Het Nederlandsch tooneel: kunst en letteren

1764 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1914, 07 Mars. Het Nederlandsch tooneel: kunst en letteren. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/f18sb3xx5c/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

HET NEDERLANDSCH TUOff TOONEEL 20stt laargang lir. 25 10 Gentlemen I)et nutnmer van 6 bladzijden • Abonnement : Fr. S.- 7 lîîaart 1914 Uitgever Cl. THIBAUT, Meirplaats 18, ANTWERPEN. — Hoofdopsteller : Aug. MONET. "S^Q/CTEg" IDE! BETJKEIjA.ER - FROBFT BŒ33^TS " ALLERZIELEN " < m < — VoorsteHing door de «Nederlandsche Tooneelvereenigino» van Amsterdam Mevrouw W. YHN DER H0RST "Rata" H. VaN DER H0RST " BronK " Eenzame Menschen In 1896 tracl de « Nederlandsche Toc neelvereeniging » van Amsterdam, waarva toen reeds de heer en Mevr. Van der Hors deel uitmaakten, met Eenzame Menschen va Hauptmann op te Beriijn. De kritiek wa aan deze stoute onderneminguiterst gunsii§ De Hollanders waren zich in de Spreesta zèlf gaan meten, in een Duitsch stu (natuurlijk in 't Nederlandsch gespeeld) me de beste gezelschappen van Duitschlanc en deze dappere proeve viel geheel in hu voordeel uit. De kritiek stelde Mevr. Va der Horst op de hoogte van de meest g< zaghebbende Duitsche actrices, die reed de roi van « Kiithe » vertolkt hadden, e er vvas een blad dat schreef, dat de Duitscb regisseurs gerust wat van de tooneelschil king van den heer Van der Horst konde gaan leeren. Hier ôôk zijn de praestatie van Mev Van der Horst en de regie van haar ech genoot de twee voornaamste aantrekkelijl heden van het spel ; de twee buitengewor attrakties, die een opvoering van Eenzan Menschen op ons tooneel verrechtvaardigei Voor de rest is er aan dit stuk al ze< weinig meesterlijks. Het grondidee erva heeft Hauptmann later nog eens heropgi nomen : en wel voor zijn Verzonken Klo, maar dan in dichterlijken en oneindig hoog« gaanden vorm. En toch is in de Verzonkt Klok de hoofdlout van Eenzame Menscht nog gemakkelijk terug te vinden. Evenals Anna Mahr voor Johann« Vockerat, is Rautendelein voor Heinric den klokkengieter, de zusterziel, die zij genie bevrucht en hem vaardig maakt t( scheppen, maar, evenals Johannes, klaa| en jammert Heinrich, verlaat lafhartig ee verstandige vrouw en arme kinderen, di 't niet helpen kunnen, en.., voert tenslott zuiver niemendalle uit. In poëtischen vorm is zoo'n zwakkelin nog aan te nemen ; in een komedie, d; als weergave van de werkelijkheid bedoel is, komt hij ergerlijk, om niet te zeggen misselyk voor. Eenzame Menschen is wel eens verge leken geworden met Bouwmeester Solness. >• Als ge het stuk van Hauptman een karika-n tuur wilt heeten van dat van Ibsen, dan it kan deze vergelijking in zekeren zin opgaan. n Want wat is in het laatste werk de toestand ? s Hilde Wangel valt als een zonnestraal ;. in het somber huis van Solness. Zij geeit d hem het vuur der jeugd terug, zet hem aan k tôt daden, die boven zijn seniele krachten ;t gaan, en daar valt hij onder. De symbo-i, lische voorstelling van deze grondgedachte n is, dat Solness nog zèlf langs de buitenzijde n een toren beklimt, dien hij gebouwd heeit, s- om er de vlag op uit te steken, en dat hij, s door een duizeling aangegrepen, naar n beneden stort. e Van Solness echter wèten we, wàt hij 1- doet, en hoe de liefde van Hilde Wangel n voor hem een prikkel is tôt scheppen en durven. Van Johannes Vockerat da^rentegen r. zien we alleen, dat hij een niksnut is, een t- ellendige lammeling, een egoïstische neu-c- rasthenieker die zich inbeeldt, dat hij heel e wat zou kunnen zijn, indien hij in een '.e intel lektueel hoogerstaande omgeving leefde, ). en die zijn lieve, verstandige vrouw, ze-:r delijkdoodmartelt omwillevan een Russische n studente, die zôô uit de lucht in zijn huis is komen vallen, en er volstrekt niets anders i, komt vertellen dan... op zijn zachtst uit-:r gedrukt : flauwen kul. n 't Is misschien geen gebrek van het n stuk, dat de fïguur van « Anna Mahr » zoo weerzinwekkend geteekend is : Zoo kon-!S ventioneel gevoelerig, zoo onbeschaamd h egoïstisch als ze daar staat, past ze zich n volkomen aan die van Johannes aan. In de )t wederzijdsche sympathie van deze twee jt hartelooze auto-gobeerende komedianten n ligt iets zeer verklaarbaars. e We verwijten aan Hauptmann niet, dat hij e ondenkbare typen heeft willen voorstellen. Menschen als « Johannes Vockerat » zijn g zoo raar niet. Zeer dikwijls treft ge er zulke e onder de halfgare artisten of geleerden, die d mislukt zijn in de wereld, omdat het aan hun —* " DE WALRURE " FEESTAV0ND- VERBEECK De haer en Mevrouw VERBEE6K=REMES toezichter en buraliste der Vlaamsche Opéra, wier jaarlijksche feestavond Dinsdag a. s. plaats heeft. soliede kennis en aan karakter ontbrak. Die beelden zich dan in, dat ze miskend zijn buitenshuis en in hun familiekring naar beneden woiden gehaald, en dat het hun toegelaten is, terwille van het « hooger doel » dat zij najagen, vrouw en kinderen in den steek te laten, en den brui te geven aan al de verplichtingen, die zij nôgal tegenover anderen aangegaan kunnen hebben. En die hebben dan een muze, een fee, een Anna Mahr of een Rautendelein noodig. Maar in de werkelijkheid is die muze, die fee, dan een schepsel, even amoraal als zijzelven, dat in intellekt ver "beneden hun eigen, in 't a'gemeen veel te goede vrouw staat, zooals dat 00k in Einsame Menschen het geval is. En in de werkelijkheid komt het zelden zoover als in het stuk van Hauptmann ; — n. I. dat de muze den trein neemt, zonder te weten waarnaartoe, en de kun-stenaar zich gaat verdrinken. In de werkelijkheid neemt Johannes zijn Rautendelein af en toe eens mèe naar een of andere « Kamer te huren "... en voert voor de rest nog minder uit dan ooit tevo'ren. En als Hauptmann zôô zijnen triestigen held had voorgesteld, dan zouden we zijn stuk 00k heel wat gunstiger gezind hebben kunnen zijn. Zijn ongelijk is, dat hij, door den afloop van het drama, iemand tôt een slachtoffer heeft willen verheffen, die niets méér dan een vulgaire ellendeling is geweest. Maar, wij herhalen het, een schoon fïguur is « Xàthe », de vrouw, die wel niets afweet van Haeckel, van Darwin en van nog een dozijn of wat geleerde oomes, wier portretten haar man aan den muur heeft gehangen.om zich steeds te herinneren, dat hij ôôk een soortement genie is — maar die in natuurlijk verstand, in aangeboren fijnzinnigheid, verre verheven staat boven hem, en nog oneindig verder boven de luie avonturierster, die onbeschoft drie weken lang haar brood komt eten. Mevr. Van der Horst heeft van deze roi een heele wereld gemaakt. Het is wer-kelijk wonderbaar, zooals deze schoone kunstenares, met middeltjes van niemendalle, klaar tôt fijnste roerselen van de ziel te ver* uiterlijken weet. Het publiek geraakte diep en pijnhjk onder den indruk van haar schrijnende tragiek, en luchtte zich blijkbaar met welbehagen op, door haar na ieder bedrijf uitbundig toe te juichen. Zondag werd zij rijkelijk met bloemen vereerd. Voortreffelijk werk gaven Mevr. Ver-straete en de heer Gorlé, als de ouders van Vockerat. Van Mevr. Verstraete verwon-dert ons dat niet in soortgelijk werk, maar de heer Gorlé had, door de sobere en wel-gemeende hartelijkheid van zijn spel, een voor hem ongewone hoogte bereikt. Het was wezenlijk uitstekend. De heer Jules Verstraete speelt wel met prijzenswaardige ongedwongenheid, den lichthartigen en levenspraktischen «Braun», doch er is toch méér noodig dan hij geeft, om deze totaal overbodige en altijd slecht aangebrachte roi aannemelijk te maken. De heer Cauwenberg speelt zeer, zéér goed « Johannes » ; al is dat 00k nôg zoo'n lastige roi. Alleen het korte tooneeltje, waar hij het briefje aan zijn vrouw komt schrijven, hadden we hem minder bewust willen zien doen. Door deze scene iets of wat méér verdwaasd, méér afwezig, met langzamer bewegingen en met starren blik te spelen, zou hij ze begrijpelijker maken. De regie van den heer Van der Horst kenmerkt zich vooral door stemmigheid. Samenspel, omlijsting en belichting heeft hij tôt een diep-impressionneerend geheel doen samen werken. En dan is het een bijzonder gelukkige vondst van hem om het licht in de zaal gelijk te zetten met het licht op het tooneel. Zoo geraken wij,toe-schouwers, in den waan, dat we mèe in de kamer zitten, waar het drama zich af-speelt, en dat we in zekeren zin het stuk mêeleven. Aug. MONET GROOIE MAGAZIjAEN VAN NIELWIGHEDEN m | 9 I A 1 1 lit KBg A m g MEIRPLAATS, 33 ANTWERPEN, A I iNNllVATlllN Tentoonstelling der laatste Lenteni eu wigheden. — Laatste M Un II ol li%r W 1 i %rl @ scheppingen in Moden, Kleederen, Mantels, Kostumen, Zijden, enz.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre Het Nederlandsch tooneel: kunst en letteren appartenant à la catégorie Culturele bladen, parue à Antwerpen du 1895 au 1914.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes