31 Juli 1915 Nr 31 38e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk KatholieR volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen i\hchhi.ivi\<;»i*hi.ih Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Roofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vàôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aanhondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nummer. A\!VKOiVDIGIXGIÎ\' Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HA.VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) GS, Boreerhout-Antwerpen Begin en Einde In vele zaken is het eene eeuwenoude waarheid, dat men wel weet waar men begint, maar niet zeker is waar men eindigt. Dit is vooral toepasselijk op oorlogen, wier einde gewoonlijk onbe-kend is, want zij eindigen niet bij het sluiten van den vrede alleen, bij het neerleggen der wapens ; zij doen hunnen invloed verder gevoelen, zooals de heeling of genezing langer duurt dan de loop der ziekte. * * * Het is bijzonder na den oorlog dat er allerhande maatregelen moeten geno-men worden, allerhande nieuwe werken moeten gesticht en allerhande nieuwe instellingen moeten tôt stand komen, eensdeels om de persoonlijke ongeluk-ken te lenigen en de persoonlijke belangen te vnjwaren ; anderdeels om de algemeene bedrijvigheid opnieuw in werking te brengen en de algemeene welvaart, voorzooveel doenlijk, te doen herleven en op te beuren. * * * Vele lieden, bewust van de wijze spreuk : regeeren is voorzien, stellen thans reeds aile pogingen in het werk, zooals de bestuurders van het Roode Kruis, om aan de verminkten van de oorlogsvelden, nieuwe ledematen en nieuwe broodwinningen te verschaffen, in verhouding met hunnen nieuwen lichamelijken toestand. Anderen wed-ieveren om hulp te verleenen aan weduwen en weezen, de meest belang- rijke slachtofiers van den oorlog. * * Buiten deze twee reeksen onge-lukkigen, zullen nog een aantal andere personen dienen geholpen te worden, die hunne broodwinning, hun fortuin of al ander bestaan verloren hebben. Dit ailes wordt thans reeds overwogen, om bij het eindigen van den oorlog dadelijk aan 't werk te kunnen gaan en onverwijld de grootste ellende te lenigen. * * * Op een ander gebied, op dit van handel en nijverheid in 't algemeen, dienen ook van nu reeds pogingen in 't werk gesteld, om door algemeene bedrijvigheid de algemeene welvaart te doen herleven. In den beginne zal . dit, naar aile waarschijnlijkheid, niet moeielijk vallen, vermits vele bestellin-• gen en werken enkel naar het einde van den oorlog wachten. Velen voorzien in de eerste jaren zelfs eenen overvloed, die nadeelig zou kunnen werken op de gemoedsstemming van 't volk, want na dien overvloed zal eene nieuwe strem-ming intreden. * * * Er zal dus veel beleid en voorzichtig-heid noodig zijn om dit ailes in 't goede spoor te houden en tôt een goed einde te leiden. Na de vette jaren zullen de magere jaren weer intreden en vele schoone vooruitzichten ontgoochelen. Hier ook zal men wel het begin kennen, maar het einde zal een raadsel zijn. * * Onze lezers zullen zich herinneren dat wij over eenige jaren, die toen vette jaren waren, de magere jaren in aan-tocht zagen komen. Zij zijn nog eerder gekomen dan wij dachten en op eene wijze die niemand bad kunnen voorzien. Maar zij die het spreekwoord : regeeren is voorzien in aoht hebben genomen, zullen er minder door verrast zijn geweest. * *» j Dit moet in de toekomst nog meei : waargenomen worden om tegen alk ; buitengewone gevallen bestand te zijn. ] Spaarzaamheid en zuinigheid zullen [ daartoe de beste middelen zijn, gelijk zij het altijd waren. Onzinnigen en kleinverstandigen alleen kunnen daar-| tegen opkomen, zoowel in huisgezinnen | als in openbare besturen, van hoog tôt laag, omdat zij geen onderscheid kennen of willen kennen tusschen spaarzaamheid en gierigheid, tusschen zuinigheid en armoede. * * * De hoofdzaak is thans, dat er heden reeds beraamd en gehandeld wordt om de toekomst zoo min drukkend mogelijk te maken, zoowel voor zich zelven als voor de algemeenheid. Zij die nu nog niet geleerd zijn en in geldverkwisting hun hoogste behagen scheppen, zullen nooit geleerd worden en immer de zaken verslechten in plaats van deze te verbeteren. Op hen zal het gezegde : het einde bekroont het werk, nooit toepasselijk wezen, tenzij in slechten zin. J. L. DE TOESTAND HIER EN ELDERS NEDERLAND. — Het krijgsbeheer in Nederland blijft zeer streng in de streken aan den staat van beleg onderworpen. Sprekers en dagbladen moeten zich onderwerpen aan bepalingen, die niet voldoende gekend en dikwijls hinderend zijn. Aldus wierd te Roosen-daal eene aangekondigde lezing van Frans Van Cauwelaert verboden, omdat de maat-schappij of de kring die hem daartoe uitge-noodigd had, verwaarloosd of vergeten had eerst de toelating aan de krijgsoverheid te vragen. AMERIKA. — De Vereenigde Staten hebben tôt heden het minst geleden van den oorlog. De laatste twaalf maanden bedroeg de uitvoer van allerhande koop- en nijverheidswaarden 323 miljoen dollars meer en de invoer 120 mil-joen dollars minder. Het overschot op den in- en uitvoer van al de havens bedroeg 400 miljoen dollars meer dan in de beste vroegerejaren. JAPAN. — Door den oorlog zijn vele landen genoodzaakt naar nieuwe middelen uit te zien om waren te bekomen of te vervaardigen, die zij nu uit de oorlogvoerende landen niet meer kunnen bekomen gelijk vroeger. Japan, dat reeds gekend was voor de papierbereiding van zekere soorten en hoedanigheden, gaat nu ook de fijnere papiersoorten, die het tôt heden uit Europa bekwam, namaken. Vroeger bedroeg de papierinvoer uit Europa daar 7 miljoen yen, en nu zal Japan nog maar voor twee miljoen noodig hebben. De verplaatsing van handel en nijverheid van het eene land naar het andere, zal voor sommige waren nog al groot zijn. ENGELAND. — De staking in de kolenmijnen is geëindigd ten voordeele der werklieden, die het grootste deel hunner verlangens hebben zien inwilligen, dank aan de tusschenkomst van 't Ministerie, dat in dezen uitersten nood niets beters verlangde dan een einde te zien stellen aan die oneenigheid tusschen arbeiders en bazen. —o— VRANKRIJK. — Dat handel en nijverheid ook veel lijden in Vrankrijk, is onvermijdelijk. Het eerste halfjaar van 1915 geeft eene vermin-dering van fr. 860 miljoen van invoer, en van uitvoer 1,926 miljoen. 't Zijn dus niet enkel de overgroote onkosten voor 't oorlogsbedrij f die de oorlogvoerende landen te dragen hebben, maar ook hunne mindere inkomsten maken den last van den oorlog nog zwaarder. —o— ROME. — Het herhaald aanbod van Spanje, om den Paus te bewegen in geval van nood zijne toevlucht tôt Spanje te nemen, om aldaar zijn verblijf over te brengen, is door Z. H. niet aanvaard. De Paus wenscht zoo lang mogelijk te Rome te blijven, omdat hij daar beter kan handelea voor den vrede, alsmede voor de belangen der Kerk in 't algemeen. Pax De inschrijviii^sprijw aan 't V i, vamh<;h Heklai,, -van lieden tôt 31 December 191S, is tr. ' Uit de Gazettenwereld De Vlaamsche dagbladpers zal zich voortaan kunnen spiegelen in de ontwikkeling van Nederlandsche bladen. Niet alleen heeft elk groot Nederlandsch dagblad een aantal voor-name bestendige medewerkers ter plaatse, miar ook in 't buitenland. Dit moet veel kosten en toch Ieveren die bladen nog winst op. Zij hebben dit te danken aan het feit, dat Nederland niet overstroomd wordt door Pransche bladen en dus op zijn eigen bestaat ; dat het onderwijs oprecht en uitsluitend Nederlandsch is en geene bastaards vormt. De geest van inrichting en onderneming is er ook voor een groot deel tusschen, zoodat de Nederlandsche dagbladen groote kapitalen durven wagen om in hunne onderneming te gelukken. Veelal ook is dit welgelukken aan een enkel klaarziend man toe te schrijven, die het geheele beheert en in toom houdt, en zoo iemand is niet gemakkelijk te vinden. Hij is doorgaans voor dit welgelukken meer waard dan het benoodigd kapitaal. Dit dient in overweging genomen door de Belgische Vlaamsche dagbladen, die na den oorlog voor hunne eigene herleving en opbeu-ring zullen moeten zorgen. Hildebrand TOTHOOGERDOEL! VIII S^elfroootfde*) toij SGt)oolkit)elet*ei) Onze eeuw is de eeuw van het kind, heeft Ellen Key gezegd, en hoezeer ook sommige te verregaande zwakheden — om geen heviger woord te gebruiken — ons in de opvoeding tegen de borst stuiten, dient er echter toch ingezien te worden dat talrijke belangrijke opgaven, de opvoeding der jeugd betreffende, in onzen tijd moedig aangevat worden. Niet altijd komt men tôt eene bevredigende oplos-sing, doch het feit alleen dat men er de aandacht der deskundigen op trekt is, mijns inziens, reeds een belangrijke stap vooruit om er de oplossing van te vinden. Immers, eens de vraag gesteld, beantwoordt elk opvoedkundige haar volgens eigen ondervinding en eigene gevolgtrekkingen, en zoo moet, uit de botsing der gedachten, het licht — de oplossing — toch ééns te voorschijn komen. Tusschen de talrijke aldus opgeworpen vraagstukken is er een waarvan de studie me sedert eenigen tijd bijzonderlijk aantrekt, en dat in Duitschland en in Frankrjjk de hoogste belangstelling opwekt. Het betreft de zelf-moorden bij schoolhinderen. Er ligt daarin iets zoo onkinderlijks, iets zoo hevig onnatuur-lijks, dat het — waren de feiten niet daar — bijna onmogelijk is het zich voor te stellen. Een kind, een wezen waarvoor het leven pas geopend wordt, dat vôôr zich eene gehééle rooskleurige toekomst ziet, dat nog in den gelukkigen tijd verkeert waar zorgen noch tegenspoeden het ternederdrukken, en dat zich plotselings den levensdraad afsnijdt ! Is er eene weerzinwekkender voorstelling te vinden ? En nochtans het gebeurt maar al te dikwerf ten huidigen dage en reeds eene geheele « littera-tuur » is er over dit onderwerp verschenen. S Wel is waar zijn België en Nederland er tôt j hiertoe bijna gansch vrij van gebleven, doch | dit neemt niet weg dat het in het belang van ons land ook is, dit vraagstuk dieper in te dringen. Immers, voorkomen is beter dan genezen. In de verschillende gevallen die zich kunnen voordoen, zijn er altijd tweeërlei oorzaken te vinden : de grondoorzaken en de beslissende oorzaak. Deze laatste is echter de eenigste die !het groot publiek en de dagbladpers aanbelangt, hoewel zij inderdaad weinig overwegend is. I Gewoonlijk, of beter gezegd altijd, is de \ grondoorzaak eene verzameling van tegen-| spoeden die een ziekelijken toestand te voor-j schijn geroepen hebben, waaronder 't jeugdige slachtoffer reeds lang leed, en die tegenspoeden doen kennen om ze te kunnen tegengaan, beletten ofuit te roeien, moet het doel zijn van al wie zich met dit vraagstuk bezig houdt. De verschillende gevallen van zelfmoord bij scholieren kunnen tôt drie voorname soorten teruggebracht worden, naar gelang : a) de grondoorzaak evenals de beslissende oorzaak klaarblijkend zijn ; b) de grondoorzaak verbor-gen is en de beslissende oorzaak klaarblijkend ; c) de grondoorzaak en de beslissende oorzaak verborgen zijn. Een voorbeeld uit het leven gegrepen voor elke dezer drie soorten, zal dit j klaarder doen uitkomen. * * * Het eerste feit dat ik hier wil aanhalen, viel voor in Vlaamsch-België. Een kostschoolleerling van een vijftiental jaren, behept met de gewone kostschooldrift der zelfbevlekking, had zich met andere gezellen gedurende het verlof aan zijne verder-felijke neiging overgegeven. Pas was hij ter kostschool teruggekeerd, of de ouders vernamen het gebeurde. Ten einde deze onheilvolle aandrift te beteugelen, ging een der familie-leden den knaap bezoeken, legde hem het gevaarlijke ervan zooveel mogelijk voor oogen, en, vooral, verwittigde hem dat de policie onderricht was van hetgene er onder de verlofdagen voorgevallen was en hem misschien zou vervolgen. Nauwelijks was de bezoeker heen of de knaap begaf zich ongemerkt naar zijn kamertje, en met een revolver dien hy in zijn koffer verborgen had — nog een teeken des tijds ! — schoot hij zich een kogel in het hoofd. Deze zaak is zeer klaar voor wie een weinig nadenkt, en, zielkundig gesproken, de minst belangrijke in deze treurige reeks. Verminde-ring der wilskracht, zwakheid der hersenen, tengevolge der zelfbevlekking, zijn er de grondoorzaken van. Als beslissende oorzaak telt de plotselinge, onweerstaanbare schrik de policie te zien komen om aangehouden te worden. In deze eerste soort is de geslachtelijke ongebondenheid, hoe en op welke wijze zij ook moge geschieden, eene der voornaamste grondoorzaken der zelfmoord, niet alleen bij kinde-ren, maar ook bij jongelingen en mannen. Ik herinner mij dat er eens gedurende mijn legerdienst in onze garnizoensplaats eene ware smetkoorts van zelfmoorden uitbrak, en het waren uitsluitelijk zij die zich aan de ontucht, onder welken vorm ook, overgaven, die er het slachtoffer van werden. En dit is ten andere zeer begrljpelijk zoo men slechts even wil nagaan dat elke buitensporigheid de krachten van lichaam en geest vermindert, beiden ontzenuwt, en al de vermogens zwaar doet lijden. Bij den losbandige ligt het veld steeds gereed om al de ziekelijke kiemen, van lichamelijken als van geestelijken aard, weel-derig op te doen schieten. Eens de grondoorzaak aanwezig, is voor het algemeen het minste voldoende om beslissende oorzaak te worden. In bovengemeld geval is het een onweerstaanbare schrik, in andere gevallen die ik bij het ieger zag gebeuren, was het een verdriet, een geleden onrecht, eene straf, soms ook dit eigenaardig gevoel dat al diegenen kennen die eenige jaren bij het leger doorbrachten, eene soort levensverveling : het spleen der Engelschen. Tegenover deze eerste soort zelfmoord is de tegenweer niet al te moeielijk. Men dient vooral de knapen in hunnen handel en wandel gade te slaan, en al de middelen ter hulp te roepen om hen van verderfelijke gewoonten te vrijwaren, of, indien het reeds te laat is, te genezen. Eens de grondoorzaak verdwenen of verminderd, is er in dit geval voor geene onheilvolle beslissing meer te vreezen. Tôt deze eerste soort behoort ook de zelfmoord waarbij de grondoorzaak ligt in een lichamelijk gebrek, in eene slepende ziekte, in eene ongeneesbare kwaal. Wanneer wij door de dagbladen vernemen dat iemand in dien toestand een einde aan zijn leven gesteld heeft, zal men gewoonlijk de grondoorzaak vermeld zien, terwijl de beslissende oorzaak enkel in een vernieuwden of hevigeren aanval der kwaal, een treurig nagaan of eene dwaze herinnering, of ook nog de schrik voor den dood — hoe ongerijmd dit laatste ook schynen mag — te vinden is. Ligt er hier in de grondoorzaak geen middel tôt bestryding, men kan toch altijd trachten den geest opgeruimd te houden, en zulke kinderen, wanneer zij zwaar-moedig gestemd zyn, zou men beat nooit uit het oog verliezen. * * * Eene tweede soort kinderzelfmoord vinden wij in het volgende geval, te Parijs gebeurd, en dat destijds veel opschudding te weeg bracht. De jonge M. B. was reeds een paar malen streng gestraft door zijnen leeraar, en, schrik-kelijk feit, voorwaar, voor den dagbladschrijver die het vertiaalde, « il donna à l'enfant une lettre, notifiant le châtiment encouru. Cette lettre, M. la devait remettre à son père. C'est l'habitude de la maison de faire porter par les élèves eux-mêmes, à leurs parents, l'annonce des peines qui leur ont été infligées. Ainsi, jadis, David chargea Urie de l'ordre de sa mise à mort », Voor den steller dezer regelen was dit reeds een eerste stap op den weg der zelfmoord, alhoewel hij bekent dat de vader « pour le principe seulement, tança quelque peu son fils, fort peu, car il se rendit compte que la punition n'était guère justifiée ». Daar de les, die de knaap tôt straf leeren moest, niet of niet voldoende gekend was, werd hij terug naar huis gezonden met een briefje van den bestuurder, meldend dat « M. ne sera reçu demain à l'école que s'il donne complète satisfaction pour ce travail ». Denzelfden avond wierp hij zich in de Seine. De beslissende oorzaak is, in dit geval, klaarblijkend de bestrafHng door den leeraar

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.