gij ook zoekt naar licht, waar het overal ^ om u heen zoo duister schijnt-. Ja, mijn waarde v'riend, voor ons allen, over-V ^ tuigde Vlaamschgezinden, is de toestand moei-i'û. ; lijk, moeilijk niet door onze schuld, maar door jU J die van onze regeering, welke het in haar ,£• macht had, om door het spreken van een woord, dat vertrouwen zou hebben ingeboe-j zemd, heel den strijd, dien de Flaniinganten I nu noodgedrongen en uit noodweer hebben moeten aanbinden', to voorkomen. -t J Bij het begin van den oorlog was er gehoopt, 1- j dat de Vlamingen, die hun goed en hun bloed

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad appartenant à la catégorie Oorlogspers, parue à Amsterdam du 1900 au 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes