De Volkseeuw Strijdblad der O^ocraten van hef Arrondissement Brugge ^VAARHKID PFCHTt7J<Fi?r)injj?in ^0NS WAP™- ^j^QRVRIJHEID, GELIJKHEID EN^BROEDERLIJKHEID is ons doel. De inschrijvingsprijs voor een volledig jaar is 5 frank. Aankondigingen volgens accoord en plaatsruimte. WEEKBLAD GESTICHT DOOR PRIESTER FONTEYNE VOLKSYERTEGENWOORDIGER. Voor bestuur en briefwisselingen schrijve men : BERNARD MINNEBO, Predikheekenstraat, 20, Brugge Aile schriivers ziin verantwoordeliik voor hunne artikelen. De Grondwet van 1830 (Uit het boekwerk van Priester FONTE FA£.) Wij hebben gezien wat op staatkundig gebied de gedachten vvaren van dien tijd, het meestergerecht, het oorbeeld dat de volken beheerschte. Het volk had genoeg van in knechtschap te leven ; het wilde de Vrijheid ! Het volk had genoeg van in de stad onder de voogdij te staan van de hoogere rijke standen ; het wilde zijn Burgerrecht ! Het volk wilde Vrijheid en Burgerrecht, de macht om 00k op zijne beurt, zijn loi te verbeteren en tôt liooger leven te geraken. En de Grondwet sprak : De godsdienst vrij ! Vrijheid van onderwijs ! Vrijheid der drukpers ! Vrijheid van Vereeniging ! Onschendbaarheid der woonst ! En de Grondwet sprak : Aile macht komtuit 't Volk de Belgen kiezen hunne Vertegenwoordigers voor de Kamers.... en de Kamers maken de Wet.... en de Wet beheerscht land-bestuur en gerechtshoven. En de Grondwet sprak nog : De voorrechten der hoogere standen vvaren reeds afgeschaft, de Grondwet komt erop terug en zegt : de "koning. mag titels verleenen van adeldom, maar : geen voorrechten voor den adeldom. De staatsambten staan open voor nMe burgers. Onschendbaarheid van den ei end in. Vrijheid voor den mensch, gehjk burgerrecht in de stad en op maatschappelijk gebied, geene voorrechten meer voor hoogere standen, en 't leven opengezet voor iedereen, opdat iedereen in recht en vrede, de vruchten van zijnen arbeid mogen genieten. Vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid de démocratie klinkt en galmt in machtige spreuk door heel de Grondwet ! De Volksregeering! Zoo dacht het Volk in de eerste dagen, en daarom werd alom gejubeld en gefeest ! Maar eens de zegekreten uitgestoven, als dan het Volk stil, koelbloedig en nadenkend zijne Grondwet onderzocht, het vond algauw, dat er in de Grondwet, onder de machtige spreuke van Vrijheid en Gelijkheid, dat er bedrog stak, Volksbedrog. Aile macht komt uit 't Volk... de Belgen kiezen de Wetgevende Kamers,. sprak de Grondwet, goed, maar de hoogere standen, die de Grondwet hadden opge-' steld, hadden sluvv en slim, er tusschen gesmokkeld. Om kiezer te zijn voor de Kamers, moetmenten minste 20 guldens rechtstreeksche belastingen betalen. De gelijkheid van aile belgen voor de wet... Het stemrecht, het Burgerrecht... bestond dus enkel en alleen voor de Bezitters, en was en bleef het voorrecht der hoogere standen, van Geestelijklieid, van Edeldom, van rijke burgers en rijke boeren. Het kleine volk, liet werkersvolk was bedrogeii ! Hos de helden van 1830... beloond wierden. Een edelman, Graaf Frédéric de Merode de Wester-loo, sneuvelde voor 't Vaderland tôt Berchem bij Ant-werpen... en op de "plaats der Marteiaars" in Brussel, prijkt zijn prachtig grafzerk... 467 man, meest kleine burgers en werklieden zijn ook gevallen voor 't Vaderland, en 12 jaar later, in 1835, sch'rijft men hunnen naam op de muren van de gemeene grafkelder... 't is al ! # — 744 Gekwetsten, meest al kleine burgers en werklieden, worden vereerd met het ijzeren Kruis ! m Maar dat was nog maar een staalke, van de dankbaar-heid van... het Vaderland der 20 guide mannen. Want : Onder de 744 gekwetsten... ér zijn nog 271 gekwetsten die, in eens, eene vergoeding krijgen van 200 fr. Ja zelf 12 jaar later, in 1842, de " gekwetsten vereerd met het ijzeren Kruis " bekomen een jaarlijks pensioen van 100 fr.... en in 1854, of 24 jaar later... als er maar weinig meer in 't leven zijn... een pensioen van 250 fr. 's jaars !... En in 1875, of 50 jaar nadien;.. als er bijna geen meer waren... het pensioen der gekwetsten met het ijzeren kruis vereerd, was geklommen tôt 432 frank ! Het pensioen der Weduwen en Weezen, der helden voor het Vaderland gesneuveld, wierd bepaald op hoogstens : 450 fr. O dankbaar Vaderland ! De hoogere en rijke standen, hadden eene Grondwet, hunne grondwet, en voortaan zouden hunne vertegenwoordigers zetelen mogen in de Kamers, en zetelen in 's lands besturen, en verdedigen overal, hunne belàngen. Maar de Mindere standen, 't kleine volk, 't werkvolk, dat cerst en meest en zoo heldhaflig zijn edele bloed vergoot voor Vrijheid en Vaderland, het kleine volk, wierd in de nieuwe Grondwet niet gekend, in 't nieuwe Vaderland niet meegeteld ; het zijn geen 3elgen ! In 't kort gezegd : Wij kregen in Belgie : eene Bewaarderspartij', van Geestelijken, Edelieden, Rijke burgers en rijke Boeren, die, op recht van rijkdom, hunne vertegenwoordigers kregen in de Kamers en besturen, die 's lands wetten en besturen, gebruiken mochten oiii hunne bel auge n-tevcrdedigfct#, en die, meester in 't land, over 't volk zouden heer-sehen mogen en wotkeren op zijn zweet ! Dat hadden wij in Belgie, — en wij hadden ook : een vierde stand, het Werkersvolk, van den eersten dag, als bastaardskind gebrandmerkt. Daarom zoti geen vrede zijn in 't land, tôt dat er recht en voile recht geschieden zou : voile Burgerrecht voor aile Belgen, algemeen stemrecht. In den loop der tijden, is het stemrecht uitgebreid geworden, op hoogstens 20 gulden gebracht — en is de burgerstand meer en talrijker tôt het stemrecht opge-nomen ; maar altijd voort zijn het, de hoogere standen, die heer en meester zijn gebleven in de Regeering, meester over Land en Volk. Maar de vierde stand, het kleine volk, het Werkersvolk, bleef nog altijd van aile Burgerrecht beroofd en in het Vaderland als bastaardkind geteld. Nog een stap vooruit. Eindelijk in 1893, de werkerstand wordt het onrecht moê, staat op en eischt in het Gemeene vaderland, met Geestelijkkeid en Edeldom en Burgers, meegeteld, en zoo wel als zij, als vrije burgers erkend te worden. Dan klinkt door 't land, door heel de Werkerswe-reld -.Gelijkheid voor de stembus... Algemeen Stemrecht! Vrije Burgersrecht voor aile Belgen en Vrije Volksre-geering ! De beweging wierd geweldig, en de Hooge rijke standen gaven toe... of liever, gebaarden toe te geven, want wederom " wierd de vierde stand, het werkersvolk bedrogen "Stemrecht voor aile Belgen klonk het woord, en... het werkvolk krijgt zijn stemrecht, ééne stem... maar ondertusschen aan Geestelijklieid, Edeldom, Burgers en Boeren wierden 2 en 5 stemm en voorbehouden ! 526.000 Geestelijken, Edelieden, Burgers en Boeren beschikken over : 1.255.000 stemmen en 853.000 klein volk en werklieden : over 853.000 stemmen. In andere woorden : Het werkersvolk, degroote meerderheid in 't land, had ééne stem verkregen en beschikkende over 853.000 stemmen, en bleef dus de kleine macht. En de hoogere rijke standen : Geestelijkheid, Edeldom, Burgerij en Boeren, de minderheid in 't land, hadden 2-3 stemmen, beschikkende over 1.255.000 stemmen, en bleven dus over de macht in 't land meester ! Ja de hoogere rijke standen van Geestelijkheid, Edel dom en Burgerij waren meester geweest, en... bleven meester, en voorts, Kamer en Wetten waren de hunne, en Regeering en Bestuur, waren de hunne, en de Gerechtshoven waren de hunne... en de vierde stand, 7 kleine Volk, de werklieden, de armen bleven nog altijd voort als bastaards beschouwd, in 't Vaderland, bleven de verstootelingen ! Kort Begrip. Van 1830 tôt 1893, is Belgie vrij gerocht van de Hol-landers en onder t Beheer gekomen van onze 100.000 2o Guide mannen. Van 1893 tôt op onzen tijd, is Belgie, 't Rijk gebleven der Voorrechte Siemmers. Van 1831 tôt nu toe in Belgie, zijn de Katholieke en Liberale Bewaarderspartij en heer en meestsr gebleven in het land. Heerscht de Bewaardersmacht over Land en Volk, zijn Vrijheid, voile Burgerrecht, rijkdom en welstand het erfgoed gebleven der Hoogere standen, van Geestelijkheid en Edeldom,van Burgerij en Boerenstand en In Belgie tôt op heden toe, was en blijft het kleine Volk, het Werkersvolk, in 't Vaderland als bastaardkind geteld, maar ook in 't Belgie, 't gaat aan 't roeren en 't leven, in de wereld van den arbeid. Ook in Belgie, de werkerstand zocht naar Vrijheid, eischt zijn voile Burgerrecht en vraagt de plaats die hem behoort aan de tafel des levens. Ook in Belgie, de zee der zvvoegers en der zweeters gaat aan 't wiegewagen, en reeds in de verte, hoort men 't gerucht en 't gedruisch van 't barengeslag ; de zee komt op, 't is ebbetij, en aan de kimme gloort en delgt de dageraad der Volksmacht : Vrijheid, Gelijkheid en Broederlijkheid VOOR IEDEREEN : DE DEMOCRATIE ! Priester FONTEYNE. VOOR ONS ! Ik strek de armen uit, recht den rug, schud de schou-ders ! de boeien zijn weg, de ketens losgewrongen, het juk afgeworpen. Ik voel me zoo wel ; 't is als een zalig-heid in en om mij ! 't Wordt me te nauw binne*. ik moet heen.... Wat reine lucht !... Ik adem die met voile teugen. 't Stinkt hier niet meer; de " smeerlappen " (verschooning lezer) zijn weg. De straten zijn reinerj ik schop niet meer in vuile, versleten hemden, in halfvorte baaien, in smotsige, ge-scheurde onderbroeken waarin het ongedierte woelt. De huizen zijn geschonden ; het glas is door geteerd papier vervangen, de gaten met planken dichtgenageld en toch schijnen ze mij niet leelijk toe. In de deuren zie ik niet meer die lompe, leelijke botten, waarin duitsche voeten steken ; uit die vensters grijnzenme geenapengezichten meer tegen !... Ik ga voorbij de gewezen polizei-wache. Hier huisden v66r eenige weken vier duitschers. Zij ranselden hier de mannen af dat het schande was j grepen en zoenden de jonge meisjes en vrouwen. Hierheen sleepten de blauwers, de schoone heeren, de woekeraars heele karrevrachten graan, bloem, vleesch, hesp, boter, eieren, tabak, sigaren, bier, wijn, taart en fijn gebak. Dan reisden ze zonder pas, smokkelden vrij, woeker-den zonder hinder, dronken en schonken tôt laat in den nacht. Hier kwamen Belgische jongens, Belgische slonsen, hun geburen, hun medeburgers verklikken en de vier of vijf mark judaspenning opstrijken, welke de smeerpoet-sers hun toestaken, na iedere verklikking die met sukses was gekroond !... Ik keer me af met walg. Een Belgische soldaat !... Ik drulc hem de hand ; ik kan geen woord spreken, zoo schielijk was de verande-ring \an tooneel. Ik vervorder mijn weg. De krijgsman kijkt me na en schudt het hoofd. Hij weet dat zijn oqwe j,. leermeester een zonderling is, maar dat hij li^toCTT-^^-immer goed meent met zijn gewezen leerlins/eàf / ~t :& \ " Je r( p \\\ '£}. 'i' // 1-TAAR- — N° 3. HET NUMMER 10 CENTIEMEN. ZONDAG 23 MAART 1919.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.