De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

1165 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1915, 30 Juin. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Accès à 28 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/x05x63cc99/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

r ... «,sle Jaar^ang ? <0. 149 Woeiîsdag, 30 Junl î£iS s Géant DE VLAAMSCHE STEM 0, volk zal met vergaan! ALGEMEEN BELG1SCH DÂGBLAD Eendraoht maakt machi! REDACT1E- EN flOîflINSSTRATIEBUREELEH 5 KALVERSTRAAT 64. bovenhuis, AMSTERDAM. Telofoon No. 9922 Noortl. Hoofdopsteller: Mr. ALBERIK DESWARTE. Opstelraad: CYRÎEL BUYSSE — RENE DE CLERCQ - ANDRE DE RIDDER. ABONNEMENTSPKIJS (fey vooruitbetaling) : Voor Nederland per jaar gld. 6.S0 — per kwartaal gld. 1.75 — per maand gld. 0.75. Voor Belgi5, Engeland, Franir\)k en andere landen dezelfde prgzeu; met verkooging van verzendiugskosteu (2J4 sent per nummer), A DVERTENTIES : 20 Cent per regel. vsfschÊlni osis Ijlad op pagina's. Het Redmiddei. (Vervojff qii: Diagiiosis.J 'ewnover hefc huidige Staateunitarisme, £ .rij liet Volksdualisme. Op het histo-i:j re01nent dat Europa zicli omwoelt en "2* in voile barenswoeën, «m aan r»s-llieden normale lêvensvoonvaarden Mi&mràr; h het" meer dta-hoog ■j -oor de Belgische pohtiek cm afbreuk ILken met de fcunstmafcige. ideologische "Kfctrekking van 1S30-1S48. Dat verouderd ding moet voor goed hebben lut- tfdaan. •■ ' . , Xieuw ti.jden brengen een vermeuwd m waarbïj rioh «en nieuw regee-racat'lsei opdringt, gekenmerkt door fcntralisatie en zelfbestuur der ethriische tetanddéelén. naar ondersclieid van oor-tprou? eu ta al. De eenige' liechte grondsteen van Staats-snkeid eu Staatsvrede is bestùurlijke ver-■'leidenbeid, ' d:i. libérale, rechtsbedeelmg m ds.gcwestslijke organismen. als daar iijn: provincies, arrondirsementen, kantons, ffioicenten. Die begrippen op België tcepassénd, ver-mijd'ik het woord : BestuurlijJce Schéiding, omdat het tôt misverstand en ergernis kàn aanleidihg geyen. Immers, het doel is hier, ver' vaiï te scbeiden; Wallonie on Vlaàn-dereû'in 'een Belgiech fédéra,tiet Staats-| verband steviger te- vereepigen, bij een | wedèrkeerig toegezegde vrijheid en gelijk-'tîid, met êén innige wederzijdsche afhan-xeiijkheid in ailes "waar het gaat om econo-niiîche voordeelen, politieke belangen, internationale aangelegenheden. tedenien wij wel degelijk hoe het ding t? uoemen. Voor het zegevieren eerier ge-dachte is het van overwegend belang lioe m'en 2» doopfe. Scjieiding verwekt al dade-I lijk een begrip van scheuring, van verbrok-Jcelirig, van verdelging eener eenheid, van «n onderling tegénover elkaar staan der Oiiderscheiden elementen. In veler geest zal het -\voord uitsluiten elk begrip van ge-meenscbapsgevoel en mogelijke samenwçr-king. Het heeft het gebrek, de minder-waardigheid eene zuiver negatieve uitdruk-king te zijn.,' welke door dat nega-tieve aile L vatbare draagkra-cht .rnist. Het woord Ztlf-btftuur — wel integendeel— is door zich zelf'sprekend en bèeldend., omdat het. posi-tief is. Het heeft een opbouwende betceke-nis, die'zich reeds bloot bij het nitspreken 1 en zçnder voorlichting openbaart. Laten wij dus allen, Belgen, zonder wau-[ trouwen, noch angst-valligheid, noch vress ' om het nieuwe, die oplossing onder oogen i neraen. Laten wij deze noemen : IVaalsche-ai Yhamsche ZeJfbestitut. Laten ■wij er on- aan v/ennen dit te aanzien als de inner-'ijlcè rechtsgedaante van het verjeugdigd, | tcekomeiid' België. * * » Daargclaten eénige onverbeterlijke. ^hrceuwevs, holle scheldwoordenkramers, j visschers in troebel wâter, onbenullige I FLP'iérkràbbers, wéet ik warmgevoelende Belgen, tôt voor den oorlog bepaaîd tegen-| over het taalvràagsbuk onverschiîlig, en die i thansj gehsel onbevan'gen en onbevcoroor-deeid, zich voor het Dubbclc Zelfbestuur I uitlaten. | Het idée dagteekent niet van heden, het ^erd geopp'erd in de jongste jareii, en [ DtérÊwaardig is het, dat- het niet door ^ ;laraingen maar wél door Walen de wereld m^zonden wërd. In mijn verdere niteen-îefcting.-dèr kwestie,.-zal ik me meer dan féns op die landgenooten te beroepen heb-[ oen. Vooralsnu mogo.'het vol staan, dat ik de I «amen noeme van enkele vooraanstaande I ^alen, wier verkncchtheid aan het Çel-| gisch© vaderïand boven aile verdenking I staat : Tijdens de bespreking van de wet op het î iaa'gebniik bij rechtspleging, riep wij]en j «e heèr Dupont, ondervoorzitter van den | Senaat,. afgevaardigd door het arrondisse-| ^®nt liUik, op de zitting van 9 Maart 1910, j ^: -.Vive la séparation administrative!" ' het bij dien behoudsgezinden leider j een ihtuitié van het Belgische redmiddei, het een impnlsieve strijdkreet, om I . ev®n, de formunl vond bijval. en sinds-f | en ^er'd zij aan bcide zijden in kalm over-; eo onderzoeht eu goçdgokeurd. In 19l2 liet 'Jules Dcstrée, volksvertegen-^oordiger voor het arrondissement Charle-!o'' 1Q do Revue de Belgique zijn berucht stuk yerschijnen : Lettre au Roi sur la se-[ Çr"tio')b de h, Wallonie et de là Flandre. toch Destrée zich, nog in de jong-niet door zijn Belgisch-vaderland-ûe toewijding onderscheiden ? j ^ Vlaiiiingen indruk is, dat de zeld-Walen, die zich de moeite getroosten jns ^ laamsch programma in te studeeren, 1° klaardër inzicht en tôt de overtuiging t?f u —.maar boe -kon het ooit be-'Jield ! — vrij uiëts dan vrijheid en op-cei vocr Wallonie wenschen. k ^llkk*§>0 evelutie in de gemoederen j i a^s.^et """are schematisch aantoonen r de drie volgende verklaringen van den ; Hr Bêlait e van Luik : va verslag °P Waalsch Congres QuV ^ scllri'ift : >-La situation ne fera t,nf!Tr, ^on en Par les décîara-<,• j j anungan^, qui se résument en ce m m égoï&me lamentable: In Vlaande-stpori aamsc^'" Dat if; D© toestand zal j el vcrslechten, indien men er over oor-dic 7iM,Qar ^amingantische verklaringen, sameiiyatteia in dezen kreet van een ' jammerlijk egoïsme : In .Ylaanderen Vlaamsch ! In een verslag op het tweed e Internatio-haal Congres voor verspreiding en beoefe-ning der Fransche taal, in 1908, herhaalt hij met klem: ,,Et piiis, quelle idée rétrograde, féodale, que cette autre maxime: lu Vlaanderen Vlaamsch!" — Dat is: En dan welke achteruitgaaiide, feodale gedachte is deze andere spreuk: In Vlaanderen Vlaamsch ! Maar zie, in een rapport van zelf den ; Julien Délai te. op het Waalsch© Congres j van Luik in 1912, komt de ommekeer, blijk-I baar een inkeer: ,,In Vlaanderen Vlaamsch,^ ; très bien ! Mais alors, la Wallonie aux Wal-î Ions !" — In Vlaanderen Vlaamsch, heel goed! Maar dan ook : .Wallonie aan de Walen ! Het is gelukkig niet bij uitroepingen ge-bleven. Bezadig'd en nuchter werd het Dub-belc Zelfbestuur met redenen omschreven, en kwarn het, zoo in het oog der Walen als der Vlamingen, voor als de eenige rechtma-tjge, redematige en doeli^atige oplossing voor beide rasbelangen. Het zelfde jaar 1912, schrijft M. Emile, ■Jennissen, advocaat bij het gerechtshof te Luik, in een Credo Séparatiste: ,,Je crois que l'entrecroisement actuel des législations ! amène fatalement les Flamands et les Wal-i Ions à se montrer les poings, tandis que la Séparation, régime clair et loyal, les fera se tendre la main." Dus: Tk geloof dat de tegemvoordige ineenstrengeling der \vetge: vingen noodlottig de .Vlamingen en de Walen er toe bçengt elkaar de vuist te toonen, terwijl de scheiding;, klaar en eerlijk regiem, h en ëlkaai' de hand zal doen toereiken. Ja, een klaar en eerlijk regiem, allen ijver waardig, niet alléén om zijn zuivér-heicl, niet alléén omdat het waarborgt al de ontwikkelingsvoorwaarden der beide volken ■\yelke de Belgische eenheid in zich sliiit, maar ook — en niet hét ininst — omdat het ten stelligsté van het Belgische Staatsver-bancl leen stalen broe-derband zal maken. Het is sinds de geboorte der Vlaamsche Beweging het eerste terrein waarop Vlaamsche en Waalsche leiders eensgozincl optre-den. En dat program heeft nog een andere onschatbare deugd: Het ontmoet de goëd-keuring van vertegenwoordigers van aile staatkundige partijen. Wij noemden liier-boven slecbts .liberalen of socialisten, doch ook katholieken traden vrank en vrij op voor het groot yaderlandsch idee. In Hoo-r/er Leven-, Algemeen Weekblad voor Ont-v.'ikkelde Ka.liolieke Vlamingen (Dummer van 31 Januari 1914) verscheen een uit-stekende verdediging van het Vubbele Zelfbestuur. Wel-liet de redactie den titel ,,Be-stuurlijke Scheiding'' door een vraagteeken volgen; wel schrijft ze voorop dit voorbs-houd: ,,Volgend artikel werd ons ingezon-den. Wij drukken het, zonder vooralsnog stelling te neilien in dit vraagstuk; ,,maar dat het meest gezaghebbend katholiek Vlaamsch orgaan die pleitrede overnam, is reeds een beteekenisvol verschijnsel. Om die bijzondere draagkracht van het stuk, en ook om de waarde der bewijsvoering, zullen wij het in deze onze reeks artikelen over Vlaamsch en Waalsche Zelfbestuur, en wél in ons nummer van înorge.n, iulasschen. Daaruit zal andermaal heldër "blijken, dat aile partijgangers. dier grondigè oplossing, van welke streken van den politiekén gezichteinder zij ook komen, geen andere clrijfveer hebben dan liefde voor Volk en Vaderïand, geen andere verzuchting dan: België'. gelukkig in imierlijke rust en vreae, België ' onvèrdeelbaar door wedérzijdsche liefde zijner zonen. Mr. ALBERJ.K DESWARTE. — ■■■ uleCI 1 11 H 11— Esn leifstulip Isa!. Meermalen blcek mij uit ,,de Vlaam^ohè Stem" dat vele Vlamingen onbekeud zijn met het fait, dat, ook Noord-Nederland een tweetalig land is. Bij 't bespreken van de dia-keten van 't Nederlandscli wordt ook het Friesch liierbij ingedeeld. Dit is een onjuistheid. Vele BeJgen âls vluchtelingen of geïn-terneerden met de bevolking van Friesland in aa.nraking kwamen, zullen gevraagd hebben : in welk land zijn. we nu terecht ge-kornen ? Deze door 't hoQren van een geheel onbekende taal gebillijkte vraag vond bij velen wellicht nog meer grond als ze ook drukwerk in dit taal zagén of de aloude Friesche vlag (schuine blauwe en witte st.repeu met roode bladenj . ontmoetten, in on zen tijd geen politiek symbool, maar het veree.ni'giugsteeken■ van wie de Friesche taal in eere hou den. Wie van de Friesche taal en het Friesche volk meer willen weteu, raad ik aan zich in verbinding te stellen met geletterde Frie-zen en maak ik opmerkzaam op het tijd-schrift: Sjlucht en Rjucht (Slecht en Recht), uitgegeven bij Ëisma te Leeuwar-den. In verschillende steden buiten Friesland bestaan verder vereenigingen van Friezen, bij welke men wel inlichtingen zal kunnen krijgen. Men verwarre de Friesche taal niet met het mengelmoes van sommige Friezen die vergeefsche pogingen doen om Hollaudsch te >)reken en een halfslachtig taaltje laten hooren dat ze zelf ten onrechte voor Hol-landsch houden en- dat -door vele niet-Frie-zen ten onrechte voor Friesch'wordt aange-zien.Zij.die bij huu terukeei' in België zullen verklaten dât ze Nederland hebben leei-eu kennen, die nen te weten -.dat er een Friesch s taalj letterkunde en taalbeweging bestaan ! Amstei^lam.. P. H. y. d. WAL. KLL.EINB : E;n van da onzen ..... Arbad beschrijft in de ,,Belgische Stan-daard" volgend aangrijpend tooneelken, uit onbezet België: Hij stapte te Veurne het postkantoor binnen. St-ug kwam hij binnen en-zijn hoofd zakte tusschen zijne breede schouderen; zijn oog schouwde wijduit voor hem, star, ver-loren. Zijne zvare schoenen met hunne ijzerkoppen, bij elken stap, sloegen zwaar op de lichte steentjes van 't parket. Hem volgde, stille, zijn vrouwe; zij was armoedig. gekleecl, maar net. Haaj- gelaat was bleek, haar oogen gezwollen en rood, 'n beeld van een vluchtelinge. Twee kleine kinderkens, hemeldiefkens, kwamen achter-getrappeld en hielden zich vast aan moe-ders rokken. Een oudere kwarn mee... met een reep nOg in de ' hand ; hij keek met medelijden op naar vader en naar moeder, hij gevoelde dat het droevig was. De man zonder opkijken, vroeg.aan zijne yrcuw het boekje. Tranen rolden over haar wangen, op de hare op de haiiden van haar 'man en'op het spaarboekie. ,,200 frank, as'je blief'' zei de man tôt den bediende. De bediende sloeg 't boekje open. Er bleven nog 200 frank. ,,Moedje, zei een van de kleinen, zie wat schoon rcod kruiskeri daar. aan t venster-ken!" ,,Kindje, brave zijn," snikte moe-. der. Het kleintje zag dat moeder weende'j en 't weende ook, 't weende bit-ter,- 't kin-deke cm moeder's tranen. De bankbriefjes werden geteld en 't kwijtschrift onderteekend. ' 't Giug tr-aag en moeilijk, maar 't ge-schiedde. En moeder plooide al de briefjes, samen en stak ze diepe weg in haren on-derrok.En aan de, deur keek de man in de oogen zijner vrouw en zeide: ,,En als t nog langer cluurt,... en als we er niet gea-aken, è.n als we niets meer hebben, dan éérst-zullen we bedelen gaah. Dan gaat gij tôt de Èngelsche dame en zegt: We hebben 't al vèrloren, zorg as'je blief voor de kinders; wij, wij gaan niet naar den vreemde; wij, wij blijven hier." Onze spertmannen aan 't fronî. De goedgokende koerseï' De Fraeve, die op zoo sehitterende wij25e.de ,,Tour de France'' in 1912 heeft gçwonnen doetr zich onderscheiden als niotorcycliste bij de. 60 legerdivisie. Als hij 's avonds gedaan heeft met werken neemt hij zijn fîets en vorrolgt «ijh entraînement. Henri George, vrijwiniger bij de carabine cyclisten,. is om zijn moedige daclen bij de laatste gevechten, vereerd geworden met ,,'t order van Leopokl TI". Sadi Davignon, de welbekende koerser die vroegér bij de ,,chasseurs cyclistes'' was, is opperwaçhtmeester bij 't Bi'itsch leger als tolkman. Vermandel, die. zooveel beloofde voor 't wieli-ijdersport,' al"sook Valkenaers, de afgod der ongelukkige Leuvenaars, zijn bij de carabiniers wielrijders. ' De' kleine Lniksclie Coureur Demarteau, '-lier^'- doende Hi de carabiniers mitrailleurs, is als held gevallen op 't veld van eer in de IiUitsccV gevechten' om r Steenstràëtf. Nochtans zwaar gewond zijnde door de ontplo'ffingstnk-ken van een obus, wilde hij zijn po'st niet ver-latcn totdat een regen van kogels hpm vr.n 't leven boroofde. Stervende riep hij nog ..Vive la Belgique", op zijn stoffelijk overschot werd het ridderkruis der Leopoldsorde neergelegd. Bonveret, de président van verscheidene Brusselsche sportverCcnigingen is onderluite-nant benoemd. Nivette, beter gekond onder de naam van Celestin, de automobist, doet dienst in de Re legerdivisie als deskundige en rijcît aile wegen af om de gebrokenen in steek gelaten auto's-te herstellen. Eindelijk nog vinden. we onzen sport-con-frater Léon Collard. van ,,'t Velospbrt", die geleider is van een auto-ambulance der 6e legerdivisie.Vervalschîe ..Liebesgaben". In Duitschland -wordt gewaarschuwd tegen knoeier-ijen met artikeien, welke door goed-hartige geyers gekocht worden voor de solda-ten. Zoo worden in het ..M.inisterial Blatt fiir Medizin-angelegenheiten" de volgende artikelen vermeld : lo. Grog- en Punschtabletten. Deze bestaan uit een lijmachtige stof zonder eenige waarde. 2o. Ivoffietabletten. Deze bovatten jween kof-fie, doch slechts . surrogaten. 3o. Cacao-dobbelsteenen. Deze bevatten zeer veel schillen, weiiiig cacao en zijn kunstmatig rood geverfd. 4o. Thee-tabletten, die ver boven de waarde van de daarin vérvatte- thee \~erkocht worden. Melktabletten, welke bij het vermengen met water geèn" op melk gelijkende vloeistof geven. De miuisterieele -bekendmaking eindigt met de dringende waarscli]/ving — 'die ook hier wel ten opzichte van sommige ,,nationale" ge-schenken aan onze soldaten mag gelden — 0111 de bevolking niet te exploiteeren, door van de liefdadige gezindheid van velen op schande-lijke manier. misbruik te maken. De Regco-ring zal niet aile haar ten dienste 6taande middelen trachten dit kwaad te heteugelen. Weer een bewijs van ..kultur"... zelfs linnne ,,Liebesgaben'.> ver'valschen ze... Wat moeten wij dan vroeger voor producten van Duitschen oorsprong hebben geslikt! De Belgische vluchteUngen, Do ,,Gazette de Lausanne" publiceert de vollèdi«*ë, zoogezegd officicole cijfers van de vluchtélingèn die in Holland hebben vertoefd. Na. den val van Antwerpen, bèdroeg huii aantal 720.000 mençclien. Einde October was ' de helft naar België teruggekeerd of naar Engeland vertrokken. Thans moeten er nog 80.000 Belgische uit-gewekenen zijn, waarvàn slechts 25.000 onbe-hoeftigen.Zijn die cijfers .juist, dan moet de Neder-landsche handel in de 5,5.000 vluchtelingen, die iîi hun eigen oiiderhoud voorzien, wel eene zekere vergoeding vinden voor de crisis. die — ter oorzake van den oorlog — wordt door-gemaakt. En waar Holland zoovele duizende guldens voor de vluchtelingen nitgeeft, mocht wel even on deze onrechtstreeksche vergoeding worden gewezen. ES. 3F5. ONIEK Van een Paijsche apacha. En dit is de geschdedenis van een van die loerisché straat-roovérs der Parijsolie b.ui-ten-boulevards, die den naam ,,apache" zijn gaan dragen. ^ De kerel ,,werkte" in de biiurt van Meli-montant; maar de poiitie had hem in de ga-gaten, en sedert eenigen tijd stond hij onder streng toezicht, moest zich geregeld fc.rj den commissaris van t'n wijk nrèlde'i:. Bij het uitoreken va-i d'eu corlog kwan. bij zich weer vertoonen op het politie-bureau, ditmaal echter om van den com-misearis een bewijs te vragen^' of hij als vnjwilliger mocht dienst nemen ; het was voortaan uit, beloofde hij, met vechtpar-tijen, aanrandingen, meeeteken, verliefde straatdrama's ; de nacht-apache wilde zich betéren, zijn land had hem noodig, hij had zoo zijn kleine lioedanigheidjes, meende hij, die hem geschikt maakten, zijn land te dienen, nu het werd aangevallen. Hij rnoest lang praten eer de commissaris van poiitie hem de gevraagde papieren gaf. Maar hij krijgt ze : de straat-boef is ver-heugd, en hij steekt de hand naar den commissaris uit. Maar die doet alsof hij de uit-gestoken hand niet ziet. Nu, dezer dagen, ontving deze commissa-ris-van-politie een brief van het front, ge-schreven doôr den ex-apache, die in cle af-geloopen oorlogsmaanden kans heeft gezien, een uitnemend soldaat te 'worden. In den brief vertelt de oude straat-roover aan den commissaris van zijn ervaringen in deh oorlog; het merkwaardigst is het nà-schrift van d-fn brief : 1 ,,Ik kom naar huis terug, en u zùlt ih de buurt geen last meer van me hebben, omdat ik an'11 ouwe handigheid kw'ijt beU; en u zult me nu wel niet meer weigeren', me de hand te drukken, want ik hè'b ér nôg maar 1 één' '. • Eeno Duitsche school voor sj3lcnn^n. Tusschen de menigvuldige dingen die'"d© oorlog ons geopenbaard heeft, is het ieit dat praktisch elke Duitscher een spjon is. Het is dan ook geen verwbnderlijk ièts dat de Fra-n-schen een school voor spionnen te Lovrack, in Baden, ontdekt hebben. Daar, in eene soort van hoogeschool ,voor de voorbêrèfding van den volkomen spipn, onderrichten de gebrildo hee-ren professoren hunne leerlingen in de gehei-men en de listen van de spionnago.. ■ Op do spionnenuniversiteit van Lorràoh wQr-den .natunrlijk de vrouwen. even goed aange-nomen als do niamien. Voor hunne aanneming v- orden de candidaten ondervraagd, .door offi-cîëren welke zich hiel-in eigenlijk: meer als politiemagistraten gedragende, zien of zij den noodigon aanleg en de neiging voor het be-roep hebben. De dunr van den cursus is van eenige weken tôt verscheidene maanden, in verband met den graad van volmaking of de belangrijkheid van de betrekking weiko de candidaat wenscht te bereiken. Dé leerlingen worden natuurlijk onderric-lit over de organisatie van het leger en de vloot der verschillende landen, hunne artillerie, hun-né garnizoenen en militaire havens, de. strate-gische beteekenis der spoorwegen, enz. Men leert hun spoedig inlichtingen op te nemen, en hoe ze naar het hoofdkwartier over te brengen zonder argwaan te- verwekken ; b.v. hoe men in een spoorbcekje-het getal régi men ten van een gegeven plaats- door eenige aanduidingen-kan opgeven. xVls de student voldoende kennis opgedaan heeft, wordt hij voorzien van valsche papieren en uitgezonden om zijn geluk te beproeven. Hij (of zij) weet echter dat als welk spion ook ooit in moeilijkkeden zou gerakenr hij door het gouvernement gedesavoueerd- zou worden. Uit een soldatenbrlsf. Ik krijg zoo juist.van een ge'kwetste vriend in Frankrijk een veelbeduidenaen brief nopens cV' to est an den die heerschen in de fransche militaire hospitalen." Alleenlijk. dit zou ik willen bekend maken. Bij den brief staken twee ziekenkaarten, waarop door den geneeslieer den toestand van den zieke geschreven staat en door den zieke zelf eenige regelen kunnen geschreven worden. De;*> kaart wordt dan gestuurd naar de ouders of familieleden van den gekwetste. De twee gekwetste soldaten haddien, de eene, op de kaart geschreven: ..Brbeder, Best? groeten aan u allemaal, veel beter". (Handteekening). De andere : j.Beminde ouders, als gij deze. kaart ont-vangen hebt, schrijft niij brief, hêt adres van mijn staat al den ander kant op, -het is . wat b?ter met mij, mijne groeten". (Handteeken). De ,,médecin-traitant" vond daar.' mis.schien graten in, hij doorstreepte den vlaamschen tekst, zette eronder : ,-,En Français, s.v.p.',' en liet de kaarten ni«t afzenden. Een andere hand sclïreef dan al boven: ;.va mieux ', ;,va un peu mieux". En de johgens hebben elk een andere kaart mi?t deze woorden moeten vullen wilden ze hun toestand aan hun broeder en - ouders bekend maken ! ! Gaat dat niet over zijn hoùtP De twee kaarten houd ik ter gescliikking van dezen, d2» zulken toestand willen doen ophouden". Nog cen mlllinen Duitschers... Ken Duitsch officier in de omstrekçn van Dixmuiden deelt aan ' een boer mêe, ' da;t men nog een millioen Duitschers verwaclifc, om een spoedig einde aan de kwestie te maken. Deze zucht van het moede ,afgewerkte boertje : ,;God — waar zullen we dât ailes nou nog begraven?" De DuitSclier verstaat — gelukkig — geen Vlaamsch. De Duitsche en Qostenrijksche verliezen. Duitschers tôt dusver aan dooden, gewonden en gevans;enen 4,200,000 man van een totaal van 8,500.000 man vèrloren en bedragen de vérliezen der Oostenrnkers 2,526,000 man op een totaal van 4,500,000. De laatste opgavo is iets hooger dan die van den Hongaarschen correspondent, die uit Boedapest de ..Morning Post" zoo nu en dan van nïeuws weet-te voorzien. Volgens diens berekening bedroegen de totale verliezen van het Oostenrijksch-Hon-2;aarsche leger tôt op 1 Juni 2,499;000 man. God sfraffe België Ik zou gewenscht hebben dat een katholiek priester naar de pen zou grijj>en, liever dan ik, die een leek ben, om te antwoorden op de ongehoorde taal, die zekere pater v. d. Elsen zich permitteert ten opzichte van zijne ongelukkige geloofsgenoo'tén, de Belgen. In de niet-Duitsche katholieke wereld hebben de verklaringen van mgr. Van de Wetering, aartsbisschop van Utrecht, een uiterst pijn-lijken indruk gemaakt. Nochtans had hij takt genoeg door het Centrum te laten verkla-ren, dat hij de Belgen blijken van genegen-heid had' gegeven. Zoo christelijk is d© houding niet van pater w. d. Elsen, die in het Iî.-K. Boeren-bondsblad van de Katholieke provincie Noord-Brabant, 200 ver gaat België, het katholieke België, te laken en te Jasteren." AYij citeeren hier zijn uitval : ,,Als de maatschappij zoo bedorven is, dat zij aan geen God meer gelooft, naar geen kerk meer luistert, aile hartstochten den vrijen teugel laat, aan de dierenwereld is ge-1 ijk geworden, zeg mij dan eensj welk middel er dan nog over is, 0111 haar te bekeeren. In mijn oog is er dan geen ander middel dan oorlog, pest, hongersnood en andere rampen. En omdat de 6lagen, welke het menschdom thans ontvangt, nog niet voldoende zijn, om de oogen te doen opengaan, want overal hooren wij, dat nog weinig verandering in de zeden der mensclien te bespeuren is ; daarom is mijne meening, dàt de ^ oorzienigheid wijsc-Jijk handelt; als ze niet tusschenbeide komt. Daarom ook geloof ik. dat er nog veel grootere râ'mpen over de wereld, moeten komen en dat het einde niet te voorzièn is. België heeft ervan geproefd, maar wat heeft het gèbaat. Wat heeft men al niet klac-hten gehoord' over de Kchtzinnigîieid der .vluchtelingen, over hun eknnheid iii qodsdicnst-zak-en, over onverschilligheid en ondankbaar-heid. Dezer dagen sprak ik een Hollandsch priester, die zooeven uit België was gekomen en daar de helft van zijn leven heeft doorge-bracht. Mijn eerste vraag was hoe het thans in België gaat. En onmiddellijk was zijn autwoord : stekend, opperbest. Vroeger zag men geen mannenvolk meer in de kerk (!) en wij, pries-ters, konden wegens de straatschandalen des avonds, vooral des Zondags, niet buitenko-men(!) Maar nu is ailes veranderd. Wij zitten onder Duitsche ambtenaren en deze weten er wel raad mee. Zij hebben tuclit en orde ge-bracht. De kerken worden druk bezocht door Duitsche soldaten, die zich daar net jes ge-dra-gen en de Belgen beginnen dat na te doen. De'Belgen zijn tegen aile recht van hunne onafliankelijkheid beroofd en ik hoop, dat zij die eens zullen terugkrijgen, maar zij moeten eerst^nog tien joren onder den Duitscher zitten. Dan is er kans, dat zij. nette, fatsoenlijke Katholieke mensclien worden en dan zal de oorlog voor hen een groùte segen zijn." } Dit is de lastertaal van een fanatieker, die în den tijd der heksenprocessen had moeten leven. Welhoe! een macitig land, dat in zijn verblinden hoognioed protestantsch noch katholiek meer is, maar gansch heidensch in doen en in laten, verscheurt een plechtig bezworen verdrag en ovèrvalt het zwakke België als een dief in den nacht. België dat rechten bezit maar ook plichten moet vervul-len, voortvloeiend uit dat verdrag, stelt zich daarom te weer, liever dan uit dien snooden aanslag een geldzaakje te maken. ',De vijand, die met den ouden germaanschen'afgo'd1 op den buik prijkt, .moordt, brandt, steelt, scliof-feert, plu.ndert, . vêrwoest-, zuigt eene onschul-di'gè bevolking van ougeveer S millioen zielen uit, die hij aan den honger. prijsgeeft. Bov.en-dien bombardeert "hij de hoofdkerk van Meohelen en het aartsbisschoppelijk paleis, zwaait "den brandfakkel over de" bibliotheek van Leuven, over kerken van diezelfde stad, alsmëde over die vari Visé, Dinantj Aer-schot, Dendermonde, Nieuwpoort, * Dixmuide. Yper, en zoovele andere plaatsen die hij in gruis schiet. Hij pijnigt en foltert honder-. den priesters, die hij afmaakt . of naar Duitschland in beestenwagens stuurt. Kar-dinaal Mercier ■ heeft zelf verklaard dat de oude pastoor van Gelrode, als martelaar van ^ijn geloof- is gestorven. Ailes is echter wel besteed, orakelt pater v. d. Elsen in zijn boerenkrant: de Belgische ■ vluchtelingen wareii' lichtzinnig, dom in gods- ! dienstzaken. onverschiîlig• en ondankbaar. De Dutsen ! Dit is andere peper. Katholieken 1 van de le klas. Een ons onbekende Hollandsche pater heeft hem verzekerd dat hét thans in België, onder Duitsch bestuur, uitstekend, opperbest gaat. De kerken worden druk bezocht door Duitsche soldaten en ook door den lutheraan . Von Bissing, die op het punt is, zegt men, tôt de Katholieke . kerk over te gaan. — Bruxelles vaut bien une messe ! — En de Belgen beginneu zich ook al netje9 in de. kerk te gedragen. Het is nog niet genoeg. Zij moeten eerst 10 jaar lang in het Duitsch vagevuur liggen te braden vooraleer er kans zal bestaan nette, fatsoenlijke katholieke mensclien (als in Duitschland en in Holland natuurlijk) te worden. Dan zulien zij den ouden Germaanschén afgod 'van dèn oorlog zegenen. Voor hen zal het ongetwijfeld een zegeii we-zen dat ze .geruïneerd zijn, dat hunne nabe-staanden omgebracht en verkocht worden door. de kerkgaande Dutsen en dat zij zelf in den vreemde ronddolen op zoek naar hunne ver-miste familieleden of uit vrees in' Duitsche gevangenissen te vervuilen. Von Bissing zal er wel voor zorgen dat, Kardinaal Mercier eindelijk den muildorf worde aangegespt en dat de bis-schoppen van Namen en Luik zwijgen. over mishandelingen. Het voorbeeld van hun over-leden ambtsbroeder. den bisschop van Doornik moet hun doen nadenken. 'Zoo niet, priigel. Ik ben maar een nederige leek, doch ik meen dat pater v. d..Etsen bezig is een aantal Belgen van' het r. k. geloof af tebrengen.- De Belgen hebben, hoe lichtzinnig zij ook zijn, een beetje meer hart dan de pater die hen voor zondebokken van Gods toorn en zonder dien mandaat heeft uitgekozen. Zij wen-schen dien pater zelfs geeri halven dag onder den Duitschers te zitten. Spijts zijne liefde voor Duitschland zou het heni misschien slecht ver-gaan. Zijn Holla-pdsclie ambtsbroeder een cou-ventueel vaji het klooster. van Hol : bij Brussel, bleef maar enkele uren in de handen van den Duts, maar hij werd doodgebeuld. In België hadden wij ook Dutsgezinde priesters, dooh wanneer zij zagen met hoeveel voorkomenv!-lieid de kerkgaande Dutse:« hunne collega's mishandelen, pakten zij de biezen naar Noord-Brabant, verkleed, vermomd en gansch onkeri baar. Zij hadden niet de minste lust connectio aan te knoopen met de Katholieken le klas, gekomen uit de Rijnprovincie of uit' ^estfalen, de beulen van een lionderd-tal BeJ-gische priesters en kloosterlingeii. Ja voor het oogenblik zijn wij ontla^s, zondebokken van de godvergetén mensehheid, sen steen des aanstoots voor de vrome Dutsen ' a. la Eulenburg en voor sommige niet minder deugdzame Iiollanders. Wij bezitten geen l'echt, omdat « ij gerne eigendoœmen en geen geld meer hebben. Wij moeten dagelijks hoo-ren, dat wij ten laste liggen van Hollnnds lief-dadiglieid en op den koop toe monsters „,i ondankbaarheid zijn. De Duts beoft. ons land )innengemoffeld: God beeffons Katholiek land, dat een Katholieke regeeririg sedert 30 jaren had, zwaar gestraft. Menig Hollander pater Van de]' Elsen ineluis, spot met ons omdat wij, stomme knullen, ons goed en ons bloed voor het recht hebben opgeofferd. Baron von A'redenburch, de ossenbloed-roode. ireule Lohmann de lelicblanke en pater A an der Elsen. de zwarte, levende drievuldiV-"6id, zmnebeeld van de Duitsche vlag, cCven malkaar de hand om de Belgische vluchtelingen te beschimpen en te vertrappen, omdat er onder die rampzalige slaohtoffers \an den oorlog. eenigen zijn die niet ,.deftig" zijn als de eerzame h eer "Droogstoppel. Onwillekeurig denk ik aan Christus, dien dit diietal aan-roept. En ik zie voor mij Christus den be-schermer der overspelige vrouw, den vriend van het Vreugdemeisje Maria Magdalena, den makker van publikanen en heidenen, den ver-trooster van den goeden rnoordenaar. Daar tegen verschijnt de god der Duitschers, aan beden door pater Aan der Elsen, een grim-rnige brombeer. die klappen uitdeelt als een Pruisische schoolvos. LEONCE DU CASTILLON. Het Chrlsten Standpynf, A an Katholieke zijde zendt men ons volgend protest tegen het reeds berucht geworden stuk van Pater P. van Elsen: In een artikel dat spreekt over ,,'s Mensclien wil en Gods toelating", schrijft de Pater P. van Elsen in het orgaan van den Noordbrabant-6'chen Christen- Boerenbond eenige redenen die ons, Katholieke Beigein ten zeerste tegen het Iia.rt stooten. Dit artikel overgénomen in vDe Telegraaf'', de Residentiebode en andere bla-den, maakt eenen gvooten ophef' en heeft zeW'S eene groot© verontwaardiging teweeg gebracht. In het begin Verdedigt hij goed de stelling dat de oorlog niet de schuld is van God, maar wel van de mensclien >;elve. linmers iedereen moet, teegeven dat het de slecht© ougetoomde driften zijn die de oorzaak zijn van den oorlo<r. Heerschzucht en genot, verkrachtmg van aile recht op bestaan, vormen de kern van den ge-moedstoestand die den oorlog aanwakkerd. Het zijn. niet zij die welgemeend christen zijn en den godsdienst naar den letter volgen, die zulk een geesel over ons weiisc-hen. Christus is „op de wereld gekomen uit liefde voor dçn mensch. Hij predikte geen oorlog maar wel vrede. Hij verbood de broedernioord en het hoofdprinciep van gansch den godsdienst be-rust in de woorden: ,,Bemint uwen evenaaste gel ijk uw eigen zelven." Het misbruik van den vrijen wil aan *ons ge&even doet God beletten Zijne oneindige macht ten onzen voordeele te gebruiken en het is maar als die overgroote massa Gods-loochenaars hunneç. 'Schep}>er ootmoedig zullen erkennen dat Hij rcchtmatig • kan tusschen komen. God is oneindig goed maar ook onëiiïdig rechtvaardig. De goèden stërven zekërlijk door de schuld der slechten, maar God heeft de: . eeuwiglieid om zijne trouwe onderdanen . te loonen. De oorlôg 'die wij nu bel'eVen is - een der grootste rampen die kunnen bestaan, Duizenden en millioenen familiën worden- uiteengetrokken en de onverbiddelijke dood maait al de jonge en schoone krachten weg van Europa. Om dan nog pest en hongersnood en aile besmettelijke ziekten over liet menschdom te roepen, dat vind ik monsterachtig. De Eerw. Pater Elsen. die dat heeft geschreven, heeft zeker niet op d© hoofdpripciepen van den godsdienst nagtv dacht. 'die' hem verbiedt den evenaaste niet te beminnen. En- -wat België aangaat, men moet waarlijk door en door Duitschgezind zijn om ziilke dom-migheden uit te kramen. België was het land, Ëerw. Pater, waar de godsdienst het meest- aa-nhangers had, waar de lichtzinniglïéid minder "in huis is dan in zeer vele streken van Holland, waar de ontucht het best werd beteugeld. dooi* ware kennis van den godsdienst. De kerken in de Vlaanderen en een groot deel van Wallonië waren des Zondags beter vol dan gij wel denkt en de Hollandsche priester die u ingèlicht heeft weet zeker niet wat h- zegt (of is het misschien een ingebeelde priester). . In do groote steden van België en sommice nijverhéidsstrèken waren er wel vele ongeloo-vigen en was er wel iets slecht, maar het was eene kleine minderheid in ons land. Ik denK, waarde Pater, dat gij eerst in den hof van Holland zoudt moeten wieden eer gij bij ons het onkruid t'raèht uit te roeien. En nu van Duitschland-gesproken, waarvoor uwe liefde overloopt. Er zijn daar zeker millioenen Katholieken,. maar hun per lionderd was maar een dertigtal zoowël als in Holland. De Duitschers gaan naar de kerk in Behrië. Het zou ons verwonderen dat tusschen de Katholieke Duitschers die in België als soldaten rondwandelen er geen honderden waren die m de kerk gaan bidden. Maar wie zegt u dat zij de Belgen het voorbeeld moeten geven. Ile geloof dat indien wij de ontucht die in Duitschland heerscht moesten beschrijyen dat er nog wat anders zou uitkomen als bij ons. D© grootste godloochenaars vond men altijd in Duitschland. De soort van Haeckel en Co. is te zeer gekeiid orn er langer over uit te wijden. Die priester zegde ook dat de Belgen tegen' aile recht van hunne onafhankelijkhe<d beroofd zijn maar. toch wenscht hij dat het onreclit nçg tien jaren in België bli.jye bestaan. Prachtige manier van recht. Die kostelijke bekentenis van een Hollandschen priester^ zal onze oogen doen open eh. Misschien hadden wij te doen met den eenen of > anderen onge wênschten gast .die spionneerde voor Duitschland.De pater P. v. Elsen lieeft vele jongens wier ontwikkeling net toelaat een juist begrip te hebben van princi'epen, den kop doen draaien en het is niet, omdat de door en door Duitsch-gezinde pater van Elsen ons veracht en rampen toewenscht, dat wij de algemeenhejd zullen be-schuldigen. Tusschen aile koren is er kaf en wij weten maar àl te wel dat aile reclitgeaarde en onpartijdige Hollandsche. priesters en leetcen de zaak der Belgen zullen senegen blijven. JO>TGE CHRISTEN.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad appartenant à la catégorie Oorlogspers, parue à Amsterdam du 1900 au 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes