21 Februari 1914 Nr 8 37e Jaargang Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IMtCHRIJVIIVGSPRMS Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 8.75 Voor S maandan » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertegdom Luxamburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Bit blad rerschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Vit g te tr en in aile pastbureelen, altook bij de briefdragert. HOOPDOPSTBLLBR : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vâàr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, dit wordtn ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers yan dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65, alsook Turnhoutschebaan 43, te Borgerhout. AA!VKO.\DIGIi\GEX Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de proyincie, wende men zich tôt de Agencie H A. VAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele CarnotpImitH (Laar) 68, Borgerhout-Antwerpen KnschrijviDgsprijs aan 't \ Vlaamsch Heëlal, van heden tôt 31 December, fr. 4.SO. EN ziTwÔNNEN... En zij wonnen wat was recht ! Dit mag ditmaal wel eens herhaald of her-innerd worden, want de Vlamingen hebben thans gewonnen wat was recht. Zij hebben getoond eene macht uit te maken in den lande, die door de wet-gevers niet straffeloos mag verwaar-loosd worden, en nog minder door de . gekozenen of door overheden van allen rang en stand. * * * De Vlamingen hebben thans een be-roep gedaan op 't volk en 't volk heeft zich geestdriftig bij hen aangesloten. Deze korte strijd der Vlamingen is zoo schoon en indrukwekkend geweest als deze die geleverd wierd voor de mis- sionnarissen of zendelingen in Congo. * * * Nog veel schooner zou het welgeluk-ken der Vlamingen zijn, indien zij allen ' eendrachtig ten strijde togen, maar on-gelukkiglijk worden zij tel ondermijnd door oneenigheid, aangewakkerd door de verfranschte standen die vreezen bij de toekenning der eenvoudigste rechten aan de Vlamingen, aan gansch het Vlaamsche volk, vele hunner voorrech- ten te zullen veriiezen. * * * 't Is dank aan de miskenning en ver-treding der Vlaamsche rechten, dat de hoogere en ook de bemiddelde middel-bare standen tôt heden hunne voorrech-ten konden staande houden. Beide standen zijn immers verfranscht tôt in merg en been, niet uit overtuiging maar uit eigen belang. Geheel het land hoort hun toe, terwijl de Vlamingen meer-maals niet meester zijn in hun eigen midden. ♦ * * 't Is dezelfde ikzucht, hetzelfde eigen-belang dat die standen misnoegd doet zijn op de nieuwe schoolwet. De uit-breiding van 't lager onderwijs is voor hen een schrikbeeld, omdat bij hen de vrees bestaat dat nu volkskinderen hooger op zouden kunnen klimmen. De "Walen ook zijn er tegen, bevangen door dezelfde vrees, omdat vele Vlamingen hen zullen kunnen verdringen uit de openbare besturen, waar zij tôt heden heer en meester speelden. * * * Deze beide zaken worden door velen niet zoo diep ingezien. In de uitbreiding van taal en onderwijs zien zij niets anders dan eene liefhebberij van enke-len, en niet het zedelijk ot beschavend nut, niet de verheffing van een volk tôt meerdere welvaart en ontwikkeling. Het onderwijs en de taal zijn nauw verbonden met ailes wat een volk groot en machtig maakt, gelijk het gebleken is in den Duitsch-Franschen oorlog en uit zijne gevolgen. * * # De Vlamingen moeten zich immer de spreuk herinneren : één voor allen, en allen voor één, die nu wordt waarge-nomen om eenige stoffelijke belangen na te jagen. In zake van taal- en volks-verheffing zou dit nog beter te pas komen, nu bijzonder dat het uitgebreid lager onderwijs vooral wordt ingericht met het doel, bekwame vak- of stiel-mannen uit en door dit onderwijs op te kweeken. * * * Het Vlaamsche volk is niet enkel onder opzicht van taal, maar ook onder oogpunt van vakonderwijs geheel ver-waarloosd geweest. Om diereden komen vreemde werklieden hier de beste plaat-sen innemen en de beste loonen opstrij-ken. Wat de Vlamingen vragen en desnoods eischen, is dus niets anders dan billijk en in 't belang van 't alge-meen welzijn, zoowel voor de hoogere als voor de mindere standen. * * * In dezen strijd is geene spraak Vlaan-deren af te zonderen, integendeel ; maar 't Vlaamsche land moet niettemin op zijn eigen kunnen bestaan, zoowel door de taal als door bedrevenheid in aller-hande vakken. De vooroordeelen tegen dien strijd en tegen de rechten der Vlamingen moeten verdwijnen, gelijk de ikzucht en het eigenbelang van de aanklevers eener vreemde taal. J. L. DE TOESTAND HIER EN ELDERS VRANKRIJK. — Het nieuw Ministerie wil de dweepzieke politiek van Combes voortzetten. Er waren nog eenige kloosturs die over eenige jaren hunne aanvraag tôt wettelijk bestaan liadden ingediend en wier vraag tôt heden onopgelost was gebleven. Zij bleven derhalve bestaan als vroeger. Maar nu wil het Ministerie in eens ai de actiterstallige vragen onderzoeken en... verwerpen, want net staat vast dat het geene enkele erkenning zal doen, ondanks de wet die nogtans erkenningen toelaat. Katholieke leden der Kamer die mede;gehol-pen hebben om het Ministerie Barthou te doen vallen, kunnen thans dien schoonen uitslag voegen bij de talrijke onzinnigheden, die zij sinds 1871 aanboudend pleegden. —o— DUITSCHLAND. — De zaken in Turkije moeten aan Duitschland veel voordeel aan-brengen. Niet alleen door het Turksch leger te hervormen zullen de Duitschers daar veel invloed winnen, maar tevens door de handels-uitbreiding. Ook is Duitschland met Vrankrijk t'akkoord, om samen uit dien toestand zooveel nut mogelijk te trekken. Turkije is echter geenszins in zijnen schik, omdat de Mogendheden in zake der eilanden door Italie binnengepalmd, tegen Turkije hebben gehandeld en zelfs daardoor de veilig-heid der Dardanellen hebben geschaad. —o— ENGELAND. — De Kamer der Gemeenten heeft hare vijandschap tegen aile handels-bescherming doen blijken, daar een voorstel dienaangaande verworpen is door 283 stemmen tegen 209. —o— ZWEDEN. — In Zweden zit het erg scheef tusschen den Koning en de Kamer. De Koning wil een sterker leger, — dit is eene Konings-ziekte, — en de Kamer wil er niet van weten. De Koning heeft daarom afstand willen doen van den troon, maar nu is ailes tijdelijk gelapt met het aanstellen van een Ministerie buiten aile politiek. ITALIË. — Dit land dat zijne handen »ol heeft met den armzaligen oorlog in Tripolie en wiens geldelijken toestand veel te wenschen laat, wil er nu nog wai dweeperij bij voegen. Er is een wetsontwerp ingediend, om het burgerlijk huwelijk vôôr het kerkelijk huwelijk te doen plaatsen, enkel om de geesielijkheid en de kerkelijke overheid te mishagen. Het Ministerie heeft er echter niet veel bij val me* behaald, want de afkeuring is zoo groot, dat het wetsontwerp denkelijk zal ingetrokken worden. Pax Uit de Gazettenwereld Het Katholiek Komiteit, hier te lande ingericht om de beschuldigingen in Liberale en Socialistische bladen tegen Katholieken na te gaan of te onderzoeken, heeft reeds verscheidene lasteraars doen veroordeelen. Op dit oogenblik zijn er vervolgingen ingespannen tegen acht bladen. En toch blijft er denkelijk nog veel ; ongestraft, omdat er geene kennis van gegeven wordt aan dit Komiteit. * * * Meest al de Vlaamsche bladen trekken partij yoor M. Van Cauwelaert en dezes voorstellen. \ j Slechts enkele bladen, dia blijkbaar niet over voldoende vrijheid beschikken, spreken anders en heulen met de « goedzakken », die uit vrees voor de Walen hun eigen volk niet durven verhéffen ! * * * Met nieuwjaar zijn verscheidene dag- en weekbladen verdwenen bij gebrek aan lezers. Daar zijn er nog eenigen die het van lengte trekken, maar die kortelings insgelyks van 't wereldtooneel zullen verdwijnen. Het zijn vooral bladen die gesticht wierden om andere bladen dood te doen, die nu zelven zôô ellendig aan hun einde komen. Hildebrand l'OST. — Alwie te klagen heeft oïer de lantti|dlge bestelling of achter-lioiMliug vao ont blad, wordt v—i-zoeht on» znlk» > stdelijk te doen kenneii. De nummera worden ten S ure 's moi-, gens ten powtbureele besteld. en kimuen (lu* reedi in den voormiddng, of ten laaiste in 't begin van deu uamiddag de Inachrijveria toeUomen. LEVENSBEELDEN a. Wim Pau wel s en de « slechte vrouwen » Voorzeker zullen deze Levensbeelden, zon-der het minste opzet, wel eens hier en daar iemand of iets op de kneukels tikken. Maar toch mag er gezegd worden dat, bij het herleven der lang vervlogen jaren, Willem Pauwels niet de minste wrok gevoelde tegen wie ook. Wel kon hij eens hevig « opspelen » — en dat kan hij nog, — maar dat is zeer oppervlakkig, en deze Levensbeelden zullen geenszins door « persoonlijkheden » of " poli-tieke hatelijkheden » bevlekt worden. Komt er dan al eens een kritieke toestand in voor, dan wete de lezer wel, dat deze toestand hier vermeld is om bestwil, om uit deze overden-kingen toch eenig nut te doen spruiten, ' Wat zoo even komt verteld te worden van « slechte boeken », zal menigeen reeds doen nadenken. Maar wat nu aan de beurt komt, zal nog meer stof tôt nadenken geven, omdat het eene kwestie is die innig het toen zeer hevig politiek strijdgebied nadert ...zonder dat Wim er het minste vermoeden van had... Wim deed dagelijks de reis van huis naar de Normaalschool — een half uur sporens — over en weer. Natuurlijk maakte hy een paar kennissen op den trein : juist geteld twee. Eerst een oude heer die zeer gemoedelijk met hem kon praten over allerlei dingen, en waarmede hij alras « kameraad » werd — al de « kameraden » die hij zich herinnert, waren ouderlingen, en zijn vorige gezel was niemand anders dan Janneken Matheessens, een zestig-jarige rentenierende boer ! — en dan. tweedens, eene onderwijzeres die steeds te D... op den trein kwam om naar dezelfde bestemming te reizen als Wim. Over die juffer moet hier wat uitgeweid worden, want dit is noodig om goed te begrijpen wat invloed dit feit op Wim's gemoed uitoefende. De studenten « kropen » gewoonlijk bijeen in denzefden « bak », en zoo er dan een « mamselleken » tusschen hen verdwaalde in de haast om op den trein te zijn, dan was 't spel er boven op. De jonge onderwijzeres nu, van wie hier spraak is, had reeds van dat gezel-schap geproefd... veel te veel... want zij was begaafd met een uiterlijk dat op het eerste zicht terugstootend was, en had daar tusschen de studiosi veel moeten van hooren. Op zekeren dag wilde het toeval dat de juffer in Wim's wagen trad, en daar zij daar een ernstig gezelschap vond, niet aan Wim, maar aan Wim's oude vriend, kregen beide de gewoonte te I>... het hoofd buiten het venstertje te steken, om hun verblijf te doen kennen aan hunne reisgezellin. Deze, die onderwijzeres was, en Wim, die onderwijzer moest worden, vonden weldra onder hen beiden heel ernstige gesprekken, waar echter niet de minste « vrijerij » in lag. Verschil van jaren, eerst, en dan, wat Wim's oude maat eens schertsend zei toen de juffer afgestapt was : Moral excellent, mais « fusique » horripilant. Daarbij « vrijen » dat was immers, voor Wim toch, « brieven schrijven » ? En hoe zou hij kunnen brieven schrijven aan eene dagelijksche gezellin? Bebalve haar echt dierlijk aangezicht — nooit zag Wim nog zult een regelmatig mismaakt wezen — had de juffer nog een tweede, veel erger gebrek : zij was dunpunter onderwijzeres. Dat de ouderen van jaren zich eens herinneren wat dat in Wim's omgeving zeggen wilde in die tijden ! Maar dât wist Willem niet, of beter dât wilde hjj niet weten, in dit geval toch niet ! Zijne gezellen wilden het maar des te meer, want van dat oogenblik « zat Wim Pauwels op den trein met slechte vrouwen ». En daar de juffer omtrent in dezelfde wyk zyn moest als Wim, trokken zij samen de stad in, ieder naar zijne school. Dus « Wim Pauwels liep door de stad met slechte vrouwen » ! Wim wist heel wel dat er rond hem gepraat werd, en dat hij al meer en meer in het zwart boekje geraakte. Maar wat gaf hjj er om ? Zijne oversten zouden toch wel ernstiger zijn dan die domme schooljongens, zoo toch meende hij... Op zekeren morgen, 't had frisch gesneeuwd, stapten beide reisgezellen de statie uit, toen zij aan eenen hoek eenen heer zagen staan in een grooten zwarten sjerp gewikkeld. Zonder er veel acht op te slaan, trokken beiden de groote straat in die naar de markt ieidde, maar — en weldra merkten ze 't op — steeds gevolgd door den zwarten sjerp. — « 't Is voorzeker uw « directeur » sprak de juffer, « ge hebt ongelijk met mij mede te gaau ; dat zal u nadeel doen... » — « Bah ! » riep Wim uit, luide genoeg om door den zwarten sjerp verstaan te worden, « wat geet ik om spions ! Ze mogen mij spionneeren zooveel ze willen ! » Een oogenblik bleef de sjerpman staan, dan sloeg Dij eene zjjstraat in en verdween. Zonder het te willen bekennen, was Wim toch angstig ; doch de dag verliep en er werd niets gerept. Maar toen hij te zessen thuis kwam... was vader daar niet als naar gewoonte. — « Waar is vader, moeder ? » — « 'k Weet niet, » sprak moeder met toegestropten mond. Wim zette zich aan 't werk. Rond negen uur, toen hij zich gereed maakte om ailes op te redderen, ging de deur open, en vader verscheen met een wezen als dat van den grooten rechter. Achter nem, moeder. — « 't Is zôô dat gij studeert ? » — « Hoe ? » — « 1k beu per telegram naar M... geroepen om daar te hooren van den bestuurder dat gij met slechte vrouwen door de stad loopt ! » Er was maar een punt dat Wim trof : de pijnlijke uitdrukking op moeder's wezen. Daarom wilde hij zich rechtvaardigen. — « Vader, » sprak hij « z'hebben u wetens en willens bedrogen. Die juffer is eene onderwijzeres... » — « Eene dunpunter onderwijzeres ! » donderde het uit den mond van den ouden dikpunter. — «• Och Heere toch ! » jammerde moeder, alsof men baar bericht had dat Wim een dood-slag had begaan. Laten wij het doek vallen over de gevolgen van die ijseljjke misdaad, gevolgen die Willem thans nog met bitter hartzeer gedenkt. Want ditmaal, hij voelde het, was hij op eene zoo schandige als onrechtveerdige wijze beticht van iets dat hem niet klaar was... Wonder genoeg, den dag daarna wisten al zijne kameraden dat vader Pauwels per telegram geroepen was naar de stad der Normaalschool, en dat Willem op het punt stond aan de deur gezet te worden indien hij zijnen omgang met de « slechte vrouwen » niet staakte... 't Was toch Willem niet die 't uitgebracht had... 't Is âl voorbij ! suizen de denneboomen. Ja, 't is al voorbij ! Maar na hoeveel ziele-smart, na hoeveel treurnis en wee ! Ach ! wat zou de wereld een ander wereldje zijn, zoo iedereen meer op de daden lette, en min, of in 't geheel niet, op 't «« partij » briefja dat iedereen willens of onwillens op den rug draagt, en dat hem in eene bepaaldo soort menschen rangschikt. Dikpunters... dunpunters... geenpunters... 't Is immers ailes » ydelheid en kwelling des geestes », zooals de koninklijke profeet eenmaal zong ! ( Vervolgt) Belangrijk Postbericht De Minister Segers nam het besluit, de Zondagdienst uit te breiden en daarvoor eenige maatregelen in te voeren waarmede zijne onderdanen en al wie het met de Zondagrust goed meent, op hunnen schik zullen zijn. De tijd gedurende de welke de kantoren zullen open blijven, 's Zondags en wettige feestdagen van af 1 Maart e.k., bedraagt twee uren op de belangrijkste plaatsen ; elders is dit op één uur gesteld In steden waar nevens een hoofdkantoor andere bureelen bestaan, blijven deze laatste gansch gesloten. Het verzenden van drukwerken is ook gedeeltelijk geschorst. Enkel doodsbericbten, oproepingen, aankondigingen van bezoek..., I worden als dringend behandeld en vervoerd ; ! prijslijsten, reklaambriefjes, plakbrieven, enz., î zijn als niet haastig te beschouwen en tôt vervoer geroepen op de werkdagen, zoo deze drukwerken met groote hoeveelheden op de ' post worden besteld.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.