7 Juli 1917 rnmmmmmmm Nr 27 40e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IN8CHRIJVINGKPRIJ8 Voor een jaar. . . t. . fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andero landen » 7.00 Dit blad verschijnt dan Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. ïïoopdopstellbr : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam Aile artikelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond te bureele besteld zijn, alsook de aankondigingen. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn ta bekomen ten onzen bureali Carnotplaats 65. — I O centiemen het nummer. AANKONDIGIWGEIV D«a regel fr. 0.20 Kleine aankondiging „ 0.50 Begrafenisbericht „ 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencle HAVA8, Martelarenplaats 8, Brassel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureel® Carnotplaats (Laar) 6S, Borgerbout-Antvvei'pen Opbeuring en Ontwikkeling In deze tijden heeft het volk veel opbeuring noodig. Zelfs de andere standen hebben insgelijks behoefte aan opwekking. Dit is het best te bereiken door de zaken en toestanden in te zien en te nemen gelijk zij tijdelijk zijn, en niet door zich over te geven aan zwaar-moedigheid en neerdrukking, waarmeê toch geene verbetering te bekomen is. * * * 't Is misschien van dit standpunt dat sommigen uitgaan, oin allerhande hoop-volle nieuwsjes in de wereld te zenden, maar die, wanneer zij niet tôt werke-lijkheid komen, den gemoedstoestand van velen nog meer bezwaren. Het best is enkel de waarheid te zeggen en door wilskracht en opoffering mede te helpen tôt leniging van leed en lijden. * "* * Het geloof in allerhande valsche nieuwstijdingen of hoopvolle bespiege-lingen zou doen twijfelen aan den gezonden zin van velen. En daaruit komt meermaals de bedenking voort, dat ons volk, en zelfs de meerdere standen, niet genoeg ontwikkeld zijn. Die opvatting is nogtans verkeerd, wanneer men meent dat de meerdere of mindere ontwikkeling enkel afhangt van onderwijs en geleerdheid. ★ * w * Onder opzicht van onderwijs en geleerdheid heeft ons land niet te klagen, maar 't is meer de gemoedstoestand die te wenschen laat, niet enkel nu maar ook in gewone tijden. "Wie zich met wetenschappelijke, letter-kundige of maatschappelijke werken heeft bezig gehouden, zal meermaals bestatigd hebben, dat de moedeloosheid, de weinige belangstelling in edele en onmisbare zaken, eene kwaal is die bijzonder de onderwezen of geleerde standen had aangegrepen. » * * Velen begrepen heel wel het nut en de noodzakelijkheid dier werken, zij waren overtuigd van hunne onmisbaar-heid, maar om er iets voor te doen of voor op te offeren, dit viel h un te zwaar. ôaarne zagen zij die werken gelukken, gaarne genoten zij er van op de een of andere wijze, maar op hunne medewerking of ondersteuning kon niet gerekend worden. * * * Dit ondervond ook de drukpers, die hier te lande nooit op de hoogte kon komen als deze in andere landen. Vele welhebbende lieden vonden het te veel dag- of weekbladen te ondersteunen door hunne enkele persoonlijke inschrij-ving, alhoewel zij deze nogtans gaarne lazen wanneer zij deze konden bemach-tigen uit de tweede, derde of vierde hand. Dit deed onlangs een blad opmerken : « Wij zijn een der bladen, zegde het, die het meest gelezen worden maar het minst insohrijvers tellen. » * * * Dit doelt dus op de ontwikkelden, zoodat het niet bij gebrek aan ontwikkeling, aan onderwijs of geleerdheid is, dat er zoo weinig werkelijke belangstelling en ondersteuning voor wetenschappelijke, letterkundige of maatschappelijke werken bestaat. 't Is eene zekere loomheid en besluiteloos-heid die zich van velen heeft meester gemaakt, een gemoedstoestand die niet geschikt is om mede te werken in de algemeen noodzakelijke opbeuring. *** ! | Nevens die zucht naar kostelooze lezing en geestesgenot, is er nog eene andere ingegeven door vijandschap ol misprijzing, die ailes waardeloos en te klein acht. Het zijn gewoonlijk dit soort ontwikkelden, die niets doen voor de ontwikkeling van anderen, die het eerste het beste valsch nieuws als evangelie aannemen en aldus blijk geven van hunne kortzichtigheid. # * * Het is dus meer op dien schadeiijken gemoedstoestand, door onverschillig-heid en loomheid gesteund, dat er moet ingewerkt worden. Opbeuring en geest-drift moeten samen gaan om belangstelling te verwekken in aile edele zaken, die voor kleinen en grooten onontbeerlijk zijn. J. L. DE T0E8TAND HIER EN ELDEBS NEDERLAND. — De Koningin heeft den zit-tijd der Kamers heropend met eene korte en bondige troonrede. Zij handelde daarin over de grondwetsberziening en drukte de hoop uit dat de partijen, gelijk bij de laatste kiezing, een-dractitig dit werk tôt eeu goed einde zouden weten te brengen. Tevens handelde zij over de moeielijke huishoudelijke eu maatschappelijke toestanden en over het nog immer dreigend oorlogsgevaar, dat met wijs beleid en voorzich-ligheid dient afgewend te worden. — Bij 't verzenden van aardappelen hebben hier en daar kleine opstootjes plaats gebai. Deze aardappelen wierden naar den vreemden gezonden om andere waren te bekomen, waar-aan Nederland groote behoefte heelt. ENGELAND. — De katoenmarkt lijdt ook veel door de oorlogstoestanden. Verleden jaar waren er op dit oogenblik 659.350 balen beschikbaar en nu slechts 413 530. Dit moet de katoennijverheid erg belerameren en de prijzen doen stijgen. De katoenmarkt van Liverpool is tijdelijk gesloten. — De levensmiddelen verdeeling laat in Engeland, even als in andere landen, veel te wenschen. Daaruit volgt veel ongenoegen of misnoegdheid, dat dikwijls aanleiding geeft tôt kloppartyen. Moet men in bewondering staan voor den inrictitings- of organisatiegeest in de verschillende landen betrekkelijk de levens-middelenverdeeling, dit neemt toch niet weg dat er vele te kortkomingen zijn. Niets is vol-maakt in de wereld, bijzonder niet eene inrich-ting die den tijd nog niet heeft gehad om zich op goede grondvestingen te steunen. —o— RUSLAND. — Wat er ook in het werk gesteld wordt om in Rusland eene vaste rich-ting aan het nieuw Staatsbestuur te geven, het blijft nog immer wankelen. Het is wel te denken dat de vrienden van den Czar nog macntig zijn en dat zij onderduims de verschillende partijen zullen bewerken, opdat deze tôt geenen uitslag zouden komen. Dit kan aanleiding geven tôt gebeurtenisseu die de zoo goed gelukte omwenteling op slechte wegen zouden breDgen, —o— CHINA. — De Zonen des Hemels die sinds enkele jaren eene Republiek in de plaats van een Keizersschap hadden gesteld, zijn weer eens van gedacbt veranderd en hebben den vorigen Keizer terug op den troon verbeven. Beide staatsveranderingen zijn gebeurd zonder ergerlyke daden, als een eenvoudige pleog-vorm.GRIEKENLAND. — Volgens de laatste berichten, zou Griekenland ook aan den wereldoorlog deel nemen, alhoewel het reeds zeer uitgeput moet zijn door de twee laatste oorlogen in den Balkan. Het getal landen die in den maalstroom van den wereldoorlog zijn meê-gesleurd, is bijna niet meer te tellen. Laat ons hopen dat een algemeene vrede zoo spoedig mogelyk aan dit ailes een einde moge stellen. Pax UIT DE GAZETTENWERELD De uitgave van het tijdschrift Het Rood Kruis, dat gewaardeerde artikels gaf over aile maatschappelijke belangen, is gestaakt. Afzonderlijke nummers -van het « Vlaamich Heelal » ziju te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats OS, Borgerhont SCHRIJVERS EN B0EKEN XII COWAM DOYLE Geboren te Edinburg, in Schotland, ten jare 1859. Meer weet ik van hem niet. Althans niet van zijn persoon. Maar 't is mij hier minder te doen over het leven en de persoonlijkheid van een scbrijver uit te wijden, dan wel een oogslag te werpen op zijn werk, zijn streven, zijn invloed, de indrukken die hij geeft. Zeker, daar deze schetsen immer sub-jectief kûnnen zijn, zal de indruk dien ik tracht neer te schrijven, dikwijls rekening houden met de betrekkingen die ik met dezen of genen scbrijver onderhoud. Dat is onvermijdelijk. Maar dat is ook slechts terloops. Conan Doyle ken ik alleen uit zyn werken. Het is dus bij deze, en bij den algemeenen indruk dien ik er van opgedaan heb, dat ik me zal blijven beperken. Eigenlijk betioort Conan Doyle tôt een veel gewraakte ricating : die der drakenschrijvers. Want een « draak » behoeft nu juist niet immer een zeer zwaarlijvig boekdeel te zijn : 't gaat meer om den geestelijken inhoud dan wel om den stofFelijken omvang.... hoewel de meeste draken onder beide opzichten erg « gewichtig » zijn. Als « draak .. betitel ik elk verhaal dat groven, gepeperden kost opdischt ; dat moor-den en branden en wat nog al tôt schenng en inslag heeft ; dat speculeert op de lagere gevoelens en niets aanbrengt om het gemoed en het hart te veredelen en te verfijnen. Het aantal verhalen dat op misdaden, en dikwijls op afschuwelijke misdaden steunt, is ontelbaar, en elke letterkunde is er ruim-schoots van voorzien, omdat ze door de massa zoo gewild zijn, en men enkel over een onge-breidelde lagere verbeelding moet beschikken om ze voort te brengen. Maar daarom ook zijn ze zoo verderfelijk. By Conan Doyle echter is het doel niet op de lagere verbeelding te werken. Wel behan-delt hij uitsluitelijk misdaden — en valt hy daardoor in de afdeeling van de drakenschrijvers —, doch die zijn bij hem enkel een middel om zijn doel te bereiken. En dat doel is heel eenvoudig ons te leeren opmerkzaam zijn en gezond verstand te gebruiken. Wie reeds een en ander van hem las, weet dat de scherpe blikken van zijn held, van Sherlock Holmes, aile kleinigbeden opmerken en die toi een samenhangend gebeel verbinden, wat ons dikwijls heelverrassendeontdekkingen bezorgt. De leer der vingerafdrukken, door onze tegen-woordige politie zoo vaak toegepast, is niet anders dan een onderdeel van de kunst die Snerlock Holmes tôt een overal gekenden, hoezeer ook ingebeelden, speurhond maakte. Het is een feit dat wij, over het algemeen, heel weinig opmerken. We zien wel, maar we merken niet op. In andere woorden : de j indrukken van buiten weerkaatsen wel op ons netvlies, maar onze geest vestigt er zijn aan- 1 dacht niet op. We kunnen dagelijks door ' dezelfde straat wandelen, en toch zullen wij op i het einde van 't jaar er nog weinig meer van weten dan... dat er huizen aan beide kan ten 1 staan. Van allerlei byzonderheden : naam- i platen op de deuren, bouwtrant der huizen, enz., nemen we gewoonweg niets mede. En 1 dat is onnatuurlijk. Vraag maar eens om ! inlichtingen bij onze straatjongens — voor zoo- ' veel we hen met geen kunstgeschiedenis en '< dergelyke onderwerpen lastig vallen —, en ge 1 zult zien wat- een sctiat van gegevens een ] straat, ja soms zelfs een enkel huis verschaffen 1 kan. Hebt ge nooit de Voyage autour de ma chambre van Xavier de Maistre gelezen ? , Wel, dat is zuivere Conan Doyle, min de misdaden ; Sherlock Holmes avant la lettre en binnenshuis. We zijn zoodanig gewoon ailes in de boeken te zoeken en te vinden, dat we vergeten dat de i boeken slechts leermiddelen-uit-de-tweede- l hand zijn, en dat we onze aandacbt op haast 1 niets anders meer kunnen vestigen. Dat worden ' we best gewaar by onze kinderen. Neem een c schoolgaand kind en een straatrakker, plaatst ^ ze voor hetzelfde tafereel en vraag hen wat ze f erbij denken. Ge zult verstomd staan van de j dwaasheid des eenen in vergelijking met de S t fijne opmerking en het gezond verstand des j ^ anderen. Opgevuld als we zijn met boekenwijsheid, bemerken we niet de helft van wat ons belang I kan inboezemen, en by de helft die we wèl S bemerken, gebruiken we minstens vijftig maal t op de honderd niet het eenvoudigste gezond t verstand. Dat is een feit. Een feit waarover ik " nog bladzijden en bladzijden zou kunnen vol- v schrijven ; maar dat zou me steeds verder van v Conan Doyle afvoeren, wat nu toch niet 8 zyn mag. v Sherlock Holmes is dus een fijne opmerker, een man met verbazend veel gezond verstand en scherpzinnigheid. Om dat te bewjjzen, kon ît niets meer geëigend zijn dan hem het spoor i \ van heel geheimzinnige misdaden te laten ; 1 zoeken, iets waarin hy telkens gelukt, daar hij op allerlei allerkleinste bijzonderbeden de grootste acht geeft. Nu weet ik wel dat zulks in een boek uiterst gemakkelijk om te beschrjjven is en dat het er noodzakelijk tôt treffende uitkomsten leiden moet ; anders ware 't boek zijn geld niet waard. In het leven echter gaat het zoo niet, althans niet met ieder van ons, en ik herinner me dat de Fransche navolger van Sherlock Holmes, de schrijver van Arsène Lupin — ik herinner me zijn naam niet (1) —, toen hij eens bestolen was. eenvoudig bij de politie aangifte deed in plaats van zelf bet spoor der dieven op te zoeken. « Een detective-boek schrijven is heel wat gemakkelijker dan detective te spelen », meende hy. Hoewel dus de verbeelding van den schrijver vrij spel gelaten is in die werken, is er toch veel scherpzinnigheid en gezond verstand uit te leeren, voor zooveel men er zijn aandacht wil op vestigen. Jammer is 't echter dat de reusacntige byval van Conan Doyle bem gebracht heeft tôt een vermindering in gehalte van zijn werk : ik heb hier onlangs enkele zijner boekjes gelezen die echte prutskost waren. Titels opgeven ware overbodig, daar dergelyke » sensatie «-uitgaven van titel veran-deren als een fatsoenlijk mensch van kleederen : naar gelang de omstandigheden. Maar die bijval van Sherlock Holmes heeft ons nog een ander, veel erger euvel aan de hand gedaan, een echte pest, vooral voor onze jeugd, op wie ze het bijzonder scbijnt gemunt te hebben. Conan Doyle, de schrijver van Arsène Lupin, en nog enkele zeldzame andere, welke gebreken hen ook mogen toegeweten worden, zyn toch in aile geval « letterkun-digen » — of zooveel âls —, uit wier werken nog al eens iets te leeren valt. Maar dat is nu beslist het geval niet met hun zes-en-twintigste-rangs-navolgers, die er enkel op uit zijn erg prikkelende tafereelen voor te stellen, zoo onmogelijk, zoo weerzinwakkend, en daarby zoo cepeperd, dat de Rocambole van Ponson du Terrail, die in onze jeugd het nec plus ultra der drakenletterkunde bereikt had, er beslist niets aan haalt. Onder den algemeenen titel : De Wilsons, of : Nick Carter, of : Lord Lister — de droinmel moge ont houden wat namen nog al — doen die « letterkundige -> zielvërgiftigers regelmatig korte prikkelverhalen verschynen, die uiterst goedkoop gesteld zijn, en waarop onze jeugd gewoonlijk verzot is, wat tôt allerhande geestelijke miswassen en eveneens tôt allerlei uitspattingen leidt. Het gevaar van dergelijke lezing is zoo wel ingezien dat b.v. Zwitserland an sommige staten van Amerika den invoer van die geestvorkrachtende prikkelprullen verboden hebben. " Notre pauvre terre roulera encore longtemps avant que ses habitants soient ievenus raisonnables », schree'f eens Camille Flammarion. Dat is nu ook van toepassing op le pennevrucbten van Conan Doyle. Er zou îeel veel goeds kunnen uit getrokken worden, ndien de verkregen bijval hèm niet aangezet lad « detective »-verhalen bij massa's te everen, en dan ook anderen, veel, véél minder Degaafd dan hij, dikwijls zonder de minste )egaafdheid, niet toe gebracht had al prikke-ender en prikkelender waar te leveren. En het jevaarlykste van al is, dat het eene tôt het indere leidt, en dat, bij onvoldoende voor-:ichtigheid, de lezing van Conan Doyle allicbt roert tôt de lezing van die ellendige prikkel->rutsen, wier rechtmatige plaats... in de ruilnisbelt is. Yours (I) Maurice Leblanc? O V E H Z 1 C II r Iilachten De klachten over de Komiteiten die levens-niddfllen verkoopen, zijn algemeen. Vele waren leantwoorden niet aan de opgegeven hoedanig-leid noch aan 't gewicht. Dit is zeer schadelijk, t is eender hoe men de zaak uitlegge. Er zou laar een beter toezicht moeten over gehouden vorden, byzonder in 't belang der openbare ;ezondheid. Vervolgens zou bet gewicht ook uist moeten zijn, anders vervallen al de klach-en die vroeger wel eens tegen winkeliers vierden ingebracht. Krifgeu Het woord krijgen is nu fel in den mond. let is al krijgen dat men hoort wanneer er ;esproken wordt over hetgene in de Komiteiten 3 bekomen is... tegen geld. « Krygen » is dus et juiste woord niet, vermits er moet gekocht » worden. En 't is bitter weinig, ooral in zake eetwaren. Dit zou ook mogen erbeteren, anders ware het niet noodig eweest den vrijliandel af te schaffen en de winkeliers op droog zaad te zetten. Scheiding Na de bestuurlijke scheiding, is nu ook het linisterie van Gerecht in twee verdeeld, eene laamsche en eene Fransche afdeeling, sinds Juli 1917. ■

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.