[Voor Sta.n Taai en VolK --——y—--■■■■■■■■■■■^ , Qmdat (k Vl^min^ hcnl Binnenhnd • A80NNEMENTSPRIJS : BEHEER EN PUBLICITEIT : X/~~~Z7ïZJ»„ ZZZ^A^Z^ Eike medewerke, U ve.antwoor.Miji. AANKÛNDIGINGEH WORDEN AANGENGMEN : Biniieuanu 3.7o fr, pet kwartaal Anspachlaan, 75 (Beurs) W ÊFSC/llJfît S HSlQllCl ClSlQS voor hetgeen hij schrijft. 75. Anspachlaan, (Beurs). — 52, Warmoesbcrq. (aile kosten inbegrepen) Kantoor te GENT : * wct/ii nnciiTcinTn cpnjwiscw v.fvfrnlèffpnem^r^nkel^cee^n: PublicilcH DE CERF 54-56. de Brouckerepleiu —ZiC^ pQstkanioren. 28, BagatteilStraat foBT ÂL Dfc )CHT«:VL.TtL^b»^ Afïi.viEf>s Jen zooerhetnoodfge portoisbijgevoégd. Office de Publicité, 36, Nieuwstraat Brusset PLECHTIGE OPENING VAN DE GENTSCHE HOOGESCHOOI. (Van o nzen eigen aîçptfaat*digdef} Beviehtgever*.) h - onlKwitog- aie \a.ndjag het hvi.il \aai elken Viaming overmcest rt, i© on.inogeljjk m te gevam w ;j hewxsi grootscne, cpisefte (Wgfl« ivxvfd in Utui aiujd, dieu wt achh r,d©n rug hcuben, we hemmi indrukwekivende plecn-tigiiwiea gevierd m uns boni veriedein van rumoertge en o^st.M-ilt.gc vergadoriugf'n, opiooMnai, beloogingen en kumstu Ivu.'iingem Geen momen; uM die gescinedenis ochl i (_■ \ enaai t noeh in d-raagw ijdle, iioc'ii uj iitmigheid de owi \\, idijjt noe beti ekems van don hu.digtm dag. it o.vtober lïliG I Gce'ii bewuste Viaming kan nog diien dag Ti.1 h. I geheugen veitiezein ! llij Iuimt \ laanaeirui's rneuwe ban an n. mj opent de goodea poorten, die Vkian-dmm zullen toelateri naar het lieht <tor beschavim* uit do kluisters der onderjukking te stijgen. Dit hebben honcierdeu Vlumingen i>egrepén, diie van-daag iut al e liockjes \ an h ■[ Ylàamsohe iand te Geut zijn soin .'igesuoomci Het motrogent en GanCs stiaten zien er graaw uit. 'ùij, die cl ii luchtig gomoed hebben, deiiiken er aan, dal <3o afg,eza:iitei.,j der « Echo licJg© », djo hua gnve.n dooi' l Iuchtiuini vvensenten te komen bezoi'gen a .'i-mocdolijk zullcn wegblijvcn. Mnar de meeslo koupeù Zicn ci eiuistig en esntroerd mt. Allen beseffen voikonien w.'^ke ,-kig va:Klaag wordt geslageo. '/,] voeten zich in de steninmig om ûe grooto wijdiiig te onctargam), die ii ak.s. Vla;mdei'en zijn weioldburgeischa.p zaï môeten ""scli.nk.n. £ù4fr ,) i, l .l_Ui.ua--- lliâ-Ul—Cf.- S oia CTS5I l'a a i, w.'.i ' de Gentoche poli lie, in feoslktoedij, de Yê'le'niièuws-gic;:g«f op e it <vibiedigeii afs-înnd van.de hooge^ehool liuudt. Do grooto \ooilialle is fcea lelijk \eraiead eai boven de iagang-deur der aviia piiijkt de atoude le'euvvenvaan.. in de aula van omzen wetenschappeiijken tomptl slroomt ecsrbiedig de nienigte birtincin. De zaal krijgt een waan'd'ig, plechtig aitzieht. Vijf minuten ovei- elven doot het profcssaraal korps zijn iintrcde. Aan de eexetafel niernai plaats : de heer ii'ektoi- prof. dr. P. Holïmann, met aan zijn rochterzijd'o de proi'essoren : Haerein,3, kutator. Obrie, liggen en Van Roy, aan zijn 'Mnkerzijde de professoireai : De Vreese, De Ui uyeker, Speleers en De Deeker. Achter tietn ziitten de overige professoral iin officieei'e kleiedij en de dcxxsnton. Ecn kteilci symfonisch oskest &i>eelt een XVP-eeuws^h Vlaarm&ch'e l'ied : « Merck toeb hoe sterck », van A. .VaSeï ius. ()[HMiin«jsiedo van den rektor. El- zou een boel hoofdartikcl van oms blad U; sctwij-\on zijn oni de beteekems va-n de rektoraîe jecke, die als ondei werp had : « De sociale roi der hoogescho-len », vol-koincn te bediehten. De rektor leest zo \<Xii met kalme, gedeanpte toch wiis-ki a. litige en overtuigde stem. Nu en dan legt hij een madruk op een vet'lbeileekenenden pas-sus en wooxit zijn ivde --dooi' met te beetw ingen toejui<-tinngan ondei-ba'okeai. !■•> buitienstandei', diie ae plecntigheKi niet h«eft bijge-woand, zou kunnen geneiigd zijn te meenen, dat er aan xneetingsfhetorika werd gedaan. Doch niets is mâidei* wàar. Do toejuiching- n en bot bravogeroep welden gansch spontaan op, maar over het gebeet hing toch de atmosfeer, d.e heerschen moe't, daar waai aiiteen hei \MK»rd d'en wetf ii'Schop mag weerklinken Hoe gaame lieten wij ii:,ei de rode van den ickloi in extenso \olgen ! Ze behoort to.l de merkwaard'igste h'teu'at aimnonu ment an in de Vkiamsehei bewegû'ng. Unge-isproken door een man van de wctenschap, ctie nt>oàt in d> i daadwerkeHjkeai strijd heeft gestaam, krijgt ze voor ons de beteekems vari een beslissende daad, en besluut ze voorgoed al wat dooi onbenuthge parsooailjes gesebre-ven werd ovei de onwenschelijkheid van de \eivla«.m-seb :ng der Gentsche hoogesehool. Hier' volgt enkel eeu cunbedîukl. iide saméevatting^dier hoogst morkwaard'ige iode. Ilot ond i*vverp van de huidîge redie, zegt de heer îek-tor, is niet nieuw, bon min'ste wat iiet stellen va® de vrang betreft. Doon- eenieder word't erkend, dat de hooge-schoir! ju^st als.elke andere school een. maatschappclijke roi heeît te vervuBen. Zelfs meer in 't bijzondet- met be-trckVng tôt de Gcntsche hoog< school is het gebied reeds gixmdig on der z oc ht geworden. De Vlaamsehe beweging heeft ju st op dit punt haar opmerkzaamheid geiicht. focli is het nu 't oog'cnbhk om nog eens in 't korl uit< n te zetk i i, waai'in de sociale roi der hooge&chool bestaat eu vveike voorwaas'den veroiseht wordea om deze roi g i lied te kunn* n vervullen. Daa.idoor za.1 dan van-z T ijlijken in lio>everre de Genlsoiie hoôgoschool in bel verle l 'ii deze 10I ve.rvuld heeft. De \ ii'r\ou(H;|e laak d^r h«0j)»>s<*liool. \ olgeii- de tegenw oordig nieosl verbrekle meening, hi'bbi'u do lier gc-cholen een vieivoudige taak te vei-v u lien ; t. D. wele'isehàp aanJé ; ■ n, de piaktische en tecli-niisehe zw ,soe<l als de theorct^rhe. op zulke wijz dat een voîduen.cfe ov.rzicht vvordt gegeven vaii bel geli. "1 en van bot plan van iedere welonscbap, aî-sook \ m het daailoo 3)escKfkbare materiaaQ en van dczes logisehoB bouw ; 2 \oorbeid>n mfdie werkzaamheden en "beioepen. wnarvnn <1 nitopfeni.ng wf'lensehnppmlijke kenn s \ ereisebt; 3 V. j moeten , en paal- / jn vooi zeWstaJidl» onderzoeJ< en i-rar-lilen de op^c.j.fÉM- kenb'îs door irieuwe ont-'IfkkingCii en lit- o»-V."n le verrijken, ein 4. 7. j moeten de slanlenl, ;t eèn metbodisclie opleiidiny geveu lot aanweiviing eu uitbreidmg der weten-' 'P- \ e'k \iiri de pu i ilen i- h- al'ea tijde even sk-rk f>p d.n vooî'gi.nd get.mli I ) > k w i j î s wwd een of andei vwvvitoi'loo.sfl. Itej z 'lfstand:g ondet/iek en do otrfefdjng da.ii ioe <clie i u -oins niet niœï te bestaa.il . i. ycratliviuen VM»1UCII( locli vormen zij een zoodamg organisch geheel <. t ^jocu doel zcuicloi" àcliuct£ voon het o v-origo vei wijd-erd W zelfs vea*waarioo6d kaai woi'den. Mein zou geneagu kuiw. o| zijn de loi déi hoogeischoot te beperken tôt Jiel ond -wijs im bot vastètaonue cteti dea wetensehapptn en .1 de iicioepsvoorOeueiding, en d© overuge punim too e w ijzein aan andere i« entingen. Mon kan niKterdaad 1 -rauii- zijn zonder zicn met vveienecnappeaijk oinderzoek a te laten. Up deiu hoogsien trap van net ondarwnjs is n: e\.-htei' niet meoir mogetijk zomder dait heei] de ina-icbli 1 er ondei' lijde. Alleen op ue hoogi.i&chool inuners kuamen de jonge 1 den opgeleid vvoruen tôt pesaoooiijk medevvei-ken an de bevoi'denng en urtbreidiug ner weiemschaip, wunl in; i- 1 vu ton voor omderzoeti vui'sti'ckke'n geen onderwiis. De Iioogeie stjnden, Uiie in tle hoogeschooi hun ta M van lesders komen aanteeiein, moeten iinUi'llektueelie e zedelijke eigcinscbappen beziiten, die aan but w eten o ï spruiten cai des te picoter zu'lien zijn naannate zij eei i- ' deets den vooi uitgaug der wetenschap met belangstcClii -yolgen, andei'deeis gedraven door beide tôt waau-neid en i juistheid aan al wai zij denken en doein, dje nauwgi/ t-heid on grondigheid bostedrcn, _weike van een leveodi-g plich'tgevoel getu.gen. De boogei e standen zullen hun taak de-s te heter volbreaigen, naannate zij meer van den w.> tcnsehappcbjken geest doordmngen zijn. Om dez'en "eei . te schap2>en, d'io \eei noodiger is loLliLi^"jl"'fet'?°V:'i zelfstand g denker in stoat. Wij aebten dus, im het beJang der wetenschap en der be'roepsvaardigheid, onderaoek ein onderriciit onsclieid-baan- vereemigd op de hoogeschooi, hoeveel moeilijkbeden daar ook mogen uit vooi tvtoeiem. Zoodoende blijkt het kigisch-teleolog!soh sanianhooimi der viei hoofdrollen van de hoogeschooi ortloochenbaar. lien \ijfde (aak der hoogesehoul. Hetzelido kan niet gezegd worden van een vijfde roi der hoogeschooi, namelijk de hoogeschooloiitbieidii!ng of voilkshoogeschool.. \'ooi' do vraag of de hoogeschooi hoogere ontwikkeiiing 1 moet veistiiekken aan. het vulk is nog geen voldoende op-lossing gevonden. Maar veie teokenen wijzcn er op, dat deze bevestigend moet iuiiden. Hoogeschotan moeten, naar veler meoniing, vakaintiekursu<i«'en houden voor de ver-dere ontwikkebng harer vroegere leei'langen. Ook zekeae beambten, zooais bij voorboeid de onderwijzers, hebben aan de deur der uorvensiteit geklopt. Zelfs de iu-beiders deden een boroep op Iraar. Up den duur bekomt mein den indruk, dut de hoogescholen, m de maie van het mogelijke er maar moeten streven te vo'.docn aain den drang naar geestelijke oditwikkeling in ail de 'lagen der -samenie.:ag, om het in baa.r gestelde vertrouwen te rechtvaardigen. Daartoe moeten eehter al haar gewezen en zelfs tegen-woot-dige kerlangen hum hutp vorteenen. De toekomst zal echter bewijzen of d'it denkbeeld al dan niet een utopie is. De sociale betoekenis van de roi der hooyesehool. De sociale beteekenis van de vijfvoudjge roi der hoogeschooi às het dnidelijkst merkbaar «i de voorbereiding toi het beroepsieven. lèdeir beroep is van socàaden aard." Het beroep is niet denklia»r zonder verdeeling van den aabeid en zonder roaatschappeliijke organisalie. De hoogeschooi ie noehtans meer dan een vakscbool. Het uitoefenen van hoogere boroepetn geeft ook leiding un banden van hem, die ze nitoefent. Daarom mag de voorbereiding tôt die hoogere beioopen nui t eenzijdig zijn, Door het le buiten gaan van de eeinzijdigheid oversehrijdI de hoogeschooi het ieirrecn der vakscbool. Uilerlijk blijkt dit uit den samenhang der verschiilende fakulteiten en afdeetLinsîen. Op den organisatiegeest welke do hoogeschooi moet ken-merken wijst ook 'de specialiseeriing ' der bei-oepswerk-zaamheden. Daai- waar het hooger onderwijs zeer ontwik-keld is, ontmoet mon groote versoheidien.heid van beroe-pen. ïoeh blijft die specialiseering steeds binnen een geheel en staekt tôt nut vain dit geheel en van zijn deelen : het is een speciaiiseerenrle organisatie. Do wetenschap op de hoogeschooi beïnvloedt dus de-m aat schappel i j k e organisatie. Ze pj ôkkcM den geiest loi vooi uit gang. Het begrip van den eindeloozen vooi-iiitgang en de eiinddooza volrnaking bel) h en wij aan de wetenschap le danken. Onrechtslreeks houdt de hoogeschooi den geest van vooriritgang in wij de kningeh levendig Hoe. meer de wx'tensehuppelijke geest in een tend dus \ei-bneid is, hoe meer bel volk opwaarts s-lreeft. Prakl'sch en inlolleklneel idéalisme. Mannon, die dooidrongea zijn van den weteiischapûo. lijken geest, krijgen ook vaster vormen voor hun idealen en ontwikkelen deze bovon het peil, dat door de onnrd-dellijlio noodwcndgheden van het leven aangeduid woidt En aangezien do dirang naar verwezenlijking, die woont in ieder idcaSl, groeit met de helderheid van Jiet inzicht, zoo moict bij een goed geleid onderwijs in de gtloerdè staaden een p r a k t i s c h i d e a 1 i s m e ontslaan dat veredeling en veitimung van bel leven met zich brengt te vous zekei-e matemlisîisch-ek'oiioniische strevitigm i>e-sirdjdt of ze, voor zooveiTc deze loegelaten zijn? <loor-driingt van elisch-es t h eti se lie gedachten, en, ovei be,ta't«e-meén, de logere standen er toe'aainzet de tioôgstc bcvre-diging niet te zoeken in louter stoffelijke genoagens Naust d-f* praktijk staal de théorie en Aristote'fee meende dal. bel hoogtt> en beste geluk der mensehon in de théorie bestaat, dat wil zeggen in de aanschouwing lier waarlieid. Aan allé onderwijs i? de-drang naar waar-heid gemeep. Zoo draagl het ook bij tôt veredeling der manschcn in de samenkvjng. In dit opzicbt vervullen âe liixigescbolen een bijzondere roi : zij doon meer voor de zuivc.re wetenschap dan de andere sehoien. Ce lii<>r aan-gekweckte slreving naar het ideaal der vdimaakto weten-sehap is helaeen wij mogen beslempek-n met den naam va 11 i n t e 11 e k t n o e i idealisme. 15 ide idieaLismen hegunsligan en vereterken elkand-er. Iiet iiiiteMekluieel idéalisme bevordert de -waarheid en zui- YLTiK'lU U>. L C ii^i Ij-^L ^CVWiaiS C'Ii ixcjpi, Ut hartfftochten matigen. Hoe nn. r een \olk is doordrongen van intelleklueel ■ dealisme, hoe meer het de welensctiap eerbiedigt. Naiist de earste sociale roi der universiteit, die van prakt schen aard ks, staat dan ook de tweede, die van m'teliektwelen aaid is. Wanneer mon nu bedenkt dat beschaving niets anders is dan bewust streven naar verwezonlijKmg van die idealen, dan kan men zeggen dat de hoogescholen, kn mine le in haar .beginsel, zooals" De Raet zeide, centra van beschaving en. iuiltuur zijn. De liooyescliool en bel volk. Men heeft bewettrd, dat de hoogescholen algemeenc bcscbavjngsbdangeiii diernen en dus iiniterniationaal moeten zijn. i/éze opvalting is aan de m6.ddeleeuwen oiit-loend. Ziker, de wetenschap is internakonaal. Maar «ie wetenschap vsouxit onderwezen in de school, die een be-scihavingsidktor voor het eigen volk moet zijn. Wat is dan ook natuurhjker, wat uoelmatiger, • dat de hoogo-school de wetunschap vershekke in dien vorm en <lit gehaile, vvaardooir het den landgenooten gemaïkkebjkei-wordl ze op te neanen ï Trouwens de wetenschap moet voor huai toepassing rekenmg houden met het milieu waar ze die zaïl vindeii. Het waie toch onzin dat vreemdelingen meeir zouden ger baat wo,rdan door het. hooger onderwijs dan landgenoo-Tialiifin rTiïn 'a-'i Vrd. * ( r^juicmin g en. ) ' De laiidstaal in het hooger ondcrw ijs. Degonen. die met zooveel aandirang wijzen op het inter-nationaatl of umvcrseel karakter der hoogescholen dotn dii't mees'tal alleen om daarmede bel gebruik eenieir zoo-gezegete wereldtaal of lemninste toch eene der grootere bescbaafde talen, bij het onderwijs te rechtvaairdigen, terwi.jl, inlegendeel, het nalionaol karaktei' der hoogescholen naluurlijk het gebruik der landstaal, als voertuig van bel onderwijs, veieisch't. (Toejuichimgen.) Ik houd het gebruik der iand'Staal vooi eene hoofdvoorwaardo, zonder dew elke de hoogescholen hunne maatschappelijke roi niet of teraïauweirnood kunnen vervullen. (Toejuichiin-gen.) Deze opvatting zou miel eens moeten bewezen worden, ware er de geschaedenis met, die bevvijst, dat juist het onlogische togended zich heeft verweaenlijkt. "Veienoerstelilen wij dat het hooger onderwijs in eén le vende vroemde -taal verstrekt vvordt. Laa.t ons oi>mer-ken, dat de keus dder Viieemde taal mooil gesebiedt met in overweging nemen van haar bijzondere gescbiktheiid voor wetenschappelijke doeleinden of de uitgestucktheiid van haar gebied, maar door historische feitem, zooals de voorliefde der hoogere standen voor die taal of het overwicht van eene in- of buitertlandsche niacht. (Lang-dnrige toejuiehingen.) Zulke faktoren blekan echtei- nooit vOordeelig voou- een volk te zijn. Blinde iiefde voor het vreemde icidt lot ontaanling. De invloed eener macht, die niet uit het volk komt, heeft steeds de vemedering en verdirukking van tort volk ton doel en voert tôt iinwetn-dige tweespalt. Wannecr aan de hoogescholen in een vieenide taal gOr doceeid wordt, dan mout die taal ook aangeleerd worden in het, onderwijs van lageren graad. Hier echter moet mon dan niet meer alleen die vreemde taal leerein ver-staan, maar ook bezitten, wat moet gesebieden ten koste van de moûd)art>aail en deze zelfs geheel zal verdringen. (Toejuichingen.) Vlaanderen is daarvan een typisch voorbeeld. Het schoolonderwijs heeft ei slechts voor gevolg dat geein van beide talen behoorlijk gekend wordl. (Toejuichingen.) B'jgevolg moof aan den eenen kant de volksmassa taiinelijk ongeleerd blijven, terwijt laings den anderen kant de andc i en zich van hun taal vervreemden en slechts op onvoMedige wijze de vreemde aanleeren, zoodat zij hun ontrouvy jegeins de moedertaa:l ten mine te met het verlies huinner onignaliteit en hunaier natuurlijkheid bekoopen. Ook buiten de scliool laat de invloed der hoogeschooi zic'li voelen : in de gei-eclitshoven, het beheei en hel leger. Wanl natuuiiijk willen de akademisch gevormden hun beroep Uitoefenen met behulp van de taal, waairhi zij het geleerd hebben. Zoo wordt heel toet openbaar leven en bel privant tevon dei hoogeie standen doordirenkt van de vreemde taail en klinkl de moedertaall nog enkel ùij het volk. De algemeene ontwikkeltng woadt gastremd an ar ontstaat een nadteelige kloof tusschen hoog an laag. Ce lagere standen worden ten glotte als minderwaardig bescbo'uwd en uitgebuit, wat im dezen vijandschap, haat en wraakzucht oîwel ondei worpenheid, onwaardigheid ; of- buiehelarij verwokt'. (Toejuichingen.) Geheel het volks'teven wordt da ai door diep geschokl. Die tçestand kan echter niet be&tend.igd blijven. Ergans loch oniwaakt het bewust zijn en de taalslrijd wT>rd>l ge-boron.Is do beknelde voiksgioep zwak, dan wordt ziij dooi-heen aan lange reeks vain smarten en noodeen vain haar taal beroofd en verbastord. Maar is ze sterk, dan groeit de tegenstand ein zal deze zich in lit t bij zonder beijveren om do hoofdv-esting van de vreemde te bemachtigen : de unjversiteit. Men bevve-art dat de «eulieid der natje afhangt van de eenheid der laal onder do beschaiafden. Die bevvering wordl door de feiten geloge.nstraft. Integend-cal bat stre° van naar eenheid biengt tvvwdr'acht. lewaeg. Wilde man enkel de hoogeschooi uilsluitwi, wat belreft het gebiuiken van de moedartiwil, dan ware alla andare arl>ei(l slechts stuk- en knoaiweik. . I)e sociale roi der Gentsche hoogeschooi. De Gentsehe hoogeschonl was tôt dusverre ni-at beic-kend \'oar de sociale roi der hoogescholen, zooals ik ze omsehteven heb. De hoofdooi zaak hier van is het gebruik geweest acner vreemde taal. Elke hervormimg zou nut-teloos zijn ,zoolang die gi ondoorzaak niet was wegge-liomen. (Toejuichingen.) VA'ant het Xederlandscb is d«' landstaal in Vlaaiiderau; ce ne Iweede ktndstaai Ls na-vens fe/o niai voorhanden, (Langdurig s'aiuich en bravo.) .VI J,© liC L i iniwvii "J"" D ■ , o gen ep heeft bat zelfs bij-men gen Viaming de ptaats der eigen moedertaal ingenom-en, zoo kan cteze taal er toch nooit aanspraak op maken, als werk< : j-ke en eehte landstaal in Maanderen aangezien te worden. U i kunstmatig ingevoeid van buiten uit en van bov n al'. (Toeju-ichiingen.) In het volk haeft het Fransch g en zelf-stanuig be-taan. Een Fia-nsehsprekend volk bastaat in N'iaandeien met. (Toejuichingen.) Dus is aan Eraiisch noo-oer onderwijs gascb'cdkunaig niet te verdedigen. Ben. Eransche univ ersrteit in Vlaandeien, naast de N dei-landsche, zou een kweekplaats zijn van vwstaiidelijke ondatuur en }je9iendtg het uestaan en dan eigenaard van het Viaamscho volk hedreigen. (Toejuichingi n., De . tnige logi-sch, psyctiologisch en kuttureel j uiste dplossing is ci i . vu'ke 'toeuen bagiint verwezenl'ijkt te worden. meju lijk de vervanging dei Eransche taal door de Nederlandsche. (Gejnich.) De vorIiedei'laiidsclii11<J van de G< nlsche hoogeschooi. Ce recht.en van het Fransch worden daardooi n.J y -krenkt; wie gescliiedenis kent weet hoe- hel iliel d.e leeh-ten staat, en wie ons betoeg gevulgd hjâft, zal ook ge-makkelijk uitmaken, aan welke zijut iets ti-gen Ici \a-deriand en de besciiaving misdaan is gcvvoraen. (Donde-, rende toejuicb'ngcn..) Nog nnnder wuaràe heefl . n andei aigunn ut dal nie ■ ons aïs m> .ax«MDo voo-.^fli- •-'• P" ''fp-.w «m* îrxfstc » (Sien, bicvk mets al wat bestaat). Du is va seh, zoowel op stoffeiijk als op zedelijk gebied'. Wat niet goe i en doeimatiig is wordt afgebrokem. (Langdils ig toeju - cbingen.) En de Gentsche hoogeschooi wordt ze fs nocli atg bio-ken, noch vernield. Ei wordt alleen i-ets ve-randerd en verbetard. De kontiinuileit blijft bewaard. Toen het Ca-tijn werd vervangen door de nationale talen werd daar-niede nergans eeu meuwe hoogaschooil opgericht -en de hoogeschi»en bepalen hun ouderdom zonder me! die w-ij-zigiaig reketuing te iiouden. tn"l802 vierde de Gantscho hoogeschooi liaar 7ô-jaiig bestafliii en men rekende die 75 jaar niet van 1830 maa: van J817, hoevvel in dat tijdsverloop èn de taa.1 êu zelfs do staait een aindene wa-ren geworden. Naar -dit- voorbe. .d zuiton wij aaoskiande jaar het honderdja-rig jubileum dee Gentsche hoogesehoo.1 vieien, want de hoogeschooi is de-zelfde goblevetn, juist als eeii plant die van k'.eur veran-dei't en tocJi diezeifdia is. (Langdurig gejuictot.) Zij vvordt echtar in een inieuvven bod-em overgi plant, den. echten Vlaaanschen bodem, en gi-oai.t niet meer in, ean a/gesloten park, maar jn open veld, toegankelijk voiji-aile Vièmingan. (Dondierand gojuich.) Wij hablxn het vast vertrouwen, dat de univcisiteit van nu af de v«heffing van het Ma'amsche volk zal dianen. Zij zal dezes beschaving brengen op het peil, waarop zijn tamemlijke welvaart, zijn waarde en vvaa-i digheid o-ndci de volkeren, varhoogd en bevestigd zu'lien worden.; (Gc-jxiich.)Dat het zoo vvez-e, dat is onze wen-sclt, dat is onze hoop. (Langdurig applaus. De toehoordeis staan recht. De professoren juichen niet het nxinst. Het oogenblik is werkeh'jk aangrijpeind i:n zijn ingetoge-nheia.) Na de rektorale rede. Een zanger zingl met orkestbegaleidi.ng Pole.i Ban<iil's : « M.ijn moederspraak ». Daarna neamt prof. dr. W. de \ ieese het woord om vorslag uit te brengen over de vv ei'kzaamheden van den akadjoinischan raad. Ilij lieaiinnert aan ai de orns bekende niaalregelen die i.ii de afgeloopan m aan dan vvarden genomen. Hij lio-udt evemeens iez-ing van de lijst der prolassorein,onder v, e ons buiten de in ons nommer van Zondag M. ge.publiceerde, nog vkr n-iauwo naman op va Item : dr. Jonckx en dr. Claeys voor do recliten, dr. A. Jacob voor de wijsl>egeerte an let-teren, en de heer M ense rath voor do wetenschappen. IMj deelt medo dat aan de hoogeschooi zullen top-gcvoegd worden : aan mijnbouvv-, landbouw- en veeart-senijschool, en drukt de hoop uit dat de hoogeschooi zal gestound worden doo. aile welmeenende V'iamijigeri. (Applaus.) Met ontroerde stein dèelt daarna de rekloi het afstei-ven vaai prof. Ado'f van dan H ghe mee, van w en h j een korte levensschets geaft. Het orkost sp elt eeai sérénade van Waeiput. • Damna leest de laktor een telegram van gelukwcn-sclien der Noordnoderlandschc studenten-afdaeHng van het. e .V.gemeon Nederlandsch Verbond », we-lkor afge-vaardig le op de plcehtighei-d aanwczig is. Totspraak loi de sludcnten. Weei vinhefl d' rekloi /.eh om « en toespraak te houden tôt do studentein. u Waarde kamaraden, » - aldus spnei kl hij hen toe, — « gij hebt èen gioot recht veiworvan. Veal mooitè hed'I. le I gekesl. Wil dat s|. eds iiidachl.ig i jn. Zeken, île vervlaaimsclûng is er niet dooi lut we.rk de'i V'iaamseho bevvegimg alleen gekomen. Toch heeft deze dLn bod. ni bevveikt. Cal. heeft de goeveineui-generaal zelf erkend in do varledein Zaterdag geliouden totspraak, toen hij zenl ■ : « Zonder den jarenlangen kinchtdadigan arlxiid van de Vlaamscl.e vereen-igingea zou het toi rein nooit voor d». Ylanmsehô hoogeschooi vooiboraid gowcesl zijn, zoijals ik bel ge.vonden he.b. » Ikrdenken we dus allé voonrnm-nen, van Jan Fra-ns Willems tôt Max Roosi s en Lad. de Raet. « Groote r-echten leggen groote plicblen op. \i wat g'j leerl. moet ten nulle >lrekken van uvv volk. Deze zaak moel u heilig worden : zij zal u hel besef v a-n uw eigen-wa-aitde schanken en u de -tiiiclie gemakketijker maki n. « Ik tvvijfel ar niol. aan of dit plviits-besef bestaat bij onze sludenlen. Daarom betu ik li. t iriijn vrengdé over die, mooie daad, die g,j voîbrachl hebt. « Wij, profcssôre», ivbln n trouvvens de/ lfde plie h ten als gij, aa)-gcz:en wij de/elfde beïang.-n hebben. Uit het 3e JAARQANO. N' 298 PRk • V « P.FNTIFM DONDERDAG 26 OKTOBER 1916

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.