2e jaargang — Nr 35 Prijs : & centiem voor heel.het land en 1 O centiem voor het Buiten)?1 nd Donderdag 11 Februari 1915 GAZET VAN BRUSSEL DflGBLtflD VOOR HET VIiflfl|VISCf4E Ltfl|4D Woor Volk, Stam en Taal. Guidai kk liauiius keiï. Van Eyck. Handschriften worden nièt terug geeondm jDJjjjjLJiiJiijx mn SXJUUJXTLX JLJÏ . 12, Zwarte Lieve Vrouwstraat, 12 AANKONDIGINGEN. Plaatsaan/ragen : 5 centiem pet halven regel , Andere aaiikondi^ingen : 10 cenuem ; Puoliciteit : 30 cenûew. ' " '■ ■ ■ — Dç Vereenigdç Staten vai] Europa Mi W11 liCUT-ii «SUli ij YVH vtw* — zeer lamg in rie lucht hangt. J)e vereenigi'ug van .aile of van de nieeste Europeesohe âbaten .m een Bond komt aan het meerendeel der onitwik-kekle menschen ails uiterst wens.chelijk voor. De rnoei-lijkheid der verwerkelijfcing lii'gt in het feiit, dat verschil-liende groote mogend'heden in den op te richten Bond de oppei'heersctoppij zouden willen bekleeden. Aile meenen zij aanspraken te kunnen doen gelMen, maar weigeren halsstarig malkanders gronden in te zien. De kleine na'Lies hebben daaa'bij niet veel in de pap te brokiken. Vele onder ihaar zouden zich echter gereede-lijk bij een machitigen gebuur aansluiiten, indien zij de volkomen aekerheid hadiden, dat zij er hun volkseigen-aardigheid iten atotte niet zouden bij inschieten. •Met louter geweld van wapenen zijn de Vereenigde Staten van Europa niet in 't leven ite roepen. Daarom hebben de versobiilliende volken een te oude eigen ge-sc'hredenis en is hun zelfbewustiaijn te groot. Zelfs een gnoote gelijkenis tusschen de taal van de he ers chers-naitie en die van het overheerschte volk vermag niet de di'epgewortelde (0gen.,beiiirig te doen uitsterven. Het zal volstaan te wijzan op Russisch Polen, dat na een voile eeuw nog tegen het zeer stamverwante Rusland spar-tett, op Noorvegeai, dat zi<ïh na gastadaige waâgvingen van de Zweedsctie zustermatie heeft gescheiden, en ten slotte op lerland, dat aan Engeland meer kwaad bloed gezet heef't dan al zijn andere vijanden te zamen, of-schoon bijnaal de leren tegenwoordig .Engelsch spreken, zelfs in den huiselijken kring. Wanneer een zwakke natie zich onbestreden kan ont-wikkelen in den schoot van eenen grooten Staat, kan het gebeuren (dat zij een sterke steun van dien Staat wordt, vooral wanneer zij aan een machtiigere mogend-heid grenst, waarvan zij vreest onderdrukit te worden. Men denke aan Galieië om een levend voonbeeld te hebben. Andere zelfstandige volken deelen de gevoellens der Oosbenrijkscihe Poiaikken tegenover Rusland, naine-lijk de Zweden en de Noren. In die laniden weet men dat het Tsarenrijk het vroeg of laat zal beproeven ge-heel Skandioavië in te palmen. Helt armzalig lot van Piniland schuilt voor hen in de toekomst, indien er op het noodtattige ooganblik geen maohtige vr-ienden te voorschijn treden om de onderjukking te verihinideren. Want wat zouden hun eigen schamele legermaohten tegen die van den Rus vermogen ? Heldhaftig zouden zij zich weren, maar oiratrent de uitkomst kan nieit getwiij-feld worden. Iedereen begrijpt, dat de gevoelens van sympathie van de Noorsche Staten in den huàdigen oor-log met andens kunnen zijn dan aooals wij ze door de persberiehten te kennien krijgen. 1k mag daar wel bij-voegen, zonder vrees gelogenstraft te worden, dat vek be ri eh ten er op wij zen, dat de Skandinaafscihe lander zich wellicht in den Duitschen Bond zouden laten opne-men, indien zij maar de \ olstrekte zekerhelid hadiden, da1 hun sterkere Genmaanisdhe broedere niet de mins-te'po-ging zouden doen om hen de Duitsche (taal op te dringer in bestuur en on/deiwijs, want geen enkel volk ter we-reld geeft vrijwillig de taal der vaderen op. Tôt nu toc eohiter ,is het onimogelijk zekerfhéid te verkrijgen nopens de behandeling die zij zouden ondervindien n>a eene ge-beurlijke aaiisluiting. Maar indien het lot wil, dat hefl Duitsche rijk uitgeibreider uit dezen oorlog komt, dan zul'len de Noorsche Staten onmiddellijk wetein waaraar zioh te 'honden, wanneer zij zullen zien hoe de ingeilijfde volken bejegend worden. Daarnaiar zullen zij dus hun eigen houding te regelen hebben. De mogendheid die de kern der Vereenigde Staten van Europa zal worden, moet vooraf het vaste besluii nemen van aan elke volksgroep de voile ontploiïng harei eigenaardigheden te gimnen, wil ze niet .in gestadigen inwendigen krjig en twist ten onder gaan. Zulk een wijze maatregel is niet te verwac'hten van een !Staait als Rusland, waar men naar geen geaonde nede wil luiste-ren. Frankrijk kan 00k geenszins in aanmerking komen, omdat nergens ter wereld de verzuchtiigen der afzonder-lijke volksgroepen zoozeer versmacht worden als juisif in dat land. Bretanjers en Fransoh-Vlamingen weten daarvan te verte lien. Dat komt doondat de gemiddelde Franschman met zooveeil misprijzen neerziet op al wie zijne taal niet spreeklt. Daarbij heeft 'bij den mond zoo vol van « het schoone Frankrijk, hett ode le Frankrijk, het grootmoedige Frtanlkrijk », dat een ernsitig mensch er waar'lijk niet tegen opkan, want is geen phrasen-maker wie wil. De volken die ihet lot der Bretanjers, (Fransch-Vlamingen, Provençalen, Basken, enz., niet wenschen te deelen, kunnen 00k niet verlangen dat Frankrijk het middelpunt van Europa worde. Anders is heit gesteld met Engeland. Daar sohijnit men een anderen weg<® te willen. Maa.r de Engelschen \^en-schen niet alleein de aanvoerders \a.n Europa te worden. zij streven naar de beenschappij ■ over de geheelê^ wereld. Dat men om zulk een doel te bereiken 00k Ve'le zaohte midilelen moet gebruiken, zal iedereen gernak-kelijk indien. Het zelflbestuiir aan Zuid-Afnikja en aan Ierlanid moelten aan de werald bewijzen, dat « Enge-lartd's juk licht is », om eene Engelsehe uitdrukking te gebruiken. De jongste opstand in Zuid-AMika bewijst echter, dat de Boeren dat lichte juk nog veel te zwaar vinden. In de Staatkunde mag men geen stij\t regels volgen; wanneer het tij verloopt, moet men de bakenis verzetten. Het volk zou zeggen,' dat men den natten viniger in do lucht mo'et steken, om te vernemen waar de wind vandaan komt. Indien de uitkomst van den tegenwoor-d'igen oorlog het noodig maakt, zal Engeland zijn juk nog verzaehten, indien het daardoor de kamis veigroot om zijn wereldrijk uit te bieiden. Want de Britsche diplomaten hebben een uiterst fijnen neus, zij zijn sluw en geveinsd, en geheel voor hunme taaik opgewassen. Zij1 zeggen het zalf, maar ook hun felste vija.nden be-twisten dit niet. En het is zëker, dat de Staatsmans-kunst in het oprichten van het Vereemgd Europa ten minste een even grooten roi zal spellen als het beleid van de knaps'te veild'heeren. In de Stnalkumcre moet men de oogen woi'al ôp de tioekomsf gericht houden'en men moet verstand hebben van « geven en nemen ». Aan kamend'iplomatii'e wenseh ik geenszins te doen. Ik ga dat besluit echter niet te buiten, wanneer ik zeg dat de kernstaat van den Europeeschen Bond .ge-beurlijk geen .sterk geoentraliseerd land mag zijn, 200-als Rusland en Frankrijk, waarin aile partikularistiisch volksleven onmeedoogend wordt versmoord. De opper-staat van Europa zal moeten kunnen dulden dat de zon op het water schijnt. daarom mag het geen land zijn waar het gansche initellektueelé en staatkundige leven in de hoofdstad samengetrokken is.' SCHELDEMAN. De EKonomisch^ Oorlog In aansluiting bij on s artikel « De Oorlogsoorzaken (zie nummer 33 van 9 dezerj, geven we hier nog een belangrijke redevoering van den gekenden Holîandschcn professor Dr. Varrijn Stuart, over het zelfde onderwerp dat reeds stroomen inkt heefl; doen vloeien. Niet mej ieder pont door hem behandeld zullen al odzp lezers hi j eens zijn. Daarvan afgezien echt» r kan zijne rede op menig punt on» inzicht op de waie oorzaken van dezen vreeselijken oorlog verruimen en verdiepen. Daaroin dan ook iaten wij za hier in het kort t-amengevat volgen : Op Isten Februari heeft Professor Dr. G. A. Varrijn Stuart in een openibare vergadering van de Studenten-vereeniging Conamur te Groningen gesproken over : « De ekonomische oorlog ». Deze oorlog is, zoo zeide hij, bovenal een ekonomische ! strijd. Dit betoogend, zal spreker zich de beperkingen opleggen, die in een neutraal land plicht zijn, doch tevens, zonder te trachten verantwoordelijkheid voor wat in Juli isgebeurd, vast te stellen, aan zijn persoon-lijke meening omtrent den ondergrond en het we.zen van dezen strijd het zwijgen niet opleggen. Wel aan persoonlijke sympathieën, wat te gemakkelijker valt, omdat, lettend op de molieven, wel niemands sympa- . thieën onverdeeld aan slechts ééne zijde zullen sitaan. Dat deze oorlog uit ekonomische oorzaken is onitstaan, wordt be twist door wie dezen strijd tegen het Duitsdhe militarisme gericht achten. Dit nu is, zoo zegt spreker, een frase zonder zin. Nergens is de eenheid tusschen volk en léger zoo volkomen als in Duitschla.nd, waar naast het <loor algemeenen dienstplichit geivo.rmde leger nog 2 m?llioen aan vrijwilligers, veel meer dan in Engeland. zich hebben aangemeld. En neemt men den tenm in den zin van het onder de staatsplichten bovenaan-stellen van die tôt zelfhandhaving, dan geeft hij een ook in Engeland, Frankrijk en elders .aanvaard beginsel weer. Noemde niet graaf De Mun 19 Auguste laatst-leden : « Engeland gedreven door de edele zorg voor zijn nationale grootheid »? In het volkerenverkeer is er geen macht boven de souvereine Staten, ternijï in het verkeer van personen geschillen aan de rechtspraak zijn onderworpen. Dit verschil tusschen het verkeer van personen en van Staten wordt te zeer voorbijgezien. Ook bedenke men, dat indien het belang van het indi- t vidu met dat van de gemeenschap in boteing komt, er reclits-instellingen (onLtigeiiing, bij voorbeeld) zijn, die 1 het individu tôt wijke.11 dwingen. Welik middel kan huertegenover worden gesteild, in- - dien bij voorbeeld in het belang der algemeene wel-V vaajtsontwiikkeling een ainidere verdeeling van het kolo-3 niaal bezit, waanvaii frankrijk een grooiter aeel heeft - dan het, naar zijn tigen schrijvers erkennen, tôt bloei 1 brengen kan, wenschelijk was ? De ekonomiische oorzaken van dezen strijd zijn van y : algemeenen en bijzonderen aard. Laatsgenoemde zijn >t het belangrijkst. immers, het « kapiitaliisme » aanspra-r kelijk te stellen, gaat niet op, daar het kapitaal bij | vre'de tusschen de volken belang heeft. En het « protec ; tionnisme », van ekonomisch onwrstand blijk gevend, verscherpt wel de belangentegenstellingen, maiar scherpt ti ze niet. De strijd wordt dan ook niet daartegen ge-j Voerd. Onder de bijzondeiv ekonomische oorzaken vain dezen k oorlog nu zijn er. die tôt pîaatselijke konflikten hiad-it den kunnen leiden. Dat de oorlog een wereldbrand wertd, e dien wij thans beleven, is het gevolg van het ekono-v miiscb antagonisra tusschen Engeland en Duitschland i. en de jai:en lang .daardoor geleide Engelsehe poMtiek. Na den vrede van Frankfort begon in Duitschland een tijdvak van ongekende toeneming zijner bevtolking (van n 41 on 65 milliocn, tegen in Engeland van 32 op 45 en n in Frankrijk van 3f. op 40) en van zijn bedrijfsleven. e Het laabste streefde, gelijk spreker met viersclhàllende n feiteii staàft,' îiet BiiitscTie voorbij, en deed Engeland ool^biniiicn zijn eigen grenzen een scheipe konkurrentie i. aan. Een ekonomisch'1 gemeenscliap van onitzaglijke vi-k taliteit was naast Engeland opgest)aa.n. Natuurlijk was ^ het een algemeen belang dien opbloei, diie ver buiten ). de eigen grenzen vruc'hten beloofde,' niet te iknotten. h Maar een kortzichtig oordeel luidde anidens. Engeland wilde zijn siedert hei cinde der aohttiende eeuw bezeten suprématie banidhc ven, nieit enkel door iiispainmig van eigen bedrijf, maar inzoniderheàdNdoor tegenwerking van den konkurrent. Bisrnarok, die meende den .Duitschen bande! en industrie ook zonder kolonisatie vaisten voet in den vreemde te kunnen laten krijgen, toad verzuimd bij de laatste weieldverdeeling een fiinik situik koloniaal bezit aan Duiitsohland te verzekeren. Slechts ikleine brok-ken van weinig waarde zag hij zich toevallen ; ihet beste was nog Kiaotsjoe, dat in ide ongeveer vijftien jiaren van Duiitsch bezit tôt een modelkoionie groeide en 'thans, zonder verband met het Europeesch konflikt, 'door Japan geroofd is. Dooh wanneer het, ook buiten de streken onder Franschen of Engelschen invioad, pioxiiiersarbeid in dienst der kul'tuur verrichten wilde (Bagdadspoor) vonid het Engeland en Frankrijk siteeds in zijn weg. Het doel, Duitschlands opkom9t te veiihinderein, wordt echter niet bereikt, Duitschlands .spontané ekonomische kracht bleek grooter dan de druk die er op uitgeoefend werd. Inzoiiderheid de Duitsche vlootbouw ter bevor-dering van zijn wereldhandel was een ergernis voor Engeland. Tocli was in dezen vlooitèouw, waarVoor Duitschland vrijwillig in de Engelsehe formule 16 : 10 berustte, geen agressief streven te vinden. Om Duitschland klein te houden, werden nu de anti-Duitsche stroomingen in Frankrijk en in Rusland — welk laatste land zich in zijn Balkanpolitàek door Duitschland, dat een onverzwakte handihaving van zijn eenigen betrouwbaren bondgenoot, Ôostennjk, van het uiterste belang moest achten, gedwarsboomd zag — ge-bruikt. In 1904 kwam de verstandlhouding meit Frankrijk, dn 1907 met Rusland tôt stand. En de onder Rus-land's leiding gevormde Balkanbond moesit Oostenrijk verzwakken. DE OORLOG UIBTELIJKE BERKHTEi Fransoh i PARUS, 8 Februari. (Reuter.) Officieel beticht van vanmiddag drie uur : Van de >Toordzse tôt d^ Oise is een artillerie-gevecbt geleverd, dat in de streek van Guynchy vrrij hevi| was. Ten Zuidwesten van Carency is een aanslag op sen Duitsche loopgraal geslaagd. De loopgraal is door een mijn in de lucht gevlogen, Ten Noorden van Massiges heett ons geschut sen poging van den vijand om aan te vallen, verij-ield.In Argonne is een aanval der Duitschers in de richting van Fontaine Madame afgeslagen. Te Bagatelle is de Duitsche infanterie sedert vanochtend Dezig met een hevigen aanval. Volgens de laatste Derichten hebben wij ons in onze stellingen jehandhaald. K ussische PETERSBURG, 7 Februari. (Pet. Tel. Ag.) Me-ledeeling van den grooten generalen stat ; In Oost-Pruisen hebben onze troepen in het dal ran de Sjesjoera een aanval van den vijand, die ver-iterkmg had gekregen, afgeslagen. Op het rechteroevergebied van den Weichsel îadden schermutselingen plaats over een jroot front bij het dorp Nadroge. De kozakken rielen een door infanterie gesteund vijandehjk escadron aan, namen 20 huzart n gevangen en naakten den trein buit. Onze huzaren wierpen om > uur 's nachts de Duitschers uit de dorpen ^ouesjije en Prondystary^da^rbij wapenen, eohiet-^oorraad en ijzerdraad verfueeste rende. Een meer belangrijk nachtelijk geveeht werd-geleverd in de streek van het dorp Orachulewo. Op het linkeroevergebied van den Weicheel, aan de Bzura en de Rawka, duurde het geschutvuur Vrijdag voort,doch de tegen^tander ondernam geen aanval. In de streek van het dorp Kaiaiony £ ingen wij tôt het ofi'ensief over en vorderden een weinig in weerwil van den hardnekkigen tegenstand van den vijand. Onze artillerie beschoot een Duitsche kolonne, die zich van Zemiary naar Bolixnow begaf. In de Karpathen duren de geveohten over het geheele front voort. Op de wegen naar Nadvornair en in de Boeko-wina J îebben onze troepen het offensief van aan-zienlijke vijandelijke strijdkrachten tegen de bergachtige, moeilijk toegankelijke stellingen tegengehouden en zijn langzaam teruggetrokken. ST. PETERSBURG, 7 Februari \Pet, Tel.-Ag). In weerwil vait den terugtocht onzer troepen in de zuideiijktj Karpatiien en m de Jjoekowina hebben de gtsVcohteu in die streken een voor ons gunstig verioop. Dllitsch: BERLIJN, 9 Februaii. — Ambtelijke meldiing van Iheden middag : Westelijk krijgsveld. Er valt nietis van beteekenis te melden. Oostelijk krijgsveld. Aan de Oost-Pruisische grens werden weer eenige kleine pîaatselijke voordeielen behaald. Daarbuiten ongewijzigde toestand. Oostem ijksch : WEENEN, 9 Februari. — Ambtelijke meldiing van gister : Niets bijzonders in den algemeenen toestand in Rus-= sisch Polen en in West-Gaiicjë, (Vervolg op bl. 4}

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.