Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

891 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1916, 04 Novembre. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Accès à 28 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/028pc2v255/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

4 November 1916 Nr 45 39e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen # I\MOI RI.) VI\G (s I»IÏI J H Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1-50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Jutante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, alsook de aankondigingen. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomon ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 10 centiemen het nummer. AAXKO.\I)IGIAGK.\ Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HA VAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 6S, Borgerbout-Antwerpen Handel en Zwendelarij De duurte der levensmiddelen en van andere noodzakelijke waren en grond-stofïen, buiten verhouding van de aan-neemlijke duurte die door slechten oogst of door schaarschte kan gewettigd of verschoond worden, doet vele menschen nadenken over den lieerschenden gemoedstoestand en den rechtvaardig-heidszin. Het is en blijft voor velen onverklaarbaar, dat het geweten, als goddelijke inspraak der ziel, niet beter opgewekt wordt tôt volkomene eerlijk- heid in handel en bedrijf. * * * Zij zijn echter mis wanneer zij denken, dat die handelwijze eene nieuwigheid is, door de tijdsomstandig-heden opgedrongen. De grond van die handelwijze ligt dieper en verder, en was sinds eene halve eeuw te voren in de koopmans- ot handelswereld gedron-gen. De eerlijke en ernstige handel had immers reeds lang plaats moeten maken voor zwendelarij, voor spel, winst-opdrijving er. meer andere misselijke gebruiken. Vele ernstige koopmans-huizen, die daaraan niet wilden mede doen, moesten de vlag strijken voor dien nieuwsoortigen handel en verdwenen een voor een, * * * In groote haven- en nijverheids-steden is het immer een gebruik geweest, niet nauw te zien. Er liggen en bestaan daar vele koopwaren die soms geen gekenden eigenaar hebben en die de grijpzucht van velen uitlok-ken. Het wierd aldra tôt een leerstelsel verheven, dat goederen van dien aard zonder bezwaar mochten toegeëigend worden, bijzonder gesteund op het verkeerd gedacht, dat men daarmede niemand schade deed. Op dezelfde wijze wierden Staat en openbare besturen benadeeld, soms door hunne eigen dienaars, onder hetzelfde geruststellend voorwendsel : dat men daarmede niemand persoonlijk benadeelde, zonder na te denken dat de algemeenheid er door getrofîen wierd, dus iedereen in plaats van niemand. * * * Steunende op die verkeerde gebruiken, kon het dus niet missen of de gemoedstoestand en het geweten van velen moesten daardoor schipbreuk lijden. Velen volgden eene zedenleer naar hun eigen goeddunken, waarvan de grondslag was : dat men geen kwaad kon doen wanneer men er niemand persoonlijk of rechtstreeks door trot. De Staat en de algemeenheid moesten het uitboeten, want tegenover hen scheen ailes toegelaten. * * * De huidige gebruiken in den handel, die nu bijna aitsluitelijk op woeker steunen, moeten dus niemand verwon-deren. Zij vinden hunnen oorsprong in de koopmans- of handelswereld, die deze laatste jaren bijna geheel was ontaard in zwendelarij en andere afkeu-renswaardige daden. En moesten daardoor vele ernstige koopmanshuizen verdwijnen, de handelshuizen van den nieuwen tijd konden op geen bestendig geluk rekenen. Na miljoenen gewonnen te hebben ten koste van anderen, verdwenen zij eensklaps van 't wereld-tooneel, na in hunnen val nog vele onschuldige slachtoffers te hebben meêgesleurd. * * * Door die misbruiken is dus niets goeds tôt stand gekomen. Nieuwe huizen hebben eindelijk de plaats inge-nomen van stevig gevestigde oude handelshuizen en gaven tevens den indruk, dat vele medeburgers en hoogere standen over geene voldoende bekwaamheid beschikten. Maar dit was het niet ; het ondermijningswerk wierd voltrokken door gebrek aan geweten, versterkt door zwendelarij, spel en meer andere handelingen, die regelrecht in strijd waren met de voorvaderlijke handelszeden en met eene welbegrepen koopmanschap. * * * Onder dit opzicht dient er dus gewaarschuwd te worden tegen mis-leidend winstbejag. Vroeger eischte bet verwerven van eene fortuin soms een geheel werkzaam leven van vooruit-zicht en opoffering. Thans wil iedereen gauw rijk zijn, met de minste moeite mogelijk. Maar waar enkelen gelukken, tuimelen er met dozijnen in den afgrond, door zwendelarij, spel en over-dreven winstbejag gegraven. Dat is hedendaagsche geschiedenis en iedereen kan in zijne onmiddellijke nabijheid vele voorbeelden en gebeurtenissen van dien aard aanstippen. * * * Dit winstbejag had vôôr den oorlog zijne keerzijde in de buitensporige en onbegrijpelijke mededinging. Terwijl nu de winst door woeker of hooge prijzen wordt nagejaagd, was het toen juist het tegendeel. Mededingers ondermijn-den zich wederzijds door lage prijzen, uitgewonnen op het dagloon of door bedrog in 't geleverde. Daar gold het spreekwoord : « aile waar naar zijn geld. » Het bedrog was dus in verhouding der lage prijzen. Nu echter betalen wij hooge prijzen, woekerprijzen zelfs, en wij worden nu nog meer bedrogen dan toen ! * * * De zucht naar winst stelt zich nu niet tevreden met hooge prijzen ; het bedrog in de levering of in het gemaakte is even groot, zoodat wij nu tweemaal bedrogen worden voor hetzelfde geld, en het gezegde : « aile waar naar zijn geld », hier niet toepassehjk is, want volgens het dure geld zouden aile waren nu van eerste klas moeten zijn. * * * Om den handel terug in de rechte baan te brengen, dit zal onbetwistbaar veel last lijden. Maar toch zal het moeten gebeuren om het algemeen vertrouwen te herwinnen. Buiten-gewone tijden vragen buitengewone maatregelen, en de drang naar meer rechtvaardigheid zal zoo groot zijn, dat eenieder zich daaraan zal moeten onderwerpen. J. L. DE TOESTAMD HIER EN ELDERS NEDERLAND. — De besprekingen in de Kamer over de Grondwetsherziening vorderen kalm en beraden. Geene hevige uitlatiDgen of aanvallen gelijk in andere wetgevende vergade-ringen. Men leeft er onder den druk der tijds-orustandigheden, maar in gewone tijden geeft de Nederlandsche Kamer doorgaans insgelijks blijken van wijsheid en eergevoel. De laatste jaren liet zulks in vele wetgevende Kamers te wenschen, als uitvloeisel van het algemeen stemrecht, dat een aantal lieden tôt wetgevers verhief die daartoe niet opgeleid of geschikt waren. Opvoeding, eergevoel en tucht lieten in dit midden veel te wenschen. Zoowel de besprekingen over het onderwijs als over het stemrecht blijven in de Nederlandsche Kamer binnen de païen der redelijk-heid en de partijen zullen zich des te gemakkelijker kunnen verstaan over de voor-naamste punten. Van weerszijde houdt men aan het stelsel van « geven en nemen », dat op toegevendheid berust en op de erkenning van eenieders rechten. Op die wijze zal de grondwetsherziening tôt een blijvend geheel gedijen, dat aile partijen voor lange jaren zal bevredigen. ZWEDEN. — In Zweden is een groot water-werk ten einde gebracbt, dat reeds van vôôr 1751 wierd ondernomen. Het betreft het Weener-meer dat in verbinding is gebracht met het Kattegat. Schepen met vier meters diepgang kunnen door het kanaal varen, welk eene lengte heeft van 84 kilometers. Het Noordzee-kanaal in Neierland heeft eene lengte van slechts 67 kilometers. De opvol-gende werken van het Zweedsch kanaal hadden plaats onder de regeering van Karel XII en wierden in 1751 voortgezet. In 1800 wierden nieuwe werken uitgevoerd, alsook tusschen 1838 en 1844. Het laatste gedeelte wierd in 1909 begonnen. —o— ZWITSERLAND. — Het getal studenten, die in oorlogvoerende landen in krijgsdienst waren en hier of daar gevangen of geïnterneerd wierden, is ruim groot. Het grootste deel dezer heeft toelating bekomen om in Zwitser-land aan de Hoogescholen hunne studiën voort te zetten. Zwitserland geniet het voorrecht een tehuis te zijn voor drie groote volkeren, Pranschen, Duitschers en Italianen, vermits het laud juist uit volksstammen dier landen bestaat. De studenten vinden er dan ook wat zij verlangen : eene hoogeschool naar elks zin. —o— ROME. — In het Vatikaan was een bureel ingericht om behulpzaam te zijn aan de brief-wisseling met krijgsgevangenen. Gelijk het in dezen tijd veel gebeurt, was er weldra kwaad-sprekerij in 't spel die wantrouwen wierp op die instelling. Om die reden heeft Z. H. de Paus deze inrichting heel eenvoudig afgeschaft. —o— SPANJE. — Ondanks allerhande pogingen blijft Spanje zijne onzijdigheid handhaven en kan aldus, evenals zijn Koning, vele diensten bewijzen. In geheel Europa zijn er nog enkel zes landen onzijdig: Spanje, Nederland, Zweden, Noorwegen, Denemarken en Zwitserland Niet-temin hebben zij insgelijks veel te lijden van den oorlog, ondanks de groote winsten die zij doen op handels- en nijverheidsgebied. Boven-dien verkeeren zij voortdurend in angst, omdat zij door de een of andere onvoorziene daad in moeielijkheden zouden kunuen geraken, die hen zou meêsleuren in den maalstroom van den oorlog. De Staatslieden dier landen hebben het thans niet gemakkelijk om ailes in het goede spoor te houden. Gelukkiglijk nogtans dat zij ontlast zijn van innerlijke politieke twisten, hetgeen hen tevens de medewerking verschaft van aile lieden van goeden wil. Pax Uit de Gazettenwereld In Nederland bestaat er veel wantrouwen tegenover zekere dagbladen. Voor de minste reden worden zij verdacht gemaakt en beschul-digd hunne overtuiging voor 't lieve geld op te offeren, en hunne macht en hunnen invloed aan den meest biedenden te verkoopen. Dat zoo iets veelal ongegrond is en enkel op kwaad-willige vermoedens berust, zal wel met verder moeten betoogd worden. In België hebben de bladen met dezelfde kwaadsprekers af te rekenen. Hier ook worden de beste bedoelingen der bladen soms verkeerd uitgelegd en aan hunne handelingen drijfveeren toegeschreven, die alleen uit bedorven geesten kunnen opkomen of bij personen die zelven niet zuiver in hun schoenen staan. Dit is zoo altijd geweest en 't zal zoo altijd blijven. De beste leus der bladen, klein en groot, blijve dus : doe wel en zie niet om ! Hildebrand GELD EN ZEDEN Er zijn menschen, zelfs wetgevers, die 1 meenen dat de bedorven zeden van een volk ! kunnen goed gemaakt worden door geld. S Aldus heeft een lid der Fransche Kamer | voorgesteld, eene ruime som toe te kennen aan ; moeders en vaders, zelfs aan ongehuwden ! — | om het verwekken van kinderen aan te moedigen en een einde te stellen aan de kinderbeperking. Dat die man geene rekening houdt van de goede zeden van een volk, komt uit het tweede deel van zijn voorstel op den voorgrond. En wat het geld betreft, dit zal bij velen welkom en nuttig zijn, vooral bij hen die | hunnen huwelijksplicht, ook zonder dit geld, ! zouden nakomen. " Wat op dit gebied meer vruchten zou afwer-| pen, 't is een welgemeende eerbied voor het : huwelijk. Dit laat veel te wenschen, zelfs bij wetgevers die de kinderbeperking willen i bestrijden. Inderdaad, wat laten die lieden al niet toe om het huwelijk te bespotten en te doen veraf-schuwen ? In schouwburgen en allerhande tooneelzalen, in romans en liederen, in dagbladen, boeken en zelfs in almanakken, daar wordt ailes aange-wend om te spotten met het huwelijk, alhoewel het nogtans de hoogste menschelijke waardig-heid vertegenwoordigt. Men zegge niet dat hier enkel de gebreken en de mistoestanden van huwelijken afgeschil-derd worden, integendeel, 't is overal eene lage, platte beschimping en desnoods de verheer-lijking van overspel en andere ondeugden, om de waardigheid van 't huwelijk te niet te doen. Dat is gekend en 't gebeurt in 't openbaar. Maar wat wordt er ook al niet gedaan in bijzondere gesprekken, in vergaderingen en bljeenkomsten waar vuile klap doorgaans schering en inslag is, zelfs bij uiterlijk gods-dienstige menschen ? En tusschen het volk in 't algemeen, hoe vernederend en walgelijk worden zij niet bejegend, zij die de plicbten van 't huwelijk nakomen en de voorvaderlijke en Christene zeden in eere houden ? Wij hebben den tijd gekend, dat Vlaamsche schippers die doorgaans vele en gezonde kinderen hebben, in sommige havens om die reden wierden uitgelachen en bespot. En gebeurt dit heden ten dage ook niet, zelfs in zoogezegde beschaafde middens ? Het scbijnt zelfs dat het in die middens een bewijs van beschaving of hoogen dunk is, de huwelijksplichten onder den voet te treden en met anderen te spotten. Door geen geld ter wereld kunnen die misdaden tegen het huwelijk goed gemaakt worden. 't Zijn de « zeden » die moeten in eere hersteld worden ; 't zijn de openbare besturen en 't gerecht die hunnen plicht moeten doen in zake der beteugeling van aile inbreuken tegen de goede zeden in schouwburgen en tooneelzalen, in liederen, in boeken, in dagbladen en overal, waar het huwelijk wordt bespot en vernederd. Eerbied en waardigheid zal op dit gebied meer vermogen dan eenig geld. In aile partijen en beschaafjde middens moest dienaangaande eene beweging ontstaan, om de goede zeden, zoo nauw verbonden met de openbare gezondheid en de algemeene wel-vaart, streng te doen eerbiedigen. Het walgelijk zedenbederf, in strijd met aile deftigheid, kan niet genoeg beteugeld worden. De vrijheid die tôt losbandigheid leidt, is de ondergang van landen en volkeren. Hildebrand MEDEDEELIIVG Van officieele zij de wordt ons ter opname mee-gedeeld : In de meeste gevallen heerschen hier verkeerde meeningen over loon- en werkverhoudingen, die de Belgische werkman te verwachten heeft, wanneer hij arbeid in Duitschland zoekt. Het is daarom noodig op het volgende te wijzen : Verwanten van die arbeiders, welke een kontrakt van 4 maanden aangingen, ontvangen éénmaal een ondersteuning, die als volgt is vastgesteld : Voor gewone arbeiders fr. 20. Voor gehuwde arbeiders : fr. 20 voor hem ; fr. 10 voor zijne vrouw en fr. 5 voor elk kind beneden de 14 jaar. Dit bedrag stijgt bij kontrakten van 6 maanden op : fr. 40 voor de arbeiders ; fr. 20 voor zijne vrouw ; fr. 10 voor elk kind beneden de 14 jaar. Bij kontrakten van 8 maanden op : fr. 50 voor de arbeiders ; fr. 30 voor zijne vrouw ; fr. 10 voor elk kind onder de 14 jaar. Deze bedragen kunnen acht dagen nadat de arbeiders naar Duitschland vertrokken zijn, door de hunnen op de plaats van bemiddeling geïnd worden. Het Hulpkomiteit ondersteunt de familieleden nog 14 dagen vanaf den dag van het vertrek volgens den gewonen standaard. ÎHet minimum-loon voor ongeletterde arbeiders die naar Duitschland gaan, bedraagt tusschen fr. 6.50 en fr. 7. Kost en verpleging komt bij een loon van fr. 6.50 op circa fr. 1.75 tôt fr. 2.25 te staan ; bij een loon van fr. 7 en meer op circa fr. 2.25 tôt fr. 3.50. Het verschil tusschen minimum-loon en het bedrag voor kost en verpleging bedraagt minstens fr. 4. De meeste werklieden arbeiden volgens overeenkomst. Door overeenkomst kan ook door ongeletterde werklieden bij regelmatig werk (b. v. als lader) een loon van 8 1/2 tôt 11 fr. verdiend worden. De verzekering voor de arbeiders is dezelfde als voor de Duitsche werklieden. De kontrakten loopen over 4, 6 of 8 maanden. Aan de families wordt meestal toegestaan de werklieden te gaan vervoegen. ArtîUelen en mededeelingen moeten ten laatste Donderdng avond ingezon-i den asUn.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad appartenant à la catégorie Katholieke pers, parue à Borgerhout du 1878 au 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes